ΚΥΠΕ
Η τριμερής σύμβασης που συνομολόγησαν το Χρηματιστήριο Αξιών Κύπρου (ΧΑΚ), το Χρηματιστήριο Αθηνών (ΧΑ) και το Ελληνικό Χρηματιστήριο Ενέργειας (ΕΧΕ) με σκοπό τη λειτουργία της ανταγωνιστικής Αγοράς Ηλεκτρισμού στην Κύπρο, συμβάλει με ουσιαστικό τρόπο στην προσπάθεια για το άνοιγμα της ελεύθερης αγοράς ηλεκτρισμού, εφόσον πλέον προσφέρεται στη χώρα Χρηματιστήριο Ενέργειας, τόνισε ο Πρόεδρος του ΧΑΚ Μαρίνος Χριστοδουλίδης σε σημερινή κοινή διάσκεψη τύπου του ΧΑΚ, του ΧΑ και του ΕΧΕ.
Ταυτόχρονα, ο κ. Χριστοδουλίδης υπογράμμισε πως «είναι δύσκολο να αμφισβητηθεί» η πρόταση που έχει υποβάλει στην Κυβέρνηση το ΧΑΚ, χρησιμοποιώντας την εμπειρία που έχει το ΕΧΕ, σε σχέση με το κόστος για την ανάληψη εκ μέρους του της αρμοδιότητας του Λειτουργού Αγοράς Ηλεκτρισμού, σε σύγκριση με τη λύση που προωθεί ο Διαχειριστής Συστήματος Μεταφοράς Κύπρου (ΔΣΜΚ), ενώ ανακοίνωσε πως ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας ανέλαβε προσωπικά το θέμα και μετά το Πάσχα θα καθοριστεί σύσκεψη στο Προεδρικό όλων των φορέων για να παρθεί η τελική απόφαση.
Κατά την διάσκεψη, που πραγματοποιήθηκε στα γραφεία του ΧΑΚ στη Λευκωσία, με θέμα «Η τριμερής συνεργασία του ΧΑΚ με το Χρηματιστήριο Αθηνών και το Χρηματιστήριο Ενέργειας της Ελλάδας και η πρόταση του ΧΑΚ για τη λειτουργία της ανταγωνιστικής Αγοράς Ηλεκτρισμού στην Κύπρο», αναλύθηκαν εκτενώς τα πλεονεκτήματα της πρότασης του ΧΑΚ για την ανάληψη εκ μέρους του της αρμοδιότητας του Λειτουργού Αγοράς Ηλεκτρισμού.
«Η πρόταση του ΧΑΚ για την ανάληψη εκ μέρους του της αρμοδιότητας του Λειτουργού Αγοράς Ηλεκτρισμού υποβλήθηκε στις 14/2/2019 και αποτελεί μία ολοκληρωμένη και τεκμηριωμένη μελέτη, που παρέχει στην Κυπριακή Πολιτεία συγκριτικά πλεονεκτήματα σε θέματα κόστους, τεχνογνωσίας, χρόνου υλοποίησης και συμβατότητας με διεθνείς προδιαγραφές και μπορεί να εξυπηρετήσει το δημόσιο συμφέρον, καθώς και να καλύψει μελλοντικές ανάγκες της Αγοράς Ενέργειας στην Κύπρο, συμπεριλαμβανόμενης της Αγοράς Φυσικού Αερίου», υπογράμμισε ο Πρόεδρος του ΧΑΚ
Είπε ακόμη ότι με την πρόταση του ΧΑΚ, θα υπάρξει σημαντική εξοικονόμηση κόστους, που οφείλεται στην ύπαρξη και λειτουργία ήδη υπαρχουσών υποδομών, καθώς επίσης και σε συνέργειες και οικονομίες κλίμακας, που μπορούν να επιτευχθούν.
«Πέραν από την εξοικονόμηση κόστους, με τη συγκεκριμένη πρόταση αναμένεται να επιτευχθούν στόχοι και πλεονεκτήματα για τη μελλοντική πορεία και ανάπτυξη των ενεργειακών αγορών της Κύπρου», υπογράμμισε.
