Του Παναγιώτη Ρουγκάλα
Δράσεις ενάντια στους δημοσιονομικούς κινδύνους που θα προκύψουν σε περίπτωση που εκδοθεί απόφαση δικαστηρίου εναντίον της Δημοκρατίας, ετοιμάζει το Υπουργείο Οικονομικών. Οι δημοσιονομικοί κίνδυνοι που θα προκύψουν από την καταβολή των αποκοπών στις απολαβές στο δημόσιο και ευρύτερο δημόσιο τομέα, σε περίπτωση επικύρωσης των αποφάσεων του Διοικητικού Δικαστηρίου από το Ανώτατο Δικαστήριο, και αφορούν τις αγωγές υπαλλήλων και συνταξιούχων του δημόσιου και ευρύτερου δημόσιου τομέα βάσει του περί της Μείωσης των Απολαβών και των Συντάξεων των Αξιωματούχων, Εργοδοτουμένων και Συνταξιούχων της Κρατικής Υπηρεσίας και του Ευρύτερου Δημόσιου Τομέα Νόμο, αναμένεται να είναι μεγάλοι, άρα και το ΥΠΟΙΚ έχει προχωρημένο το πλάνο αντίδρασης.
Στην περί πτωση που επιβάλλεται η καταβολή χρηματικών αποζημιώσεων στους ενάγοντες, δηλαδή τους δημόσιους υπαλλήλους, παρουσιάζεται έτοιμο να τροποποιήσει το Σύνταγμα και να βάλει εναλλακτικά δημοσιονομικά μέτρα για να αντισταθμίσει τον αντίκτυπο που θα έχουν τα δημόσια οικονομικά. Σε περίπτωση επικύρωσης της αρχικής απόφασης που πάρθηκε από το Διοικητικό Δικαστήριο, η συνολική δημοσιονομική επίπτωση θα ανέλθει στα 844 εκατ. ευρώ βάσει των υπολογισμών του Υπουργείου μέχρι και το 2023. Άρα και το κράτος, αν δεν αντιδράσει βάσει των πλάνων του, θα επιβαρυνθεί περίπου 240 – 250 εκατ. ευρώ το χρόνο, κάτι που θα επηρεάσει άμεσα τους δημοσιονομικούς σχεδιασμούς, παρά το ότι το κράτος έχει σημαντικά πλεονασματικό προϋπολογισμό.
Όπως είχε σημειώσει το ΥΠΟΙΚ κατά την παρουσίαση του προϋπολογισμού για το 2020, σε περίπτωση που οι χρηματικές αποζημιώσεις είναι ψηλές τότε επηρεάζονται αρνητικά τα δημόσια οικονομικά και κατά συνέπεια η μη επίτευξη των δημοσιονομικών στόχων που τίθενται με όλα τα αρνητικά συνεπακόλουθα. Συν τοις άλλοις, για τους δημόσιους υπαλλήλους έχει ήδη ανακοινώσει πως μέχρι τον Ιανουάριο του 2023 θα έχουν επιστραφεί σταδιακά οι μισθοί των δημοσίων υπαλλήλων στα προ κρίσης επίπεδα. Από τον Ιούλιο του 2018 το κόστος αυτό της επαναφοράς για το κράτος ανήλθε στα 22 εκατομμύρια ευρώ, ενώ για το 2019 και μέχρι και το 2023, στα 40 – 45 εκατομμύρια ευρώ. Και είναι ένα προϋπολογισμένο κονδύλι.
Δύο αγωγές
Υπάρχουν δύο αγωγές. Όπως είχε αναδείξει η «Κ» τον Φεβρουάριο του 2019, το μείζον ζήτημα που θα προέκυπτε για τα δημόσια οικονομικά και που μέχρι τότε δεν είχε τουλάχιστον αναδειχθεί πως υπάρχει πλάνο αντιμετώπισης, οι δημοσιονομικοί κίνδυνοι του κράτους θα προέρχονταν κυρίως από την καταβολή οικονομικών αποζημιώσεων από τυχόν δικαστικές αποφάσεις σε βάρος της Κυπριακής Δημοκρατίας που αφορούν τις αγωγές δημοσίων υπαλλήλων για τις μειώσεις των απολαβών τους βάσει του νόμου περί αποκοπών. Επίσης, από δικαστικές αποφάσεις που αφορούν αγωγές τρίτων των οποίων η οικονομική τους θέση επηρεάστηκε αρνητικά από τις αποφάσεις του Μαρτίου του 2013 για αναδιάρθρωση του χρηματοπιστωτικού τομέα.
