Του Απόστολου Τομαρά
Η καθημερινή δημοσιοποίηση στοιχείων και εγγράφων πολιτογραφήσεων, προσώπων, μέσω του επενδυτικού προγράμματος από το αραβικό δίκτυο Al Jazeera, φαίνεται να έχει θορυβήσει την κυβέρνηση, η οποία εν αντιθέσει με άλλες παρόμοιες περιπτώσεις του παρελθόντος σπεύδει, τώρα, να προλάβει τα χειρότερα. Η άρον άρον επιστροφή του υπουργού Εσωτερικών Νίκου Νουρή από την Ελλάδα, προκειμένου να απαντήσει στα όσα υποστηρίζει τις τελευταίες μέρες το αραβικό δίκτυο, αλλά και το τείχος άμυνας που χτίζει η κυβέρνηση, από την περασμένη Κυριακή, δείχνουν ένα έντονο προβληματισμό και ανησυχία, που φθάνουν έως και στην διατύπωση θεωριών συνωμοσίας περί στοχευμένης επίθεσης κατά της Κύπρου. Θεωρίες που παραπέμπουν σε υβριδικό πόλεμο, σύμφωνα με απόψεις κυβερνητικών στελεχών, τα οποία μάλιστα επικαλούνται σοβαρή πληροφόρηση που κατέχει η κυβέρνηση, η οποία δεν θεωρεί τυχαίο γεγονός την επιλογή του χρόνου, του τρόπου και του μέσου να ανακινηθεί εκ νέου, το επενδυτικό πρόγραμμα πολιτογραφήσεων. Πέρα από τις σκιές που συνεχίζουν να παραμένουν πάνω από το πρόγραμμα των πολιτογραφήσεων της Δημοκρατίας, με τις δημοσιοποιήσεις αμφιλεγόμενων περιπτώσεων, η κυβέρνηση βγάζει προς τα έξω μια έντονη ανησυχία για τις οικονομικές επιπτώσεις που ενδεχομένως να προκληθούν από την αρνητική δημοσιότητα, σε μια περίοδο μάλιστα κρίσιμη από οικονομικής απόψεως, όπως λέγεται, λόγω πανδημίας.
Τα όπλα Νουρή
Σύμφωνα με τα όσα διαρρέονται από το κυβερνητικό στρατόπεδο, ο Υπουργός Εσωτερικών στη 1 η ώρα το μεσημέρι Τετάρτης θα αντικρούσει τα απανωτά δημοσιεύματα του Al Jazeera, παρουσιάζοντας στοιχεία από το πρόγραμμα πολιτογραφήσεων πριν από την πρόσφατη τροποποίηση των κανονισμών. Στην κυβέρνηση η τακτική απόκρουσης των επιθέσεων που δέχεται, θα στηριχθεί στη γενική παραδοχή ενδεχόμενων λαθών, όχι στην παραχώρηση διαβατηρίων αλλά στο πλαίσιο που ίσχυε τα προηγούμενα χρόνια. Με βάση πληροφορίες που έχει στην διάθεσή της η «Κ», ο κ. Νουρής θα αναφερθεί σε περιπτώσεις πολιτογραφήσεων και όχι σε ονόματα επενδυτών που έλαβαν διαβατήρια. Ήδη η κυβέρνηση έχει στα χέρια της, μια πρώτη εικόνα για τις περιπτώσεις εκείνες που έχουν δει το φως της δημοσιότητας, τις δυο πρώτες ημέρες.
