KTrends Q4 23: Επηρέασαν επιτόκια και ρεύμα τα νοικοκυριά

Μετά από αργή αλλά σταθερή βελτίωση στις συνθήκες που επικρατούν στα νοικοκυριά από το τέλος του 2022 μέχρι και τον περασμένο Σεπτέμβριο, στο τελευταίο κύμα της έρευνας καταγράφεται μια μικρή επιδείνωση. Η επιδείνωση ενδεχομένως να επηρεάζεται σε μεγάλο βαθμό από την πορεία των επιτοκίων και του κόστους ηλεκτρισμού κατά το προηγούμενο τρίμηνο, παρά την γενικευμένη υποχώρηση του πληθωρισμού.

Παρά την μικρή αύξηση που καταγράφεται ανάμεσα σε εκείνους που αναφέρουν πως οι συνθήκες ήταν καλύτερες τους τελευταίους τρεις μήνες σε σχέση με παλαιότερα, στο 10%, την ίδια στιγμή το ποσοστό εκείνων που βίωσαν επιδείνωση επέστρεψε κοντά στα επίπεδα της περασμένης άνοιξης (50%). Από το 50% που αναφέρουν πως οι συνθήκες στο νοικοκυριό τους έχουν επιδεινωθεί, το 18% αισθάνεται πως η κατάσταση είναι «σημαντικά» χειρότερη σε σχέση με τους προηγούμενους τρεις μήνες.

Η μεγαλύτερη πίεση εντοπίζεται, όπως ήταν αναμενόμενο, στην επαρχία Αμμοχώστου και ανάμεσα στους συνταξιούχους, ενώ πολύ μεγάλες είναι οι αποκλίσεις με βάση το μορφωτικό επίπεδο. Ανάμεσα στα άτομα με τριτοβάθμια εκπαίδευση, επιδείνωση αναφέρουν το 13%, σε αντίθεση με τα άτομα με μόρφωση μέχρι δημοτικό (47%) και μέχρι δευτεροβάθμια εκπαίδευση (30%).

Η εικόνα αυτή συνάδει και με τα υπόλοιπα ευρήματα, όπου συνταξιούχοι και κάτοικοι Αμμοχώστου πλήττονται περισσότερο από άλλες δημογραφικές κατηγορίες, ενώ η οικονομική άνεση των νοικοκυριών είναι επίσης συνυφασμένη και με το μορφωτικό επίπεδο.

Με τα υπόλοιπα ευρήματα συνάδει επίσης και η απόκλιση των νέων μέχρι 24 ετών από την υπόλοιπη κοινωνία, καθώς οι νεαρότεροι δεν βιώνουν στον ίδιο βαθμό τις οικονομικές πιέσεις. Όσον αφορά στις οικονομικές συνθήκες του νοικοκυριού τους, το 14% των νέων αναφέρουν πως αυτές είναι «κάπως καλύτερες» σε σχέση με το προηγούμενο τρίμηνο, την ώρα που ο παγκύπριος μέσος όρος περιορίζεται στο 10% («κάπως» και σημαντικά «καλύτερες»).

Μικρή επιδείνωση καταγράφεται και στην διεκπεραίωση βασικών καταναλωτικών αναγκών, όπου το 53% αναφέρει δυσκολότερες συνθήκες σε σχέση με το προηγούμενο τρίμηνο. Το ποσοστό καταγράφει σημαντική αύξηση σε σχέση με το 46% του προηγούμενου κύματος.

Η επιδείνωση εστιάζεται στις ηλικίες 45-64 (59%) και στους συνταξιούχους όπου το ποσοστό που παρατηρεί επιδείνωση ανέρχεται στο 76%. Ιδιαίτερα ανησυχητική επιδείνωση καταγράφεται στα άτομα με χαμηλό μορφωτικό επίπεδο (84%). Όπως και στα άλλα ευρήματα, οι νέοι έχουν την μεγαλύτερη άνεση. Παρά το γεγονός ότι ανάμεσα στα άτομα 18-24 ετών, το 24% αναφέρει αυξημένη δυσκολία στην ικανοποίηση βασικών καταναλωτικών αναγκών, την ίδια ώρα ένα αυξημένο ποσοστό της τάξης του 17% αναφέρει βελτίωση των συνθηκών, ποσοστό υπερδιπλάσιο του παγκύπριου μέσου όρου (8%).