Του Παναγιώτη Ρουγκάλα
Προσεγγίζει τα 20 χρόνια η τελευταία φορολογική μεταρρύθμιση στην οποία είχε προβεί η Κύπρος. Από τότε όμως έχουν αλλάξει πολλά. Είναι διαφορετικές οι οικονομικές συνθήκες της χώρας, το μοντέλο υπηρεσιών έχει αλλάξει παντελώς, ενώ η στόχευση της χώρας δεν αντικατοπτρίζεται στο νέο επιχειρηματικό και διεθνές φορολογικό τοπίο.
Ταυτόχρονα, υπάρχουν σκέψεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, οι οποίες προς το παρόν μπορεί να φαντάζουν μακρινές, αλλά είναι υπαρκτές, για ενιαίο φορολογικό συντελεστή σε όλα τα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, γεγονός που θα λειτουργούσε άκρως αρνητικά για μία μικρή χώρα όπως η Κύπρος και θα εξανέμιζε όποια φορολογικά πλεονεκτήματα προωθεί εδώ και πολλά χρόνια. Μια φορολογική μεταρρύθμιση, σκέψη εξάλλου που εξέφρασε και το Συμβούλιο Οικονομίας και Ανταγωνιστικότητας τον περασμένο Ιούνιο, ενδεχομένως να ενίσχυε τη θέση της Κύπρου ως ένας επενδυτικός προορισμός.
Η χρυσή τομή όμως φαίνεται να αναζητείται, καθώς τα δημόσια έσοδα μαζί με τις επενδύσεις είναι συγκοινωνούντα δοχεία. Οι επενδύσεις φέρνουν έσοδα στα δημόσια οικονομικά και δίχως ελκυστική φορολογία δεν μπορούν να έρθουν επενδύσεις. Όλα τα παραπάνω όμως είναι θεωρία. Και αυτό, διότι εκ διαμέτρου αντίθετες παρουσιάζονται οι απόψεις των εργοδοτών και των επιμελητηρίων με τις σκέψεις που κάνει το υπουργείο Οικονομικών για αύξηση του εταιρικού φορολογικού συντελεστή από 12,5% σε 15%.
Παρά το ότι η Κύπρος έχει έναν από τους πιο χαμηλούς φορολογικούς συντελεστές στην Ευρωπαϊκή Ένωση, το υπουργείο προτάσσει πως ήρθε η ώρα για αλλαγή στον εταιρικό φορολογικό συντελεστή, αυξάνοντάς τον. Ο λόγος για την αύξηση, σύμφωνα με το υπουργείο, δεν κατατάσσεται στους φοροεισπρακτικούς. Σύμφωνα με επιβεβαιωμένες πηγές του υπουργείου Οικονομικών, τα τελευταία 3 – 4 χρόνια έχουν υπάρξει κάποιες αλλαγές σε ευρωπαϊκό και διεθνές πλαίσιο, όπως για παράδειγμα στο πλαίσιο των συμφωνιών διπλής φορολογίας, στη βάση του νέου προτύπου που καθιέρωσε ο ΟΑΣΕ, προσεγγίσεις όσον αφορά στη φορολογική διαφάνεια και την πάταξη της φοροαποφυγής.
Όλα τα παραπάνω κατά το Υπουργείο, μετατρέπουν έναν υπέρμετρα χαμηλό εταιρικό συντελεστή σε πρόβλημα, παρά πλεονέκτημα. Η σκέψη του Υπουργείου η οποία αποτυπώνεται στην «Κ» είναι πως αν μια μικρή αύξηση, η οποία όμως θα μπορέσει να διατηρήσει το φορολογικό πλεονέκτημα της Κύπρου, καταφέρει να περιορίσει τις αρνητικές συνέπειες οι οποίες πλέον προκύπτουν και δεν προέκυπταν πριν από 10 χρόνια, θα άξιζε τον κόπο να αξιολογηθεί.
Σύμφωνα με στελέχη του Υπουργείου, υπάρχει μια σειρά συμφωνιών αποφυγής διπλής φορολογίας που κατά το Υπουργείο είναι το εργαλείο ανάπτυξης που λειτουργεί υποστηρικτικά στον τομέα των υπηρεσιών και είναι σε γκρίζα ζώνη. Ο λόγος, όπως λένε τα στελέχη του Υπουργείου, είναι ο φορολογικός συντελεστής που βρίσκεται στο 12,5%, την ίδια ώρα που το πραγματικό φορολογικό βάρος είναι μεγαλύτερο και οι συμφωνίες αποφυγής διπλής φορολογίας επιτυγχάνονται με κράτη τα οποία έχουν φορολογικό συντελεστή άνω του 15%. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να μην μπορεί η Κύπρος να συνάψει συμφωνίες αποφυγής διπλής φορολογίας με ακόμα περισσότερα κράτη που θα της φέρει πολλά οφέλη.
