Του Μιχάλη Παναγιώτου
Οι υψηλές τιμές των ενοικίων είναι ένα θέμα που απασχολεί έντονα την κυπριακή κοινωνία τα τελευταία χρόνια, ειδικότερα μετά το 2016, έτος κατά το οποίο η οικοδομική δραστηριότητα άρχισε να παρουσιάζει σημάδια ραγδαίας ανάκαμψης. Απαιτούνται μεγάλα ποσά για ενοικίαση διαμερισμάτων, ειδικά σε περιοχές πλησίον των χώρων σπουδών και εργασίας, γεγονός που προκαλεί έντονο προβληματισμό και φωνές διαμαρτυρίας.
Σε όλο αυτό το πλαίσιο, δρομολογούνται συγκεκριμένες πρωτοβουλίες, που στόχο έχουν να εξορθολογίσουν τις τιμές, μέσω της δημιουργίας χαμηλού κόστους καταλυμάτων. Οι πρωτοβουλίες αυτές εντοπίζονται κυρίως σε Λεμεσό και Λευκωσία, όπου ιδιωτικός τομέας, Πολιτεία, Δήμοι και Αρχιεπισκοπή, αναπτύσσουν συγκεκριμένες δράσεις, οι οποίες αναμένεται πως σε ορίζοντα πενταετίας, θα αναμορφώσουν τον χάρτη των τιμών ενοικίασης προς όφελος των φοιτητών και όχι μόνο.
Είναι δεδομένο πως τα επόμενα δύο με τρία χρόνια, η Λεμεσός θα παρουσιάσει μεγάλη ανάγκη νέων καταλυμάτων, λόγω των αυξητικών ροών εργαζομένων, αλλά και φοιτητών. Ο πρόεδρος του ΕΒΕ Λεμεσού Κώστας Γαλαταριώτης υπολογίζει πως θα προκύψει ζήτηση για την κάλυψη αναγκών περίπου έξι χιλιάδων προσώπων λόγω του καζίνο, των μεγάλων ξενοδοχειακών μονάδων που απαιτούν υπαλληλικό προσωπικό και των εταιριών τύπου Forex που εδρεύουν στην πόλη. Σε συνάρτηση με τις αυξητικές ροές φοιτητών αυτό θα δημιουργήσει επιπρόσθετη ανάγκη για τουλάχιστον τρεις χιλιάδες καταλύματα που σήμερα δεν υπάρχουν. Ως εκ τούτου έχουν ήδη αναληφθεί πρωτοβουλίες για οικοδομική δραστηριότητα επικεντρωμένη στο δίπτυχο χαμηλό κόστος κατασκευής και ενοικίασης.
Ένα πρώτο μέτρο που έχει ήδη αποφασιστεί με πρωτοβουλία του Δήμου Λεμεσού, έχει να κάνει με πρόταση που αφορά στην ανάπτυξη τριών τεμαχίων δημοτικής ιδιοκτησίας στη Λεμεσό (2 στην περιοχή του Αγίου Νικολάου και 1 στην περιοχή του Αγίου Ιωάννη), για ανέγερση περίπου 500 οικιστικών μονάδων, οι οποίες θα διατεθούν ως κοινωνική στέγη και προσιτή κατοικία. Η πρόταση αυτή κατατέθηκε τον Δεκέμβριο του 2018, και έτυχε θετικής αντιμετώπισης και από τον υπουργό Εσωτερικών Κωνσταντίνο Πετρίδη. Στην ουσία πρόκειται για περιοχές που παλαιότερα υπήρχαν εργατικές κατοικίες και αποτελούν δημοτική περιουσία.
Κρατικές ρυθμίσεις
Επιπρόσθετα, το Υπουργικό Συμβούλιο, με απόφασή του στις 18/12/2018, ενέκρινε επικαιροποιημένο σχέδιο παροχής πολεοδομικών κινήτρων, το οποίο αποσκοπεί στην ανέγερση νέων καταλυμάτων σε σύντομο χρονικό διάστημα, τα οποία θα προσφερθούν στην αγορά για σκοπούς χαμηλού κόστους ενοικίασης. Όπως αναφέρεται στην απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου, όσοι επιθυμούν να επωφεληθούν από τα κίνητρα οφείλουν να παραδώσουν την ανέγερση των οικιστικών μονάδων σε περίοδο λιγότερη των τριών ετών από την έκδοση της άδειας οικοδομής. Όπως ανέφερε ο κ. Γαλαταριώτης, μέχρι σήμερα στη Λεμεσό έχουν ήδη γίνει αιτήσεις στην Πολεοδομία για περίπου 8-9 αναπτύξεις, ειδικότερα στην περιοχή Ζακακίου.
