Του Απόστολου Τομαρά
Τρία εικοσιτετράωρα μετά το πρωτοσέλιδο δημοσίευμα της «Κ», της περασμένης Κυριακής για το γεωτρητικό πρόγραμμα του 2020 και το τεμάχιο 7, όπου η τουρκική προκλητικότητα συνεχίζεται, ο υπουργός Ενέργειας Γιώργος Λακκοτρύπης τοποθετήθηκε επίσημα. Από το βήμα του Economist, ο κ. Λακκοτρύπης, με τον πλέον επίσημο τρόπο, είπε πως η απόφαση που έχει παρθεί είναι η κοινοπραξία ENI-TOTAL να ξεκινήσει γεωτρήσεις από ενδιαφέροντες και ώριμους στόχους. Αναφορά που ουσιαστικά έρχεται να επιβεβαιώσει την «Κ» διά της πλαγίας.
Στο πνεύμα αυτό, ο υπουργός Ενέργειας ανέφερε πως δεν υπήρξε «καμία πρόταση να αρχίσουν το γεωτρητικό πρόγραμμα από το τεμάχιο 7», αναφορά που κατατάσσει το συγκεκριμένο τεμάχιο εκτός σχεδιασμών για το επόμενο γεωτρητικό πρόγραμμα. Ο κ. Λακκοτρύπης, στις αναφορές που έκανε με αφορμή το δημοσίευμα της «Κ», άφησε σαφέστατα να φανεί πως η κοινοπραξία θα κινηθεί σε κάποιο άλλο τεμάχιο, το οποίο δεν προσδιόρισε. Κινούμενος στη λογική της δημιουργικής ασάφειας, ο κ. Λακκοτρύπης περιέγραψε τα κριτήρια με βάση τα οποία θα επιλεγούν οι επόμενοι στόχοι. «Θα αρχίσουν (οι γεωτρήσεις) από τους πιο ενδιαφέροντες στόχους και αυτό θα γίνει υπό το πρίσμα, υπό το φως, και της πρόσφατης ανακάλυψης του «Γλαύκου» (τεμάχιο 10) που έχει δώσει καινούργια γεωλογικά δεδομένα στη συγκεκριμένη περιοχή και είναι πάνω σε αυτά που έχουν παρθεί οι αποφάσεις».
Η κοινοπραξία
Από πλευράς εταιρειών, ΕΝΙ και TOTAL, και παρά το γεγονός ότι οι αναφορές του υπουργού Ενέργειας έγιναν ενώπιον δυο μεγαλοστελεχών της κοινοπραξίας, δεν έγινε η παραμικρή αναφορά. Τόσο ο Elias Kassis, αντιπρόεδρος της TOTALστη Μέση Ανατολή και Βόρεια Αφρική, όσο και ο Aldo Napolitano, εκτελεστικός αντιπρόεδρος για τα ερευνητικά έργα της ΕΝΙ, δεν έκαναν αναφορά στο γεωτρητικό πρόγραμμα εντός της κυπριακής ΑΟΖ, εξέλιξη που εκ των πραγμάτων εντείνει τις ανησυχίες που ακολούθησαν τις δηλώσεις του CEOτης ΕΝΙ, Κλάουντιο Ντεσκάλτσι. Τα δυο στελέχη της Γαλλο-ιταλικής κοινοπραξίας, στην οποία έχουν παραχωρηθεί 7 από τα 9 αδειοδοτημένα τεμάχια της ΑΟΖ, επέλεξαν να επικεντρωθούν στις διεθνείς δραστηριότητες των εταιρειών τους, κάνοντας ελάχιστες αναφορές για την παρουσία τους εντός της κυπριακής ΑΟΖ. Οι μόνες αναφορές για την εδώ δραστηριότητα της κοινοπραξίας έγινε από πλευράς ΕΝΙ και αυτές αφορούσαν τρεις γεωτρήσεις της εταιρείας και μια άλλη στην οποία είχε συμμετοχή αλλά και την διαβεβαίωση του Aldo Napolitanoπως η ΕΝΙ είναι αφοσιωμένη στη συνεργασία εντός της ΑΟΖ.
