Του Παναγιώτη Ρουγκάλα
Ο αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, αρμόδιος για την Απασχόληση, την Ανάπτυξη, τις Επενδύσεις και την Ανταγωνιστικότητα Γίρκι Κατάινεν επισκέφθηκε σήμερα την Κύπρο (27/1), ενώ αύριο, Δευτέρα, θα πραγματοποιήσει διάλογο με τους πολίτες σχετικά με το μέλλον της Ευρώπης και τις καθοριστικές τάσεις του αύριο που θα είναι ανοιχτή με το κοινό. Ο κ. Κατάινεν σημειώνει σε συνέντευξή του στην «Κ» πως παρά την ανάκαμψη των οικονομικών όλων των κρατών μελών και με τον μέσο όρο του ελλείμματος που παρουσιάζουν στη τα κράτη μέλη στη ζώνη του ευρώ να έχει μειωθεί κάτω από το 1%, πρέπει να προχωρούν σε μεταρρυθμίσεις. Ειδικότερα για την Κύπρο θίγει την ανάγκη μεταρρύθμισης του δικαστικού της συστήματος, τονίζει την ανάγκη γρήγορης έκδοσης των τίτλων ιδιοκτησίας, αλλά και την ανάγκη προώθησης των ιδιωτικοποιήσεων.
–Γιατί η Κύπρος βρίσκεται χαμηλά στον κατάλογο των χωρών που έχουν επωφεληθεί από το πακέτο Γιούνκερ, όταν βλέπουμε άλλους τύπους χρηματοδότησης (π.χ. της EBRD) να απορροφούνται εύκολα από την κυπριακή αγορά;
–Το Ευρωπαϊκό Ταμείο Στρατηγικών Επενδύσεων (EFSI) στην καρδιά του Επενδυτικού Σχεδίου για την Ευρώπη είναι ένα μέσο με γνώμονα την αγορά και δεν είναι δυνατόν να εντοπιστούν οι ακριβείς λόγοι πίσω από αυτή τη μικρή απορρόφηση. Ωστόσο, υπάρχουν τρόποι με τους οποίους μπορούμε να βοηθήσουμε. Για παράδειγμα, αν οι φορείς που υλοποιούν έργα στην Κύπρο χρειάζονται περισσότερη τεχνική εμπειρία για να δημιουργήσουν έργα, το ευρωπαϊκό επενδυτικό συμβουλευτικό δίκτυο μπορεί να βοηθήσει τη χώρα, παρέχοντας προσαρμοσμένη υποστήριξη όπου ζητηθεί. Όπως συνηθίζω να λέω, το δίκτυο (hub) είναι ένα από τα καλύτερα φυλαγμένα μυστικά του Επενδυτικού Σχεδίου και ενθαρρύνω φορείς των έργων να το χρησιμοποιούν περισσότερο. Φυσικά, το συνολικό επιχειρηματικό περιβάλλον επηρεάζει τις επενδύσεις. Οι μεταρρυθμίσεις για την αντιμετώπιση των σημείων συμφόρησης παραμένουν απαραίτητες σε όλα τα κράτη μέλη, συμπεριλαμβανομένης και της Κύπρου.
–Πόσο σημαντικές είναι οι μεταρρυθμίσεις για όλα τα κράτη μέλη, αλλά για την Κύπρο ειδικότερα;
–Η ευρωπαϊκή οικονομία έχει ανακάμψει από την οικονομική και χρηματοπιστωτική κρίση. Η ευρωπαϊκή δράση για την αντιμετώπιση των επιπτώσεων της κρίσης και η ενίσχυση της ευρωπαϊκής οικονομικής και νομισματικής ένωσης απέδωσε καρπούς. Η Ε.