ΚΛΕΙΣΙΜΟ
Loading...
 

Στην τελική ευθεία η μακροχρόνια οικονομική στρατηγική

Όραμα 2035: Η Κύπρος ως «Αειφόρο Επιχειρηματικό και Εμπορικό Κέντρο της Ευρώπης» βλέπει το ΣΟΑΚ

ΚΥΠΕ

Την μετατροπή της Κύπρου στο «Αειφόρο Επιχειρηματικό και Εμπορικό Κέντρο της Ευρώπης» με ταυτόχρονη διεύρυνση της παραγωγικής βάσης, με τρόπο που να διασφαλίζει μακροχρόνια βιώσιμη και αειφόρο ανάπτυξη, προνοεί το έργο της Μακροχρόνιας Οικονομικής Στρατηγικής, που εκπονεί το Συμβούλιο Οικονομίας και Ανταγωνιστικότητας Κύπρου (ΣΟΑΚ).

Την μετατροπή της Κύπρου στο «Αειφόρο Επιχειρηματικό και Εμπορικό Κέντρο της Ευρώπης» με ταυτόχρονη διεύρυνση της παραγωγικής βάσης, με τρόπο που να διασφαλίζει μακροχρόνια βιώσιμη και αειφόρο ανάπτυξη, προνοεί το έργο της Μακροχρόνιας Οικονομικής Στρατηγικής, που εκπονεί το Συμβούλιο Οικονομίας και Ανταγωνιστικότητας Κύπρου (ΣΟΑΚ).

Παράλληλα, όπως δήλωσε στο ΚΥΠΕ, o επικεφαλής οικονομολόγος της Ελληνικής Τράπεζας, μέλος του ΣΟΑΚ και πρόεδρος της καθοδηγητικής επιτροπής του Συμβουλίου, Δρ. Ανδρέας Ασσιώτης, η Στρατηγική αναδεικνύει την ανάγκη ενίσχυσης του εθνικού παραγωγικού μοντέλου έτσι ώστε να στηρίζεται και στην στοχευμένη ανάπτυξη του πρωτογενούς και δευτερογενούς τομέα (ελαφριά βιομηχανία) μέσω της ορθής και βιώσιμης αξιοποίησης των φυσικών μας πόρων. Στο προτεινόμενο μοντέλο ανάπτυξης μας, ανέφερε, η Κύπρος θα βασιστεί, στο συγκριτικό της πλεονέκτημα στον τομέα των υπηρεσιών δίνοντας έμφαση στους τομείς υψηλής τεχνολογίας μέσω προσέλκυσης διεθνών εταιρειών για μεταφορά των δραστηριοτήτων τους στην Κύπρο.

Το έργο, είπε, αποσκοπεί στην υλοποίηση του Οράματος 2035, μιας μεγαλεπήβολης Στρατηγικής πολλών δράσεων, που ευελπιστεί να καταστήσει την Κύπρο «από τα καλύτερα μέρη για να ζει κάποιος, να εργάζεται και να δραστηριοποιείται», ενώ θα υπηρετεί τον βασικό στόχο που αφορά την ενίσχυση της ανθεκτικότητας της οικονομίας και του δυναμικού της χώρας για οικονομική, κοινωνική και περιβαλλοντικά βιώσιμη μακροπρόθεσμη ανάπτυξη και ευημερία. Μέσω της Στρατηγικής, προβλέπεται ότι η Κύπρος θα αναδειχθεί ως μια χώρα με υψηλό επίπεδο ανταγωνιστικότητας, αυξημένη παραγωγικότητα και εξαγωγικό προσανατολισμό, ενώ παράλληλα θα συγκαταλέγεται στους πρωτοπόρους στη Πράσινη και Ψηφιακή μετάβαση.

«Είναι προφανές, ότι η υλοποίηση ενός τέτοιου μοντέλου δεν μπορεί να στηριχθεί σε έναν περιορισμένο αριθμό δράσεων, αλλά απαιτεί σειρά αλληλένδετων πολιτικών με στρατηγικούς και επιμέρους στόχους και προτεραιότητες εφαρμογής σε βραχυχρόνιο και μακροχρόνιο ορίζοντα», είπε, προσθέτοντας πως «σε αυτό το πλαίσιο, η Στρατηγική εισηγείται μια σειρά ενεργειών από πλευράς Κυβέρνησης, αλλά παράλληλα και τη συμμετοχή του ιδιωτικού τομέα μέσω κινήτρων για κινητοποίηση ιδιωτικών κεφαλαίων».

