Του Απόστολου Τομαρά
Σε καθεστώς πίεσης βρίσκεται η Λευκωσία, μετά την υπερψήφιση από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο πακέτου μέτρων για την καταπολέμηση του φορολογικού εγκλήματος. Το συγκεκριμένο νομοθέτημα βγάζει στην επιφάνεια τις κατά καιρούς αντιδράσεις που είχαν καταγραφεί για το πρόγραμμα των πολιτογραφήσεων, που έχει υιοθετήσει και η Κύπρος. Αυτό που φαίνεται να προκαλεί ιδιαίτερη ανησυχία στη Λευκωσία είναι η ονομαστική αναφορά που γίνεται στην Κύπρο, τόσο στην έκθεση της Ειδικής Επιτροπής που συστάθηκε τον Μάρτιο του 2018 όσο και η υιοθέτηση από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Το άλλο στοιχείο, το οποίο εξάγεται, είναι η ισχυρή πλειοψηφία που εξασφάλισε το συγκεκριμένο νομοθέτημα (505 ψήφους υπέρ, 63 κατά και 87 αποχές) σε συνδυασμό με το κατά πόσο θα επηρεαστεί το συγκεκριμένο πρόγραμμα επί τους εδάφους, αλλά και το καυτό θέμα που αφορά την προσέλκυση ξένων επενδυτών. Ένα ζήτημα το οποίο θα φανεί σε βάθος χρόνου και αναλόγως της διάθεσης από ευρωπαϊκής πλευράς, να δώσει συνέχεια στις πιέσεις για εφαρμογή του σχεδίου αντιμετώπισης του οικονομικού εγκλήματος, στη βάση των όσων ψήφισε το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.
Η επόμενη μέρα
Πέρα από τις αντιδράσεις που καταγράφηκαν στη Λευκωσία την επομένη της απόφασης, σε μια πρώτη αποκρυπτογράφηση για τις ονομαστικές υποδείξεις σε δύο κράτη μέλη (Κύπρος και Μάλτα) εντοπίζεται σοβαρό πρόβλημα με το όλο σύστημα παραχώρησης διαβατηρίων έναντι επενδύσεων, κυρίως με την εμπλοκή επαγγελματικών ομάδων που επηρεάζονται άμεσα από το συγκεκριμένο πρόγραμμα. Κάτι που ακροθιγώς αφήνεται να φανεί στα όσα ψηφίστηκαν στο Στρασβούργο. Πέρα από την ανησυχία που εκφράζεται «για τα προγράμματα «χρυσής βίζας» και διαβατηρίων για επενδυτές, τα οποία πρέπει να καταργηθούν σταδιακά», η Ευρωβουλή υιοθέτησε τα ευρήματα της Ειδικής Επιτροπής για αδύναμους μηχανισμούς δέουσας επιμέλειάς τους, με ειδική αναφορά στα προγράμματα Μάλτας και Κύπρου. Κύκλοι στο Στρασβούργο έλεγαν, μετά τη ψηφοφορία της περασμένης Τρίτης, πως αυτό που ενοχλεί δεν είναι τα προγράμματα παραχώρησης διαβατηρίων, αλλά το φιλτράρισμα που γίνεται στα πρόσωπα που δίνονται. Αφήνοντας με αυτό τον τρόπο να φανεί η κατεύθυνση προς την οποία θα πρέπει να κινηθεί η Λευκωσία, στην προκειμένη περίπτωση, για εξάλειψη των όποιων πιέσεων.
Τι έχει ενοχλήσει
Αυτό το οποίο φάνηκε πως δεν περνά απαρατήρητο στην Ε.Ε. είναι η παραχώρηση διαβατηρίων, σε κάποια πρόσωπα, κατά την πρώτη περίοδο εφαρμογής αλλά και κατόπιν, του επενδυτικού προγράμματος. Επί του όλου, πηγές στο Στρασβούργο έλεγαν στην «Κ» πως το ζήτημα για τους Ευρωπαίους είναι η παραχώρηση διαβατηρίων σε πρόσωπα τα οποία είναι συνδεδεμένα με πολιτικά εκτεθειμένα πρόσωπα κυρίως προς την πλευρά της Ρωσίας. Η Κομισιόν είχε άλλωστε προχωρήσει κατά το παρελθόν και σε σύνδεση του εν λόγω επενδυτικού προγράμματος με πρόσωπα που αιτούνται την εξασφάλιση ιθαγένειας και ενδέχεται να σχετίζονται με ομάδες οργανωμένου εγκλήματος που θέλουν να διεισδύσουν στην ΕΕ, ή να στοχεύουν σε ξέπλυμα χρήματος και φοροδιαφυγή. Ήταν περίπου εκείνη την περίοδο, Δεκέμβριος του 2018, που ο Πρόεδρος Αναστασιάδης είχε αναφέρει, ατυχώς κατά ορισμένους κύκλους, σε έντονο ύψος στο Ευρωκοινοβούλιο, ότι επιχειρείται έντονη στοχοποίηση της Κύπρου. Ένα δεύτερο εξίσου σοβαρό θέμα, αφορά παραχώρηση διαβατηρίων σε πρόσωπα όπου άλλο κράτος μέλος είχε απορρίψει την παραχώρηση διαβατηρίου. Εδώ γίνεται παραπομπή στη Μάλτα, η οποία επίσης υποδεικνύεται στην απόφαση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου για τις «χρυσές βίζες» και διαβατήρια. Στη βάση των ευρημάτων της Ειδικής Επιτροπής, που είχε συσταθεί για να παρουσιάσει προτάσεις στην Ευρωβουλή, η Μάλτα εμφανιζόταν να εγκρίνει επενδυτικά προγράμματα σε πρόσωπα με ύποπτη δράση, που ύστερα από πιέσεις που της ασκήθηκαν οδήγησαν σε ένα αυστηρότερο πλαίσιο.
