Του Παναγιώτη Ρουγκάλα
Τα ξημερώματα της Τρίτης 21 Ιουλίου 2020 επιτεύχθηκε συμφωνία πάνω στον επόμενο πολυετή προϋπολογισμό της ΕΕ, με τον οποίο τα κράτη μέλη έχουν να αντιμετωπίσουν προκλήσεις για ύφεση, απαξίωση μετοχικού κεφαλαίου, αύξηση ανεργίας, αλλά και να εκπληρώσουν σχεδιασμούς για επενδύσεις. Τα κονδύλια που θα διοχετευθούν, μέσα από μια σειρά χρηματοδοτικών εργαλείων, θα δώσουν τη δυνατότητα στην Κύπρο να αντλήσει μέχρι 1,25 δισεκατομμύρια ευρώ από το Ταμείο Ανάκαμψης. Εάν προσθέσουμε δε, και τα χρήματα του τακτικού προϋπολογισμού της Ένωσης για το 2021-2027 (Πολυετές Δημοσιονομικό Πλαίσιο 2021-2027) που φτάνουν τα 1,45 δισεκατομμύρια ευρώ, τότε η Κύπρος θα έχει τη δυνατότητα να αντλήσει συνολικά ποσό πέραν των 2,7 δισεκατομμυρίων ευρώ. Η Κύπρος θα καταθέσει το τριετές της εθνικό σχέδιο μέχρι το τέλος του έτους ώστε να μπορέσει να πάρει στο έπακρο τα κονδύλια που της αναλογούν. Μέσω αυτού του προϋπολογισμού, η Ένωση στοχεύει να αντιμετωπίσει και τα προβλήματα που δημιούργησε η πανδημία, αλλά και τις προκλήσεις του μέλλοντος. Η πρόταση που εγκρίθηκε την Τρίτη, φέρνει την Κύπρο να «κερδίζει» σε σχέση με αυτή που είχε παρουσιαστεί στα τέλη Μαΐου. Βάσει της προηγούμενης πρότασης, η Κυπριακή Δημοκρατία θα λάμβανε 1,43 δισ. ευρώ σε επιχορηγήσεις και 1,08 δισ. ευρώ σε μορφή δανείων, με το σύνολο να ανέρχεται στα 2,52 δισ. ευρώ. Με την πρόταση που πέρασε, το συνολικό όφελος θα είναι πέραν των 2,7 δισ. ευρώ.
Κατά το νέο σχέδιο που εγκρίθηκε επίσης, ο συμβιβασμός μεταξύ των Κρατών προβλέπει κατανομή κονδυλίων ύψους 360 δισ. ευρώ σε δάνεια και 390 δισ. ευρώ σε χορηγίες, έναντι της αρχικής πρότασης για 500 δισ. ευρώ σε επιχορηγήσεις και 250 δισ. σε δάνεια. Πολλά από τα κονδύλια δεν θα διοχετευθούν στα κράτη μέλη, αλλά απευθείας σε προγράμματα, ενώ άλλα κονδύλια θα περάσουν υπό μορφή δανεισμού. Σημαντικό ρόλο για την εκταμίευση αυτών των ποσών, όπως έγραψε η «Κ» σε προηγούμενη έκδοσή της, θα είναι το αναπτυξιακό της πλάνο και πώς θα οχυρωθεί ενόψει μίας νέας κρίσης. Το κράτος, από εδώ και πέρα, αφού έχει ενώπιόν του και τα ακριβή ποσά των επιχορηγήσεων και δανείων, θα πρέπει να καταρτίσει το δικό του εθνικό σχέδιο ανάκαμψης και ανθεκτικότητας, στη βάση των επενδυτικών και μεταρρυθμιστικών προτεραιοτήτων του. Ο Υπουργός Οικονομικών Κωνσταντίνος Πετρίδης κατά την γραπτή του δήλωση μετά τη συμφωνία τόνισε πως «οι διεργασίες για καταρτισμό του προγράμματος ανάκαμψης από πλευράς Κυβέρνησης έχουν ήδη αρχίσει και πρόθεσή μου είναι μόλις ολοκληρωθεί ο σχεδιασμός να προβώ σε πλήρη ενημέρωση, αλλά και διαβούλευση με όλες τις πολιτικές δυνάμεις της χώρας ώστε το πρόγραμμα να επιτύχει την μέγιστη δυνατή συναίνεση που είναι απαραίτητη προϋπόθεση για την υλοποίηση του, προς όφελος της κοινωνίας και της επόμενης γενιάς». Ο Υπουργός τόνισε δε πως «στόχος της Ευρωπαϊκής Ένωσης αλλά και της Κύπρου είναι η δέσμευση των κονδυλίων μέχρι το 2023 και η υλοποίηση των μεταρρυθμίσεων και των επενδύσεων μέχρι το 2026. Τα κονδύλια αυτά θα αρχίσουν να αποπληρώνονται από τα κράτη μέλη από το 2027 με ειδικές ρυθμίσεις και ότι πρόκειται αναμφίβολα για ένα φιλόδοξο σχέδιο που μπορεί να αλλάξει την χώρα και το οποίο συνάδει και με τις προτεραιότητες και το όραμα της Κύπρου για τα επόμενα χρόνια, το κτίσιμο μιας ψηφιακής οικονομίας, η ψηφιακή παιδεία, αλλά και η πράσινη ανάπτυξη. Για τη διαμόρφωση αυτού του φιλόδοξου Προγράμματος και τη μέγιστη δυνατή απορρόφηση των διαθέσιμων πόρων απαιτείται όραμα, καλός σχεδιασμός και υπευθυνότητα από όλους, κυβέρνηση και αντιπολίτευση».
