ΚΛΕΙΣΙΜΟ
Loading...
 

Η βρετανική κακοδαιμονία του κυπριακού τουρισμού

Από την πτώχευση της Clarksons Travel Group to 1974 στην κανονιά της Cypriana to 1994 έως και την κατάρρευση της Thomas Cook

Του Απόστολου Τομαρά

Του Απόστολου Τομαρά

tomarasa@kathimerini.com.cy

Η πτώχευση του βρετανικού κολοσσού, μέχρι την περασμένη Παρασκευή, διοργανωτή ταξιδιών ανά το παγκόσμιο και το αποτύπωμά του στο εγχώριο τουριστικό προϊόν αποτελεί, ίσως τη κορυφή του παγόβουνου στα πλήγματα που έχει δεχθεί η τουριστική βιομηχανία τα τελευταία 45 χρόνια. Η πορεία του τουριστικού προϊόντος έχει συνοδευτεί από ουκ ολίγα παρόμοια περιστατικά, κάποια εκ των οποίων, σύμφωνα με παράγοντες του τουρισμού, πολύ πιο σοβαρά από το τελευταίο. Στην 45χρονη διαδρομή το τουριστικό προϊόν της Κύπρου αντιμετώπισε πτωχεύσεις μεγάλων τουριστικών γραφείων, κυρίως από το Ηνωμένο Βασίλειο με σημαντική συμβολή στην αύξηση των τουριστικών αφίξεων. Το φαινόμενο τον πτωχεύσεων κυριάρχησε για περίπου τρεις δεκαετίες. Τα τελευταία 15 χρόνια ένας επιπρόσθετος επιβαρυντικός παράγοντας που κατατρέχει την τουριστική βιομηχανία έχει να κάνει με τις αεροπορικές μεταφορές και τις συχνές καταρρεύσεις αεροπορικών εταιρειών, κυρίως χαμηλού κόστους, οι οποίες άφησαν πίσω τους ένα κενό στις αφίξεις τουριστών στην Κύπρο. Όπως υποστηρίζεται από παράγοντες του τουρισμού, η Κύπρος λόγω της γεωγραφικής θέσης και μορφής ήταν, είναι και θα είναι εξαρτημένη από αστάθμητους εξωγενείς παράγοντες του τουριστικού προϊόντος. Ωστόσο, αυτό το οποίο προκύπτει, ως παρατήρηση, είναι η απουσία προληπτικής πολιτικής σε κυβερνητικό και επιχειρηματικό επίπεδο για περιορισμό των όποιων οικονομικών επιπτώσεων ακόμα και σε περιπτώσεις μεγάλων ταξιδιωτικών γραφείων που δεν απέφυγαν την κατάρρευση.

Clarksons Travel Group

Η βρετανική Clarksons Travel Group, με βάση τις υπάρχουσες μαρτυρίες από παράγοντες του τουρισμού, ίσως να ήταν η πρώτη χαρακτηριστική περίπτωση χρεωκοπίας εταιρείας, συνδεδεμένης με το τουριστικό προϊόν της Κύπρου. Η Clarksons Travel Group χαρακτηριζόταν ως ένας πρωτοποριακός ταξιδιωτικός οργανισμός του Ηνωμένου Βασιλείου την δεκαετία του 1960 αρχές του 1970. Η εταιρεία ιδρύθηκε το 1959 καταγράφοντας επιτυχημένη πορεία μέχρι το 1972 όπου εμφανίσθηκαν οικονομικές δυσκολίες. Συγκεκριμένα στοιχεία για τον αριθμό τουριστών προς Κύπρο μέσω της συγκεκριμένης εταιρείας δεν υπάρχουν, ωστόσο ο συνολικός αριθμός των τουριστικών πακέτων που πούλησε ενδεχομένως να έφθαναν τις 200 χιλιάδες. Η κατάρρευση της Clarksons Travel Group ήλθε να αποτελειώσει ό,τι είχε απομείνει όρθιο στον τουρισμό, από την τουρκική εισβολή του 1974. Η οικονομική κατάρρευση της μητρικής εταιρείας στις 15 Αυγούστου, Court Line, τη συμπαρέσυρε αφήνοντας πίσω της, ζημιές 7 εκατ. στερλινών, ποσό ιδιαίτερα ψηλό για τα δεδομένα της τότε εποχής.

