Kathimerini.gr
Σάρκα και οστά στην πρωτοβουλία της Παγκόσμιας Πύλης (Global Gateway), της ευρωπαϊκής απάντησης στο κινεζικό πρόγραμμα «Ζώνη και Δρόμος», θα δώσει σήμερα η Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Σύμφωνα με την πρόταση, η οποία διέρρευσε στους Financial Times, η Ε.Ε. θα δαπανήσει 300 δισ. ευρώ έως το 2027 σε έργα υποδομών και άλλα εγχειρήματα σε χώρες εκτός Ευρώπης.
Οι πόροι θα προέλθουν από τον κοινοτικό προϋπολογισμό, τα κράτη-μέλη, ευρωπαϊκά χρηματοπιστωτικά ιδρύματα όπως η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων και εθνικές αναπτυξιακές τράπεζες. Επιπλέον, η Ε.Ε. «θα επιχειρήσει να κινητοποιήσει χρηματοδότηση και εξειδικευμένες γνώσεις από τον ιδιωτικό τομέα, θα υποστηρίξει την πρόσβαση σε βιώσιμη χρηματοδότηση», σύμφωνα με το έγγραφο που επικαλείται η βρετανική εφημερίδα. «Παρέχοντας μια θετική επιλογή για την ανάπτυξη των παγκόσμιων υποδομών, η Παγκόσμια Πύλη θα επενδύσει στη διεθνή σταθερότητα και στη συνεργασία και θα δείξει πώς οι δημοκρατικές αξίες παρέχουν βεβαιότητα και δίκαιη μεταχείριση, βιωσιμότητα για τους εταίρους και μακροπρόθεσμα οφέλη για τους ανθρώπους ανά τον κόσμο», σημειώνεται στο έγγραφο.
«Η Παγκόσμια Πύλη μπορεί δυνητικά να μετατρέψει την Ε.Ε. σε έναν πιο αποτελεσματικό γεωπολιτικό παίκτη», σχολίασε σχετικά ο μόνιμος αντιπρόσωπος της Γερμανίας στην Ε.Ε. (και πρώην πρέσβης στην Κίνα), Μίκαελ Κλάους. Ο κ. Κλάους σημειώνει ότι «για πολλές χώρες που θα γίνουν εταίροι [της πρωτοβουλίας], η προσφορά μιας σχέσης ισότιμης συνεργασίας που θα βασίζεται σε κανόνες και αξίες θα είναι μια ελκυστική εναλλακτική λύση αντί της “Ζώνης και του Δρόμου”».
Ειδικό ενδιαφέρον θα δείξει η Ε.Ε. για έργα σε χώρες της Αφρικής, της Κεντρικής Ασίας και της Λατινικής Αμερικής, όπου η Κίνα έχει σημαντικό επενδυτικό αποτύπωμα.
Το Βερολίνο έχει παίξει σημαντικό ρόλο στην αναβάθμιση των φιλοδοξιών της Ε.Ε. στο συγκεκριμένο πεδίο. Ο πρόδρομος της Παγκόσμιας Πύλης, η «στρατηγική της συνδεσιμότητας» (Connectivity Strategy), την οποία επεξεργαζόταν η Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Εξωτερικής Δράσης (ΕΥΕΔ), είχε εγκλωβιστεί στα γρανάζια της γραφειοκρατίας των Βρυξελλών. Με τη στήριξη της κυβέρνησης Μέρκελ, και στο πλαίσιο ενίσχυσης του γεωπολιτικού εκτοπίσματος της Ε.Ε., η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν αποφάσισε να αναλάβει η ίδια το εγχείρημα. Ηδη από τον περασμένο Ιανουάριο ενημέρωσε τους πρέσβεις των κρατών-μελών ότι θα πάρει την πρωτοβουλία στα χέρια της.
Τον Σεπτέμβριο, στην ομιλία της για την Κατάσταση της Ενωσης, η κ. Φον ντερ Λάιεν δήλωνε ότι «επιδιώκουμε να μετατρέψουμε την Παγκόσμια Πύλη σε αξιόπιστο σήμα κατατεθέν για όλο τον πλανήτη», δημιουργώντας συμμαχίες «με χώρες από όλο τον κόσμο». «Θέλουμε να δημιουργήσουμε δεσμούς, όχι να διαιωνίσουμε την εξάρτηση», υπογράμμιζε η πρόεδρος της Κομισιόν. «Εχουμε αποδείξει την προθυμία μας να χρηματοδοτούμε δρόμους. Δεν είναι, όμως, λογικό η Ευρώπη να κατασκευάζει έναν τέλειο δρόμο που συνδέει μεταξύ τους κινεζικό ορυχείο χαλκού με ένα κινεζικής ιδιοκτησίας λιμάνι», έλεγε σε εκείνη την ομιλία της.
Ειδικό ενδιαφέρον θα δείξει η Ε.Ε. για έργα σε χώρες της Αφρικής, της Κεντρικής Ασίας και της Λατινικής Αμερικής όπου η Κίνα έχει σημαντικό επενδυτικό αποτύπωμα. Υπενθυμίζεται ότι στη Σύνοδο Κορυφής του G7, τον Ιούνιο, τα μέλη της ομάδας των ανεπτυγμένων χωρών είχαν εκφράσει τη στήριξή τους σε σχέδια για ανάσχεση της οικονομικής επιρροής της Κίνας σε χώρες του αναπτυσσόμενου κόσμου. Η εκτίμηση στις Βρυξέλλες είναι ότι μια ευρωπαϊκή πρωτοβουλία μπορεί να προσελκύσει πολλές χώρες που θέλουν να μειώσουν την οικονομική τους εξάρτηση από την Κίνα χωρίς να προκαλέσουν την έντονη αντίδραση του Πεκίνου απευθυνόμενες στις Ηνωμένες Πολιτείες. Παράλληλα, η προσδοκία είναι ότι η αντίδραση των Κινέζων στην Παγκόσμια Πύλη θα είναι αρκετά πιο ήπια από ό,τι θα ήταν απέναντι σε αντίστοιχες αμερικανικές προσπάθειες. Δύο παράγοντες θεωρούνται κρίσιμοι για την έκβαση του εγχειρήματος: η πολιτική βούληση των κρατών-μελών να το υποστηρίξουν και η διακυβέρνησή του (πώς θα λαμβάνονται οι αποφάσεις για το ποια έργα θα χρηματοδοτούνται και πού, τι ρόλο θα έχει ο ιδιωτικός τομέας κ.ο.κ.).
* Εκ παραδρομής το ποσό στην έντυπη έκδοση γράφτηκε ως «300 εκατ.», αντί του ορθού «300 δισ. ευρώ».
