Της Μαρίνας Οικονομίδου
Το 2015 ο Άντρος Κυπριανού επανεκλεγόταν στην θέση του γενικού γραμματέα του ΑΚΕΛ ελπίζοντας πως τα δύσκολα βρίσκονταν ήδη πίσω για την Αριστερά. Είχε ολοκληρωθεί η διαδικασία αποβολής του ισχυρού άντρα της Αριστεράς Νίκου Κατσουρίδη, η φυλάκιση του Βενιζέλου Ζαννέτου για το κεφάλαιο της Δρομολαξιάς που δίχασε το κόμμα και η ευρύτερη κρίση που προκάλεσε στο κόμμα η διακυβέρνηση Χριστόφια. Όμως η νέα πενταετία δεν στάθηκε γενναιόδωρη αν λάβει κάποιος υπόψη, τη σημαντική πτώση των ποσοστών του ΑΚΕΛ στις βουλευτικές του 2016, σε σχέση με αυτές του 2011 και την αποχή χιλιάδων Αριστερών από την κάλπη. Σήμερα το ΑΚΕΛ επιδιώκει να μπει σε τροχιά ανάκαμψης και να ανακτήσει την δύναμη αλλοτινών χρόνων στις βουλευτικές εκλογές του 2021, ενώ κάποιοι προσβλέπουν ακόμη και σε πρωτιά. Αυτό που συζητείται είναι κατά πόσο, σε μία εποχή απαξίωσης των θεσμών και αυξημένης αποχής, το ΑΚΕΛ θα μιλήσει τη γλώσσα της κοινωνίας όπως αυτή η κοινωνία έχει διαμορφωθεί. Και το λέμε δεδομένου ότι εν μέσω κρίσης, σημαντικής αποχής Αριστερών ψηφοφόρων και στην εποχή των κοινωνικών μέσω δικτύωσης, το ΑΚΕΛ επιμένει στην πάταξη του παραγοντισμού. Ένα ζήτημα που αν δεν αποτελεί την παιδική ασθένεια του ΑΚΕΛ, τείνει να μετατραπεί σε διαχρονική ασθένεια.
Τα προβλήματα
Στο πολυσέλιδο έγγραφο που έχει στην κατοχή της η «Κ», μεταξύ άλλων, γίνεται παραδοχή της μεγάλης απώλειας ψηφοφόρων στις βουλευτικές εκλογές του 2016, παραδοχή των δυσλειτουργιών των Νέων Δυνάμεων αλλά και παραδοχή ύπαρξης του φαινομένου του παραγοντισμού. Συμπτώματα του οποίου έχουν όπως λέγεται στελέχη και αξιωματούχοι του κόμματος και είναι ιδεολογικά ξένα με τις αρχές του κόμματος. Μένει να διαφανεί αν αυτές οι ορολογίες και οι περιορισμοί θα αφουγκραστούν και θα τύχουν αποδοχής από όσους έχουν μείνει εκτός κάλπης τα τελευταία χρόνια.
Από το 2001
Όπως σημειώνεται στο έγγραφο, ο παραγοντισμός έκανε την εμφάνισή του από τις βουλευτικές εκλογές του 2001, με στελέχη βεβαίως να διαφοροποιούνται υποστηρίζοντας πως ο παραγοντισμός ξεκίνησε από το 1996. Όπως σημειώνεται ρόλο στην αύξηση του παραγοντισμού έπαιξαν οι «δημοκρατικές αλλαγές» και η «εμβάθυνση της εσωκομματικής δημοκρατίας» στο ΑΚΕΛ, που όπως σημειώνεται ενδεχομένως να έτυχαν εκμετάλλευσης και να ενίσχυσαν το φαινόμενο αυτό.
