Του Παναγιώτη Ρουγκάλα
Φως στο τούνελ για δάνεια ύψους 1,8 δισεκατομμυρίων ευρώ αναμένεται να φανεί από το άνοιγμα του κυπριακού τουρισμού. Ο λόγος για δάνεια που ζητήθηκαν από συγκεκριμένο φάσμα δανειοληπτών να μπουν στο πρόγραμμα της αναστολής δόσεων (μορατόριουμ) τον Μάρτη του 2020 και ακόμα βρίσκονται υπό καθεστώς ευνοϊκής μεταχείρισης από τις κυπριακές τράπεζες. Το αισιόδοξο –ομολογουμένως μήνυμα του υφυπουργού Τουρισμού, Σάββα Περδίου, για την έναρξη της κυπριακής τουριστικής σεζόν από 10 Μαΐου μετά την λήξη του 3ου κυπριακού «lockdown», είναι πολύ σημαντική εξέλιξη. Από τα εταιρικά δάνεια, βάσει των στοιχείων της Κεντρικής Τράπεζας της Κύπρου, το μεγαλύτερο ποσό των δανείων, για τα οποία ζητήθηκε αναστολή δόσεων, αφορά στον τομέα φιλοξενίας και εστίασης με μικτή αξία 1,8 δισ. ευρώ από 728 δανειολήπτες. Για εκείνους, έχουν γίνει ειδικές διευθετήσεις όπως αποδείχτηκε βάσει των οικονομικών αποτελεσμάτων των δύο μεγαλύτερων τραπεζών της Κύπρου, της Τράπεζας Κύπρου και της Ελληνικής Τράπεζας. Ξενοδόχοι και επιχειρηματίες που είναι άρρηκτα συνδεδεμένοι με την τουριστική σεζόν της Κύπρου, λοιπόν, θα επαναρχίσουν καλώς εχόντων των πραγμάτων την καταβολή των δόσεών τους. Τα δάνεια που σχετίζονται με την ξενοδοχειακή βιομηχανία είναι και τα μεγαλύτερα για τα οποία έχει ζητηθεί αναστολή δόσεων, με τις τράπεζες (όλες και όχι τις δύο μεγάλες, απλά για τις άλλες δεν υπάρχουν τόσο αναλυτικά στοιχεία) να είχαν βάλει τους ξενοδόχους σε καθεστώς που θα έπρεπε να κινείται ο τουρισμός για να δοθούν.
Η Τράπεζα Κύπρου έχει δάνεια προς τον ξενοδοχειακό τομέα ύψους 900 εκατ. - 1 δισ. ευρώ, ενώ η Ελληνική, γύρω στα 300 εκατ. ευρώ. Τα υπόλοιπα καταμερίζονται στις υπόλοιπες τράπεζες του νησιού που είναι πελάτες τους ξενοδόχοι και συναφείς επιχειρήσεις του τουριστικού κλάδου. Αυτό δεν σημαίνει αυτομάτως πως κανένας ξενοδόχος δεν έχει επαναρχίσει να πληρώνει τα δάνειά του, μπορεί να υπήρχαν και ξενοδόχοι που να ήταν εις θέση να επαναρχίσουν τις δόσεις τους.
Ο τουρισμός είναι ένας επιχειρηματικός τομέας που χτυπήθηκε παγκοσμίως και όχι μόνο στην Κύπρο. Οι απώλειες ήταν τεράστιες, ενώ για την Κύπρο έχει μεγάλο ρόλο, αφού αποτελεί πάνω από το 6% του ΑΕΠ της χώρας. Η μείωση των τουριστικών εσόδων του 2020 σε σύγκριση με αυτά του 2019 αποτέλεσε ένα μεγάλο πλήγμα για τη χώρα. Μόνο 392 εκατ. ευρώ μπήκαν από τουρισμό, στην σαφώς πληγείσα από την πανδημία Κύπρο. Το 2019 τα έσοδα ανέρχονταν στα 2,68 δισ. ευρώ, ενώ το 2018 τα έσοδα ανήλθαν στα 2,71 δισ. ευρώ. Αντίστοιχη μείωση έγινε και στις αφίξεις των τουριστών. Για την περίοδο Ιανουαρίου – Δεκεμβρίου 2020, οι αφίξεις τουριστών ανήλθαν σε 631.609 σε σύγκριση με 3.976.777 την αντίστοιχη περίοδο του 2019, σημειώνοντας μείωση 84,1%. Το 2018 οι αφίξεις ήταν στα 3.938.625. Πρέπει να γίνει σαφές πως σε μια χώρα που τουλάχιστον το 6% του ΑΕΠ της στηρίζεται στον τουρισμό, πρέπει να γίνουν και οι κατάλληλες κινήσεις για να είναι μια επιτυχής τουριστική χρονιά, σε ότι τέλος πάντων απομένει.
