Του Παναγιώτη Ρουγκάλα
Μετά την εφαρμογή στην Κύπρο των μέτρων για την αντιμετώπιση της υγειονομικής κρίσης του κορωνοϊού, που όπως φαίνεται πετυχαίνουν, αρχίζουν οι ασκήσεις επί χάρτου για την επόμενη ημέρα και την επανεκκίνηση της οικονομίας. Βάσει των μέχρι τώρα σχεδιασμών, μπορεί η εργοληπτική βιομηχανία να είναι η πρώτη που θα αρχίσει τις εργασίες της με την επόμενη Δευτέρα, 27 Απριλίου να είναι ένα πιθανό σενάριο επανεκκίνησης του κλάδου. Ωστόσο, αυτό που υποστηρίζουν παράγοντες της αγοράς εκείνο που θα δώσει ώθηση στο γρανάζι της οικονομίας θα είναι η κατάργηση των SMS για μετακινήσεις.
Το μέτρο με τις περιορισμένες μετακινήσεις ήταν και εκείνο που ουσιαστικά σταμάτησε εντελώς την οικονομική δραστηριότητα στα κυπριακά δεδομένα, πόσω μάλλον με τον επιπρόσθετο περιορισμό της μίας μετακίνησης εντός της ημέρας. Οι επιχειρηματίες βλέπουν ως θεμέλιο για την επανεκκίνηση της οικονομίας την άρση των περιορισμών. Τα κράτη έχουν ήδη προχωρήσει σε μη επίσημα πλάνα (draft) για επανεκκίνηση των οικονομιών τους, προσμετρώντας τις δικές τους γεωγραφικές ιδιαιτερότητες, με το βαθμό με τον οποίο έχει περιοριστεί η μετάδοση του ιού εντός της χώρας και το πώς τυγχάνουν χειρισμού τα επιβεβαιωμένα κρούσματα. Όλες οι χώρες βάσει των δεδομένων (τουλάχιστον για Ευρώπη) παρουσιάζουν βελτίωση με τα μέτρα που έχουν λάβει και εκείνο που μπαίνει πλέον στο τραπέζι είναι η επανεκκίνηση των οικονομιών τους. Η ανάκαμψη της οικονομίας είναι δεδομένο πως δεν θα έρθει από τη μία ημέρα στην άλλη, έτσι και η κυπριακή κυβέρνηση μαζί με τους κοινωνικούς εταίρους, την επιδημιολογική ομάδα και τα μέλη που απαρτίζουν την διυπουργική επιτροπή επισκόπησης της κατάστασης μέχρι το Σάββατο θα έχουν καταλήξει σε συγκεκριμένο πλάνο και με συγκεκριμένες ημερομηνίες για επανεκκίνηση δραστηριοτήτων διαφόρων κλάδων. Γι’ αυτό, χθες, Τρίτη, συσκέφθηκαν στο Προεδρικό υπό τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας κ. Νίκο Αναστασιάδη οι εργοδότες και οι συνδικαλιστές για να συζητήσουν αναφορικά με την επανεκκίνηση της κυπριακής οικονομίας. Είναι ήδη γνωστό πως θα τεθεί στις 29 Απριλίου το πλάνο στρατηγικής για τη σταδιακή άρση των περιοριστικών μέτρων και την επανεκκίνηση της οικονομίας.
Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας πάντως, όπως ανέφερε ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Κυριάκος Κούσιος μετά το πέρας των συναντήσεων με τους φορείς της οικονομίας, τόνισε ότι η στρατηγική για σταδιακή άρση των περιοριστικών μέτρων και επανεκκίνηση της οικονομίας θα εξαρτηθεί πλήρως από τα επιδημιολογικά δεδομένα, τις συστάσεις της επιστημονικής ομάδας, τη συστηματική παρακολούθηση μέσω δειγματοληπτικών ελέγχων, αλλά και τη δυνατότητα λήψης και διατήρησης μέτρων ασφάλειας.
