Αλέξης Δαλίτης
Ανώτερο Διοικητικό Στέλεχος
K. Treppides & Co Ltd
Είναι κοινώς αντιληπτό και παραδεκτό ότι τα τελευταία χρόνια παρατηρείται σημαντική άνοδος της βιομηχανίας FinTech (χρηματοοικονομική τεχνολογία) που έχει διεισδύσει στην καθημερινότητά μας. Η πτώση των παραδοσιακών εμπορικών συναλλαγών οδήγησε τον χρηματοπιστωτικό τομέα στην δημιουργία νέων τομέων υπηρεσιών για την πλήρωση του χάσματος που δημιουργήθηκε.
Σε ορισμένες περιπτώσεις, η απώλεια ελέγχου στη χρήση των FinTech προϊόντων έφερε καταστροφικές συνέπειες για τους χρήστες τους δημιουργώντας την ανάγκη προστασίας μέσω ενός «αόρατου» χεριού που ονομάζεται εποπτεία.
Παρακολουθώντας την τάση με τα Εικονικά (Ψηφιακά) Χρηματοοικονομικά Περιουσιακά Στοιχεία/ κρυπτονομίσματα και τη τεχνολογία Blockchain πίσω από αυτά, μια αναπτυσσόμενη και μεταδοτική επίδραση εξαπλώνεται μεταξύ των Ηπείρων αφού θεωρούνται κλειδί προς μια νέα εποχή.
Τι είναι όμως τα Ψηφιακά Περιουσιακά Στοιχεία που φαίνεται ότι θα κυριαρχήσουν τις χρηματοπιστωτικές αγορές τα επόμενα χρόνια; Είναι άξια εμπιστοσύνης αυτή η νέα ιδιαιτερότητα; Ποιος είναι ο ρόλος των ρυθμιστικών αρχών και ποιες οι κύριες ανησυχίες τους;
Ξεκινώντας με την πρώτη ερώτηση και με βάση τα δεδομένα μέχρι σήμερα, φαίνεται ότι υπάρχουν 3 κύριες κατηγορίες ψηφιακών περιουσιακών στοιχείων. Κάποια χρησιμοποιούνται ως μέσο πληρωμής σε έμπορους που αποδέχονται αυτό το είδος διακανονισμού, ενώ άλλα θεωρούνται από τους χρήστες ως ένα είδος επένδυσης που αναμένεται να πραγματοποιήσει κεφαλαιουχικό κέρδος με την πώληση του. Άλλη κατηγορία είναι η απόκτηση του ψηφιακού περιουσιακού στοιχείου με απώτερο σκοπό την παροχή υπηρεσιών από τον εκδότη του στο μέλλον. Πολλά από τα ψηφιακά περιουσιακά στοιχεία μπορεί να είναι μικτά συνδυάζοντας περισσότερες από μία κατηγορίες όπως αναφέρονται πιο πάνω.
Στην Κύπρο, η χρήση ψηφιακών περιουσιακών στοιχείων βρίσκεται ακόμη σε αρχικά στάδια καθώς όπως κάθε νέος κλάδος που επηρεάζει την καθημερινότητα μας, δύσκολα διεισδύει στη ζωή των πολιτών. Παρόμοια ήταν και η αντίδραση όταν εισήχθησαν οι πιστωτικές κάρτες και η ηλεκτρονική τραπεζική αλλά μπορεί ο καθένας να αντιληφθεί πως εκτελούνται στην πλειονότητα οι ημερήσιες συναλλαγές σήμερα.
Είναι άξια εμπιστοσύνης αυτή η νέα τάση;
Φαίνεται ότι ένας σημαντικός αριθμός ανθρώπων πιστεύει στην επανάσταση της fintech, ειδικά στη Δύση (π.χ. ΗΠΑ, Λατινική Αμερική) και στην Ανατολή (π.χ. Ιαπωνία) όπου έχουν ενσωματώσει στη ζωή τους τη χρήση των κρυπτονομισμάτων. Λαμβάνοντας υπόψη ότι τα χερσαία σύνορα σήμερα είναι ουτοπία, οι νέες τεχνολογίες ταξιδεύουν με ταχύτητα φωτός μεταξύ των ηπείρων. Καθώς οι πλατφόρμες συναλλαγών και τα ηλεκτρονικά λογιστικά βιβλία με βάση τα Blockchain και τα κρυπτονομίσματα καλπάζουν στις ΗΠΑ και στην Ασία, η Ευρώπη λαμβάνει επίσης μέρος σε αυτόν τον παγκόσμιο τυφώνα.