Το ρεπορτάζ της «Κ» την περασμένη Κυριακή κατέγραφε τις ανησυχίες που έχουν προκληθεί μετά και τις γνωστές δηλώσεις του Κλάουντιο Ντεσκάλτσι, CEO της ΕΝΙ, οι οποίες φαίνεται να βρίσκουν απήχηση και στον άλλο εταίρο της ιταλικής εταιρείας, τη γαλλική TOTAL. Σύμφωνα με το ρεπορτάζ, η κοινοπραξία ΕΝΙ -TOTAL εμφανιζόταν να διαφοροποιεί τους αρχικούς σχεδιασμούς που είχαν γίνει για έναρξη των εργασιών από το τεμάχιο 7. Οι σχεδιασμοί αυτοί δεν είχαν δημοσιοποιηθεί, ωστόσο η κυβέρνηση ήταν ενήμερη για τον προσανατολισμό της κοινοπραξίας. Και ενώ ανεπίσημα το προηγούμενο διάστημα το ισχυρό σενάριο, όχι τυχαία, ωθούσε την κοινοπραξία να ξεκινήσει το γεωτρητικό της πρόγραμμα από το τεμάχιο 7, με επιβεβαιωτική γεώτρηση, νεότερες πληροφορίες έφεραν τις δυο εταιρείες να κάνουν δεύτερες σκέψεις και να προσανατολίζονται προς άλλα τεμάχια, κάτι που επιβεβαίωσε χθες ο Υπουργός Ενέργειας, με τη γνωστή επιχειρηματολογία. Στο ρεπορτάζ γινόταν ξεκάθαρο πως η αλλαγή πλεύσης, αν και δεν αποδίδεται στην αυξημένη τουρκική παρουσία, ουσιαστικά λαμβάνει υπόψη τα όσα είπε δημόσια το στέλεχος της ΕΝΙ. Όπως σημείωνε καλά ενημερωμένη πηγή στα ενεργειακά, η κίνηση αυτή δεν συνιστά εγκατάλειψη του τεμαχίου 7 αλλά κίνηση τακτικής. Το ρεπορτάζ ανέφερε επίσης πως αυτό που οδήγησε τις εταιρείες στη συγκεκριμένη απόφαση ήταν συμβατικές υποχρεώσεις που έχουν απέναντι στην Κυπριακή Δημοκρατία, σε άλλα τεμάχια που τους έχουν παραχωρηθεί προγενέστερα του τεμαχίου 7, υποχρεώσεις που όπως έλεγαν πηγές δημιουργούν πιεστικό κλίμα, από πλευράς χρόνου. Την ίδια ώρα θετικός ήταν ο απολογισμός που έγινε από κυπριακής πλευράς στο κομμάτι των ενεργειακών, το διάστημα από το περσυνό συνέδριο του Economist. Ο Υπουργός Ενέργειας ανέδειξε την ανακάλυψη της ExxonMobil στο κοίτασμα «Γλαύκος», του τεμαχίου 10 την οποία χαρακτήρισε από τις μεγαλύτερες για το 2019. Στα θετικά συγκαταλέγεται και η δημιουργία του East Med Gas Forum (EMGF)με πρωτοβουλία 7 χωρών της περιοχής (Κύπρου, Ελλάδας, Αιγύπτου, Ισραήλ, Ιταλίας, Ιορδανίας και Παλαιστίνης). Μια πλατφόρμα συνεργασίας, σημαντική όπως αναφέρθηκε για μια περιοχή που παραδοσιακά ήταν ασταθής.
EastMed
Στον αγωγό ΦΑ EastMed επικεντρώθηκε μεταξύ άλλων ο Γιάννης Μανιάτης, πρώην υπουργός Περιβάλλοντος, Ενεργείας και Κλιματικής Αλλαγής της Ελλάδας. Το συγκεκριμένο έργο όπως αναφέρθηκε παίρνει σάρκα και οστά με τον πρώην Υπουργό να υποστηρίζει πως το έργο με βάση μελέτες είναι τεχνικά και οικονομικά βιώσιμο. Στο συνέδριο του Economistτονίσθηκε ιδιαίτερα η σημασία της Ανατολικής Μεσογείου στον ενεργειακό εφοδιασμό της Ευρώπης.
Η παρουσία Μίτσελ
Από τις σημαντικές στιγμές του 15ου συνεδρίου του Economistη παρουσίαση που έκανε ο τέως υφυπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ αρμόδιος για την περιοχή της Μεσογείου Γουές Μίτσελ, ο οποίος μεταξύ άλλων ανέδειξε την ανάγκη στήριξης της Κύπρου της Ελλάδας αλλά και του Ισραήλ από τις ΗΠΑ. Ο εκ των βασικών αρχιτεκτόνων της νέας αμερικανικής πολιτικής για την ανατολική Μεσόγειο, στην παρουσία του με θέμα « η Ανατολική Μεσόγειος στην εποχή του διεθνούς ανταγωνισμού» μεταξύ άλλων επικεντρώθηκε στο νέο γεωπολιτικό περιβάλλον, κατατάσσοντας την Κύπρο και την Ελλάδα σε περίοπτη θέση. Περιγράφοντας το διακύβευμα της περιοχής, αναφέρθηκε στην αναγκαιότητα οικονομικής ανάπτυξης Κύπρου και Ελλάδας, στοιχεία που όπως τόνισε θα ενισχύσουν την ασφάλεια στην περιοχή. Περιγράφοντας τις κινήσεις που πρέπει να γίνουν από την αμερικάνικη διπλωματία, ο τέως κυβερνητικός αξιωματούχους αναφέρθηκε σε τρείς παράγοντες:
- Η Ελλάδα θα πρέπει να εξελιχθεί σε ηγέτη στην περιοχή.
