Σε έντονο κλίμα πραγματοποιήθηκε η συνεδρία της Επιτροπής Ελέγχου της Βουλής την Πέμπτη 25 Ιουνίου, όπως πληροφορείται η «Κ», με τους βουλευτές να ζητούν απαντήσεις, τόσο από το Υπουργείο Υγείας, όσο και από τον ΟΚΥπΥ, σε σχέση με διάφορες διαδικασίες που έλαβαν χώρα κατά την περίοδο της πανδημίας. Η συνεδρία της Επιτροπής πραγματοποιήθηκε με φόντο την έκθεση του Γενικού Ελεγκτή σε σχέση με τα μοριακά τεστ για τον κορωνοϊό, αλλά ακόμα και με την κατασκευή της νέας Μονάδας Εντατικής Θεραπείας του Γενικού Νοσοκομείου Λευκωσίας.
Λάθος SMS
Ενώπιον της Επιτροπής, ο Γενικός Ελεγκτής είχε αναφέρει ότι, βάσει των ευρημάτων, τα οποία καταγράφονται στην έκθεσή του, άτομα τα οποία είχαν δώσει τον αριθμό του τηλεφώνου τους με σκοπό να κληθούν να υποβληθούν στην μοριακή εξέταση για κορωνοϊό, ενώ δεν κλήθηκαν ποτέ εν τέλει, έλαβαν μήνυμα με το αποτέλεσμα της εξέτασής τους. Όπως χαρακτηριστικά αναφέρεται στην έκθεση, «το πιο πάνω σοβαρό θέμα κλονίζει κατά την άποψη μας την αξιοπιστία τόσο των αποτελεσμάτων όσο και των καταστάσεων με τα άτομα τα οποία υποβλήθηκαν στην υπό αναφορά εξέταση και θα πρέπει να τύχουν περεταίρω σοβαρής και λεπτομερούς διερεύνησης και ελέγχου από την αναθέτουσα αρχή, κυρίως πριν την καταβολή οποιασδήποτε πληρωμής προς τους Αναδόχους».
Ο Υπουργός Υγείας είπε ότι το πρώτο διάστημα επικρατούσε ένα πανικός, ενώ υπήρχε κόσμος που έδινε λάθος τον αριθμό του κινητού του όπου θα λάμβανε το αποτέλεσμα του τεστ. Πρόσθεσε, μάλιστα, ότι υπήρξε μέρα που έπρεπε να γίνει ιχνηλάτηση σε 800 άτομα από τις 8 το βράδυ μέχρι τις 8 το πρωί και θα μπορούσε να είχαν δοθεί λανθασμένοι αριθμοί κινητού.
Προμήθεια μασκών
Αναφορικά με το πρώτο πρόγραμμα του Υπουργείου παγκύπριας εμβέλειας για τον έλεγχο 20.000 εργαζομένων λιανικού εμπορίου, ποτών, τροφίμων, δημόσιου και ευρύτερου δημόσιου τομέα, Εθνικής Φρουράς και άλλων με ημερομηνία έναρξης 10 – 30 Απριλίου, ο Υπουργός Υγείας είπε ότι ήταν η μοναδική φορά που καθορίστηκε εκ μέρους του σταθερή τιμή ανάθεσης με την συμμετοχή όλων των κλινικών εργαστηρίων που πληρούσαν τα κριτήρια την δεδομένη στιγμή. Οι λόγοι για την απόφαση του αυτή, σύμφωνα με τον κ. Ιωάννου, ήταν ότι μόνο ένα εργαστήριο είχε παγκύπρια κάλυψη σε σταθερά σημεία και δυνατότητα διενέργειας εξετάσεων 1.000 την ημέρα. Ανέφερε ότι έτσι κρίθηκε ότι η διενέργεια ανοικτού διαγωνισμού θα οδηγούσε σε μονοπωλιακό καθεστώς και ως εκ τούτου δόθηκαν οδηγίες για καθορισμό τιμής αναφοράς 110 ευρώ που είχαμε από το Ινστιτούτο Νευρολογίας και Γενετικής και η οποία ήταν χαμηλότερη από αυτές του ιδιωτικού τομέα που κυμαίνονταν την ίδια περίοδο από 120 – 170 ευρώ.
«Για να διασφαλίσουμε ισότιμη πρόσβαση και τη συμμετοχή όλων των εργαστηρίων πήραμε κάποιες αποφάσεις. Αν περίμενα με τον ρυθμό που μπορεί να κινηθεί η δημόσια υπηρεσία να παρθούν αποφάσεις μπορεί να μας έπαιρνε και ένας μήνας», πρόσθεσε.
