Όταν πεθαίνει ένα παιδί, οι ενήλικες συνήθως λέμε ότι έφυγε ένα αγγελούδι. Οι Εοκαβητατζήδες εγκληματίες πολέμου όχι μόνο δεν τα έβλεπαν τα παιδάκια των Τ/κ σαν αγγέλους, όταν τα δολοφονούσαν στις 14 Αυγούστου 1974, αλλά για είκοσι και πλέον μέρες βίαζαν και τις ανήμπορες να αντιδράσουν μανάδες τους, αφού οι πατεράδες ήταν αιχμάλωτοι στον Καράολο στο Βαρώσι αρχικά και μετά στο ΓΣΟ της Λεμεσού. Ο συνολικός απολογισμός εκείνου του αισχρού εγκλήματος πολέμου ήταν 124 αθώα θύματα, σχεδόν όλα γυναικόπαιδα. Στις 28.12.20 σε μια κηδεία, παρουσία της πολιτικής και στρατιωτικής ηγεσίας των Κατεχομένων, ετάφησαν στη Μαράθα 14 παιδιά. Μάλιστα, στον τ/κ Τύπο γράφτηκε ότι «η κηδεία συνέπεσε με την “εβδομάδα ηρώων” προς τιμή όσων έπεσαν τον Δεκέμβριο του 1963»! Όλη αυτή η ιστορία μου προκάλεσε σημαντικά ερωτηματικά, που δεν μου επιτρέπεται να τα προσπεράσω, γιατί η αλήθεια –όπως την αυθεντική δημοκρατία– δεν έχει αδιέξοδα ούτε και σκοτεινές γωνιές. Ιδιαίτερα για μένα που ασχολούμαι με το πρόβλημα των αγνοουμένων τριάντα και πλέον χρόνια.
Πέντε ερωτήματα
Ερωτηματικά, όπως:
1.Πώς γίνεται να έχει γίνει η εκταφή πριν από πέντε χρόνια, σε μια αποστολή της ΔΕΑ που κράτησε λιγότερο από 4 μήνες (14 Οκτωβρίου 2015 μέχρι 5 Φεβρουαρίου 2016) σε ένα από τους δύο ομαδικούς τάφους (Μαράθας) και να έχουν γίνει έξι τελετές κηδείας μέχρι σήμερα, με πρώτη τον Αύγουστο του 2017;
2.Ποιος αποφάσισε ή επεδίωξε τη σαλαμοποίηση των κηδειών;
3.Ποιος αποφάσισε ότι θα πρέπει να δοθούν πρώτα τα λείψανα των μανάδων και χώρια των παιδιών τους προς ταφή, και ποια «ανθρωπιστική» προσέγγιση υπαγορεύει κάτι τέτοιο;
4.Ποιος αποφάσισε ότι τα τραγικά θύματα του εγκλήματος, που είχαν αναγνωριστεί στις 2 Σεπτεμβρίου 1974 όταν εντοπίστηκαν στους σκουπιδότοπους της Μαράθας και της Αλόα και ετάφησαν σε δύο ομαδικούς τάφους όπου είχαν ανεγερθεί και ανάλογα μνημεία, έπρεπε να εκταφούν με «προτεραιότητα» και να γίνει ταυτοποίησή τους με τη μέθοδο του DNA;
5.Τι λέει η ΔΕΑ; Μήπως συμπράττει στα επικοινωνιακά παίγνια της Τουρκίας; Είναι δυνατόν η ΔΕΑ, που έχει ρόλο στη συμφιλίωση, να εμπλέκεται ή να την εμπλέκουν ηθελημένα ή μη σε παιγνίδια τέτοιας αισχρότητας εις βάρος συγγενών;
Πάντως, πληροφορίες από την πλευρά συγγενών των θυμάτων λένε ότι για την εκταφή κινητοποιήθηκε η τουρκική κυβέρνηση και ο κατοχικός στρατός και έγινε επιχείρηση να πεισθούν οι συγγενείς –και με οικονομικά κίνητρα– για να γίνει τελικά τον Οκτώβρη του 2015. Κάποιοι αντέδρασαν μετά φόβου, ωστόσο ήταν δύσκολο να δημοσιοποιήσουν την αντίθεσή τους.
