Του Απόστολου Τομαρά
Με τις τουριστικές επιδόσεις του φετινού καλοκαιριού να έχουν διαψεύσει ακόμα και τις πλέον αισιόδοξες προβλέψεις που γινόντουσαν, το ζητούμενο για τους τουριστικούς φορείς είναι το τι μπορεί να γίνει, περισσότερο, το επόμενο διάστημα σε μια προσπάθεια να περιορισθούν οι μεγάλες ζημιές στον τουριστικό κλάδο. Στη λογική αυτή εκ των πραγμάτων η προσοχή όλων μετατοπίζεται στην χειμερινή περίοδο που ξεκινά τον ερχόμενο Νοέμβριο και ολοκληρώνεται τον Μάρτιο του 2021. Στον τουριστικό κλάδο καταγράφεται αυτή την περίοδο μια κινητικότητα, η οποία έχει να κάνει με τις όποιες προοπτικές υπάρχουν για το επόμενο διάστημα.
Η επιδημιολογική εικόνα που παρουσιάζουν χώρες της περιοχής, ανταγωνιστικές στο τουριστικό προϊόν της Κύπρου, σε συνδυασμό με την καλή κατάσταση της επιδημίας στο εσωτερικό, είναι δυο παράγοντες που συντηρούν τις όποιες προσδοκίες τουριστικών φορέων ότι η χειμερινή περίοδος μπορεί να αποτελέσει την έκπληξη της φετινής τουριστικής περιόδου και να βελτιώσει τις τουριστικές επιδόσεις σε συνθήκες πανδημίας. Λαμβάνοντας υπόψη τα δεδομένα του φετινού καλοκαιριού, ένα ζήτημα το οποίο τίθεται από τουριστικούς φορείς, υπό μορφή προβληματισμού για ευόδωση των προσδοκιών που υπάρχουν έχει να κάνει με τη μέθοδο επιδημιολογικής αξιολόγησης ευρωπαϊκών χωρών.
Το σύνολο των φορέων του τουρισμού θεωρούν πως ο τρόπος αξιολόγησης θα πρέπει να αλλάξει, χωρίς ωστόσο να γίνονται εκπτώσεις στα μέτρα που έχουν παρθεί για προστασία της δημόσιας υγείας. Μια προοπτική που επί του παρόντος δεν φαίνεται να βρίσκει πρόσφορο έδαφος στο Υπουργείο Υγείας
Η κατηγορία Γ
Η προσοχή των φορέων του τουρισμού αυτή την περίοδο, έχει επικεντρωθεί σε μια λίστα ευρωπαϊκών χωρών, 13 τον αριθμό, που με βάση την επιδημιολογική τους κατάταξη δεν είναι εφικτή η άφιξη τουριστών. Το σκεπτικό που αναπτύσσεται και όπως είμαστε σε θέση να γνωρίζουμε είναι θέμα συζήτησης με την επιδημιολογική ομάδα, είναι η προοπτική αναθεώρησης του τρόπου αξιολόγησης των χωρών αυτών. Από πλευράς τουριστικών φορέων προωθείται η ιδέα ευρωπαϊκές χώρες που σήμερα είναι σε τουριστικό «Black List», να μετακινηθούν στην κατηγορία Β που αυτομάτως θα επιτρέψει την υποδοχή τουριστών από τις χώρες αυτές με όλα τα προαπαιτούμενα που έχουν τεθεί για τον περιορισμό εισαγόμενων κρουσμάτων κορωνοϊού.
Στον προβληματισμό που φαίνεται να αναπτύσσεται οι τουριστικοί φορείς χρησιμοποιούν και τα δεδομένα των ελέγχων στα αεροδρόμια, τα οποία όπως υποστηρίζουν δείχνουν πως οι περιορισμοί που εφαρμόσθηκαν, κυρίως με τα τεστ, κράτησαν σε χαμηλά ποσοστά τα εισαγόμενα κρούσματα. Ένα δεύτερο επιχείρημα που χρησιμοποιείται αφορά το ενδιαφέρον, που λέγεται ότι υπάρχει από αεροπορικές εταιρείες να αυξήσουν τις πτήσεις τους στην Κύπρο κατά την χειμερινή περίοδο. Ενδιαφέρον που προκύπτει και από την επιδημιολογική εικόνα γειτονικών χωρών με υψηλά ποσοστά χειμερινού τουρισμού που αναζητούν εναλλακτικούς προορισμούς.
Νέες πτήσεις
Σύμφωνα με την Hermes Airports, αεροπορικές εταιρείες από το Ηνωμένο Βασίλειο αλλά και την Ευρώπη φαίνεται να έχουν κινηθεί ήδη προς την πλευρά της Κύπρου, προκειμένου να διοχετεύσουν αριθμό τουριστών που τα προηγούμενα χρόνια κινούνταν κατά τη χειμερινή περίοδο σε προορισμούς της δυτικής Μεσογείου. Μια τέτοια περίπτωση, σύμφωνα με τις ίδιες πληροφορίες, είναι η αεροπορική εταιρεία Jet2 η οποία κατά τη χειμερινή περίοδο μετέφερε σημαντικό αριθμό τουριστών στην Ισπανική αγορά. Η όχι και τόσο καλή επιδημιολογική εικόνα της χώρας, έχει προκαλέσει την αναζήτηση εναλλακτικών προορισμών.