Όσον αφορά στα νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου (ΝΠΔΔ) και τις Αρχές Τοπικής Αυτοδιοίκησης (ΑΤΑ), οι δημοσιονομικοί κίνδυνοι αφορούν είτε αγωγές τρίτων, είτε αγωγές υπαλλήλων κατά των οντοτήτων αυτών. Το Υπουργείο για τους δεύτερους είχε αναφέρει πως δεν είναι ιδιαίτερα ανησυχητικοί, αφού σύμφωνα με τα διαθέσιμα στοιχεία, δεν ξεπερνούσαν τα 5 εκατ. ευρώ. Συγκεκριμένα, και βάσει του τότε ρεπορτάζ, τα στοιχεία του Γενικού Λογιστηρίου έδειχναν πως η μέση μηνιαία ακαθάριστη σύνταξη για τους συγκεκριμένους 208 αιτητές ανέρχεται στα 2.414 ευρώ, με τη μέση μηνιαία αποκοπή που έφερε ο νόμος στα τέλη του 2012 έφτανε τα 207 ευρώ. Άρα, η μέση ετήσια αποκοπή από τη μείωση των απολαβών ήταν στα 2.689 ευρώ. Συνολικά η δημοσιονομική επίπτωση από την επιστροφή αναδρομικών ποσών σε αυτούς του 208 αιτητές, θα ανέλθει στα 3,4 εκατ. ευρώ. Και είναι και το ποσό που μάλλον το κράτος θα κληθεί να πληρώσει βάσει των τελευταίων διαθέσιμων πληροφοριών.Η ημέρα που ενδεχομένως δοθεί η απόφαση, είναι η 4η Μαρτίου.
Η συμφωνία
Στα πλαίσια της συμπληρωματικής συμφωνίας πλαίσιο 2015-2018 μεταξύ του κράτους και των συνδικαλιστικών οργανώσεων, το 2018 έγινε συμφωνία για την σταδιακή κατάργηση των αποκοπών των μισθών και των συντάξεων των αξιωματούχων, εργοδοτούμενων και συνταξιούχων της Κρατικής Υπηρεσίας και του Ευρύτερου Δημόσιου Τομέα. Μέσα από τον διάλογο συμφώνησαν με τις συνδικαλιστικές οργανώσεις για τη ρύθμιση της σταδιακής μείωσης των υφιστάμενων αποκοπών σε 5 στάδια, ξεκινώντας από την 1/7/2018 και μετέπειτα κάθε 1η Ιανουαρίου κάθε έτους για την περίοδο 2019-2022, εξαλείφοντας πλήρως τις εν λόγω μειώσεις την 1/1/2023.
Τα όρια
Την ίδια ώρα, σύμφωνα με το Δημοσιονομικό Συμβούλιο, ρυθμό αύξησης των δαπανών ψηλότερο του αντίστοιχου των εσόδων παρουσίασε για πρώτη φορά το 2019 το κρατικό μισθολόγιο. Στην τελευταία του έκθεση, το δημοσιονομικό συμβούλιο ανέδειξε το πρόβλημα που πάει να δημιουργηθεί, παρά την «άτυπη» συμφωνία που υπάρχει για μη αύξηση του κρατικού μισθολογίου πέραν του ρυθμού αύξησης του ονομαστικού ΑΕΠ. Όπως δείχνουν τα στοιχεία του Συμβουλίου, οι κρατικές δαπάνες αυξάνονται πλέον με σημαντικό ρυθμό, που όπως διαφαίνεται από το Στρατηγικό Πλαίσιο Δημοσιονομικής Πολιτικής 2020-2022, αναμένεται να ξεπεράσουν τον ρυθμό οικονομικής ανάπτυξης. Το κρατικό μισθολόγιο κατά τους πρώτους 8 μήνες του έτους αυξήθηκε με οριακά ψηλότερο ποσοστό σε σχέση με τον αντίστοιχο ρυθμό αύξησης των κρατικών εσόδων.
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