Ιδιαίτερα σημαντικό, σύμφωνα με τον κ. Χριστοδουλίδη, είναι και το γεγονός ότι το ΧΑΚ διαθέτει και τις υποδομές αλλά την απαραίτητη τεχνογνωσία και εμπειρία λειτουργίας Αγορών και με την υποστήριξη του ΕΧΕ και του Χρηματιστηρίου Αθηνών (ΧΑ), θα έχει πρόσβαση σε τεχνογνωσία, εμπειρία και υποδομές για τη λειτουργία ενεργειακών αγορών, διασυνδεδεμένων με την Ευρώπη.
Ο Πρόεδρος του ΧΑΚ αναφέρθηκε ακόμα στο πλεονέκτημα της αμεσότητας χρήσης της ίδιας Πλατφόρμας, τόσο για τη λειτουργία της αγοράς μετά από τον υποθαλάσσιο ηλεκτρικό αγωγό που θα συνδέει το Ισραήλ με την Κύπρο και την Ελλάδα και από εκεί με την Ευρώπη (Euroasia Interconnector), όσο και για τη λειτουργία της Αγοράς του Φυσικού Αερίου στο μέλλον και την καθιστά συνεπώς μία διαχρονική και ανταγωνιστική λύση.
«Η προτεινόμενη λύση εμπεριέχει τη χρήση του αλγορίθμου Euphemia που αναπτύχθηκε και εξελίσσεται διαρκώς στα πλαίσια του PCR (Price Coupling of Regions), χαίρει της αναγνωρισιμότητας και αποδοχής της Ευρωπαϊκής Ενεργειακής κοινότητας και χρησιμοποιείται εδώ και χρόνια σε πλήθος αγορών», πρόσθεσε.
Περαιτέρω, ανέφερε, πως με την ολοκλήρωση του EuroAsia Interconnector (ή/και του EuroAfrica), θα προκύψει η ανάγκη σύζευξης τιμής της Κυπριακής Αγοράς με την ενιαία Ευρωπαϊκή Αγορά και σημείωσε πως για να επιτευχθεί η σύζευξη, θα απαιτηθεί η χρήση του αλγορίθμου Euphemia του PCR (Price Coupling of Regions) και οποιοσδήποτε άλλος αλγόριθμος επίλυσης είχε χρησιμοποιηθεί, θα εγκαταλειφθεί.
Εξάλλου, ο Επιτελικός Διευθυντής Λειτουργιών Ομίλου ΧΑ Δημήτρης Καραϊσκάκης αναφέρθηκε στους στόχους της κοινής πλατφόρμας των δυο χρηματιστηρίων, η οποία όπως είπε περιλαμβάνει κατά κύριο λόγο τη δημιουργία ενός παρόμοιου αν όχι ταυτόσημου θεσμικού και κανονιστικού πλαισίου που ορίζει τους κανόνες των αγορών και τους όρους δραστηριοποίησης των συμμετεχόντων.
Μέσω της κοινής πλατφόρμας, επισήμανε ο κ Καραϊσκάκης, οι δυο Αγορές λειτουργούν αποτελεσματικότερα καθώς χρησιμοποιούνται κοινές τεχνολογικές υποδομές και κανονιστικά πλαίσια.
Επιπλέον, ο κ Καραϊσκάκης αναφέρθηκε και στα οφέλη που έχουν προκύψει από τη συνεργασία μεταξύ των δύο Χρηματιστηρίων, τονίζοντας τη συμμετοχή Μελών από την Ελλάδα στις κυπριακές αγορές και το αντίστροφο αλλά και τη μεταφορά τεχνογνωσίας και εμπειρίας μεταξύ των δύο Χρηματιστηρίων.
Επιπλέον, ο Διευθύνων Σύμβουλος της ΕΧΕ Μιχάλης Φιλίππου είπε ότι ιδρύθηκε με γνώμονα την εξωστρέφεια και την αξιοποίηση υφιστάμενης γνώσης και υποδομών, με μετόχους το ΔΑΠΕΕΠ, το ΑΔΜΗΕ, το ΔΕΣΦΑ, το ΑΤΗΕΧ Group, την EBRD και το ΧΑΚ.
Η μετοχική σύνθεση του δεν είναι τυχαία, υπογράμμισε ο κ Φιλίππου, καθώς προσδιορίστηκε έτσι ώστε κάθε μέτοχος να προσδώσει σε αυτό τα απαραίτητα χαρακτηριστικά για την επίτευξη των στόχων του.
