Του Παναγιώτη Ρουγκάλα
Από την Παρασκευή 31/1/2020 οι πελάτες των τραπεζών άρχισαν να λαμβάνουν επιστολές από τις τράπεζες που συνεργάζονται. Το περιεχόμενο των επιστολών - διαδικασία που θα γίνει για πρώτη φορά στην Κύπρο - ονομάζεται δήλωση τελών. Η δήλωση τελών είναι οδηγία η οποία υποχρεώνει όλες τις τράπεζες της Ευρωπαϊκής Ένωσης να αποστέλλουν το τι χρέωσαν στους πελάτες τους αναλυτικά, το πόσο και το γιατί, για τη χρονιά που ολοκληρώθηκε. Επί της ουσίας, «είναι ο λογαριασμός της χρονιάς που πέρασε. Η οδηγία τέθηκε σε εφαρμογή για την Κύπρο το Νοέμβριο του 2018 και ενώ θα έπρεπε να αποστείλουν από πέρυσι αυτές τις επιστολές με τις χρεώσεις που έγιναν κατά το 2018, η Κεντρική Τράπεζα της Κύπρου «έβαλε ένα στοπ». Ο λόγος ήταν πρακτικός, καθώς είπε στις τράπεζες να μην αποστείλουν στους πελάτες τις χρεώσεις τους για δυο μόνο μήνες (Νοέμβριος 2018 – Δεκέμβριος 2018). Έτσι, η πρώτη επιστολή που θα λάβουν στα χέρια τους οι πελάτες των κυπριακών τραπεζών θα αφορά περίοδο 14 μηνών και όχι 12 όπως θα συμβαίνει από τούδε και εξής.
Αξίζει να σημειωθεί όμως, πως μπορεί η Κεντρική Τράπεζα να προέτρεψε στα τέλη του 2018 τις τράπεζες να μην αποστείλουν τις δηλώσεις των τελών στους πελάτες, ωστόσο όπως πληροφορείται η εφημερίδα, η Κεντρική έχει αποστείλει «σιωπηρές υπενθυμίσεις» να μην το παραβλέψουν αυτή τη χρονιά. Το πρότυπο της επιστολής (format template) που αποστέλλουν οι κυπριακές τράπεζες είναι ίδιο για όλες τις τράπεζες της Ευρωζώνης. Απαιτείται δηλαδή, από τα κράτη μέλη να διασφαλίζουν ότι οι πάροχοι υπηρεσιών πληρωμών παρέχουν στον καταναλωτή, σε ετήσια, τουλάχιστον, βάση και δωρεάν, δήλωση όλων των τελών που καταβάλλει, καθώς και, ενδεχομένως, πληροφορίες σχετικά με τα επιτόκια για τις υπηρεσίες που συνδέονται με λογαριασμό πληρωμών. Όπως αναφέρει η οδηγία στην επίσημη εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, οι πάροχοι υπηρεσιών πληρωμής πρέπει να χρησιμοποιούν τους τυποποιημένους όρους που προσδιορίζονται στον τελικό κατάλογο των πλέον αντιπροσωπευτικών υπηρεσιών που συνδέονται με λογαριασμό πληρωμών. Οι τελικοί κατάλογοι θα εκδίδονται από τα κράτη μέλη, με ενσωμάτωση της ενωσιακής τυποποιημένης ορολογίας που καθορίζεται στον κατ' εξουσιοδότηση κανονισμό.
Οι λογαριασμοί πληρωμών
Λογαριασμοί πληρωμών θεωρούνται οι λογαριασμοί που τηρούνται στο όνομα ενός ή περισσότερων πελατών και χρησιμοποιούνται για την εκτέλεση πράξεων πληρωμής. Στους λογαριασμούς πληρωμών περιλαμβάνονται οι τρεχούμενοι με ή χωρίς όριο υπερανάληψης, ο λογαριασμός ταμιευτηρίου, ο λογαριασμός προειδοποίησης μέχρι επτά (7) ημερών, ο ηλεκτρονικός τρεχούμενος με ή χωρίς όριο υπερανάληψης (Net Account) και ο λογαριασμός πιστωτικής κάρτας. Υπογραμμίζεται δε, πως για τις υπόλοιπες κατηγορίες λογαριασμών, όπως λογαριασμοί δανείων, προθεσμίας, προειδοποίησης πέραν των επτά ημερών δεν θα αποστέλλεται δήλωση τελών. Τονίζεται πως οποιεσδήποτε επιστροφές χρεώσεων ενδέχεται να μην περιλαμβάνονται στη δήλωση τελών. Οι επιστροφές παρουσιάζονται αναλυτικά στην κατάσταση λογαριασμού του κάθε πελάτη.