Οι παγκόσμιες εκτιμήσεις για επιστροφή της τουριστικής κίνησης στο 50% του 2019 για το 2021, για το 70% του 2019 για το 2022 και γύρω στο 90 – 100% του 2019 για το 2023, φαντάζει αισιόδοξη με την παρούσα φάση του παγκόσμιου εμβολιαστικού προγράμματος. Οι πιο κερδισμένες χώρες σε αυτή την «τουριστική κούρσα επιστροφής της κανονικότητας» θα είναι και αυτές που θα εφαρμόσουν πιο γρήγορα και αποτελεσματικά το εμβολιαστικό τους πρόγραμμα. Με 181 χιλιάδες άτομα στην Κύπρο να έχουν λάβει την 1η δόση εμβολίου και με 60 χιλιάδες να έχουν λάβει τη 2η δόση έως και την ημέρα που γράφεται αυτό το κείμενο (27η Απριλίου 2021) η Κύπρος έχει αρκετή καθυστέρηση σε αυτό τον τομέα. Σε χώρα που δεν έχει το μεγαλύτερο μέρος των πολιτών της εμβολιασμένους, δεν πρόκειται να έρθουν τουρίστες, γι’ αυτό η Κύπρος επιβάλλεται να επιταχύνει τη διαδικασία και οι πολίτες να εμπιστευτούν τα εμβόλια.
Δάνεια Κύπρου και Ελληνικής
Πάνω από 25.000 δανειολήπτες είχαν εγκριθεί και αφορούσαν δάνεια ύψους περίπου 5,9 δισ. ευρώ για την Τράπεζα Κύπρου. Όπως περιέγραφε η Τράπεζα στα αποτελέσματά της, η αναστολή καταβολής πληρωμών κεφαλαίου και τόκων για το σύνολο των δανείων αυτών έληξε στις 31 Δεκεμβρίου 2020. Εξυπηρετούμενα δάνεια ύψους 3,8 δισ. ευρώ είχαν δόση μέχρι τις 19 Μαρτίου 2021. Από τα υπόλοιπα δάνεια υπό καθεστώς αναστολής καταβολής πληρωμών κεφαλαίου και τόκων ύψους 2,1 δισ. ευρώ, εξυπηρετούμενα δάνεια ύψους 0,3 δισ. ευρώ είχαν δόση μεταξύ 19 Μαρτίου 2021 και τέλους Μαρτίου 2021, εξυπηρετούμενα δάνεια ύψους 900 εκατ. ευρώ έχουν δόση το δεύτερο τρίμηνο του 2021 και εξυπηρετούμενα δάνεια ύψους 0.3 δισ. έχουν δόση το δεύτερο εξάμηνο του 2021. Δάνεια ύψους 0,3 δισ. ευρώ αφορούν δάνεια που ήταν ΜΕΔ στην αρχή της περιόδου του σχεδίου αναστολής καταβολής δόσεων κεφαλαίου και τόκων και τα οποία ήταν επιλέξιμα για το πρόγραμμα αναστολής δόσεων. Τα υπόλοιπα 0,3 δισ. ευρώ αφορούν διευκολύνσεις ορίων και τρεχούμενων λογαριασμών χωρίς δόσεις. Γενικά, τα δάνεια σε επιχειρήσεις υπό καθεστώς αναστολής καταβολής πληρωμών κεφαλαίου και τόκων ανήλθαν σε 3,8 δισ. ευρώ, από τα οποία τα εξυπηρετούμενα δάνεια ανήλθαν σε 3,4 δισ. ευρώ. Το 59% αυτών των εξυπηρετούμενων δανείων είχε δόση μέχρι τις 19 Μαρτίου 2021, και το 98% αυτών κατέβαλαν την δόση τους. «Με την εξάπλωση του ιού COVID-19, οι τομείς του τουρισμού, εμπορίου, μεταφορών και ο κατασκευαστικός τομέας είναι οι τομείς που επηρεάστηκαν περισσότερο αρνητικά», ανέφερε χαρακτηριστικά στα αποτελέσματά της η Τράπεζα Κύπρου.
Όσον αφορά στην Ελληνική Τράπεζα, το ποσό της μεικτής λογιστικής αξίας των χορηγήσεων σε πελάτες που υπόκεινται σε μορατόριουμ για την αποπληρωμή δανείων ανήλθε στις 31 Δεκεμβρίου 2020 σε 2,8 δισ. ευρώ, από τα οποία τα 0,8 δισ. ευρώ καλύπτονται από το πρόγραμμα μεταξύ ΚΕΔΙΠΕΣ και Ελληνικής για κάλυψη των ζημιών από δάνεια. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα, αποτελούνται από μεικτές χορηγήσεις σε νοικοκυριά ύψους 1,5 δισ. ευρώ και μεικτές χορηγήσεις σε μη χρηματοπιστωτικές επιχειρήσεις ύψους 1,3 δισ. ευρώ, αντιπροσωπεύοντας το 41% των συνολικών μεικτών χορηγήσεων. Εξυπηρετούμενες χορηγήσεις που υπόκεινται στο μορατόριουμ αντιπροσωπεύουν το 49% του εξυπηρετούμενου δανειακού χαρτοφυλακίου της Ελληνικής. Σχετικά με την αναστολή πληρωμής δόσεων όλων αυτών των δανείων, δάνεια ύψους 1,4 δισ. ευρώ είχαν τουλάχιστον μια πληρωμή δόσης να οφείλεται τον Μάρτιο του 2021.
Έντυπη Έκδοση