Ο νόμος που έχει θεσπίσει η κυβέρνηση στη Μάλτα για την εποπτεία των ψηφιακών περιουσιακών στοιχείων πιθανόν να είναι ο προπομπός ενός πανευρωπαϊκού πλαισίου (όπως το MIFID για Επενδυτικές Υπηρεσίες) που εικάζεται πως θα τεθεί σε ισχύ μετά από μια πιθανώς επιτυχημένη εφαρμογή στη Μάλτα.
Λαμβάνοντας υπόψη τα πιο πάνω, φαίνεται ότι σε λίγα χρόνια δεν θα υπάρχει άλλη επιλογή παρά η εμπιστοσύνη και χρήση της νέας αυτής τάσης.
Ποιος ο ρόλος των εποπτικών αρχών και ποιες οι κύριες ανησυχίες τους;
Όπως για κάθε επενδυτική/ οικονομική δραστηριότητα όπου εμπλέκονται και χρήματα επενδυτών, ο ρόλος και η αποστολή των ρυθμιστικών αρχών είναι να διασφαλίζουν την προστασία των επενδυτών και η ισχυρή εποπτεία της αγοράς που ρυθμίζουν.
Για τις αγορές κρυπτονομίσματος οι κύριες ανησυχίες είναι δύο. Η πρώτη ανησυχία είναι, να διασφαλιστεί ότι οι φορείς που αναζητούν άντληση κεφαλαίων μέσω έκδοσης ψηφιακών νομισμάτων (ICOs) δεν είναι απάτες, αλλά διαθέτουν τις απαραίτητες δεξιότητες, εμπειρογνωμοσύνη, υποδομή και εταιρική διακυβέρνηση για να ολοκληρώσουν το έργο τους όπως αυτό περιγράφεται στο επιχειρηματικό τους πλάνο. Από αυτή την άποψη, σκοπός της θέσπισης ενός νομικού πλαισίου είναι οι επενδυτές να έχουν επιλογές μόνο από εγγεγραμμένα ICOs σε αξιόπιστες ρυθμιστικές αρχές.
Η δεύτερη σημαντική ανησυχία που απασχολεί τους ρυθμιστικούς φορείς και ψάχνουν για αποτελεσματικούς και πρακτικούς τρόπους παρακολούθησης, είναι ο αυξημένος κίνδυνος νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες μέσω των κρυπτονομισμάτων.
Ως αποτέλεσμα των πιο πάνω, η ταυτοποίηση και η αξιολόγηση της ‘πηγής του πλούτου’ για τους ανθρώπους που κατέχουν κρυπτονομίσματα είναι μια μεγάλη πρόκληση. Ας δούμε πως προτείνεται να αντιμετωπιστεί ο κίνδυνος νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες από ρυθμιστικές αρχές χωρών που έχουν θεσπίσει νομοθεσίες για τα Ψηφιακά Περιουσιακά Στοιχεία;
Το MFSA στην Μάλτα απαιτεί από τους επαγγελματίες συμβούλους για τα Ψηφιακά Περιουσιακά Στοιχεία να έχουν ισχυρά συστήματα και ελέγχους ‘ΚYC’ προκειμένου να αντιμετωπίσουν και να μετριάσουν τα ρίσκα νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες που σχετίζονται με το συγκεκριμένο επαγγελματικό μοντέλο. Για παράδειγμα όσον αφορά επαγγελματίες που ασχολούνται αποκλειστικά με πελάτες των οποίων ο πλούτος και/η τα κεφάλαια προέρχονται από παραδοσιακά περιουσιακά στοιχεία (π.χ. μετρητά, ακίνητα κτλ.) , αρκεί ένα παραδοσιακό εργαλείο ‘KYC’. Από την άλλη πλευρά όταν ένας επαγγελματίας επιθυμεί να ασχοληθεί με πελάτες των οποίων ο πλούτος ή/και τα κεφάλαια περιλαμβάνουν ψηφιακά περιουσιακά στοιχεία (π.χ. bitcoin), τότε ο αντιπρόσωπος αναμένεται να έχει τα εφόδια για να επαληθεύει τέτοιες πηγές. Ως εκ τούτου εναπόκειται στους επαγγελματίες να αξιολογήσουν τους κινδύνους από τους πελάτες τους και να συμπεράνουν αν μπορούν να αναγνωρίσουν τη ταυτότητά του πελάτη τους, το σκοπό της προβλεπόμενης επιχειρηματικής σχέσης και της πηγής του πλούτου του πελάτη.