Με αποστάσεις
Είναι δεδομένο πως από όποιους κλάδους και να αρχίσει η οικονομική δραστηριότητα, η απαιτούμενη κοινωνική απόσταση θα τηρείται στις εγκαταστάσεις τους ανά πάσα στιγμή και θα ελέγχεται. Αυτό δεν σημαίνει όμως πως δεν είναι πιθανό να αυξηθούν τα επιβεβαιωμένα κρούσματα με το σταδιακό άνοιγμα των επιχειρήσεων. Αναμένεται να γίνει αύξηση. Το άνοιγμα όμως των επιχειρήσεων θα ανακόψει την μεγάλη και αναμενόμενη ύφεση που όπως έχουν αναφέρει οικονομολόγοι, «χάνονται 20 εκατ. ευρώ οικονομικής δραστηριότητας την ημέρα» και με τον υπουργό Οικονομικών Κωνσταντίνο Πετρίδη να έχει δηλώσει πως η ύφεση αναμένεται να περιοριστεί στο 5%. Ο Ανδρέας Ασσιώτης, επικεφαλής οικονομολόγος της Ελληνικής Τράπεζας και μέλος του Συμβουλίου Οικονομίας και Ανταγωνιστικότητας Κύπρου (ΣΟΑΚ), έχει δηλώσει πως «για κάθε μήνα που η οικονομία είναι κλειστή με τη σημερινή μορφή ισοδυναμεί με -3% του ετήσιου ΑΕΠ της Κύπρου (της παραγωγής), δηλαδή 660 εκατ. ευρώ το μήνα». Και οι δύο έχουν υπογραμμίσει πάντως ότι η κυπριακή οικονομία αναμένεται να αρχίσει να ανακάμπτει κατά το 4ο τρίμηνο του 2020 με σταδιακό άνοιγμα επιχειρήσεων σε τομείς καίριας σημασίας για την οικονομία και στη βάση επιδημιολογικών στοιχείων με συντονισμένο τρόπο, που να μην θέτει σε κίνδυνο την προσπάθεια συγκράτησης του ιού στην Κύπρο. Μιλώντας την «Κ» ο Πρόεδρος του ΚΕΒΕ Χριστόδουλος Αγκαστινιώτης τόνισε πως αναφορικά με τα στάδια επανεκκίνησης της οικονομίας, θα πρέπει να υπάρξουν τρεις προϋποθέσεις. «Τα επιδημιολογικά να ικανοποιούνται, να υπάρχει επάρκεια ιατρικών υπηρεσιών και να υπάρχει η δυνατότητα να παρακολουθούνται τα μέτρα τα οποία θα δοθούν με σαφήνεια για να μην υπάρχουν παρεξηγήσεις σχετικά με το τι δουλεύει και τι όχι». Ανέφερε πως η εργοληπτική βιομηχανία θα είναι αυτή που θα ανοίξει σταδιακά και εποπτευόμενα, έπειτα θα ανοίξουν άλλες επιχειρήσεις και τελευταίες οι επιχειρήσεις που οι δραστηριότητές τους είναι συναφείς με τον τουρισμό. «Εκεί τρέχουν πολλές προϋποθέσεις όπως, αεροδρόμια, πτήσεις, κανόνες ασφαλείας, διεθνείς οδηγίες και διακίνηση». Συμπλήρωσε δε, ότι καίριας σημασίας είναι να αρχίσει πρώτα να δουλεύει το κράτος και οι υπηρεσίες του δημοσίου που είναι άρρηκτα συνδεδεμένες με την επιχειρηματικότητα.