Οι ντιβέλοπερ
Η συγκεκριμένη πρακτική από πλευράς Μάλτας, όπως λέγεται σε επίπεδο Ένωσης, συνδέεται με την Κύπρο, αλλά και με την άποψη για προβληματικό πλαίσιο παραχώρησης διαβατηρίων, σε ξένους επενδυτές. Αυτό που φαίνεται να έχει ενοχλήσει τις Βρυξέλλες είναι η παραχώρηση διαβατηρίων σε πρόσωπα τα οποία προηγουμένως είχαν απορριφθεί από τις αρχές της Μάλτας. Επί του προκειμένου λέγεται πως κύπριοι ντιβέλοπερ έστησαν μηχανισμούς στη Μάλτα «ψαρεύοντας», στην ουσία, όσους απέρριπταν οι αρχές της Μάλτας και τους διευκόλυναν με την παραχώρηση διαβατηρίων από την Κυπριακή Δημοκρατία. Η Ε.Ε. εμφανίζεται ενοχλημένη με την πρακτική η Κυπριακή Δημοκρατία να παραχωρεί διαβατήρια σε πρόσωπα, τα οποία απορρίφθηκαν από επενδυτικά προγράμματα άλλων κρατών μελών.
Σφίγγει ο κλοιός
Από την Ολομέλεια πέρασε και ένα δεύτερο μέτρο που αφορά την Κύπρο και έχει να κάνει με τα φορολογικά. Συγκεκριμένα η Κύπρος συγκαταλέγεται σε μια λίστα με επτά κράτη μέλη, τα οποία όπως αναφέρεται παρουσιάζουν χαρακτηριστικά «φορολογικών παραδείσων και διευκολύνουν επιθετικές πρακτικές φορολογικού σχεδιασμού». Οι υπόλοιπες χώρες που κατονομάζονται είναι το Βέλγιο, η Ουγγαρία, η Ιρλανδία, το Λουξεμβούργο, η Μάλτα και η Ολλανδία. Οι συστάσεις της Ειδικής Επιτροπής καλύπτουν σειρά ζητημάτων, από την αναθεώρηση του συστήματος αντιμετώπισης του οικονομικού εγκλήματος, της φοροδιαφυγής και της φοροαποφυγής (κυρίως μέσω της ουσιαστικής βελτίωσης της συνεργασίας σε όλους τους τομείς μεταξύ των πολυάριθμων εμπλεκόμενων αρχών) μέχρι τη σύσταση νέων οργάνων σε επίπεδο ευρωπαϊκό αλλά και παγκόσμιο.
Οικονομική Αστυνομία
Στις συστάσεις που πέρασαν από την Ολομέλεια περιλαμβάνονται:
-Κάλεσμα προς την Κομισιόν να ξεκινήσει να ετοιμάζει, άμεσα πρόταση για μια ευρωπαϊκή οικονομική αστυνομία και μια μονάδα χρηματοοικονομικών πληροφοριών της Ε.Ε.
-Πρόταση για τη σύσταση ενός ευρωπαϊκού εποπτικού μηχανισμού εναντίον του «ξεπλύματος χρήματος».
-Παρότρυνση για τη δημιουργία ενός παγκόσμιου φορολογικού οργάνου στο πλαίσιο του ΟΗΕ.
Η Ολομέλεια εξέφρασε έντονη ανησυχία και για τη γενικότερη έλλειψη πολιτικής βούλησης, από τα κράτη μέλη στο Συμβούλιο για την αντιμετώπιση της φοροδιαφυγής, της φοροαποφυγής και του οικονομικού εγκλήματος. Η ανάγκη ψήφισης πακέτου μέτρων για φορολογικά εγκλήματα προέκυψε μετά τις αποκαλύψεις, τα τελευταία πέντε χρόνια φορολογικών υποθέσεων, όπως LuxLeaks, Panama Papers, Football Leaks και Paradise Papers.
Έντυπη