Η ανθεκτικότητα, εξήγησε ο κ. Ασσιώτης, θα επιτευχθεί μέσω της διεύρυνσης της παραγωγικής βάσης, έτσι ώστε η συνολική συνεισφορά στην ανάπτυξη των πέντε μεγαλύτερων αναπτυσσόμενων τομέων της οικονομίας να μην υπερβαίνει το 50%, με το αντίστοιχο ποσοστό σήμερα να κυμαίνεται στο 80%. Επεσήμανε δε ότι η Στρατηγική διαλαμβάνει ότι το δυνητικό ΑΕΠ της χώρας θα ξεπεράσει το 3% από 2% με 2,5% που είναι σήμερα, ενώ παράλληλα θα οδηγεί στη βελτίωση υφιστάμενων στρεβλώσεων όπως είναι για παράδειγμα το ελλειμματικό εμπορικό ισοζύγιο ως αποτέλεσμα της μεγάλης εξάρτησης στις εισαγωγές.

Όπως είπε, περαιτέρω δυναμική υλοποίησης στο όλο έργο επιφέρει το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας της ΕΕ για την αντιμετώπιση των κοινωνικών και οικονομικών επιπτώσεων της πανδημίας, κάτι που επέτρεψε στο ΣΟΑΚ να ευθυγραμμίσει την μακροχρόνια οικονομική Στρατηγική με τους στόχους του Εθνικού Πλάνου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, όπως έχει ζητηθεί και από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Ωστόσο, ο κ. Ασσιώτης υπογράμμισε ότι η Στρατηγική θα επιτευχθεί μόνο αν αγκαλιαστεί από όλους, διασυνδεθεί με τον προϋπολογισμό και εφόσον η ιδιοκτησία της Στρατηγικής αναληφθεί από «μια οντότητα με πολιτική στήριξη».

Το πρώτο ολοκληρωμένο μοντέλο μετά το 1974

Όπως ανέφερε ο κ. Ασσιώτης, η τελευταία ολοκληρωμένη μελέτη για το μοντέλο ανάπτυξης της κυπριακής οικονομίας έγινε από την Παγκόσμια Τράπεζα, που κλήθηκε στην Κύπρο μετά την τουρκική εισβολή του 1974 και συνέγραψε την στρατηγική της χώρας για μετατροπή της σε κέντρο υπηρεσιών, η οποία σε μεγάλο βαθμό ακολουθήθηκε. Έκτοτε έγιναν πολλές άλλες προσπάθειες, με πολλές και καλές εισηγήσεις «αλλά έμειναν στα συρτάρια».

Το έργο του ΣΟΑΚ ξεκίνησε τον Δεκέμβριο του 2019, με χρηματοδότηση της Γενικής Διεύθυνσης Διαρθρωτικών Μεταρρυθμίσεων της Ευρωπαϊκής Επιτροπής η οποία μετά από διαγωνιστική διαδικασία ανέθεσε το έργο στον οίκο PwC EU Services, η οποία ενέπλεξε την PwC Cyprus. Ακολούθως, δημιουργήθηκε η Καθοδηγητική Επιτροπή στην οποία συμμετέχουν διάφοροι εμπλεκόμενοι φορείς τόσο από τον δημόσιο όσο και τον ιδιωτικό τομέα, καθώς και από την ακαδημαϊκή κοινότητα. Περαιτέρω στο πλαίσιο της ετοιμασίας πραγματοποιήθηκαν εργαστήρια και εκατοντάδες συνεντεύξεις που κάλυψαν όλο το φάσμα της οικονομίας για συγκέντρωση απόψεων, ενώ έγιναν επίσης παρουσιάσεις τόσο με τις εργοδοτικές και συνδικαλιστικές οργανώσεις, την Βουλή και τα πολιτικά κόμματα. Το έργο θα τεθεί σε δημόσια διαβούλευση τον ερχόμενο μήνα.

Τα μοντέλα

Στο κτίσιμο του μοντέλου λήφθηκαν υπόψη χώρες με παρόμοια χαρακτηριστικά, χώρες - πρότυπα, οι διεθνείς τάσεις, ενώ στην εξίσωση μπήκαν και χρόνιες στρεβλώσεις της οικονομίας όπως η εξάρτηση από τις εισαγωγές, το έλλειμμα στο εμπορικό ισοζύγιο και το έλλειμμα στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών.

«Δεν θελήσαμε μόνο να κάνουμε την οικονομία πιο ανταγωνιστική, θέλαμε να λύσουμε και προβλήματα», είπε.