Η Cypriana

Η επόμενη σοβαρή κρίση με κραδασμούς στην ξενοδοχειακή βιομηχανία εμφανίσθηκε 17 χρόνια μετά το 1974 και σε μια εποχή που η Κύπρος επούλωσε τις πληγές της εισβολής, στις τουριστικές υποδομές της καταγράφοντας άνοδο στις αυξήσεις. Την δεκαετία του 1990 σημάδεψαν δυο σοβαρές περιπτώσεις που δοκίμασαν τις αντοχές της τουριστικής βιομηχανίας. Η πρώτη σημειώθηκε το 1991 με την οικονομική κατάρρευση της International Leisure Group (ILG) η οποία την εποχή εκείνη εθεωρείτο ο γίγαντας των οργανωμένων ταξιδιών από το Ηνωμένο Βασίλειο. Ο επόμενος σταθμός σοβαρής δοκιμασίας ήταν το 1994, τρία χρόνια μετά. Η κατάρρευση της Cypriana μιας εταιρείας κυπριακών συμφερόντων με έδρα το Λονδίνο θεωρείται από πολλούς ίσως και η σοβαρότερη περίπτωση δοκιμασίας του τουριστικού οικοδομήματος της Κύπρου. Η εταιρεία μετέφερε στην Κύπρο από τη βρετανική αγορά μέχρι και 350 χιλιάδες τουρίστες, ετησίως. Οι ζημιές που άφησε πίσω της έφθασαν τα 6 εκατ. λίρες, ποσό ιδιαίτερα υψηλό που αφορούσε οφειλές σε κυπριακά ξενοδοχεία. Οφειλές που δεν ανακτήθηκαν από τους επηρεαζόμενους, σύμφωνα με στοιχεία του ΠΑΣΥΞΕ.

Η Libra της Helios

Το κενό που προκλήθηκε από την Cypriana κάλυψαν δυο εταιρείες οι οποίες απορρόφησαν τον κύκλο εργασιών της, από τη βρετανική αγορά. Η πρώτη ήταν η Libra Holidays που πήρε το 80% της Cypriana και το υπόλοιπο 20% η Golden Sun. Ωστόσο, και οι δυο εταιρείες οδηγήθηκαν σε κατάρρευση την πρώτη πενταετία του 2000. Ο Ομιλος Libra Holidays εξαγόρασε την αεροπορική εταιρεία Helios τον Νοέμβριο του 2004. Η συντριβή του αεροπλάνου το 2005 στο Γραμματικό συμπαρέσυρε την εταιρεία παρά την προσπάθεια που καταβλήθηκε με την ίδρυση της Ajet θυγατρικής της Libra για εξωραϊσμό της εμπορικής ονομασίας της Helios. Πριν την κατάληξη της Libra, λένε παράγοντες του τουρισμού, είχε προηγηθεί η κατάρρευση της Golden Sun.

Τα δυναμικά πακέτα

Η περίοδος που ακολούθησε χαρακτηρίζεται από σημαντικές αλλαγές στη συμπεριφορά του τουριστικού κοινού που είχε ως αποτέλεσμα μεγάλα ταξιδιωτικά γραφεία του εξωτερικού να επεκταθούν και στον τομέα των αεροπορικών μεταφορών. Στο πνεύμα αυτό, αρχές του 2007 η βρετανική αεροπορική εταιρεία charter flights, XL Airways, επεκτείνει τις δραστηριότητές της στην Κύπρο, εγκαινιάζοντας μια νέα επιχειρηματική βάση στη Λάρνακα. Σύμφωνα με επίσημες ανακοινώσεις, η αεροπορική εταιρεία εξυπηρετούσε περισσότερους από 100 τουριστικούς προορισμούς σε τρεις ηπείρους με στόλο 37 αεροσκαφών. Σε ό,τι αφορούσε την Κύπρο η βρετανική εταιρεία με πτήσεις θα κάλυπτε τον εισερχόμενο τουρισμό σε πακέτα ξενοδοχείων, τα οποία θα τόνωναν τον τουρισμό του νησιού. Ενάμιση χρόνο μετά ο όμιλος XL Leisure, ο τρίτος μεγαλύτερος ταξιδιωτικός πράκτορας στο Ηνωμένο Βασίλειο, κατέρρεε αφήνοντας δεκάδες χιλιάδες παραθεριστές που βρισκόντουσαν σε διακοπές στο εξωτερικό.