Τον Μάιο του 2019 το Υπουργείο Εσωτερικών παρουσίασε επιπρόσθετα κίνητρα για ανάπτυξη οικονομικότερων οικιστικών μονάδων, τα οποία αφορούν την αύξηση του συντελεστή δόμησης κατά 25% και δημιουργία οικιστικών αναπτύξεων προσιτού ενοικίου (ελάχιστη περίοδος ενοικίασης οκτώ ετών), την αύξηση συντελεστή δόμησης κατά 25% με όρο το 10% να αφορά δημιουργία μονάδων προσιτής κατοικίας, οι οποίες θα διατίθενται στο ΚΟΑΓ για να τις διαθέσει σε δικαιούχους, και αύξηση συντελεστή δόμησης κατά 45% σε μεγαλύτερης έκτασης τεμάχια με όρο 20% για δημιουργία μονάδων προσιτής κατοικίας.
Με τα υφιστάμενα δεδομένα, για μια οικιστική μονάδα όπως σημείωσε ο κ. Γαλαταριώτης, ο ελάχιστος αριθμός τετραγωνικών μέτρων (τ.μ.) που απαιτείται για ανέγερση ενός υποστατικού είναι τα 55 τ.μ. Από τη στιγμή που θα επιτρέπεται η ανέγερση μικρότερων σε έκταση υποστατικών, αυτό αναμένεται να διευκολύνει την ανέγερση περισσότερων οικιστικών μονάδων σε έναν συγκεκριμένο χώρο. Με τον τρόπο αυτό, όπως επισημαίνει, ο κ. Γαλαταριώτης, το κόστος ανέγερσης θα μειωθεί αισθητά, και κατ’ επέκταση και το κόστος ενοικίου. Σημείωσε παράλληλα πως στη Λεμεσό ήδη παρουσιάζεται αυξημένο ιδιωτικό ενδιαφέρον στην περιοχή Ζακακίου, και πως, καλώς εχόντων των πραγμάτων, μπορούμε να αναμένουμε σε περίπου δύο χρόνια ολοκλήρωση τέτοιου είδους χαμηλού κόστους καταλυμάτων.
Σε Λευκωσία
Στην περίπτωση της Λευκωσίας παρουσιάζεται ανάλογη κινητικότητα από τον ιδιωτικό τομέα, λόγω ακριβώς των κινήτρων της Πολιτείας. Όπως χαρακτηριστικά ανέφερε στην «Κ» ο διευθυντής του Εμπορικού και Βιομηχανικού Επιμελητηρίου Λευκωσίας Σωκράτης Ηρακλέους, τα πρώτα δείγματα γραφής έχουν ήδη αρχίσει να εμφανίζονται στην πρωτεύουσα. Οι ιδιωτικές πρωτοβουλίες, σε συνάρτηση με την ανέγερση φοιτητικών εστιών από τα ίδια τα Πανεπιστήμια αναμένεται να αλλάξουν σε μεγάλο βαθμό τον οικοδομικό χάρτη της Λευκωσίας.
Κατά τον κ. Ηρακλέους, η οικοδομική δραστηριότητα χαμηλού κόστους καταλυμάτων εντοπίζεται στις περιοχές της Έγκωμης, Αγίου Δομετίου και Πανεπιστημίου Κύπρου. Οι επιλογές των συγκεκριμένων περιοχών μόνο τυχαίες δεν είναι, μιας και σύμφωνα με τον κ. Ηρακλέους, το 10% του πληθυσμού της Λευκωσίας αποτελείται από φοιτητές. Ως εκ τούτου το φαινόμενο αυτό ήταν αναμενόμενο. Σύμφωνα με τον κ. Ηρακλέους, η ανέγερση χαμηλού κόστους κλινών στις τρεις προαναφερθείσες περιοχές θα φτάσει περίπου τις 1500, και όπως σημείωσε ο κ. Ηρακλέους, η παράδοσή τους αναμένεται να γίνει εντός του 2020.
Εστίες και από Αρχιεπισκοπή
Το Υπουργείο Παιδείας, Πολιτισμού, Αθλητισμού και Νεολαίας έχει γίνει τα τελευταία χρόνια δέκτης πολλών παραπόνων τόσο από φοιτητές όσο και γονείς για το φαινόμενο της απότομης αύξησης των ενοικίων. Όπως μάλιστα , ο ίδιος ο υπουργός Κώστας Χαμπιαούρης είχε παραδεχτεί κατά τη διάρκεια κοινής συνέντευξης Τύπου με τον Αρχιεπίσκοπο Χρυσόστομο τον Μάρτιο του 2019 «η παρέμβαση μου σε ιδιώτες για μείωση των ενοικίων είναι αδύνατη. Δεν μπορεί κανείς να ζητήσει από κάποιον να κάνει κάτι τέτοιο. Οπότε η λύση σ’ αυτό το μεγάλο πρόβλημα, είναι η ανέγερση φοιτητικών εστιών. Έτσι σε μια επίσκεψη μου στον Αρχιεπίσκοπο, έθεσα το θέμα».