Όπως λέγεται από κυβερνητικής πλευράς από την έρευνα που έγινε, σε κανένα από τα ονόματα που έχει αναφερθεί το αραβικό δίκτυο δεν προκύπτει «ουσίας πρόβλημα», όπως μας ειπώθηκε χαρακτηριστικά. Επιπλέον από τα ονόματα που δημοσιοποιήθηκαν από το Al Jazeera, από την κυβερνητική έρευνα προκύπτει πως υπάρχουν αρκετές περιπτώσεις με συνωνυμίες. Επίσης ο Υπουργός Εσωτερικών θα επικεντρωθεί στο θεώρημα της κυβέρνησης πως κατά το χρόνο που υποβλήθηκαν αιτήσεις, επενδυτές πληρούσαν τα κριτήρια παραχώρησης της περιόδου εκείνης, τα οποία κριτήρια εκ των υστέρων γίνεται παραδεχτό ότι δεν ήταν τα σωστά. Ο κ. Νουρής ενδεχομένως να παρουσιάσει στοιχεία περιπτώσεων που δείχνουν πως το ποινικό μητρώο του αιτητή-επενδυτή ήταν λευκό ή οι εκθέσεις Ιντερπολ και της Αστυνομίας δεν ήταν αποτρεπτικές στην ικανοποίηση της αίτησης.
Ανακλήσεις
Ένα ζήτημα που επανέρχεται και με την παρούσα αναταραχή στο πρόγραμμα πολιτογραφήσεων είναι το θέμα ανάκλησης διαβατηρίων. Η κυβερνητική πλευρά εμφανίζεται αποφασισμένη να προχωρήσει σε αφαιρέσεις διαβατηρίων, παραπέμποντας στον εντοπισμό 29 ονομάτων που βρίσκονται υπό έλεγχο ενώπιον τριμελούς επιτροπής. Στο ερώτημα γιατί δεν έχει γίνει ανάκληση πολιτογραφήσεων, η κυβέρνηση παραπέμπει στο νομοθετικό πλαίσιο που δεν το επέτρεπε, καθώς και στην τροποποίηση που έγινε στη συνέχεια. Η γενική τοποθέτηση της κυβέρνησης είναι πως θα ανακληθούν πολιτογραφήσεις εφόσον παραλάβει το πόρισμα της τριμελούς επιτροπής, η οποία εκτός από τα 29 άτομα λέγεται ότι θα εξετάσει και άλλες περιπτώσεις.
Ψάχνουν τη διαρροή
Ένα από τα σοβαρά ζητήματα για την κυβέρνηση έχει να κάνει και με το πώς διέρρευσαν, εμπιστευτικά κατ’ άλλα, έγγραφα στο αραβικό δίκτυο. Στις τάξεις της κυβέρνησης θεωρείται βέβαιο πως η διαρροή μεγάλου αριθμού περιπτώσεων πολιτογραφήσεων έγινε από την Βουλή, η οποία ενημερώνεται με περιληπτικό σημείωμα για τις προτεινόμενες από τον Υπουργό Εσωτερικών, περιπτώσεις πολιτογραφήσεων. Εδώ οι πληροφορίες της «Κ» λένε πως η διαρροή προς τον Al Jazeera ήταν γνωστή στο Προεδρικό από τον περασμένο Απρίλιο με την Αστυνομία να ψάχνει το πρόσωπο ή τα πρόσωπα που διέρρευσαν τα στοιχεία στο αραβικό δίκτυο. Παρά τα όσα γράφτηκαν, όχι από την «Κ», η κυβέρνηση δεν έχει στοιχεία για ηλεκτρονική υποκλοπή των εγγράφων, μιας και αυτά δεν φυλάσσονται σε ηλεκτρονική μορφή. Με τα δεδομένα αυτά, κυβερνητικές πηγές βγάζουν την έντονη ενόχληση τους για τον τρόπο διαχείρισης ευαίσθητων θεμάτων από τη Βουλή, η οποία όπως λέγεται επέμενε, και δικαίως κατά τις ίδιες κυβερνητικές πηγές, να ενημερώνεται και να ελέγχει τις παραχωρήσεις κυπριακών διαβατηρίων. Όπως εξηγούσαν στην «Κ» οι ίδιες πηγές, η Βουλή δεν είναι ενήμερη μόνο για τα ονόματα των αιτητών-επενδυτών αλλά και για την πορεία υλοποίησης των προϋποθέσεων που θέτει ο νόμος για παραχώρηση των διαβατηρίων.