Ε. και οι οικονομίες της ζώνης του ευρώ έχουν πλέον αναπτυχθεί για 22 συνεχόμενα τρίμηνα και σύμφωνα με υπολογισμούς οι οικονομίες όλων των κρατών μελών αναμένεται να αυξηθούν από πέρυσι. Τα δημόσια οικονομικά είναι όλο και πιο υγιή, βιώσιμα και ικανά να απορροφήσουν μελλοντικές κρίσεις, ενώ το έλλειμμα στη ζώνη του ευρώ αναμένεται να μειωθεί στο 0,6% το 2018 σε σύγκριση με 6,2% το 2009. Αλλαγές όμως πρέπει να γίνουν σε όλους τους τομείς και σε όλες τις χώρες. Στην Κύπρο έχουμε εντοπίσει δύο τομείς στους οποίους η περισσότερη δουλειά θα στηρίξει τις επενδύσεις. Πρώτον, θα είναι ένα πιο φιλικό προς τις επιχειρήσεις περιβάλλον με λιγότερη γραφειοκρατία, ιδίως κατά την έναρξη των επιχειρήσεων και κατά την έκδοση και τη μεταφορά δικαιωμάτων επί των ακινήτων με σκοπό τις επενδύσεις. Ο δεύτερος τομέας που χρήζει βελτίωσης είναι η πρόσβαση των επιχειρήσεων σε χρηματοδότηση, αφού το υψηλό απόθεμα των μη εξυπηρετούμενων δανείων αποθαρρύνουν τις τράπεζες από την επέκταση του χαρτοφυλακίου των δανείων τους. Γενικότερα, υπάρχουν πολλές άλλες σημαντικές μεταρρυθμίσεις για τη χώρα. Πρώτον, υπάρχει η ανάγκη για την εφαρμογή μιας συνολικής μεταρρύθμισης του δικαστικού συστήματος. Ένα δεύτερο κλειδί της μεταρρύθμισης είναι η ανάπτυξη ενός αξιόπιστου και ταχέως συστήματος για την έκδοση και μεταφορά των εμπράγματων δικαιωμάτων των ακινήτων (τίτλοι ιδιοκτησίας). Τέλος, υπάρχει η ανάγκη για την υλοποίηση των προγραμματισμένων έργων των ιδιωτικοποιήσεων. Χρηματοδότηση εταιρειών
–Τι πρέπει να γίνει για να βελτιωθεί η πρόσβαση των κυπριακών επιχειρήσεων στη χρηματοδότηση;
–Τα τελευταία χρόνια, τα ταμεία της Ε.Ε. έχουν ολοένα και περισσότερο επενδύσει μέσω χρηματοπιστωτικών μέσων. Λαμβάνοντας υπόψη το αποτέλεσμα μόχλευσης των εν λόγω μέσων, οι επιπτώσεις τους μπορεί να είναι μεγαλύτερες από τις παραδοσιακές χορηγήσεις. Συμβάλουν στην κινητοποίηση πρόσθετων επενδύσεων και προσφέρουν ποικιλία κινήτρων για καλύτερη απόδοση των έργων. Οι κυπριακές επιχειρήσεις εξακολουθούν να βασίζονται σε μεγάλο βαθμό σε εθνικά και ευρωπαϊκά προγράμματα επιχορηγήσεων. Θέλω να τους ενθαρρύνω να αξιοποιήσουν τις ευκαιρίες που προσφέρονται από τον προϋπολογισμό της Ε.Ε. και τα χρηματοδοτικά μέσα της, όπως το σχέδιο επενδύσεων της Ευρώπης (Investment Plan for Europe). Αυτό συμβαίνει ήδη στην Κύπρο, αλλά μπορούν να γίνουν και περισσότερα. Το Επενδυτικό Πρόγραμμα έχει ήδη δείξει την υποστήριξή του με δάνειο 35 εκατομμυρίων ευρώ στον Κυπριακό Οργανισμό Διαχείρισης Αποθεμάτων πετρελαιοειδών (ΚΟΔΑΠ), για την οικοδόμηση μιας εγκατάστασης αποθήκευσης 210 χιλιάδων τόνων πετρελαίου. Το έργο αυτό θα ενισχύσει την ενεργειακή απόδοση και τη βελτίωση της ενεργειακής ασφάλειας της Κύπρου, αυξάνοντας την ποσότητα των αποθεμάτων πετρελαίου αποθεματικού της χώρας. Επιπλέον, δύο συμφωνίες EFSI έχουν εγκριθεί με ενδιάμεσους χρηματοπιστωτικούς οργανισμούς στην Κύπρο. Αναμένεται να φέρουν επενδύσεις συνολικού ύψους 28 εκατομμυρίων, με 125 μικρές εταιρείες ή νεοσύστατες επιχειρήσεις οι οποίες θα ωφεληθούν από την πρόσβαση σε αυτή τη χρηματοδότηση.