Από το 1989
Την ιστορία του εγκλήματος «Μαράθα-Αλόα-Σανταλάρης», την έγραψα τον Αύγουστο του 2007 στην εφημερίδα «Πολίτης», σε ένα αφιέρωμα από κοινού με τη συνάδελφο Σεβγκιούλ Ουλουντάγ, η οποία είχε γράψει για το έγκλημα πολέμου του κατοχικού στρατού εναντίον των 80 Ε/κ Ασσιωτών αιχμαλώτων. Η αλήθεια είναι ότι έμαθα για το έγκλημα όταν βρέθηκα μπροστά από τα δύο μνημεία, το 1989. Τότε ο Ραούφ Ντενκτάς είχε για πρώτη φορά, μετά την εισβολή, επιτρέψει σε Ε/κ δημοσιογράφους τη μετάβαση στα Κατεχόμενα. Πήγα τότε για δύο συνεχόμενες μέρες. Την πρώτη στη Λευκωσία, την οποία περιηγήθηκα με τον φίλο μου Σενέρ Λεβέντ, ο οποίος δούλευε τότε στην εφημερίδα «Ορτάμ» και τη δεύτερη στο Τρίκωμο, που είχε μετονομαστεί σε Νέα Λάρνακα (Γενί Ισκελέ) με την ελπίδα να βρω κάποιους από τους 13 συμμαθητές μου στην Αμερικανική Ακαδημία Λάρνακας.
Ο συνάδελφος Ιάκωβος Κακουρής μου ζήτησε να περάσω και από το σπίτι του στην Περιστερωνοπηγή. Πήρα ένα ταξί και με συνοδό μια αγγλόφωνη Τ/κ από το «Γραφείο Τύπου και Πληροφοριών», πήγαμε στην Περιστερωνοπηγή. Η συνοδός μου στη συνέχεια με πήγε να δω, όπως μου είπε, τι είχαν κάμει οι Ε/κ εκείνου του χωριού σε γυναικόπαιδα γειτονικών τ/κ χωριών. Είναι αλήθεια ότι δεν πίστευα στα μάτια μου, βλέποντας στο μνημείο εκείνο τις ηλικίες των θυμάτων… Μετά από μερικά χρόνια, ο αείμνηστος δημοσιογράφος Δημήτρης Αντρέου μου αφηγήθηκε ότι ήταν παρών με συνεργείο του ΡΙΚ όταν έγινε η ανάσυρση των πτωμάτων από τον τουρκικό στρατό με τη συμμετοχή Σουηδών ειρηνευτών, ενώ είδα και σχετικά πλάνα. Όταν το 2003 τα οδοφράγματα άνοιξαν και μετά το πρώτο κύμα των ρεπορτάζ και τη φουρτούνα του δημοψηφίσματος, ασχολήθηκα με σειρά εγκλημάτων πολέμου. Τότε στα τρία χωριουδάκια της Αμμοχώστου πήγα το 2006 και το 2007. Στο μεσοδιάστημα είχα εντοπίσει Ε/κ μάρτυρες από την Περιστερωνοπηγή και τον Άη Σέρκη, που ήταν έτοιμοι να μιλήσουν καθώς και ένα Τ/κ μάρτυρα, τον Σιαφάκ Νιχάτ από τη Μαράθα, ένα παιδί που διέφυγε τον θάνατο τότε, εκπαιδευτικός μετά, τον οποίο συνάντησα στο σπίτι της Σεβγκιούλ Ουλουντάγ.
Βιασμοί και λουτρό αίματος
Από τις μαρτυρίες των Ε/κ προκύπτει ότι με την εκδήλωση της εισβολής (20.07.74), περί τα 40 άτομα της ΕΟΚΑ Β΄, της περιοχής Περιστερωνοπηγής μάζεψαν στο σχολείο του χωριού όλους τους κατοίκους των διπλανών τριών μικρών τ/κ χωριών Μαράθας, Αλόας και Σανταλάρη. Τους άντρες τους μετέφεραν στο στρατόπεδο του Καράολου στο Βαρώσι και τα γυναικόπαιδα τα διέταξαν να επιστρέψουν στα σπίτια τους. Από την επόμενη μέρα άρχισαν οι «επιθεωρήσεις» στα σπίτια και οι βιασμοί των γυναικών υπό την απειλή των όπλων, όπως μου είπε χαρακτηριστικά ένας από τους μάρτυρες: «Έκαμναν εφόδους τα βράδια και έμπαιναν στα σπίτια. Μάζευαν τα χρυσαφικά και πείραζαν τις γυναίκες». Δηλαδή; ρώτησα καθώς δεν ήθελα να του βάλω στο στόμα τη συγκεκριμένη λέξη. «Τι δηλαδή; Τις βίαζαν. Μικρές και μεγάλες. Στην αρχή ήταν επιφυλακτικοί και δεν έλεγαν πολλά-πολλά. Στη συνέχεια όμως πήγαιναν στους καφενέδες των χωριών και κοκορεύονταν για τις πράξεις τους». Όταν στις 14 Αυγούστου τα κατοχικά στρατεύματα παραβίασαν την εκεχειρία και προέλαυναν από τη Μια Μηλιά προς τη Μεσαορία, οι «παλικαράδες» Εοκαβητατζήδες αποφάσισαν να εξαφανίσουν τα ίχνη του εγκλήματος. Πήραν λεωφορεία, μάζεψαν γιαγιάδες, μανάδες και παιδιά, τους πήγαν σε δύο σκουπιδότοπους και τους εκτέλεσαν εν ψυχρώ. Στη συνέχεια με εκσκαφέα τους έθαψαν πρόχειρα κάτω από τα σκουπίδια κι έφυγαν.