Όπως εξήγησε ο κ. Ασσιώτης, τα μοντέλα που εξετάστηκαν ήταν τρία, η Κύπρος ως το επιχειρηματικό και εμπορικό κέντρο της Ευρώπης, η Κύπρος ως ηγέτης στην αειφορία και η Κύπρος πρωτεύουσα υψηλής τεχνολογίας της Ευρώπης.

Μετά από την ανάλυση πλεονεκτημάτων, των αδυναμιών, των ευκαιριών και των απειλών (SWOT Analysis) αλλά και τις συνεντεύξεις με όλους τους εμπλεκόμενους, προκρίθηκε το πρώτο μοντέλο, ως ο βασικός κορμός της νέα Στρατηγικής, αξιοποιώντας τα υφιστάμενα συγκριτικά πλεονεκτήματα της χώρας, με ταυτόχρονη εισαγωγή των πτυχών της αειφορίας και της τεχνολογίας.

«Έτσι δημιουργήσαμε ένα υβριδικό μοντέλο που λαμβάνει υπόψη τα συγκριτικά μας πλεονεκτήματα – τα ήδη ανεπτυγμένα, αλλά και αυτά που μπορούμε να αναπτύξουμε όπως για παράδειγμα η προώθηση της αποδοτικής χρήσης της ενέργειας και των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας – αλλά αντλεί και στοιχεία των άλλων δύο μοντέλων, της αειφορίας και της υψηλής τεχνολογίας», εξήγησε.

Το μοντέλο αυτό προνοεί και ανάπτυξη υποτομέων της οικονομίας που θα μπορούσαν να εξελιχθούν σε κινητήριους άξονες της ανάπτυξης, σύμφωνα με τις διεθνείς τάσεις.

Στον πρωτογενή τομέα, μεταξύ άλλων, προτείνονται συγχωνεύσεις γεωργικών παραγωγών, έτσι ώστε να δημιουργηθούν συνέργειες και οικονομίες κλίμακας, ενώ ταυτόχρονα με κονδύλια από το Ταμείο Ανάπτυξης και Ανθεκτικότητας θα προωθηθεί εισήγηση για συνεργασία με γειτονικές χώρες, όπως το Ισραήλ, με στόχο την εισαγωγή τεχνογνωσίας στη γεωργική τεχνολογία (agritech),. Παράλληλα προνοείται η σημαντική ενίσχυση της κυκλικής οικονομίας με βελτιώσεις στη διαχείριση νερού και λυμάτων σε όλο το νησί με ταυτόχρονη μετάβαση σε «έξυπνα δίκτυα» ηλεκτρισμού.

Σύμφωνα, με τον κ. Ασσιώτη, όσον αφορά την αειφορία και τον τομέα της μεταποίησης κεντρικό ρόλο έχει η προώθηση των φωτοβολταϊκών και των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, όπου προτείνεται η ενίσχυση της ελαφριάς βιομηχανίας για κατασκευή εξαρτημάτων φωτοβολταϊκών, όπως ηλεκτρονικές πλακέτες, μπαταρίες, αντί απλά η εισαγωγή από το εξωτερικό. Για το σκοπό αυτό, είπε ο κ. Ασσιώτης, προτείνεται η δημιουργία θεματικού πάρκου.

«Λαμβάνοντας υπόψη και τις επιπτώσεις της πανδημίας, έχει γίνει αντιληπτό ότι η αύξηση της συμμετοχής του πρωτογενούς και του δευτερογενούς τομέα στην συνολική παραγωγή είναι αναγκαία», είπε ο κ. Ασσιώτης, τονίζοντας πως «ο εκσυγχρονισμός (μέσω δραστηριοτήτων έρευνας και καινοτομίας και μεταφοράς τεχνογνωσίας) της γεωργίας και της μεταποίησης αποτελούν βασικό και αναπόσπαστο μέρος του αναπτυξιακού οράματος».

Στο μίγμα περιλαμβάνονται και η προσέλκυση εταιρειών υψηλής τεχνολογίας και πληροφορικής (ICT) μέσω της υφιστάμενης στρατηγικής του Invest Cyprus, όχι απλά για σκοπούς μεταφοράς έδρας, αλλά και δραστηριοποίησής τους στην Κύπρο, καθώς και η προσέλκυση ψηφιακών νομάδων (digital nomads). Παράλληλα, προνοούνται δραστηριότητες για περαιτέρω ενίσχυση του τομέα της πανεπιστημιακής εκπαίδευσης, αλλά και η διαφοροποίηση του τουρισμού με την προώθηση του ιατρικού τουρισμού και υπηρεσιών ευεξίας.