Αναφερόμενος στο ΧΑΚ, ο κ. Φιλίππου υπογράμμισε ότι η πρόταση του για την ανάληψη εκ μέρους του της αρμοδιότητας του Λειτουργού Αγοράς Ηλεκτρισμού, επιταχύνει ουσιαστικά τις εξελίξεις της ενεργειακής αγοράς στην Κύπρο στην κατεύθυνση του Ευρωπαϊκού μοντέλου.
Απαντώντας σε ερώτηση σε σχέση με το EuroAsia Interconnector, ο Πρόεδρος του ΧΑΚ εξήγησε ότι «θα μπορεί η κυπριακή εταιρεία που θα είναι διανομέας ηλεκτρικού ρεύματος στους καταναλωτές να αγοράσει είτε από παραγωγό στην Κύπρο είτε από παραγωγό σε οποιαδήποτε άλλη ευρωπαϊκή χώρα», προσθέτοντας ότι αυτό είναι το νόημα του ανταγωνισμού και η εξισορρόπηση τιμών σε όλη την ΕΕ».
Συνάντηση μετά το Πάσχα με Πρόεδρο Δημοκρατίας για την αγορά ηλεκτρισμού
Σε παρατήρηση ότι το Υπουργείο Ενέργειας αναφέρει ότι η πρόταση του ΧΑΚ είναι ακριβότερη κατά τρία εκατομμύρια ευρώ από τη λύση που προωθεί ο Διαχειριστής Συστήματος Μεταφοράς Κύπρου (ΔΣΜΚ) για άνοιγμα της αγοράς ηλεκτρισμού στην Κύπρο, ο Πρόεδρος του ΧΑΚ είπε ότι όταν είχε ζητηθεί από τον Υπουργό Ενέργειας «να υποβάλουμε την τεκμηριωμένη πρόταση μας τον Φεβρουάριο του 2018 και να κάνουμε σύγκριση κόστους της πρότασης του ΧΑΚ σε σχέση με το τι θεωρούμε ότι θα στοιχίσει στον Διαχειριστή, το ΧΑΚ ζήτησε από τον ΔΣΜΚ να μας αναφέρει την εκτίμηση του κόστους που πιστεύει πως θα στοίχιζε η λειτουργία της αγοράς ηλεκτρισμού».
Ο κ. Χριστοδουλίδης είπε ότι ο ΔΣΜΚ είχε αναφέρει πως «δεν γνωρίζει αρκετά από τα σημεία κόστους που θα θέλαμε να μας δώσει» και τότε το ΧΑΚ αποτάθηκε στο χρηματιστήριο ενέργειας της Ελλάδας που «έχει πολυετή πείρα στη λειτουργία αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας και υπολογίσαμε τι πιστεύουμε πως θα στοιχίσει στον ΔΣΜΚ το εν λόγω εγχείρημα».
Ανέφερε ότι με αυτούς τους υπολογισμούς το ΧΑΚ υπόβαλε την πρόταση του σε σχέση μεταξύ άλλων για πόσα άτομα θα χρειαστούν και ποιο είναι το κόστος των συστημάτων, «χρησιμοποιώντας αριθμούς που μας είχε δώσει ο Διαχειριστής στην επιστολή του» και πρόσθεσε ότι δεν θέλει να κρίνει τους υπολογισμούς του Υπουργείου αλλά «με την εμπειρία που έχει το ΕΧΕ είναι δύσκολο να αμφισβητηθούν οι αριθμοί που έχουμε υποβάλει».
Κληθείς να πει πότε αναμένει πως θα λειτουργήσει η αγορά ηλεκτρισμού, ο κ. Χριστοδουλίδης είπε ότι είναι θέμα απόφασης της Κυβέρνησης και έχει ενδιαφερθεί προσωπικά ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας και σύντομα, μετά το Πάσχα θα καθοριστεί συνάντηση όλων των φορέων για να παρθεί «πολύ σύντομα η τελική απόφαση, παρόλο που προχωρεί ο ΔΣΜΚ με τις προσφορές».