Οι ίδιες πηγές του Υπουργείου ωστόσο τόνισαν πως εάν η συγκεκριμένη πρόταση δεν ικανοποιήσει τα εμπλεκόμενα μέρη, η Κυβέρνηση δεν θα την «προχωρήσει», αφού δεν υπάρχει δημοσιονομική ανάγκη για να καταστεί απαραίτητη. Ως εμπλεκόμενα μέρη ορίζονται η Ομοσπονδία Εργοδοτών & Βιομηχάνων (ΟΕΒ), το Κυπριακό Εμπορικό και Βιομηχανικό Επιμελητήριο (ΚΕΒΕ) και ο Σύνδεσμος Εγκεκριμένων Λογιστών Κύπρου (ΣΕΛΚ).
Το μήνυμα πάντως του Υπουργείου, όπως μεταφέρθηκε στην «Κ», ήταν τα εμπλεκόμενα μέρη να σκεφθούν μακροπρόθεσμα και να ζυγίσουν το τι συμβαίνει στο επιχειρείν γύρω από την χώρα. «Δίχως να ακυρώνονται τα ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα της χώρας, θα πρέπει να εξεταστεί πώς θα μπορέσει η Κύπρος να έχει ένα βιώσιμο μοντέλο ανάπτυξης της παροχής υπηρεσιών. Ξέρει από πρώτο χέρι τον περιορισμό της έλευσης καινούργιου «business» λόγω του χαμηλού συντελεστή που είναι υπέρμετρα χαμηλός και άλλων συντελεστών που αν μειωθούν επαρκώς θα φέρουν θετικότερα αποτελέσματα. Θέλουμε να διαφυλάξουμε την βιωσιμότητα του οικονομικού μοντέλου της Κύπρου και να μην βασίζεται σε βραχυπρόθεσμα μέτρα τα οποία χτυπούν αρνητικά στη χώρα», κατέληξαν.
Ο αντίλογος
Η Κύπρος δεν βρίσκεται ανάμεσα στα κράτη μέλη με «χαλαρά» τα πλαίσια πάταξης του οικονομικού εγκλήματος σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, παρά το ότι έχει δεχθεί κριτική από την ίδια πως έχει ένα επιθετικό φορολογικό σχεδιασμό. Τα έξι κράτη μέλη που έχουν «χαλαρότητα» στην πάταξη του οικονομικού εγκλήματος είναι η Δανία, η Σουηδία, η Μάλτα, η Εσθονία, η Λετονία και η Βουλγαρία.
Πρόσθετα, δεν βρίσκεται στη «μαύρη λίστα» του Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ), του θεσμού που καθορίζει την ευρωστία και νομιμότητα ενός εθνικού φορολογικού πλαισίου. Άρα, μπορεί να χρειάζεται η Κύπρος έναν εκσυγχρονισμό του φορολογικού της πλαισίου, αλλά η απάντηση να μη βρίσκεται στην αύξηση του εταιρικού φορολογικού συντελεστή και αντιθέτως να κρύβεται σε περαιτέρω φορολογικές ελαφρύνσεις δίχως καμία επιβάρυνση.
Τουλάχιστον αυτή είναι η ρητορική των εμπλεκομένων μερών ενώπιον των οποίων είχε παρουσιαστεί η πρόταση. Ο γενικός διευθυντής της ΟΕΒ Μιχάλης Αντωνίου ανέφερε πως τα εμπλεκόμενα μέρη θα επεξεργαστούν τα δεδομένα που έχουν ενώπιόν τους και τέλος Αυγούστου με αρχές Σεπτεμβρίου θα παρουσιάσουν την ενιαία θέση και των τριών φορέων. Η Επιτροπή της Οικονομίας και Ανταγωνιστικότητας της ΟΕΒ, όπως μετέφερε ο κ. Αντωνίου, αποφάνθηκε εξετάζοντας σε πρώτη φάση τα δεδομένα πως θα είναι ένα μεγάλο λάθος η οποιαδήποτε αύξηση της εταιρικής φορολογίας λόγω του ότι δίνεται λανθασμένο μήνυμα και σε λάθος συγκυρία.
Εξήγησε πως οι επιχειρήσεις έχουν ανάγκη από σταθερότητα στο επιχειρηματικό, φορολογικό οικοσύστημα και στο νομικό πλαίσιο της χώρας και όποιες αλλαγές και πόσω μάλλον αυξήσεις σε μια περίοδο που δημοσιονομικά δεν ασκούνται πιέσεις για να γίνουν, στέλνεται λάθος μήνυμα. Η ζημιά, όπως είπε ο γενικός διευθυντής της ΟΕΒ, με τη ρευστότητα των τελευταίων μηνών για το θέμα της νομοθεσίας των εκποιήσεων δεν έχει επουλωθεί, ενώ προτεραιότητα είναι να διορθωθούν άλλα προβλήματα που υποδεικνύονται από τη Moneyval και το Global Forum τα οποία δεν έχουν καμία σχέση με τον συντελεστή της εταιρικής φορολογίας. Η ΟΕΒ θα τοποθετηθεί οριστικά στις 27 Αυγούστου σε τακτική συνεδρία της εκτελεστικής επιτροπής.