Ο παραγοντισμός βεβαίως είναι ένα ζήτημα που απασχόλησε ιδιαιτέρως το κόμμα στις ευρωεκλογές του 2019. Τότε, είχε τεθεί έντονα το θέμα του παραγοντισμού, με τον πρώην ευρωβουλευτή του ΑΚΕΛ Νεοκλή Συλικιώτη σε συνέντευξή του στην «Κ» να μιλά για την εμφάνιση «διαττόντων αστέρων» που δυσφημίζουν την Αριστερά και να ξεκαθαρίζει πως ο παραγοντισμός δεν χωρά στο ΑΚΕΛ. Ο κ. Συλικιώτης δεν το είπε τυχαία βεβαίως, καθώς εκείνη την περίοδο υπήρξαν στελέχη όπως ο νυν ευρωβουλευτής Γιώργος Γεωργίου που είχαν κατηγορηθεί από μέλη του κόμματος για παραγοντισμό. Στην περίπτωση του κ. Γεωργίου υπήρχαν καταγγελίες στην επιτροπή ελέγχου για προβολή μέσω των social media, ενώ καταγγελίες υπήρξαν και για προώθησή του από βουλευτές του κόμματος.
Για τον περιορισμό των φαινομένων του παραγοντισμού είχε θεσπιστεί κώδικας συμπεριφοράς εδώ και καιρό, με επιβολή ποινών. Στις θέσεις του κόμματος για το συνέδριο του Ιούνη, γίνεται λόγος για την ανάγκη βελτίωσης και εκσυγχρονισμού καθώς όπως σημειώνεται «δεν πρέπει να λειτουργεί ανασταλτικά ως προς την επαφή του κόμματος με τη βάση και ιδιαίτερα με τη μεγάλη μερίδα των αριστερών ψηφοφόρων που έχουν πλέον οδηγηθεί στην αποχή». Το πώς κάτι τέτοιο θα καταστεί εφικτό είναι βεβαίως ανοικτό. Πλέον, τίθεται ζήτημα διαβάθμισης των ποινών αυτών που παραγοντοποιούνται, από την απλή παρατήρηση, την ενημέρωση του κομματικού συνόλου, τη δημόσια παρατήρηση και στο ενδεχόμενο που κάποιος δεν συμμορφώνεται θα διαγράφεται από το ψηφοδέλτιο. Πάντως, μέχρι τώρα, δεν διαγράφηκε κανένας υποψήφιος από το ψηφοδέλτιο για λόγους παραγοντισμού. Υπήρξε όμως δημόσια επίπληξη στο παρελθόν. Ενδεικτική η περίπτωση Μάριου Χαννίδη το 2016, όταν ο Άντρος Κυπριανού βγήκε δημοσίως και υποστήριξε πως πράγματα που κάνει ο κ. Χαννίδης δεν εκφράζουν το κόμμα.
Άλλο τα σώματα
Αυτό βεβαίως δεν προνοείται και για τα καθοδηγητικά σώματα. Όπως σημειώνεται το δικαίωμα των σωμάτων να υποστηρίζουν υποψηφίους που είναι εκφραστές πολιτικών που το κόμμα προωθεί μέσα από συλλογικές αποφάσεις, (όπως στην περίπτωση του Νιαζί Κιζίλγιουρεκ). Καταγράφεται παράλληλα ως «αυτονόητο και καταστατικά κατοχυρωμένο» ότι η ηγεσία του κόμματος θα έχει παρουσία στη βουλή.
Κώδικας και στο facebook
Πλέον ο κώδικας αναμένεται να διευρυνθεί και στα κοινωνικά μέσα δικτύωσης, απαγορεύοντας στους υποψηφίους να τα χρησιμοποιούν για προσωπική προβολή αλλά για καθαρή προβολή των θέσεων και των εκδηλώσεων. Συνοπτικά, οι υποψήφιοι θα πρέπει να αποφεύγουν να αναρτούν προσωπικές τους φωτογραφίες, να προβάλλουν την δική τους προσωπική δουλειά, αλλά θα μπορούν να προβάλλουν τις θέσεις του κόμματος ή και φωτογραφίες από εκδηλώσεις. Ανοικτό είναι αν θα μπορούν να έχουν σελίδα –πέραν του προσωπικού λογαριασμού όπως κάνουν υποψήφιοι άλλων κομμάτων- ή αν θα χορηγούν τις αναρτήσεις τους και τα video των τοποθετήσεών τους στα τηλεοπτικά πάνελ.