Το ΒΜΑ στις Βερμούδες έχει επίσης ρυθμίσει μια ολοκληρωμένη σειρά νομοθετικών μέτρων για επιχειρήσεις ψηφιακών περιουσιακών στοιχείων. Αυτό περιλαμβάνει απλές τροποποιήσεις στον Παρεμπόδισης και Καταπολέμησης Νόμο για νομιμοποίηση εσόδων από παράνομες δραστηριότητες και την τραπεζική νομοθεσία της χώρας. Οι τροποποιήσεις είναι τόσο απλές ώστε να απαιτείται συμμόρφωση με τις εν λόγω νομοθεσίες και από τις επιχειρήσεις Ψηφιακών Περιουσιακών Στοιχείων, κάτι ουσιαστικά παρόμοιο που υιοθέτησε το ΜFSA στην Μάλτα. Οι νομοθεσίες αυτές όπως περιγράφεται και πιο πάνω, είναι βασικά μια προσέγγιση με βάση τον υπολογιζόμενο κίνδυνο για την αξιολόγηση του πελάτη, με επιπλέον εργαλεία και μέτρα αναγνώρισης που πρέπει να ληφθούν κατά τη διακριτική ευχέρεια κάθε αντισυμβαλλομένου, έχοντας υπόψη το σκοπό του σαφούς προσδιορισμού του πελάτη/ επενδυτή και της πηγής τους πλούτου του. Όπου δεν μπορεί να επαληθευτεί αυτό, η επιχειρηματική σχέση δεν πρέπει να ολοκληρωθεί.
Συνυπολογίζοντας τα πια πάνω, προκύπτει πως η βιομηχανία των fintech και ειδικότερα τα κρυπτονομίσματα παρέχουν ευρύ φάσμα ευκαιριών για όλους τους συμμετέχοντες στην αγορά (ρυθμιστικές / άλλες κυβερνητικές αρχές, τράπεζες, επαγγελματίες συμβούλους) αλλά και σημαντικά ρίσκα που πρέπει να διαχειριστούν. Τα ρίσκα βεβαίως δεν συνεπάγονται δρακόντεια μέτρα και αρνητική στάση από τις αρχές, η οποία θα σηματοδοτήσει μια επίθεση ενάντια όχι μόνο στα κρυπτονομίσματα αλλά και στις επερχόμενες νέες εφευρέσεις που μπορεί να οδηγήσουν σε ένα νέο γενναίο κόσμο μέχρι την επόμενη τεχνολογική ύφεση.
Η K. Treppides & Co Ltd, είναι η μεγαλύτερη ανεξάρτητη συμβουλευτική εταιρεία στην Κύπρο, με εδραιωμένη διεθνή παρουσία και γραφεία στο Λονδίνο και τη Μάλτα. Προσφέρει ένα πλήρες φάσμα νομικών, φορολογικών, λογιστικών, συμβουλευτικών και οικονομικών συμβουλευτικών υπηρεσιών σε διεθνείς επενδυτές που δραστηριοποιούνται σε διάφορους βιομηχανικούς τομείς. Η εταιρεία διαθέτει πολλά χρόνια εμπειρίας και μια ομάδα έμπειρων στελεχών που παραμένουν σε ετοιμότητα για να βοηθήσουν άτομα και επιχειρήσεις σε όλη τη διάρκεια της επενδυτικής διαδικασίας, στην Κύπρο.
Στοιχεία Επικοινωνίας:
Alexis.D@treppides.com
www.treppides.com
Nicosia: Treppides Tower, Kafkasou 9, Aglantzia, CY 2112, Nicosia, Cyprus
Limassol: Kristellina Tower, 12 Arch.Makarios III Avenue, Mesa Geitonia, CY 4000 Limassol, Cyprus
London: 7 Milner Street, London SW3 2QA
Malta: Level 1, Somnium, Tower Road, Swatar, Birkirkara BKR 4012
Tel: +357 22678944, +357 25822722