«Θα είναι ένα πολύ θετικό βήμα για το ΧΑΚ η λειτουργία Χρηματιστηρίου Ενέργειας διότι είναι ένας τομέας που μας ενδιαφέρει και μακροπρόθεσμα θα βοηθήσει και το Χρηματιστήριο και την κυπριακή πολιτεία και είναι προς το δημόσιο συμφέρον να ενταχθούν σε ένα χρηματιστήριο ενέργειας και η αγορά ηλεκτρισμού και το φυσικό αέριο μελλοντικά», υπογράμμισε.
Ανέφερε ότι στην επικείμενη σύσκεψη στο Προεδρικό, η οποία ήταν καθορισμένη για την ερχόμενη Δευτέρα και αναβλήθηκε λόγω απουσίας του Προέδρου της Δημοκρατίας στο εξωτερικό, «θα παρθούν και μπορεί και να αναθεωρηθούν και συγκεκριμένες αποφάσεις».
Εξάλλου, ο Πρόεδρος του ΧΑΚ είπε ότι τα συστήματα λειτουργού της αγοράς ηλεκτρισμού και του ΔΣΜ που έχει η ΕΕ δουλεύουν με διεπαφές, ενώ για τα συστήματα που έχει βγει σε προσφορές ο ΔΣΜΚ, όπως είπε, «δεν υπάρχει εταιρεία που θα δώσει προσφορές και θα έχει και τα δύο συστήματα», οπότε «έτσι και αλλιώς θα χρειαστούν οι διεπαφές».
«Όμως δεν είναι κάτι το οποίο είναι πρόβλημα, δεν είναι κάτι το δύσκολο και κάτι που δεν συμβαίνει αλλού, ανέφερε, προσθέτοντας ότι «σε όλες τις χώρες είναι με διεπαφές που δουλεύουν τα συστήματα του λειτουργού της αγοράς και του ΔΣΜ».
Επί του προκειμένου, ο Διευθύνων Σύμβουλος της ΕΧΕ Μιχάλης Φιλίππου είπε ότι στην Ελλάδα το 2011 διαχωρίστηκε ο Διαχειριστής Συστήματος με τον λειτουργό της αγοράς ηλεκτρισμού και τώρα διαχωρίστηκε και ο Διαχειριστής των ΑΠΕ και φτιάξαμε το χρηματιστήριο ενέργειας, το οποίο μετατράπηκε από δημόσια εταιρεία σε ιδιωτική.
«Είναι μια ιδιωτικοποίηση στην Ελλάδα η οποία δεν επιβλήθηκε από τους θεσμούς, αλλά μια επιλογή καθαρά της Κυβέρνησης να προχωρήσουμε σε αυτή την κατεύθυνση γιατί για να αναπτύξεις αυτά τα συστήματα χρειάζεται προσωπικό υψηλού επιπέδου σε τεχνική κατάρτιση διότι με τα προβλήματα στον δημόσιο τομέα - ενιαία μισθολόγια και άλλα - κάτι τέτοιοι στόχοι δεν θα ήταν εφικτοί», υπογράμμισε.
Ανέφερε επίσης ότι έχουν ήδη δώσει μελέτη σε οίκο για ανάπτυξη αγοράς φυσικού αερίου που να έχει περιφερειακή υπόσταση.
Σε σχέση με την αγορά φυσικού αερίου, ο Πρόεδρος του ΧΑΚ είπε ότι "είναι κάτι που πρέπει να γίνει και έχουμε στα πλάνα μας αν και εφόσον ευοδώσει η προσπάθεια μας για δημιουργία του χρηματιστηρίου ενέργειας είναι μια από τις επόμενες κινήσεις μας".
Αναφορικά με τις τυχόν αλλαγές της νομοθεσίας για λειτουργία της αγοράς ηλεκτρισμού, ο Πρόεδρος του ΧΑΚ είπε ότι αυτές περιλαμβάνονται στην πρόταση που υπέβαλε το ΧΑΚ, σημειώνοντας, ωστόσο, ότι μέσα στη νομοθεσία και τους κανονισμούς είναι διακριτοί οι ρόλοι του Διαχειριστή και του Λειτουργού της αγοράς ηλεκτρισμού.
Είπε ακόμη ότι από τις επαφές που είχε με διάφορα κόμματα «υπάρχει η πλειοψηφία για αλλαγή της νομοθεσίας και στήριξη του ΧΑΚ» στο θέμα του λειτουργού της αγοράς ηλεκτρισμού.