- Οι ΗΠΑ πρέπει να εμβαθύνουν τη συμμετοχή στις τριμερείς συνεργασίας 3+1. lΣταθεροποίηση δεσμών ΗΠΑ με Τουρκία υπό το πρίσμα πως η χώρα είναι παλιός σύμμαχος των ΗΠΑ και του ΝΑΤΟ.
- Ανάγκη για δημιουργία κατάλληλου κλίματος για επενδύσεις.
Αναφερόμενος στο στρατηγικό πλαίσιο που παρουσίασε είπε πως αυτό δεν είναι καινούργιο, πλην όμως στόχο έχει τη στήριξη συμμάχων των ΗΠΑ στην περιοχή. Εκτός από τις αναφορές για το σταθεροποιητικό ρόλο της Ελλάδας στην περιοχή, η οποία, όπως είπε, είναι το τελευταίο σημείο της Δύσης, ο κ. Μίτσελ αναφέρθηκε με κολακευτικά λόγια στην απόφαση συμφωνίας με τη Βόρεια Μακεδονία, λέγοντας χαρακτηριστικά πως για την Ελλάδα ήταν μια δύσκολη συναισθηματικά απόφαση. Ο κ. Μίτσελ εξέφρασε την διαφωνία του με την πρόσφατη απόφαση της Ε.Ε. ειδικά για τη Βόρεια Μακεδονία. Είμαι απογοητευμένος, είπε ο τέως Υφυπουργός Εξωτερικών.
Σύμμαχος η Κύπρος
Σε αρκετά σημεία της παρουσίασής του ο κ. Μίτσελ αναφέρθηκε στην συμπεριφορά της Τουρκίας στην περιοχή της ανατολικής Μεσογείου, τονίζοντας το αναφαίρετο δικαίωμα της Κυπριακής Δημοκρατίας στην εκμετάλλευση του φυσικού της πλούτου. Επικαλούμενος το ταξίδι του στην Κύπρο με την ιδιότητα του Υφυπουργού Εξωτερικών και την ενημέρωση που είχε για τους ενεργειακούς πόρους, είπε πως η τακτική της Τουρκίας στην περιοχή δημιουργεί εμπόδια στο πολιτικό ζήτημα. Εν προκειμένω, ο κ. Μίτσελ υποστήριξε πως οι ενεργειακοί πόροι θα μπορούσαν να βοηθήσουν, φέρνοντας ως παράδειγμα την Αίγυπτο και το Ισραήλ. Την Κύπρο, επισήμανε, οι ΗΠΑ την αντιμετωπίζουν όπως και τις άλλες χώρες που είναι σύμμαχοι των ΗΠΑ. Χαρακτήρισε θετική τη στάση της Ε.Ε. απέναντι στις τουρκιές προκλήσεις, ενώ κλείνοντας το συγκεκριμένο κεφάλαιο είπε πως οι ΗΠΑ θα κάνουν ό,τι πρέπει για να σταματήσει η Τουρκία τις ενέργειές της στην περιοχή.
Η Τουρκία πρέπει να επιλέξει πού είναι
Οι αναφορέςτου κ. Μίτσελ στην Τουρκία έκλεισαν με την αναγκαιότητα όπως η ίδια η Τουρκία αποφασίσει πού είναι. Ο Αμερικανός τέως κυβερνητικός αξιωματούχους αναφέρθηκε στα προβλήματα που δημιουργεί η Τουρκία στην περιοχή αλλά και στην Συρία. Ειδικά για την εισβολή ο κ. Μίτσελ την απέδωσε σε λόγους εσωτερικής κατανάλωσης.
Αναλύοντας τη στάση των ΗΠΑ στη Συρία και αφού ξεκαθάρισε ότι δεν μιλά εκ μέρους της Ουάσιγκτον, ο κ. Μίτσελ είπε πως αυτό που ενδιαφέρει τη χώρα του, είναι ο ISIS θεωρώντας πως οι ΗΠΑ δεν θα φύγουν από την περιοχή. Την ίδια ώρα προέτρεψε πως πρέπει να επιδειχθεί περισσότερη προσοχή σε Ρωσία και Κίνα, χώρες οι οποίες, όπως είπε, επεκτείνουν την επιρροή τους στην περιοχή. Για τη Ρωσία τόνισε το ενδιαφέρον της στους διαδρόμους προς τη Μέση Ανατολή αλλά και το ΦΑ της ανατολικής Μεσογείου, για τη δε Κίνα την επέκτασή της μέσω επενδύσεων σε Μάλτα και Ελλάδα. Η παρουσίαση του κ. Μίτσελ πραγματοποιήθηκε στο δείπνο του Economist οι εργασίες του οποίου συνεχίζονταν χθες Τρίτη για δεύτερη μέρα.