Η Αρχιεπισκοπή ανταποκρινόμενη στο κάλεσμα, ανακοίνωσε την ανέγερση φοιτητικών εστιών σε δική της περιουσία στη Λεμεσό στην περιοχή Αγίας Φύλας, κοντά στο Τσίρειο Στάδιο. Σε συνομιλία που είχαμε τον διευθυντή του τμήματος ακινήτων και τεχνικών υπηρεσιών της Ιεράς Αρχιεπισκοπής Κύπρου κ. Στέλιο Γεωργίου, μας ανέφερε πως έχουν ξεπεραστεί όλα τα τεχνικά προβλήματα που υπήρχαν, και καλώς εχόντων των πραγμάτων, τέλος Σεπτεμβρίου του τρέχοντος έτους αναμένεται να ξεκινήσουν οι εργασίες. Σύμφωνα με τις πρόνοιες του έργου, οι φοιτητικές εστίες της Αρχιεπισκοπής στη Λεμεσό θα περιλαμβάνουν 290 κλίνες, και θα αποτελούνται από στούντιο, δυάρια και ειδικά δωμάτια για ΑΜΕΑ.
Στις εστίες εξάλλου όπως σημείωσε ο κ. Γεωργίου, θα υπάρχει τόσο γυμναστήριο όσο και εστιατόριο για να παρέχονται όσο το δυνατό περισσότερες ανέσεις στους φοιτητές. Σημείωσε επιπρόσθετα πως οι τιμές θα είναι επιχορηγημένες από την ίδια την Αρχιεπισκοπή, κατά τα πρότυπα των φοιτητικών εστιών της Θεολογικής Σχολής που εδράζονται πλησίον της Αρχιεπισκοπής. Αν όλα πάνε καλά, αναμένεται η παράδοση των φοιτητικών εστιών εντός του δευτέρου εξαμήνου του 2020. Ο κ. Γεωργίου επισημαίνει πως στόχος του μακαριότατου είναι η παροχή της μέγιστης δυνατής βοήθειας προς τους άπορους φοιτητές, και οι εντολές που έχουν δοθεί αφορούν την εξέταση προοπτικής ανέγερσης περισσότερων τέτοιου είδους εστιών και στη Λευκωσία.
Εστίες για τους φοιτητές του ΤΕΠΑΚ
Σημαντική ανάσα αναμένεται να δώσει στους φοιτητές της Λεμεσού η νέα πρόνοια για κατασκευή αμιγώς φοιτητικών εστιών στην πόλη. Σύμφωνα με απόφαση του πρόεδρου της Δημοκρατίας και επικύρωση της από το Υπουργικό Συμβούλιο στις 26 Ιουλίου 2017, το μεγαλύτερο μέρος του πρώην στρατιωτικού οικισμού Βερεγγάρια στο Δήμο Κάτω Πολεμιδιών θα περάσει στην κυριότητα του Πανεπιστήμιου για ανέγερση εστιών προς όφελος των φοιτητών.
Με το μέτρο αυτό αναμένεται να μειωθεί και το κόστος που επωμίζεται το Πανεπιστήμιο για ενοικίαση διαμερισμάτων προς υπενοικίαση σε φοιτητές. Ο οικισμός Βερεγγάρια έχει συνολικόεμβαδό 260.000 τ.μ., και το μεγαλύτερο μέρος του θα παραχωρηθεί στο ΤΕΠΑΚ. Το 2018 αποφασίστηκε οριστικά όπως παραχωρηθούν στο Πανεπιστήμιο 80.000 τ.μ. για ανέγερση περίπου 450 κλινών ως επίσης και ανοικτών αθλητικών εγκαταστάσεων για χρήση από φοιτητές του Πανεπιστημίου. Σε δεύτερη φάση, θα μεταφερθούν στο Βερεγγάρια δύο σχολές και θα δημιουργηθούν εργαστήρια, το Κέντρο Καινοτομίας, το Κέντρο Μάθησης, το Κέντρο Κοινωνικών Δραστηριοτήτων των φοιτητών και υποστηρικτικές υπηρεσίες.
Με τα δεδομένα όπως αυτά παρουσιάζονται στην επίσημη σελίδα του Πανεπιστημίου, το ΤΕΠΑΚ ενοικιάζει στην πόλη της Λεμεσού εφτά κτίρια με 127 διαμερίσματα. Οι συνολικές διαθέσιμες προς ενοικίαση κλίνες ανέρχονται μόλις στις 154, γεγονός που αναμένεται να εξαλειφθεί μετά την ανέγερση των 450 κλινών που θα φιλοξενούνται στους νέους χώρους στο Βερεγγάρια. Ο ορίζοντας περάτωσης του συνολικού έργου υπολογίζεται σε περίπου τέσσερα χρόνια.
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