Σε δηλώσεις του στο ΚΥΠΕ, ο Πρόεδρος της ΟΕΒ Πέτρος Πέτρου είπε ότι η πρώτη φάση θα περιλαμβάνει μικροκαταστήματα και μικροεπιχειρήσεις και ακολούθως θα εξεταστεί πώς προχωρούμε για να μεταβούμε στη δεύτερη φάση. Σε σχέση με την πρώτη φάση, ο κ. Πέτρου είπε ότι η ΟΕΒ εισηγείται «να υπάρξει άρση της απαγόρευσης της εργασίας τις Κυριακές, τα εργοτάξια να συνεχίσουν με κάποιο τρόπο» και στα συναφή επαγγέλματα με μικρό αριθμό εργαζομένων, όπως είπε, να ξεκινήσουν να επανέρχονται οι εργαζόμενοι. Ανέφερε επίσης ότι η ΟΕΒ εισηγήθηκε όπως κουρεία, κομμωτήρια και αυτοεργοδοτούμενοι, λιανικό εμπόριο γενικά και επιχειρήσεις πωλήσεων αυτοκινήτων να μπορούν να επιστρέψουν στην πρώτη φάση για να έχουν κάποιο εισόδημα και πρόσθεσε ότι επιπλέον θα μπορούσαν να επιστρέψουν στην εργασία ορισμένα νοσηλευτήρια για ορισμένα ειδικά χειρουργεία και ανοικτοί χώροι αθλήσεως. Αναφέρθηκε επίσης στην ανάγκη να διευκολυνθούν πληρώματα ναυτιλιακών εταιρειών που τώρα βρίσκονται εγκλωβισμένοι σε διάφορα πλοία.
Ευρώπη και οι έξυπνες λύσεις για τον τουρισμό
Όπως είναι αντιληπτό, τα δεδομένα για τον τουρισμό, τον κλάδο που φέρνει έσοδα 2,7 δισεκατομμύρια ευρώ στην Κύπρο βάσει των τελευταίων αποτελεσμάτων και συνεισφέρει το 7% του ΑΕΠ, φαντάζουν δύσκολα. Οι φορείς του τουρισμού πάντως, αν και θα τους επιτραπεί να δραστηριοποιηθούν στην τελευταία φάση, τονίζουν στην «Κ» πως δεν έχει χαθεί εντελώς το στοίχημα, με την τουριστική περίοδο να μεταβάλλεται από τα μέσα του καλοκαιριού μέχρι και το φθινόπωρο. Συγκεκριμένα, από Ιούλιο και μετά. Το ζήτημα του τουρισμού απασχολεί πολύ και την Ευρώπη και δεν είναι μόνο κυπριακό ζήτημα, με τη δράση που θα αναληφθεί να φαίνεται ότι θα είναι συλλογική. Η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, υποστήριξε σε συνέντευξή της στην πορτογαλική εφημερίδα Expresso πως οι Ευρωπαίοι θα βρουν «έξυπνες λύσεις» που θα τους επιτρέψουν να κάνουν τις καλοκαιρινές τους διακοπές παρά την πανδημία του κορωνοϊού, ίσως λίγο διαφορετικές, με άλλα μέτρα υγιεινής, με λίγο περισσότερη κοινωνική αποστασιοποίηση. Τα μέλη της ειδικής ομάδας για τον τουρισμό και της επιτροπής Μεταφορών και Τουρισμού του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου κάλεσαν την επιτροπή να υποβάλει σχέδιο διάσωσης του τουρισμού, το οποίο να διασφαλίζει την παροχή έγκαιρης στήριξης για τον τομέα των μεταφορών και του τουρισμού από τις εθνικές αρχές και την ΕΕ, συμπεριλαμβανομένων εθνικών σχεδίων αποζημίωσης και χρηματοδοτικών εργαλείων, καθώς και την θέσπιση μηχανισμού διαχείρισης κρίσεων για αυτό τον τομέα της οικονομίας. Ο επίτροπος εσωτερικής αγοράς Τιερί Μπρετόν αναγνώρισε χθες ότι ο τουρισμός ήταν ο πρώτος τομέας της οικονομίας που έπληξε ο κορωνοϊός και είναι πιθανό να αποτελέσει και τον τελευταίο που θα ανακάμψει από την κρίση. «Πρέπει να δώσουμε σθεναρή απάντηση, ο τουρισμός είναι προτεραιότητά μας και προσπαθούμε να κάνουμε ό,τι μπορούμε με τους υπάρχοντες πόρους», εξήγησε ο Επίτροπος.
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