Αμερικανικές πιέσεις για τα «χρυσά» διαβατήρια
Στις 10 Μαΐου η «Κ», σε πρωτοσέλιδο δημοσίευμά της, αποκάλυπτε πως το πρόγραμμα των πολιτογραφήσεων εκτός από διεθνή μέσα και τις Βρυξέλλες, τραβούσε την προσοχή των Ηνωμένων Πολιτειών, ενώ σκεπτικισμός καταγραφόταν και πέριξ της κυβέρνησης. Σύμφωνα με το δημοσίευμα της περιόδου εκείνης, κυβερνητική πηγή με την οποία μίλησε η «Κ» έλεγε πως οι Αμερικάνοι το τελευταίο διάστημα δείχνουν μεγαλύτερη προσοχή στις κυπριακές πολιτογραφήσεις απ’ ό,τι στο παρελθόν. Χαρακτηριστικά αυτό το οποίο λέγεται σε πολιτικούς κύκλους, κοντά στην κυβέρνηση, είναι «πως μετά τους Ευρωπαίους έχουμε και τους Αμερικάνους τώρα. Η «Κ» ζήτησε, τότε, επίσημη τοποθέτηση από την πρεσβεία των ΗΠΑ, στο ερώτημα αν για το θέμα των πολιτογραφήσεων υπήρξε οποιαδήποτε επαφή ή αν συζητήθηκε το θέμα με την κυπριακή κυβέρνηση. Η απάντηση της αμερικάνικης διπλωματικής αποστολής ήταν η ακόλουθη: «Δεν έχουμε υπόψη οποιεσδήποτε πρόσφατες συνομιλίες, μεταξύ Ηνωμένων Πολιτειών και Κυπριακής Δημοκρατίας (ROC) αναφορικά με αυτό το ζήτημα. Οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν εκφράσει τις ανησυχίες τους, προηγουμένως, σε αξιωματούχους της Κυπριακής Δημοκρατίας (ROC)». Όπως προκύπτει από την επίσημη τοποθέτηση, το συγκεκριμένο θέμα δεν απασχόλησε τις δύο χώρες σε επίσημο επίπεδο, ενισχύοντας τα όσα υποστηρίζονται για παρασκηνιακές υποδείξεις. Επίσης επιβεβαιώνεται πως οι ΗΠΑ παρακολουθούσαν το κυπριακό πρόγραμμα, εκφράζοντας ανησυχίες χωρίς να διευκρινίζεται εάν οι ανησυχίες αυτές συνεχίζουν να υπάρχουν.
Διαφορές στο εσωτερικό
Πέρα από τις έξωθεν νουθεσίες, το δημοσίευμα αναδείκνυε και τις διαφορετικές απόψεις που υπήρχαν και υπάρχουν κοντά στην κυβέρνηση. Απόψεις που σε συγκεκριμένες περιπτώσεις έχουν καταγραφεί δημόσια και ουσιαστικά υποδεικνύουν πως στο συγκεκριμένο θέμα η Κύπρος δεν είναι σε θέση να αγνοεί την βασική παράμετρο «του να είσαι αλλά και να πρέπει να φαίνεται», λογική στην οποία κινήθηκε η αυστηροποίηση του πακέτου κριτηρίων για τις πολιτογραφήσεις, το οποίο συνεχίζει να υφίσταται. Μερίδα παραγόντων πλησίον του κυβερνητικού στρατοπέδου φαίνεται να εντοπίζουν προβληματικά σημάδια στη διαχείριση του προγράμματος, χωρίς, ωστόσο, όπως τονίζεται, να έχει διαφοροποιηθεί το αναθεωρημένο πλαίσιο κριτηρίων. «Εάν χαλαρώσουν ή δεν τηρηθούν ή δεν εφαρμοσθούν οι αυστηρές διαδικασίες ελέγχου των αιτητών θα τους βρούμε μπροστά μας», ήταν η ανησυχία που εκφραζόταν.