Αναγκαία η Eνωση των Κεφαλαιαγορών
–Ποια είναι τα οφέλη μιας Ένωσης Κεφαλαιαγορών;
–Η Ένωση Κεφαλαιαγορών είναι απαραίτητη για την ενίσχυση της σύγκλισης, για τη διασφάλιση της χρηματοπιστωτικής σταθερότητας και να γίνουν οι οικονομίες των κρατών μελών και της Οικονομικής και Νομισματικής Ένωσης, πιο ανθεκτικές. Μία ολοκληρωμένη Ένωση Κεφαλαιαγορών ενισχύει τον επιμερισμό του κινδύνου. Βοηθά, επίσης, να μετριάσει οικονομικές κρίσεις στη ζώνη του ευρώ, αλλά και πέρα από αυτή, επιτρέποντας στους επενδυτές και εταιρείες από μια χώρα που βιώνουν μια ύφεση να έχουν πρόσβαση σε επενδύσεις και σε ευκαιρίες χρηματοδότησης σε ανεπηρέαστες χώρες. Επιπλέον, μία επιτυχημένη Ένωση Κεφαλαιαγορών επιτρέπει στις εταιρείες να αναζητήσουν περισσότερη χρηματοδότηση από όλη την Ένωση, για παράδειγμα με εισαγωγή στο χρηματιστήριο ενός άλλου κράτους μέλους. Η χρηματοδότηση που βασίζεται σε αγορές μπορεί επίσης να καλύψει το κενό που άφησε η προσωρινή μείωση του τραπεζικού δανεισμού. Τέλος, μια ισχυρή κεφαλαιαγορά διαδραματίζει καίριο ρόλο στην ενίσχυση του ηγετικού ρόλου της Ένωσης στη χρηματοδότηση της αναγκαίας μετάβασης προς μια οικονομία χαμηλών εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα, αποδοτικότερης χρήσης πόρων και κυκλικής οικονομίας. Μια επιτυχημένη Ένωση Κεφαλαιαγορών είναι επίσης απαραίτητη για την ανάπτυξη των τοπικών αγορών κεφαλαίου και τη βελτίωση της πρόσβασης στη χρηματοδότηση για τις επιχειρήσεις. Εναλλακτικές πηγές χρηματοδότησης που βασίζονται στην αγορά είναι ιδιαίτερα σημαντικές για τη χρηματοδότηση της καινοτομίας, της επιχειρηματικότητας και των νεοσύστατων επιχειρήσεων, οι οποίες είναι οι κύριες κινητήριες δυνάμεις της δημιουργίας θέσεων εργασίας.
–Τι πρέπει να συμβεί για να επιτευχθεί η Ένωση Κεφαλαιαγορών στην Ευρωπαϊκή Ένωση;
–Τα τοπικά οικονομικά κέντρα πρέπει να αναπτυχθούν και να συνδεθούν μεταξύ τους ώστε να φέρουν τα οφέλη της Ένωσης των Κεφαλαιαγορών (Capital Markets Union) σε όλα τα κράτη μέλη.Αυτό απαιτεί την κατάλληλη ισορροπία των οφελών κλίμακας με τοπική παρουσία για να κάνουν την καλύτερη δυνατή χρήση των εγχώριων αποταμιεύσεων και να προσελκύσουν διεθνείς επενδυτές, προκειμένου να ανταποκριθούν στις ανάγκες χρηματοδότησης των τοπικών επιχειρηματιών. Η Κομισιόν έχει επίσης δεσμευτεί να παράσχει τις υπόλοιπες μη νομοθετικές ενέργειες –όπως ανακοίνωσε στην ενδιάμεση επανεξέταση της Ένωσης Κεφαλαιαγορών– οι οποίες θα συμβάλλουν σημαντικά προς τη σωστή κατεύθυνση. Έτσι οι κεφαλαιαγορές θα έχουν βάθος και ρευστότητα, ενώ θα μπορεί να γίνει σωστός χειρισμός σημαντικών τομέων, όπως η κατανομή των επενδυτικών προϊόντων για ιδιώτες, σωστές θεσμικές επενδύσεις, η χρηματοδότηση επιχειρήσεων για τους επιχειρηματίες και τις νεοσύστατες επιχειρήσεις, αλλά και την καλύτερη χρήση της ψηφιακής οικονομίας.
–Θα έχει χρηματοδοτικό ρόλο στο έργο EuroAsia Interconnector η Κομισιόν;
–Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αναγνωρίζει τον αγωγό EuroAsia Interconnector ως έργο κοινού ενδιαφέροντος, δηλαδή ως ένα βασικό έργο διασυνοριακής υποδομής και ως εκ τούτου η Ευρωπαϊκή Επιτροπή υποστηρίζει τη διασύνδεση μέσω του Ευρωπαϊκού Ενεργειακού Προγράμματος. Ειδικότερα, η Ε.Ε., χρηματοδοτεί δύο προγράμματα σπουδών που σχετίζονται με τη διασύνδεση.