Σύμφωνα με πρώτους υπολογισμούς η συγκεκριμένη εταιρεία μπορεί να μεταφέρει στην Κύπρο τη χειμερινή περίοδο έως και 50 χιλιάδες τουρίστες. Εκτός από την Jet2 και άλλες εταιρείες όπως η WizAir, η RyanAir αλλά και η EasyJet μελετούν τις τουριστικές προοπτικές της Κύπρου τη χειμερινή περίοδο, με αύξηση των πτήσεων δεδομένου ότι τα επιδημιολογικά δεδομένα και οι διάφοροι περιορισμοί το επιτρέπουν. Στο πνεύμα αυτό εντάσσεται η έναρξη πτήσεων προς το Παρίσι από τις 3 Δεκεμβρίου, δυο φορές την εβδομάδα. Σύμφωνα με παράγοντες των εγχώριων αερομεταφορών το ενδιαφέρον των εταιρειών για αύξηση των πτήσεων, σε κάποιες περιπτώσεις είναι αποτέλεσμα συμφωνιών και προσπαθειών αρκετών χωρών να μπει η Κύπρος στα τουριστικά προγράμματά τους. Τέτοιες χώρες είναι η Γαλλία η Ολλανδία και η Τσεχία. Άλλες περιπτώσεις έχουν να κάνουν με σημερινούς προορισμούς όπως οι Κανάριοι Νήσοι που για τη φετινή τουριστική περίοδο δεν είναι επιλογή για αεροπορικές εταιρείες και ταξιδιωτικά γραφεία.
Οι ευκαιρίες
Πίσω από το παζλ που φαίνεται να δημιουργείται στον τομέα διακίνησης επιβατών σε συνθήκες κορωνοϊού, οι εδώ τουριστικοί φορείς εντοπίζουν ευκαιρίες με μακροπρόθεσμα οφέλη. Όπως χαρακτηριστικά λέγεται η τάση στροφής προς Κύπρο δεν μπορεί να θεωρηθεί ως μια ευκαιριακή επιλογή. «Είναι μια ευκαιρία, τους δίνεται μια επιλογή που μπορεί να συνεχισθεί. Και μας το έχουν πει παράγοντες της τουριστικής βιομηχανίας ξεκάθαρα». Η αισιόδοξη νότα που υπάρχει εστιάζεται κυρίως στην επόμενη τουριστική περίοδο, όπου από την επιτυχία του φετινού εγχειρήματος θα εξαρτηθεί σε μεγάλο βαθμό και η επιβατική κίνηση του ερχόμενου καλοκαιριού.
Σε απόλυτους αριθμούς, την παρούσα περίοδο δεν μπορούν να γίνουν εκτιμήσεις για τις νέες θέσεις που θα μπουν στην αεροπορική αγορά, εάν και εφόσον γίνουν διαφοροποιήσεις στο πρόγραμμα πτήσεων, όπως ζητούν τουριστικοί φορείς για το λόγο ότι η φετινή εικόνα απέχει από την αντίστοιχη του 2019. Επομένως όπως σημειώνεται οτιδήποτε περισσότερο προκύψει από νέες πτήσεις, αφενός θα περιορίσει τη μείωση που αυτή τη στιγμή είναι της τάξης του 80% και αφετέρου θα τεθούν οι βάσεις για να συνεχισθούν αυτά τα δρομολόγια και το καλοκαίρι του 2021 με διαθεσιμότητα θέσεων πιο κοντά στα επίπεδα του 2019. Δηλαδή, εάν οι πτήσεις δουλέψουν το χειμώνα με θετικό πρόσημο θα έχουν αντίκτυπο στο ερχόμενο καλοκαίρι. Όλα αυτά με την προϋπόθεση της επιδημιολογικής σταθερότητας. Με βάση στοιχεία προηγούμενων ετών, η χειμερινή επιβατική κίνηση ισοδυναμούσε με το 23% του ετήσιου συνόλου, ποσοστό που τα τελευταία χρόνια είχε αυξηθεί.
Πτώση των διαθέσιμων αεροπορικών θέσεων
Μια ματιά στα διαθέσιμα στοιχεία της Hermes Airports για τις αεροπορικές θέσεις, την περίοδο Ιούλιος-Δεκέμβριος 2020 ( για το τρίμηνο Οκτωβρίου – Δεκεμβρίου αφορά πρόβλεψη) σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του 2019 αποκαλύπτει τις επιδημιολογικές επιπτώσεις στην αεροπορική κίνηση. Οι διαθέσιμες θέσεις για το τελευταίο εξάμηνο του 2020, σύμφωνα με επίσημα στοιχεία, ανέρχονται στα 2,89 εκατομμύρια έναντι 7,52 εκατομμύρια την αντίστοιχη περίοδο του 2019. Όπως φαίνεται και στον πίνακα οι διαθέσιμες θέσεις του τελευταίου εξαμήνου του 2020 αντιστοιχούν στο 38% της αντίστοιχης περιόδου του 2019 με το δείκτη πληρότητας να έχει υποχωρήσει στο 46%. Το ποσοστό πληρότητα σε απόλυτους αριθμούς αντιστοιχεί σε 1,33 εκατομμύρια επιβάτες. Με βάση τα στοιχεία, η μεγαλύτερη μείωση διαθέσιμων θέσεων καταγράφεται στο Ηνωμένο Βασίλειο, ακολουθεί η Ελλάδα και η Αυστρία. Η Γερμανία και Πολωνία είναι οι δυο χώρες με τη μικρότερη μείωση διαθέσιμων θέσεων σε σχέση με το 2019, τάση η οποία αποδίδεται στη στοχευμένη πολιτική στις δυο αγορές.
*Πηγή πίνακα: Hermes Airports
