Της Μαρίας Ηρακλέους
Η αυξανόμενη τάση των καταναλωτών προς τα βιολογικά και φυσικά προϊόντα όπως καταγράφεται σε παγκόσμια κλίμακα από τους ειδικούς στον χώρο του μάρκετινγκ, έχει καταστήσει τα αιθέρια έλαια ως προϊόντα βασικής επιλογής για τους μεταποιητές τροφίμων. Αυτό καταγράφεται σε διεθνείς εκθέσεις όπως η Global Essentials Oils Market, η οποία προβλέπει και αύξηση του τζίρου στην παγκόσμια αγορά από επτά δισεκατομμύρια το 2018, στα 14 δισεκατομμύρια το 2026.
Τα μεγέθη είναι σαφώς μικρότερα στην Κύπρο. Καταγράφεται ωστόσο αύξηση στις εισαγωγές αιθέριων ελαίων με βασικότερες αγορές εισαγωγής, την Ελλάδα και το Ηνωμένο Βασίλειο. Πέραν των εξαγωγών, και η εσωτερική κυπριακή αγορά έχει ξεκινήσει να δείχνει ενδιαφέρον στην παραγωγή αιθέριων ελαίων. Ενδεικτικά αναφέρουμε την εταιρεία Τριανταφυλλοπαραγωγών Αγρού η οποία παράγει το ροδόσταγμα Αγρού, ενώ το Βοτανικό Πάρκο Cyherbia στο Αυγόρου επικεντρώνεται στην παραγωγή αιθέριου ελαίου λεβάντας, συνδυάζοντας παράλληλα πληθώρα άλλων βοτάνων.
Αυξάνονται οι εισαγωγές
Παρότι περιορισμένες, οι εισαγωγές αιθέριων ελαίων στην Κύπρο παρουσιάζουν σημαντική δυναμική. Σύμφωνα με έκθεση του τμήματος εμπορικών και οικονομικών υποθέσεων Κύπρου- Ελλάδας, το 2018, οι κυπριακές εισαγωγές αιθέριων ελαίων τετραπλασιάστηκαν έναντι του προηγουμένου έτους. Η αξία των εισαγωγών αιθέριων ελαίων στην Κύπρο κατέγραψε επίσης αύξηση της τάξης του 75% σε σύγκριση με το 2017 και έφτασε στις 637.510 ευρώ για ποσότητες 201.288 kg. Κατά 59% είναι ωστόσο η μείωση της μέσης αξίας των εισαχθέντων αιθέριων ελαίων κατά το 2018 η οποία ανήλθε σε 3,2 ευρώ/κιλό έναντι 7,7 ευρώ/κιλό το 2017.
Παρατηρώντας τα στοιχεία της έκθεσης διαπιστώνουμε ότι αν και η Κύπρος προμηθεύεται περισσότερες ποσότητες αιθέριων ελαίων από το Ηνωμένο Βασίλειο, εντούτοις το ποσό που καταβάλλει είναι πολύ χαμηλότερο σε σχέση με το κόστος που πληρώνει προς την Ελλάδα. Συγκεκριμένα η αξία για τα 24.920 κιλά αιθέριων ελαίων που εισάγουμε από την Ελλάδα, ανήλθε το 2018 στις 266.279 ευρώ, ενώ για ποσότητες 159.172 κιλών από το Ηνωμένο Βασίλειο, η αξία ανήλθε στις 178.514 ευρώ. Σύμφωνα με την έκθεση οικονομικών μελετών της ελληνικής πρεσβείας, η Ελλάδα είναι στους κύριους προμηθευτές της κυπριακής αγοράς σε αιθέρια έλαια. Η έκθεση δείχνει ότι οι συνολικές εισαγωγές από την Ελλάδα βάσει αξίας είχαν μερίδιο 42% επί των συνολικών εισαγωγών της Κύπρου στο συγκεκριμένο προϊόν. Ακολουθεί το Ηνωμένο Βασίλειο με ποσοστό 28%, η Αίγυπτος με ποσοστό 12,8% και προμηθευτές από Ινδία, Αυστρία και Γερμανία με μικρότερα ποσοστά.
