Του Βασίλη Νέδου
Κινήσεις καλής θελήσεως με χρονική διάρκεια και όχι «όψιμες δηλώσεις», με προφανή σκοπό να προκαταληφθούν οι εργασίες του επερχόμενου Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, ζητάει η Αθήνα από την Άγκυρα, διευκρινίζοντας ότι αυτή τη φορά οι Ευρωπαίοι εταίροι διαθέτουν πρόσφατα παραδείγματα από την τουρκική ευκαιριακή στάση. Ενδεικτική της στάσης που ακολουθεί η Αθήνα, ήταν η χθεσινή δήλωση του υπουργού Εξωτερικών της Ελλάδας Νίκου Δένδια, ο οποίος επισήμανε ότι «δόθηκε στην Τουρκία κάθε ευκαιρία μέχρι σήμερα. Η Τουρκία δεν ανταποκρίθηκε». Και υπογράμμισε ότι «οιαδήποτε εκ του πονηρού εκδήλωση δήθεν “καλής θέλησης” της τελευταίας στιγμής, οποιαδήποτε προσχηματική “θετική” χειρονομία, θα έχει μόνο στόχο να αμβλυνθεί η εικόνα τής κατ’ εξακολούθηση απαράδεκτης παραβατικής συμπεριφοράς». Ο κ. Δένδιας σημείωσε ότι «αυτή τη φορά, ανεξαρτήτως οψίμων δηλώσεων, η Τουρκία δεν είναι εύκολο να ξεγελάσει την Ε.Ε. Η Ευρωπαϊκή Ενωση δεν είναι αφελής. Η Ελλάδα, βεβαίως, μένει πάντα πιστή στην ιδέα του ειλικρινούς διαλόγου. Αλλά απαιτεί ως προς τούτο συνομιλητή που θα έχει αποδείξει την υπακοή του στο διεθνές δίκαιο ως διαρκή επιλογή και όχι ως σημαία ευκαιρίας».
Η τελευταία αποστροφή του κ. Δένδια είναι, βεβαίως, ενδεικτική της δικαιολογημένης καχυποψίας που διατηρεί η Αθήνα έναντι των τεχνασμάτων της Αγκυρας, η οποία στην πραγματικότητα παρουσιάζει ως… επίτευγμα την απόφαση αποχώρησης του «Ορούτς Ρέις», μετά το πέρας των ερευνητικών δραστηριοτήτων του, σε μια περιοχή που σε σημαντικό βαθμό βρίσκεται σε περιοχή ελληνικής κυριαρχίας ή ευθύνης. Ο κ. Δένδιας χθες επισήμανε ότι η Ελλάδα είναι πάντα έτοιμη για διάλογο, ωστόσο έθεσε προϋποθέσεις. Όλο το προηγούμενο χρονικό διάστημα, υπογράμμισε, «η Ελλάδα δήλωνε συστηματικά έτοιμη για διάλογο, εάν σταματήσουν οι προκλήσεις» ενώ «στο ίδιο πνεύμα και η Ε.Ε., καθυστερώντας αποφάσεις για μέτρα και κυρώσεις, δήλωνε διατεθειμένη να εξετάσει ένα θετικό θεματολόγιο ενεργειών και πολιτικών έναντι της Τουρκίας, υπό την ίδια όμως προϋπόθεση: να σταματήσουν οριστικά οι τουρκικές παράνομες ενέργειες».
Όπως σημείωσε ο κ. Δένδιας, οι νέες ενέργειες της Άγκυρας «δυναμιτίζουν την προοπτική για διάλογο με τη χώρα μας» και «δυστυχώς, δεν αφήνουν περιθώριο για οποιοδήποτε θετικό θεματολόγιο στο προσεχές Ευρωπαϊκό Συμβούλιο». Ο υπουργός Εξωτερικών υπογράμμισε, μάλιστα, ότι «έχοντας αρνηθεί με τις πράξεις της οποιαδήποτε κίνηση που θα σηματοδοτούσε, έστω και κατ’ ελάχιστον, αλλαγή στη στάση της έναντι της Ελλάδας και της Κύπρου και διάθεση ανταπόκρισης στις εκκλήσεις της Ε.Ε., η Τουρκία κλείνει μόνη της το παράθυρο ευκαιρίας που είχε ανοίξει με τη δική μας θετική στάση και τις αποφάσεις του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου».
H Άγκυρα απάντησε στον κ. Δένδια ως εξής: «Οι κατηγορίες του Ελληνα υπουργού Εξωτερικών δείχνουν ότι η ελληνική πλευρά δεν επιθυμεί να επιλύσει τα ζητήματα με τη χώρα μας μέσω διαλόγου και διπλωματίας».
Στην Αθήνα παρατηρείται έντονος σκεπτικισμός σχετικά με τις προθέσεις της Άγκυρας όχι μόνον ενόψει του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, όσο για την περίοδο που οδηγεί μέχρι την ορκωμοσία του Τζο Μπάιντεν ως 46ου προέδρου των ΗΠΑ, στις 20 Ιανουαρίου. Υπάρχει η άποψη πως η Αθήνα δεν μπορεί να υποχωρήσει από μια σκληρή στάση στην Ε.Ε. Η Άγκυρα άλλωστε δεν έχει υποχωρήσει ούτε εκατοστό από τις δηλώσεις και κινήσεις (NAVTEX) αμφισβήτησης των ελληνικών κυριαρχικών δικαιωμάτων. Υπάρχει, όμως, και η αντίληψη ότι μέχρι τις 20 Ιανουαρίου, περίοδο βαθιάς εσωστρέφειας των ΗΠΑ, η Τουρκία ίσως επιλέξει να επιταχύνει την επεκτατική της ατζέντα στην Ανατολική Μεσόγειο. Το σύστημα Ερντογάν φαίνεται να προσπαθεί να βρει νέες ισορροπίες ενόψει της επόμενης προεδρίας των ΗΠΑ και η ευκολία ή η δυσκολία εξεύρεσης προσβάσεων θα κρίνει πολλά.