«Έτσι γίνεται πιο ανθεκτική οικονομία, με το να μην επικεντρώνεται σε δύο ή τρεις τομείς μόνον, πράγμα το οποίο συνέβαινε στο παρελθόν. Αυτό δεν σημαίνει ότι είμαστε εναντίον των κατασκευών και του τουρισμού, που ήταν δύο από τους βασικούς τομείς μέχρι τώρα. Αντίθετα δεν θέλουμε να μειωθεί η συνεισφορά τους, αλλά θέλουμε να αυξηθεί η συνεισφορά των άλλων τομέων», είπε.

Σύμφωνα τον Ανδρέα Ασσιώτη, «με βάση το νέο μοντέλο, η συνολική συνεισφορά στην ανάπτυξη των πέντε μεγαλύτερων αναπτυσσόμενων τομέων στην οικονομία δεν θα υπερβαίνει το 50% από το 80% που είναι σήμερα».

Υλοποίηση μέσω πολιτικής στήριξης και διασύνδεσης με προϋπολογισμό

Ερωτηθείς πώς αυτό το έργο μπορεί θα υλοποιηθεί δεδομένων των μέχρι τώρα επιδόσεων της Κύπρου στην υλοποίηση μακροχρόνιων μεταρρυθμίσεων, ο κ. Ασσιώτης είπε πως πρέπει όλοι να πιστέψουν ότι η στρατηγική δεν ανήκει στο Συμβούλιο ή στον ΔΗΣΥ ή στο ΑΚΕΛ ή σε κάποιο άλλο κόμμα ή οντότητα, αλλά σε όλους τους Κύπριους και πρέπει να αγκαλιαστεί από όλους και συμπλήρωσε ότι «πρέπει να θέσουμε τον πήχη ψηλά, να πιστέψουμε στις δυνατότητές μας και να αρχίσουμε δουλειά με ενδιάμεσους στόχους για να πετύχουμε την υλοποίηση του οράματος μας".

«Πρέπει να υπάρχει ιδιοκτησία της Στρατηγικής» είπε, προσθέτοντας ότι το Συμβούλιο εισηγείται την ανάληψη ευθύνης υλοποίησης της Στρατηγικής από μια οντότητα με πολιτική στήριξη και παράλληλη σύνδεση με τον κρατικό προϋπολογισμό.

«Είμαστε σε διαβούλευση για την ιδιοκτησία της Στρατηγικής, αλλά το σίγουρο είναι ότι η επιτυχία του είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με την διασύνδεση με τον προϋπολογισμό του κράτους», είπε, σημειώνοντας ότι πρόταση του Συμβουλίου είναι ότι κάθε Υπουργείο θα έχει κάθε χρόνο πέντε ή έξι παραδοτέα, τα οποία θα πρέπει να δημοσιοποιεί.

Σε σχέση με τις επενδύσεις που πρέπει να γίνουν αναφορικά με την υλοποίηση της Στρατηγικής, ο κ. Ασσιώτης είπε πως θα πρέπει να δοθούν κίνητρα με στόχο την κινητοποίηση ιδιωτικών επενδύσεων, όπως φθηνή μίσθωση κρατικής γης για τη δημιουργία θεματικού πάρκου ή επέκταση υφιστάμενης βιομηχανικής περιοχής, φορολογικές ελαφρύνσεις ή επιστροφές για εκπαίδευση κλπ.

Οριζόντιες τομές

Τέλος απαντώντας σε ερώτηση αν οι υφιστάμενες στρεβλώσεις αποτελούν εμπόδιο για την εφαρμογή του μοντέλου, ο κ. Ασσιώτης επεσήμανε ότι η αντιμετώπιση φαινομένων, όπως η διαφθορά, η γραφειοκρατία, οι χρονοβόρες διαδικασίες έκδοσης αδειών, τα προβλήματα στο θεσμικό πλαίσιο, είναι θεμελιώδους σημασίας για την μετάβαση σε μια πιο ανταγωνιστική οικονομία και για αυτό η Στρατηγική διαθέτει πληθώρα οριζόντιων τομών.

ΣΧΕΤΙΚΑ TAGS

Άλλα άρθρα συγγραφέα

ΚΥΠΕ

Οικονομία: Τελευταία Ενημέρωση

X