Από την Ελλάδα
Οι ελληνικές εξαγωγές αιθέριων ελαίων στην κυπριακή αγορά συνεχώς αυξάνονται. Η αξία τους σημείωσε αύξηση κατά 75% το 2018 συγκριτικά με το 2017 (266 χιλιάδες ευρώ το 2018 σε σχέση με 152 χιλιάδες το 2017). Η μέση τιμή εισαγωγής των ελληνικών αιθέριων ελαίων στην Κύπρο το 2018 διαμορφώθηκε στα 10,69 ευρώ/κιλό. Το ποσοστό των ελληνικών εξαγωγών αιθέριων ελαίων επί του συνόλου των κυπριακών εξαγωγών στο συγκεκριμένο προϊόν είναι επίσης σημαντικό και, ειδικά την τελευταία διετία, άγγιξε το 42%.
Σε ό, τι αφορά τις επιμέρους κατηγορίες αιθέριων ελαίων το 2018 η Ελλάδα ήταν ο βασικότερος προμηθευτής για τα αιθέρια έλαια πορτοκαλιού και τα αιθέρια έλαια άλλων ειδών μέντας, το Ηνωμένο Βασίλειο ήταν ο κύριος προμηθευτής της κυπριακής αγοράς στα αιθέρια έλαια λεμονιού και τα αιθέρια έλαια άλλων εσπεριδοειδών, ενώ η Αίγυπτος ήταν ο κύριος προμηθευτής στα αιθέρια έλαια πιπεράτης μέντας. Βάσει των στοιχείων της στατιστικής υπηρεσίας, το 32,6% του συνόλου των κυπριακών εισαγωγών αιθέριων ελαίων ανέρχεται στο 32,6%, το αιθέριο έλαιο λεμονιού στο 14,9% και του πορτοκαλιού 11,4%.
Οι βασικές αγορές
Οι ελληνικές εξαγωγές αιθέριων ελαίων στην Κύπρο ακολουθούν σταθερά την αυξητική πορεία. Βασικός ανταγωνιστής της Ελλάδας στην κυπριακή αγορά, στην προμήθεια αιθέριων ελαίων είναι το Ηνωμένο Βασίλειο, το οποίο καταγράφει επίσης ικανοποιητικές εξαγωγές, οι οποίες κατά το παρελθόν (έτη 2013-2014 και 2016) υπερέβαιναν τις αντίστοιχες ελληνικές. Δυναμική είσοδος της Αιγύπτου στην κυπριακή αγορά καταγράφεται από το 2016 και μετά.
Τάση στην διατροφή
Η αύξηση στην χρήση των αιθέριων ελαίων σε προϊόντα διατροφής και την βελτίωση των θρεπτικών και λειτουργικών ιδιοτήτων, εκτιμάται ότι θα συμβάλει σημαντικά στην παγκόσμια ανάπτυξη της αγοράς των αιθέριων ελαίων. Οι ευεργετικές ιδιότητες των αιθέριων ελαίων είναι γνωστές. Είτε ως αντισηπτικά, είτε ως τονωτικά, είτε για εναλλακτικές θεραπείες και για αρωματοθεραπεία, το αιθέριο έλαιο μπορεί να είναι μίγμα έως και διακόσιων χημικών ενώσεων ή συνδυασμών τους και να χρησιμοποιηθούν για τις θεραπευτικές και τις τονωτικές τους ιδιότητες. Σύμφωνα με την έκθεση Essential Oil Market, πέραν της διατροφής, η ζήτηση των αιθέριων ελαίων αυξάνεται λόγω της αρωματοθεραπείας και των εναλλακτικών μορφών ιατρικής. Ποσοστό 46,1% των αιθέριων ελαίων χρησιμοποιείται στην διατροφή, και ακολουθεί η προσωπική φροντίδα και τα καλλυντικά. Στην Κύπρο τα αιθέρια έλαια διατίθενται στην Κύπρο κυρίως σε καταστήματα βιολογικών και φυσικών προϊόντων, σε καταστήματα καλλυντικών, αλλά και σε καταστήματα τουριστικών ειδών, κυρίως δε στην Λεμεσό.
