Του Απόστολου Τομαρά
Ένα σημαντικό βήμα προκειμένου να αξιοποιηθεί μια τεράστια έκταση που παραμένει κλειστή, ένα μέρος της από τον Δεκέμβριο του 1963, και στο σύνολό της από την τουρκική εισβολή και εντεύθεν, ετοιμάζεται να κάνει η κυβέρνηση. Πρόκειται για τη νεκρή ζώνη μήκους 178 και πλέον χιλιομέτρων που οριοθετεί από το 1974 και μετά τις ελεύθερες από τις κατεχόμενες περιοχές της Κύπρου.
Έχοντας υπόψη τα σοβαρά προβλήματα που έχουν προκύψει κατά διαστήματα με την επιτήρηση της γραμμής αντιπαράταξης, τα σοβαρά περιστατικά- κάποια από αυτά με ανθρώπινες απώλειες- καθώς και τις προκλήσεις των κατοχικών δυνάμεων με την παρεμπόδιση ελληνοκυπρίων ιδιοκτητών να καλλιεργήσουν περιουσίες τους, δίπλα ή εντός της νεκρής ζώνης, στα σκαριά βρίσκεται μια μεγάλη επένδυση αξιοποίησης της νεκρής ζώνης. Σύμφωνα με καλά πληροφορημένες πηγές της «Κ», δυο τουλάχιστον Υπουργεία καθώς και συναρμόδιες υπηρεσίες προετοιμάζουν το έδαφος προκειμένου ένα κομμάτι της νεκρής ζώνης, σε πρώτη φάση, να χρησιμοποιηθεί ως χώρος εγκατάστασης συστημάτων παραγωγής Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ).
Συγκεκριμένα οι πληροφορίες της «Κ» δείχνουν τη νεκρή ζώνη ως την περιοχή που έχει όλες τις προϋποθέσεις να μετατραπεί σε ένα τεράστιο ηλιακό πάρκο με φωτοβολταϊκά συστήματα για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας προς όφελος και των δυο κοινοτήτων. Κομβικής σημασίας για το μέλλον του εγχειρήματος θεωρείται ο μήνας Μάιος, εντός του οποίου θα πραγματοποιηθεί η πρώτη καθοριστική σύσκεψη των αρμόδιων Υπουργείων και υπηρεσιών προκειμένου να τεθούν οι βάσεις υλοποίησης των σχεδιασμών που φαίνεται να έχουν γίνει σε κυβερνητικό επίπεδο.
Οι προοπτικές
Οι πηγές της «Κ» επιμένουν πως η χρησιμοποίηση της νεκρής ζώνης ως χώρου παραγωγής ηλιακής ενέργειας βρίσκεται στα αρχικά στάδια. Στη σύσκεψη, που θα πραγματοποιηθεί τον ερχόμενο μήνα, τα βασικά Υπουργεία που θα λάβουν μέρος είναι το Ενέργειας και Εσωτερικών και ενδεχομένως και το Άμυνας για λόγους που έχουν να κάνουν με ευαίσθητα ζητήματα ασφάλειας της γραμμής αντιπαράταξης. Η προοπτική εγκατάστασης φωτοβολταϊκών συστημάτων εντός της νεκρής ζώνη προκύπτει και από την ανάγκη επίτευξης των εθνικών στόχων που έχουν τεθεί στην Ε.Ε. για αύξηση των ποσοστών διείσδυσης στις ΑΠΕ μέχρι το 2030. Επί του προκειμένου το ποσοστό συνεισφοράς της νεκρής ζώνης στις ΑΠΕ θα ξεκαθαρίσει μετά την πρώτη ευρεία σύσκεψη, που θα πραγματοποιηθεί και εφόσον εκπονηθεί μελέτη για τις περιοχές που θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για την εγκατάσταση φωτοβολταϊκών συστημάτων. Στην κυβέρνηση βλέπουν πως η παραγωγή ΑΠΕ εντός της νεκρής ζώνης μπορεί να δώσει και πάλι προοπτικές σε περιουσίες οι οποίες παραμένουν ανεκμετάλλευτες από το 1974 και μετά.
Η επένδυση
Σύμφωνα με τις σκέψεις που φαίνεται να έχουν γίνει, η εμπλοκή του κράτους στην ανάπτυξη φωτοβολταϊκών θα περιορισθεί σε καθαρά διαδικαστικά θέματα αδειοδότησης. Η σύσκεψη του Μαΐου, λένε οι πληροφορίες της «Κ», θα ασχοληθεί πρώτιστα με το αν υπάρχει δυνατότητα εγκατάστασης φωτοβολταϊκών, σε ποια τμήματα της νεκρής ζώνης μπορούν να αναπτυχθούν, και ποιο είναι το ιδιοκτησιακό στάτους των περιοχών αυτών. Επίσης θα εξετασθεί εάν υπάρχει κρατική γη εντός της νεκρής ζώνης και αν αυτή μπορεί να χρησιμοποιηθεί. Απαντήσεις στα βασικά ζητήματα θα κληθεί να δώσει το Υπουργείο Εσωτερικών, από το οποίο θα ζητηθεί σχετική μελέτη, τόσο για τα εν δυνάμει σημεία αξιοποίησης όσο και για ζητήματα που αφορούν κρατική γη. Εάν και εφόσον δεν προκύψουν ανυπέρβλητα εμπόδια, οι ιδιοκτήτες ιδιωτικών περιουσιών εντός της νεκρής ζώνης θα μπορούν να παραχωρήσουν τη γη τους για επενδύσεις φωτοβολταϊκών πάρκων. Στην περίπτωση κρατικής γης το ζητούμενο είναι αν θα προκύψει η ανάγκη νομοθετικών ρυθμίσεων προκειμένου να μπορεί να παραχωρηθεί σε ιδιώτες. Αυτό το οποίο είναι ξεκάθαρο από τώρα, είναι πως το όλο εγχείρημα θα έχει την σφραγίδα του ιδιωτικού τομέα.
Ενεργειακή επένδυση με διττές προοπτικές
Μια ενδεχόμενη αξιοποίηση της νεκρής ζώνης ως πάρκο παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας, εκτός από τον αντικειμενικό σκοπό που είναι η αύξηση του ισοζυγίου ΑΠΕ, πιστεύεται πως θα έχει θετικό πρόσημο και σε ευαίσθητα ζητήματα της πράσινης γραμμής, όπως είναι η επιτήρηση και η κάλυψη κάποιων κενών που υπάρχουν κατά μήκος της. Όπως επισήμαναν στην «Κ» αρμόδιες πηγές, η στοχευμένη ανάπτυξη φωτοβολταϊκών θα μπορούσε να λειτουργήσει στην επιτήρηση της πράσινης γραμμής και την παρεμπόδιση των παράνομων ροών από τις κατεχόμενες προς τις ελεύθερες περιοχές, ως φυσικό εμπόδιο. Το ζήτημα αυτό απασχολεί έντονα το αρμόδιο Υπουργείο Εσωτερικών, το οποίο θεωρεί την πράσινη γραμμή το αδύνατο σημείο μέσω του οποίου επιτυγχάνεται η παράνομη είσοδος στα εδάφη που ελέγχει η Δημοκρατία.