Εξηγώντας τον τρόπο που κινήθηκαν οι διαδικασίες, ο κ. Ιωάννου είπε ότι πήρε ο ίδιος τις σχετικές αποφάσεις σύμφωνα με τις οποίες «θα ορίσουμε τιμή αναφοράς από το Ινστιτούτο, θα πάμε σε πρόσκληση ενδιαφέροντος και αναλογικά θα δοθεί σε όλους η δυνατότητα διενέργειας τεστ» και πρόσθεσε ότι για αυτή του ενέργεια ενημέρωσε εκ των υστέρων προφορικά τον Γενικό Ελεγκτή. Απέρριψε κατηγορηματικά ότι επενέβη στο πως θα γίνουν οι διαγωνισμοί και παρέπεμψε στα έγγραφα για τους ανοικτούς διαγωνισμούς.
Όσον αφορά για την τιμή των τεστ, ο Γενικός Ελεγκτής είπε ότι ένας βασικός λόγος που στην πορεία μειώθηκαν οι τιμές των τεστ και «δεν παραμείναμε έρμαιο στους ιδιώτες" ήταν η προθυμία του Ινστιτούτου Νευρολογίας και Γενετικής να λύσει το πρόβλημα με τις τιμές. Έγιναν πολλά τεστ στην τιμή των 100-110 και στην πορεία μειώθηκε η τιμή, πρόσθεσε.
Σε σχέση με την αρχική τιμή των τεστ, ο Λεωνίδας Φυλακτού, εκ μέρους του Ινστιτούτου Νευρολογίας και Γενετικής είπε ότι στην έναρξη των τεστ δεν γνωρίζαμε τι θα αντιμετωπίσουμε και παράλληλα «είμαστε υποχρεωμένοι να δίνουμε πλήρη κόστος», γιατί είναι θέμα κρατικών ενισχύσεων, σύμφωνα με τις οδηγίες του Εφόρου Κρατικών Ενισχύσεων.
Παρέμβαση εταιρείας δημοσιογράφου
Σε σχέση με την αγορά μασκών από το κράτος, ο Γενικός Ελεγκτής αναφέρθηκε σε αγορά μασκών με διαφορετικές τιμές ενώ σημείωσε ότι σε διαδικασία προσφορών απορρίφθηκε προσφορά μασκών στην τιμή των 49 σεντ ανά μάσκα γιατί κρίθηκε εξωπραγματική ενώ κατακυρώθηκε τελικά προσφορά στην τιμή των 52 σεντ. Ανέφερε ότι σε δεύτερη διαδικασία κατά την οποία πήγαν και πάλι με διαπραγμάτευση, «βρέθηκαν από το πουθενά δύο εταιρείες οι οποίες μπήκαν στον διαγωνισμό ενώ δεν φαίνεται από που μπορούσε να προκύψει το ενδιαφέρον αυτών των εταιρειών, και έγινε η επιλογή 13 εταιρειών από τις οποίες ζητήθηκε προσφορά την οποία υπέβαλαν 8 οικονομικοί φορείς. Είπε ότι από αυτές επιλέχθηκε μια εταιρεία για το ποσό των 4,7 εκατομμυρίων ευρώ με τιμή ανά μάσκα τα 52 σεντ και πρόσθεσε ότι η Ελεγκτική υπηρεσία δεν έχει αντιληφθεί «πως έγινε αυτός ο κατάλογος των 13 εταιρειών και χωρίς οποιαδήποτε προκήρυξη ζητήθηκαν προσφορές».
«Μας ανέφεραν ότι αυτό έγινε στην βάση του πρώτου διαγωνισμού προεπιλέγοντας οικονομικούς φορείς που είχαν στην διάθεση τους μάσκες αλλά και οικονομικούς φορείς που εμπορεύονταν ιατροτεχνολογικά προϊόντα», είπε κ. Μιχαηλίδης, προσθέτοντας ότι «εμείς βρήκαμε ότι σε αυτούς τους 13 ήταν 3 που δεν είχαν υποβάλει προσφορά στην πρώτη διαδικασία, εκ των οποίων οι δύο δεν μετέχουν σε άλλες προσφορές ιατροτεχνολογικών προϊόντων».
Ακολούθως, ο Γενικός Ελεγκτής ανέφερε ότι «γνωστός δημοσιογράφος του Σίγμα ο οποίος όταν υπέβαλε προσφορά την υπέβαλε με τα λογότυπα του Σίγμα από το δικό του email, το εμπορικό email της εταιρείας ΔΙΑΣ MEDIA GROUP και το Υπουργείο Υγείας θεώρησε ότι η προσφορά προερχόταν σαν κοινοπραξία από την συγκεκριμένη εταιρεία μαζί με τον συγκεκριμένο ειδησεογραφικό όμιλο» και πρόσθεσε ότι από πληροφόρηση που έχει από τον δημοσιογράφο φαίνεται ότι είναι εταιρεία που σχετίζεται με τον ίδιο προσωπικά και ότι σε τηλεφωνική επικοινωνία που είχε με τον Διευθυντή Ειδήσεων του ομίλου του ανέφερε ότι η εταιρεία αυτή δεν έχει σχέση με τον όμιλο.