Η κυβέρνησις προτείνει ανεξάρτητον έρευναν
Στην Κύπρο, το καλοκαίρι του ’74 έχουν διαπραχθεί εγκλήματα πολέμου τόσο από τον τουρκικό στρατό εισβολής κατά Ε/κ όσο και από παραστρατιωτικούς Εοκαβητατζήδες εναντίον Τ/κ. Ουδένα έγκλημα ήχθη ενώπιον της δικαιοσύνης. Αντίθετα οι δολοφόνοι και οι αυτουργοί κυκλοφορούσαν ή και κυκλοφορούν ελεύθεροι και συχνά επιβραβευμένοι για τις απεχθείς πράξεις τους.Το ζήτημα συζήτησα αρχές του 1996 με τον τότε Επίτροπο για Ανθρωπιστικά Θέματα Λέανδρο Ζαχαριάδη, ο οποίος μου είπε ότι η Κυπριακή Δημοκρατία -αν και ελάχιστοι το γνωρίζουν- έχει πάρει θέση επ’ αυτού του ζητήματος και μάλιστα την ημέρα που ανακαλύφθηκε ο ομαδικός τάφος στη Μαράθα, όπως μαρτυρείται από το ανακοινωθέν του Γραφείου Τύπου και Πληροφοριών υπ’ αριθμόν 7 της 2ας Σεπτεμβρίου του 1974, με τίτλο, «Η κυβέρνησις προτείνει ανεξάρτητον έρευναν», στο οποίο αναφέρονται τα ακόλουθα:
«Εν συνεχεία προγενεστέρας διευκρινίσεως, αναφορικά με τον δημιουργηθέντα θόρυβον για ανευρεθέντα ομαδικόν τάφον πλησίον του χωρίου Μάραθα, δηλούται ότι η Κυβέρνηση, η οποία δεν έχει τρόπον επιτοπίου εξετάσεως της σχετικής καταγγελίας, είναι έτοιμη να δεχθή ανεξάρτητη έρευναν από τα Ηνωμένα Έθνη και τον Διεθνή ΕρυθρόνΣταυρόν, παρουσία και ιδικού της και Τούρκου παρατηρητού. Οπωσδήποτε η Κυβέρνηση καταδικάζει με αποτροπιασμό το καταγγελλόμενον έγκλημα, απ’ οποιανδήποτε πλευράν και αν τούτο έχη προέλθει, καθώς και οιονδήποτε άλλο παρόμοιον έγκλημα. Τυχόν άρνηση της Τουρκικής πλευράς να αποδεχθή την προτεινόμενη διερεύνηση απλώς θα επιβεβαιώση τις περί του αντιθέτου ενδείξεις. Περαιτέρω η Κυβέρνηση προκαλεί την Τουρκικήν πλευράν να επιτρέψη ανεξάρτητη έρευνα από Επιτροπήν κοινής αποδοχής, για όσα γενικώς εγκλήματα ή πράξεις βίας, ωμότητες, βιασμούς και λεηλασίες καταγγέλλονται τόσον στις ελεγχόμενες από τις δυνάμεις εισβολής περιοχές όσον και στις ελεγχόμενες από την Κυβέρνηση περιοχές».
Εκτιμούμε ότι η πιο πάνω θέση της Λευκωσίας το 1974, θα πρέπει να ανανεωθεί και να επαναληφθεί και σήμερα ώστε μια διεθνής ερευνητική επιτροπή να ερευνήσει όλες τις περιπτώσεις και οι εγκληματίες πολέμου να αχθούν ενώπιον διεθνούς δικαστηρίου. Έχουν περάσει 46 και πλέον χρόνια και οι ανηλεείς φονιάδες κυκλοφορούν ανάμεσά μας, απολαμβάνοντας όλα τα δημοκρατικά δικαιώματα ως εάν να πρόκειται περί νομιμοφρόνων πολιτών. Παράλληλα, ο χρόνος λειτουργεί και αντίστροφα καθώς η κοινωνία δεν μπορεί να ανέχεται αγόγγυστα να την βαραίνουν άδικα τόσο ειδεχθή εγκλήματα διότι είναι ως να τα αποδέχεται. Από την πλευρά της Τουρκίας, όχι μόνο συγκαλύπτονται εγκλήματα πολέμου με την μετακίνηση ολόκληρων ομαδικών τάφων Ε/κ αιχμαλώτωνστην Κύπρο, αλλά εκμεταλλεύονται περιπτώσεις όπως των εγκλημάτων της Μαράθας και της Τόχνης, για να αναζωπυρώνουν τη μισαλλοδοξία και τον εθνικισμό. Μάλιστα, όπως είπε στην «Κ» πηγή μας από τα Κατεχόμενα, η τελετή της ταφής των 14 παιδιών θα γινόταν στην παρουσία του Ταγίπ Ερντογάν, όταν ήρθε με τον Ντεβλέντ Μπαχτσιελί στο Βαρώσι για κάποιους λόγους ωστόσο ακυρώθηκε. Τα παιδάκια εκείνα ετάφησαν στις 28 Δεκεμβρίου στη Μαράθα σε καινούργιο κοιμητήριο-μνημείο για τρίτη φορά, με τους συγγενείς να βιώνουν σε επανάληψη το δράμα μισό αιώνα τώρα.
