Του Πέτρου Ζαρούνα
Υπό την απειλή της κήρυξης αδιεξόδου και της κατάθεσης των όρων εντολής στο Συμβούλιο Ασφαλείας, η πλευρά μας αποδέχθηκε τον ορισμό μιας νέας άτυπης πενταμερούς. Παρά τις προηγούμενες θέσεις μας ότι μία τέτοια αναβολή έπρεπε να γίνει σε χρόνο πριν από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο του Ιουνίου, ο πρόεδρος Αναστασιάδης δέχθηκε την τουρκική θέση, που από ό,τι φαίνεται υιοθέτησε και ο γ.γ., για χρόνο μετά τον Ιούνιο. Πέραν αυτού ο πρόεδρος Αναστασιάδης υπαναχώρησε και από τη θέση του όπως στην ανακοίνωση για τη νέα άτυπη να υπάρξει και αναφορά στα ψηφίσματα του ΟΗΕ. Αυτό, αν γινόταν, θα αποτελούσε έμμεση καταδίκη των τ/κ θέσεων για λύση δύο κρατών. Αντί τούτου, ο Γκουτιέρες τόνισε ότι η κατάθεση τέτοιων προτάσεων είναι επιτρεπτή και στο μέλλον λόγω του άτυπου χαρακτήρα της Πενταμερούς. Εδώ, όμως, ο γ.γ. ψεύδεται. Η άτυπη πενταμερής της Γενεύης συμφωνήθηκε αρχικά τον Νοέμβριο του 2019 στο Βερολίνο από Ακιντζί και Αναστασιάδη στην παρουσία του ιδίου. Είχε τότε καταγραφεί κατά τρόπο λεπτομερή μέσα σε ποιο πλαίσιο θα γινόταν. Τα πράγματα άλλαξαν δυστυχώς τον Νοέμβριο του 2020. Στο δείπνο μεταξύ Αναστασιάδη και Τατάρ συμφωνήθηκε να μην υπάρχει το όποιο πλαίσιο. Εδώ οι ευθύνες Αναστασιάδη είναι τεράστιες. Μετά από τη δήλωση αυτή του Γκουτιέρες θα πρέπει να αναμένουμε πως Τουρκία και Τ/κ θα επανακαταθέσουν τις περί δύο χωριστών κρατών θέσεις τους και στη νέα άτυπη.
Γιατί όμως ο πρόεδρος Αναστασιάδης έκανε πίσω και στα δύο σημεία; Διότι φοβήθηκε το ενδεχόμενο κήρυξης αδιεξόδου και την παραπομπή του θέματος στο Συμβούλιο Ασφαλείας. Στην επιλογή του αυτή είχε την εκ προοιμίου στήριξη τόσο στο πλαίσιο του Εθνικού Συμβουλίου όσο και δημόσια του Αβέρωφ Νεοφύτου. Στόχος του κ. Νεοφύτου ήταν να δοθεί η αίσθηση στους ψηφοφόρους του ΔΗΣΥ που φλερτάρουν με την πολιτική κίνηση «Αμμόχωστος για την Κύπρο» ότι η διαδικασία παραμένει ζωντανή και άρα να επιστρέψουν στο μαντρί. Ανάλογη στάση τήρησε και ο γ.γ. του ΑΚΕΛ όπως φάνηκε από τις δηλώσεις του μετά τη Γενεύη. Οι δικοί του λόγοι είχαν να κάνουν με τον φόβο του για νέα τουρκικά τετελεσμένα σε ΑΟΖ και Αμμόχωστο. Άποψή μου είναι πως οι φόβοι αυτοί είναι υπερβολικοί. Εξηγώ. Σε περίπτωση αδιεξόδου και παραπομπής του θέματος στο Συμβούλιο Ασφαλείας, ο γ.γ. θα έπρεπε να επεξηγήσει και τους λόγους. Άρα θα μιλούσε για τις νέες τουρκικές και τ/κ θέσεις. Το Συμβούλιο Ασφαλείας δε, όπως φάνηκε και από τα σχετικά τηλεφωνήματα του ΥΠΕΞ Χριστοδουλίδη, θα επαναβεβαίωνε τη βάση της ΔΔΟ (βλέπετε και πρόσφατο ψήφισμα 1251). Ενδεχομένως, αν οι Βρετανοί το επέτρεπαν, θα επέκρινε την Τουρκία για τις νέες θέσεις της που εκφεύγουν του πλαισίου του ΟΗΕ. Ερωτώ: Θα διακινδύνευε η Τουρκία κάτι τέτοιο τη στιγμή που έπεται το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο του Ιουνίου; Αλλά και πέραν αυτού θα προχωρούσε η Τουρκία σε νέα κλιμάκωση (φόβος ΑΚΕΛ) τη στιγμή που μόλις τον Μάρτιο είχε η ίδια επιλέξει να αποκλιμακώσει για να αποφύγει νέες κυρώσεις από την Ε.Ε. και να εξασφαλίσει τη θετική ατζέντα; Έχω την άποψη ότι ούτε το ένα θα έκανε ούτε και το άλλο.
Αφού δείξαμε ότι το αδιέξοδο μας φοβίζει ο εκβιασμός σε βάρος μας δυνατόν να επαναληφθεί. Αυτή τη φορά στο τραπέζι θα είναι οι γεφυρωτικές ιδέες του Γκουτιέρες που θα επιχειρήσει, όπως είπε, να τετραγωνίσει το κύκλο. Αυτές αναμένεται να κινηθούν πολύ κοντά στις συνομοσπονδιακές ιδέες των pen holders Βρετανών. Ήδη ο γ.γ. του ΑΚΕΛ μιλάει για κινήσεις και από τις δύο πλευρές. Ο δε Τ. Τσελεπής μας ενημέρωσε ότι οι τρίτοι (Βρετανοί και άλλοι) μας ζητούν νέες υποχωρήσεις στο ζήτημα της κυριαρχίας και της κυριαρχικής ισότητας.
*Ο κ. Πέτρος Ζαρούνας είναι διεθνολόγος και υποψήφιος βουλευτής του Δημοκρατικού Κόμματος (ΔΗΚΟ) στη Λάρνακα.