ΟΚΥπΥ
Μάλιστα, ο ΟΚΥπΥ βρίσκεται ξανά στο προσκήνιο, αυτή την φορά σχετικά με την αγορά υπηρεσιών για τη διενέργεια μοριακών εξετάσεων COVID-19 των εργαζομένων του. Βάσει των ευρημάτων της Ελεγκτικής Υπηρεσίας, ο Οργανισμός «δεν έχει εφαρμόσει τις πρόνοιες της νομοθεσίας περί δημοσίων συμβάσεων, εφόσον με βάση τα στοιχεία τα οποία μας έχουν υποβληθεί τη διαδικασία ανάθεσης των δύο συμβάσεων για την αγορά υπηρεσιών διενέργειας των εν λόγω εξετάσεων φαίνεται να έχει χειριστεί μόνος του ο Γενικός Εκτελεστικός Διευθυντής του Οργανισμού. Ο τρόπος χειρισμού του θέματος, πέραν του ότι δεν δίδει τη δυνατότητα επαρκούς ελέγχου της διαδικασίας, δεν συνάδει ούτε με τις βασικές αρχές της διαφάνειας και της ίσης μεταχείρισης των οικονομικών φορέων.»
Ακόμα ένα θέμα το οποίο αφορά στον Οργανισμό Κρατικών Υπηρεσιών Υγείας, είναι το έργο της ανέγερσης της νέας ΜΕΘ του Γενικού Νοσοκομείου Λευκωσίας. «Αυτό ανατέθηκε από τον ΟΚΥπΥ απευθείας σε συγκεκριμένο Αρχιτέκτονα για την ετοιμασία της μελέτης και επίβλεψης των εργασιών, χωρίς την τήρηση οποιασδήποτε διαδικασίας προσφορών, και σε συγκεκριμένο Εργολάβο για την κατασκευή του έργου μετά τη ζήτηση προσφορών από τρεις εργοληπτικές εταιρείες, με τρόπο όμως που δεν διασφαλίστηκε καθόλου η ανάπτυξη στοιχειώδους έστω ανταγωνισμού».
Έρευνα και εντάσεις
Σύμφωνα με πληροφορίες της «Κ», ο ΟΚΥπΥ δεν απάντησε στα ερωτήματα των βουλευτών που αφορούσαν στα πιο πάνω θέματα, ζητώντας από την Βουλή να επανέλθει στην επόμενη συνεδρία της Επιτροπής Ελέγχου, την Πέμπτη 2 Ιουλίου. Ωστόσο, το αίτημα για πίστωση χρόνου που υπέβαλε ο ΟΚΥπΥ πυροδότησε αντιδράσεις βουλευτών, οι οποίοι ζητούσαν επίμονα όπως δίνονταν οι απαντήσεις την ίδια στιγμή, ενώπιον του Γενικού Ελεγκτή. Ωστόσο, υπήρξαν και οι πιο ήρεμες τοποθετήσεις από βουλευτές που ανέφεραν ότι ο Οργανισμός μπορεί να απαντήσει στην Επιτροπή Ελέγχου γραπτώς για όλα όσα ανέφερε η έκθεση της Ελεγκτικής Υπηρεσίας.
Όσον αφορά στο θέμα των SMS που εστάλησαν σε άτομα τα οποία δεν είχαν υποβληθεί ποτέ στην εξέταση COVID-19, το Υπουργείο Υγείας αρχίζει την διερεύνησή του, για να φανεί το μέγεθος του προβλήματος που παρατηρήθηκε. Συγκεκριμένα, ο Υπουργός Υγείας όρισε ερευνούσα λειτουργό την Γενική Διευθύντρια του Υπουργείου, Χριστίνα Γιαννάκη, η οποία είναι επιφορτισμένη με τον έλεγχο και των τιμολογίων σε συνάρτηση με τις εξετάσεις που διενεργήθηκαν, ώστε να ξεκαθαρίσει η εικόνα. Η Γενική Διευθύντρια του Υπουργείου Χριστίνα Γιαννάκη διαβεβαίωσε ότι δεν έχει κάνει ακόμη καμία πληρωμή κλινικού εργαστηρίου καθώς θα προβεί πρώτα σε έλεγχο των τιμολογίων και θα αναμένει και την ολοκλήρωση της έρευνας που έχει ξεκινήσει.