Τουρκοκύπριος αυτόπτης μάρτυρας
Ο 14χρονος τότε Σιαφάκ Νιχάτ, γιός του ιμάμη της Μαράθας, μας είπε ότι όταν μάζευαν τον κόσμο με τα λεωφορεία, ο πατέρας του είπε στον ίδιο και την αδελφή του να κρυφτούν στην αποθήκη και στη μάνα τους στη μάντρα κι εκείνος κρύφτηκε επίσης στα μάντρα κι έτσι παρόλο που οι Εοκαβητατζήδες μπήκαν δύο φορές στο σπίτι και τους έψαχναν, δεν τους εντόπισαν. Μετά το έγκλημα πέρασε και μεγάλη δύναμη τουρκικού στρατού από τα χωριά τους αλλά δεν εντόπισαν τα θύματα. Τους εντόπισε όμως ο 14χρονος Σιαφάκ: «Την εποχή εκείνη της ανέχειας, ένα από τα αγαπημένα μου παιγνίδια ήταν να μαζεύω μπαταρίες από τον σκουπιδότοπο που βρισκόταν έξω από το χωριό. Έτσι μίαν εκείνων των ημερών αποφάσισα να πάω να βρω μπαταρίες.
Πλησιάζοντας πρόσεξα ότι κάτι είχε αλλάξει στο σκουπιδότοπο ενώ βρομούσε πολύ και όχι όπως συνήθως. Αυτή τη βρώμα δεν την ανέχονταν τα ρουθούνια. Πλησίασα κι άλλο και είδα ότι υπήρχαν 3-4 μικρές «πυραμίδες». Κατέβηκα από το γαϊδούρι, φτάνοντας στη μια «πυραμίδα» πρόσεξα να εξέχει το πόδι ενός παιδιού που φορούσε ριγωτή πιτζάμα... Τότε κατάλαβα ότι κάτω από εκείνες τις παράξενες πυραμίδες ήταν οι χαμένοι μέχρι εκείνη τη στιγμή συγχωριανοί μου. Ήταν 2 του Σεπτέμβρη 1974. Είχαν περάσει 19 ολόκληρες μέρες». Τα θύματα μαζεύτηκαν από Τούρκους στρατιώτες υπό την εποπτεία του Σουηδικού αποσπάσματος της ΟΥΝΦΙΚΥΠ και στη συνέχεια ετάφησαν σε δύο χώρους στη Μαράθα και την Αλόα όπου αναγέρθηκαν και δύο μεγαλοπρεπή μνημεία.
Από τότε, Τουρκία και Ντενκτάς έκαμαν λάβαρό τους το έγκλημα αυτό κι εκείνο της Τόχνης για να δικαιολογήσουν τα εγκλήματα πολέμου που διαπράχτηκαν από τον τουρκικό στρατό και την ανάγκη παρουσίας της Τουρκίας στην Κύπρο για προστασία τάχατες των Τουρκοκυπρίων. Ενώ όπως γίνεται αντιληπτό και από την περίπτωση της κηδείας των 14 παιδιών στις 28 Δεκεμβρίου 2020, η πολιτική εκμετάλλευση των συγγενών για προώθηση των στόχων της Τουρκίας στη χώρα μας συνεχίζεται για 46 συναπτά χρόνια. Μάλιστα, σύμφωνα με πληροφορίες από τ/κ πηγές, αξιωματικοί του στρατού εισβολής έδιναν τότε όπλα σε συγγενείς Τ/κ δολοφονηθέντων παροτρύνοντας τους να δολοφονούν Ε/κ ώστε να διευρυνθεί και να εμβαθύνει το μίσος και η εχθρότητα μεταξύ των δύο κοινοτήτων!