Ο Επικεφαλής της Αντιπροσωπείας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στην Κύπρο, Ιερόθεος Παπαδόπουλος, είχε δηλώσει στην «Κ» κατά την συζήτηση του Πολυετούς Προϋπολογισμού πως «δεν θα χρειάζεται εθνική συμμετοχή στην χρηματοδότηση των σχεδίων, με τη στήριξη να παρέχεται σε δόσεις, ανάλογα με την πρόοδο που σημειώνεται και βάσει προκαθορισμένων δεικτών αναφοράς». Όπως είχε υπογραμμίσει, «τα Κράτη Μέλη θα υποβάλλουν εκθέσεις ανά τρίμηνο στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου, ενώ τα Εθνικά Σχέδια Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας θα πρέπει να αναφέρουν την χρηματοδότηση που παρέχεται ή προγραμματίζεται στο πλαίσιο άλλων πολιτικών της Ένωσης και πώς θα διασφαλιστεί η συμπληρωματικότητα μεταξύ αυτών των επενδύσεων».
Σημαδιακή η μέρα
«Η σημερινή μέρα είναι σημαδιακή για την Ευρώπη και τα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης», δήλωσε σχετικά ο ΥΠΟΙΚ. «Μετά από πολύμηνες, πολύπλοκες και επίμονες συζητήσεις κατέστη δυνατό το πρωί να επιτευχθεί συμφωνία στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο για τον επόμενο πολυετή προϋπολογισμό της ΕΕ (2021- 2027) καθώς και για το φιλόδοξο Ταμείο Ανάκαμψης. Θέλω να εκφράσω την ικανοποίησή μου γιατί η Συμφωνία είναι ιδιαίτερα επωφελής για την Κύπρο η οποία συνολικά, δύναται να αντλήσει κονδύλια πέραν των €2,7 δισ. την επόμενη εφταετία. Η απευθείας κατανομή στην Κύπρο από το Πολυετές Δημοσιονομικό Πλαίσιο ανέρχεται στα €1,45 δις, τα οποία θα αξιοποιηθούν μέσα από τους υφιστάμενους μηχανισμούς και προγράμματα που αφορούν κυρίως την πολιτική συνοχής, την κοινή αγροτική πολιτική και τα θέματα ασύλου. Πέραν αυτού του ποσού, η Κύπρος επωφελείται από το Ταμείο Ανάκαμψης της ΕΕ με χορηγίες ύψους €1.3 δισ., για μεταρρυθμίσεις που στοχεύουν σε μια ανταγωνιστική οικονομία, στην έξυπνη και βιώσιμη ανάπτυξη, και αφορούν κυρίως τους τομείς της πράσινης ανάπτυξης και της ψηφιακής μετάβασης. Για την αξιοποίηση των κονδυλίων που αφορούν τη «Νέα Γενιά» (Next Generation EU), η Κύπρος θα υποβάλει τριετές εθνικό Σχέδιο διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων και επενδύσεων στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή μέχρι το τέλος του χρόνου. Το Σχέδιο θα πρέπει να βασίζεται στις ειδικές συστάσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και να συνάδει με τους στόχους και τις προτεραιότητες της ΕΕ όσον αφορά την πράσινη και ψηφιακή μετάβαση».