Οι αεροπορικές κανονιές

Οι πτωχεύσεις ταξιδιωτικών γραφείων του εξωτερικού συνεχίσθηκαν το επόμενο διάστημα, ωστόσο τα συγκεκριμένα γραφεία είχαν μικρό μερίδιο στην πίτα των τουριστικών αφίξεων στην Κύπρο. Μια τέτοια περίπτωση ήταν του τουριστικού γραφείου Natalie Tours, από τα μεγαλύτερα της Ρωσίας, το οποίο μετέφερε στην Κύπρο, ετησίως, περίπου 70 χιλιάδες τουρίστες. Η δεκαετία του 2010 σε ό,τι αφορά τον κυπριακό τουρισμό έχει ως κύριο χαρακτηριστικό την παρατεταμένη κρίση στις αεροπορικές μεταφορές με σοβαρές παρενέργειες στην απώλεια χιλιάδων αφίξεων τουριστών από νέες αγορές όπως η Γερμανία. Το μπαράζ πτωχεύσεων ξεκίνησε η γερμανική Air Berlin η οποία μετέφερε ένα σημαντικό αριθμό τουριστών από τη Γερμανία. Η εταιρεία κήρυξε πτώχευση τον Αύγουστο του 2017 με ζημιές που έφθαναν το 780 εκατ. ευρώ. Τέλος της ίδιας χρονιάς ακολούθησε η Monarch, η πέμπτη μεγαλύτερη βρετανική αεροπορικής εταιρεία, με 18 εβδομαδιαίες πτήσεις σε Λάρνακα και Πάφο και 30 χιλιάδες θέσεις επιβατών. Σοβαρό πλήγμα στο τουριστικό κομμάτι αλλά και στην επιβατική κίνηση προς και από την Κύπρο επέφερε το λουκέτο της Cobalt, τον Οκτώβριο του 2018 με μερίδιο 7% της συνολικής επιβατικής κίνησης στα δυο αεροδρόμια. Τελευταίο θύμα στις αεροπορικές μεταφορές με σοβαρές επιπτώσεις στον εγχώριο τουρισμό, η κατάρρευση της Germania Airline. Η εταιρεία ξεκίνησε πτήσεις προς Πάφο το Μάρτιο του 2015 με 6 πτήσεις και μεταφορά 50 χιλιάδων τουριστών σε ετήσια βάση.

Κ/Α – Eurocypria

Στο κομμάτι των αεροπορικών μεταφορών πρέπει να υπολογισθεί και το λουκέτο που μπήκε σε δυο αεροπορικές εταιρείες υπό κρατικό έλεγχο. Τις Κυπριακές Αερογραμμές και τη θυγατρική της, την Eurocypria που εκτελούσε ναυλωμένες πτήσεις. Και οι δυο εταιρείες οδηγήθηκαν στο κλείσιμο λόγω μακροχρόνιων οικονομικών προβλημάτων τα οποία δεν ξεπεράσθηκαν ποτέ παρά την κρατική ενίσχυση που λάμβαναν κατά καιρούς. Ωστόσο και οι δυο εταιρείες, περισσότερο τα χρόνια που η αεροπορική αγορά ήταν κλειστή και λιγότερο μετά όταν απελευθερώθηκε, είχαν ένα σημαντικό μερίδιο στην μεταφορά επιβατών και τουριστών κυρίως από το Ηνωμένο Βασίλειο.

ΣΧΟΛΙΑΣΤΕ

Άλλα άρθρα συγγραφέα

Του Απόστολου Τομαρά

Οικονομία: Τελευταία Ενημέρωση

X