Βάσει της νομοθεσίας, η δήλωση τελών εκφράζεται στο νόμισμα του λογαριασμού πληρωμών και περιλαμβάνει το τέλος μονάδας που χρεώνεται για κάθε υπηρεσία πληρωμών που συνδέεται με τον λογαριασμό και ο αριθμός των περιπτώσεων στις οποίες χρησιμοποιήθηκε η υπηρεσία κατά τη διάρκεια της σχετικής περιόδου. Επίσης, περιλαμβάνει το συνολικό ποσό των τελών που καταβλήθηκαν κατά τη διάρκεια της σχετικής περιόδου για κάθε υπηρεσία. Ακόμα, το επιτόκιο υπερανάληψης που ισχύει για τον λογαριασμό και το συνολικό ποσό των τόκων που εφαρμόζονται σχετικά με την υπερανάληψη κατά τη διάρκεια της αντίστοιχης περιόδου, κατά περίπτωση. Πρόσθετα, το πιστωτικό επιτόκιο που ισχύει για τον λογαριασμό και το συνολικό ποσό των τόκων που εισπράχθηκε κατά τη διάρκεια της σχετικής περιόδου, κατά περίπτωση. Τέλος, το συνολικό ποσό των τελών που χρεώθηκαν για όλες τις υπηρεσίες πληρωμών οι οποίες παρασχέθηκαν κατά τη διάρκεια της σχετικής περιόδου.
Οι λεπτομέρειες
Όσον αφορά την παρουσίαση πακέτων των υπηρεσιών που συνδέονται με λογαριασμό πληρωμών, πρέπει να ληφθεί υπόψη ότι υπάρχουν διαφορετικά είδη πακέτων που προσφέρονται από τους παρόχους υπηρεσιών πληρωμών. Η παροχή ορισμένων πακέτων συμπεριλαμβάνεται στο γενικό τέλος, όπως σ' αυτό για τη διατήρηση και τη διαχείριση του λογαριασμού, ενώ άλλα πακέτα χρεώνονται χωριστά από το γενικό τέλος και ορισμένα πακέτα περιλαμβάνουν μια ορισμένη ποσότητα υπηρεσιών. Προκειμένου να καταστεί ευκολότερη για τον καταναλωτή η κατανόηση του περιεχομένου των διαφορετικών τύπων πακέτων και των τελών τους, η δήλωση τελών θα πρέπει να αναφέρει τα πακέτα σε χωριστούς καταλόγους. Συγκεκριμένα, αν τα πακέτα χρεώνονται ως μέρος του γενικού τέλους, θα πρέπει να εμφανίζονται μαζί με το εν λόγω τέλος. Τα κράτη μέλη δύνανται να απαιτούν, μαζί με τη δήλωση τελών, να παρέχονται βασικοί δείκτες, όπως ο συνολικός δείκτης κόστους. Επομένως, το υπόδειγμα για τη δήλωση τελών θα πρέπει να περιλαμβάνει χωριστό πίνακα προς χρήση από εκείνους τους παρόχους υπηρεσιών πληρωμών που υπόκεινται σε τέτοιους όρους. Επιπλέον, δεδομένου ότι η δήλωση τελών θα πρέπει να παράγεται εύκολα από τους παρόχους υπηρεσιών πληρωμών, οι εν λόγω πάροχοι θα πρέπει να έχουν ευκρινείς οδηγίες για τη συμπλήρωσή της. Τέλος, ο κανονισμός βασίζεται στα σχέδια εκτελεστικών τεχνικών προτύπων που υπέβαλε η Ευρωπαϊκή Εποπτική Αρχή (EBA) στην Επιτροπή.