Στην ίδια γραμμή
«Η οικονομία είχε πάντοτε ανάγκη τις φοροελαφρύνσεις και όχι τις προσθήκες φορολογιών, με την υφιστάμενη κυβέρνηση να έχει ως πολιτική πως η ανάπτυξη εξυπηρετείται από τους χαμηλούς φορολογικούς συντελεστές», ανέφερε ο γενικός διευθυντής του ΚΕΒΕ, Μάριος Τσιακκής. «Εκ πρώτης όψεως», όπως τόνισε ο κ. Τσιακκής, «δεν αξιολογείται θετικά η πρόταση του Υπουργείου για αύξηση του εταιρικού συντελεστή και περιμέναμε αντιθέτως, ελαφρύνσεις προς τις επιχειρήσεις». Συμπλήρωσε δε, πως αφότου η οικονομία άρχισε να βελτιώνεται, θα πρέπει να προχωρήσει σε μείωση ουσιαστικών φορολογιών και όχι σε αντίμετρα που δεν θα λειτουργήσουν στις επιχειρήσεις έναντι της αύξησης του συντελεστή στο 15%.
Την Τετάρτη θα συναντηθούν ΟΕΒ, ΚΕΒΕ, ΣΕΛΚ και Παγκύπριος Σύνδεσμος Δικηγόρων για να επεξεργαστούν από κοινού τα δεδομένα. Για να αλλάξει ο εταιρικός φόρος θέλει τη σύμφωνη γνώμη της Βουλής.
Εχθρός ο ενιαίος φορολογικός συντελεστής
Οι προτάσεις για την Κοινή Βάση Φορολογίας Εταιρειών (ΚΒΦΕ) και Κοινής Ενοποιημένης Βάσης Φορολογίας Εταιρειών (ΚΕΒΦΕ) από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, οδηγίες που η Κύπρος απευχόταν, υπερψηφίστηκαν τον Ιούνιο του 2018.Υπενθυμίζεται πως το Μάρτιο του 2017 η Βουλή είχε ετοιμάσει μια «αιτιολογημένη γνώμη» ενάντια στις δύο οδηγίες και είχε αποσταλεί στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή, όπου αποτυπωνόταν ξεκάθαρα η διαφωνία της κυπριακής βουλής στο να επιβληθεί μια ενιαία φορολογία για όλα τα κράτη μέλη. «Αιτιολογημένη γνώμη» είχαν στείλει και άλλα κράτη μέλη, λέγοντας πως αν δεν αποδειχθεί η αναγκαιότητα επιβολής ομοιόμορφων ρυθμίσεων από την ΕΕ και πως αν δεν έρθουν καλύτερα αποτελέσματα, δεν θα ήταν αναγκαίο να εφαρμοστούν οι οδηγίες. Η νομοθετική πρωτοβουλία για τη θέσπιση κοινής ενοποιημένης βάσης φορολογίας των εταιρειών στην ΕΕ αποτελείται από δύο νομοθετικές προτάσεις. Την πρόταση οδηγίας για τη θέσπιση κοινής βάσης φορολογίας εταιρειών (ΚΒΦΕ) και την πρόταση οδηγίας για τη θέσπιση κοινής ενοποιημένης βάσης φορολογίας εταιρειών (ΚΕΒΦΕ). Είναι ένα ζήτημα που παραμένει ανοιχτό για όλα τα κράτη μέλη, απειλώντας και την Κύπρο.
Τα αντίμετρα που κάνει σκέψεις το ΥΠΟΙΚ
Το Υπουργείο υπολογίζει ότι από την αύξηση του εταιρικού φόρου τα έσοδα του κράτους θα είναι στα 170 εκατομμύρια ευρώ ανά έτος, ωστόσο θα προταθεί η επιστροφή 200 εκατομμυρίων ευρώ ανά έτος με συγκεκριμένες δράσεις, όπως: α) η μείωση φιλολογίας επί των μερισμάτων από 17% στο 15%, β) μείωση φορολογίας επί των τόκων από 30% στο 15%, γ) μείωση φόρου κεφαλαιουχικών κερδών από 20% στο 15%, δ) πλήρης κατάργηση τέλους εταιρειών, που είναι στα 350 ευρώ ανά εταιρεία ανά έτος, ε) πλήρης κατάργηση τέλους χαρτοσήμου και τέλος αύξηση έκπτωσης για συνεισφορές προσώπων σε συνταξιοδοτικά και ασφαλιστικά ταμεία από 1/6 σε 1/5 του ετήσιου μισθού.
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
