Του Βασίλη Νέδου
Εξοπλιστικό πρόγραμμα πολυετούς διάρκειας (7-10 ετών) προετοιμάζει η κυβέρνηση με τα υπουργεία Εθνικής Αμυνας και Οικονομικών, υπό τον στενό συντονισμό του Μεγάρου Μαξίμου. Σκοπός είναι μέσα στα επόμενα χρόνια ο ετήσιος προϋπολογισμός για νέους εξοπλισμούς και τη συντήρηση των υφισταμένων να ανέλθει από τα 530 εκατ. ευρώ που είναι σήμερα, σταδιακά στο ένα δισ. ευρώ ετησίως. Η εξυγίανση των αμυντικών βιομηχανιών (ει δυνατόν με την αποκρατικοποίηση των περισσότερων), η ενίσχυση των δυνατοτήτων του Πολεμικού Ναυτικού και της Πολεμικής Αεροπορίας, αλλά, κυρίως, η συντήρηση και αναβάθμιση συστημάτων ώστε να αυξηθούν ραγδαία οι διαθεσιμότητες των μέσων, είναι οι άμεσες προτεραιότητες.
Η εισήγηση του αρχηγού ΓΕΕΘΑ Κωνσταντίνου Φλώρου και του συνόλου της στρατιωτικής ηγεσίας, για άμεση αναβάθμιση και συντήρηση των υφιστάμενων συστημάτων, καθώς αυτό θα ενισχύσει σε γρήγορο χρονικό διάστημα το αξιόμαχο των διαθέσιμων μέσων, έγινε δεκτή από την κυβέρνηση, ως η πλέον ορθολογική λύση. Για την κυβέρνηση βασικό κριτήριο κάθε προμήθειας είναι ο συνδυασμός κόστους και ταχύτητας παράδοσης, καθώς οι ανάγκες προάσπισης των εθνικών συμφερόντων στην Ανατολική Μεσόγειο έχουν αυξηθεί μετεωρικά.
Για την ενίσχυση των κυρίων μονάδων επιφανείας του Π.Ν., η κυβέρνηση εμφανίζεται διατεθειμένη να προχωρήσει στην προκήρυξη διαγωνισμού για την προμήθεια τεσσάρων νέων φρεγατών, σημαντική αναβάθμιση των τεσσάρων υφισταμένων τύπου ΜΕΚΟ (με 400 εκατ. ευρώ, αντί 160 που έχει εγκριθεί από τη Βουλή), αλλά και την άμεση αγορά δύο έτοιμων φρεγατών, με σκοπό να αποτελέσουν ενδιάμεση λύση. Σε αυτό το πεδίο κρίνεται ιδιαίτερα σημαντική η ύπαρξη ναυπηγείων (Ελευσίνας ή Σκαραμαγκά), ωστόσο τα προβλήματα που έχουν, κάνουν αυτές τις συζητήσεις αρκετά δύσκολες.
Για τη νέα φρεγάτα υπάρχει πληθώρα προτάσεων, με πρώτη εκείνη που εξακολουθούν να προωθούν οι Γάλλοι, τις αποκαλούμενες ψηφιακές τύπου «Belh@rra», ή, αν υπάρχει περιθώριο για κάποιο πλοίο πολλαπλών ρόλων μέσω της μεθόδου του λίζινγκ. Οι Αμερικανοί προσφέρουν τη δυνατότητα ναυπήγησης τεσσάρων φρεγατών πολλαπλών ρόλων τύπου MMSC, ενώ υπονοείται και η πιθανότητα συμμετοχής στο πρόγραμμα των πιο προηγμένων FFG. Ενδιαφέρον για τα Ναυπηγεία Σκαραμαγκά, αλλά και τη διάθεσή τους να πουλήσουν στην Ελλάδα δύο φρεγάτες τύπου «M», τη μετεξέλιξη των φρεγατών τύπου «S», εννέα από τις οποίες αποτελούν βασικές μονάδες επιφανείας του Π.Ν., έχει εκδηλώσει και η Ολλανδία. Δεν είναι γνωστό, στην περίπτωση απόκτησης των ναυπηγείων, αν οι Ολλανδοί προσφέρουν και τη δυνατότητα ναυπήγησης φρεγατών τύπου «Ομέγκα», που είναι κοινής ολλανδοβελγικής σχεδίασης.
Πλοίο ενδιάμεσης λύσης είχε προσφέρει στην Ελλάδα και η Βρετανία (Type 23). Πρόταση για τη φρεγάτα ισπανικής σχεδίασης F-110 της Navantia έχει καταθέσει και η Μαδρίτη, ενώ στο παιχνίδι της κύριας μονάδας επιφανείας μπαίνει σταδιακά και η Γερμανία, η οποία προωθεί τον τύπο Α-300.
Σημειώνεται ότι από τις 13 φρεγάτες του Π.Ν., οι εννέα είναι ολλανδικές και οι τέσσερις γερμανικές.
Oι Ολλανδοί προσφέρουν δύο φρεγάτες τύπου «M» (φωτ.), μετεξέλιξη των γνωστών μας φρεγατών τύπου «S». (Φωτ. SHUTTERSTOCK)
Γερμανική αναμένεται να είναι η λύση στα υποβρύχια, καθώς το Π.Ν. έχει τη δυνατότητα ναυπήγησης δύο ακόμη μονάδων με σύστημα αναερόβιας πρόωσης (AIP), μάλιστα στην Ελλάδα. Ανάλογα και με τις γερμανικές προτάσεις για το θέμα, θα μπορούσαν αργότερα να ναυπηγηθούν δύο ακόμα υποβρύχια τύπου 214, μικρότερου μεγέθους από αυτά του Π.Ν. (κλάση «Παπανικολής»), όπως εκείνα που διαθέτει το αιγυπτιακό ναυτικό. Γερμανικής προέλευσης είναι και οι τορπίλες βαρέος τύπου για τα υποβρύχια 214, που ήδη δρομολογήθηκαν. Στις «σίγουρες» προμήθειες υπολογίζονται και τα τέσσερα ελικόπτερα τύπου MH-60R, τα οποία θα αντικαταστήσουν μέρος του γερασμένου στόλου των ανθυποβρυχιακών S-70B. «Αγκάθι» για το Π.Ν. παραμένει η αναβάθμιση των P-3B, που –παρότι ξεκίνησε προ πενταετίας– έχει οδηγήσει στην πτήση μόνο ενός από τα παλαιότατα Αεροσκάφη Ναυτικής Συνεργασίας.
Γερμανικές είναι οι τορπίλες για τα υποβρύχια τύπου 214 (φωτ. ο «Παπανικολής»), που ήδη δρομολογήθηκαν.
Στον τομέα της Πολεμικής Αεροπορίας ήδη εξελίσσεται ένα πρόγραμμα, εκείνο της αναβάθμισης 84, αμερικανικής κατασκευής, F-16. Το πρώτο, πρότυπο αναβαθμισμένο σε διαμόρφωση «Viper» είναι ήδη στις εγκαταστάσεις της ΕΑΒ, από όπου έχει προγραμματιστεί να εξέλθει τον Δεκέμβριο.
Τότε, είναι προγραμματισμένο να πετάξει ώς τις ΗΠΑ, όπου θα κάνει πτητικές δοκιμές, ώστε να πιστοποιηθεί και να συνεχίσουν κανονικά οι αναβαθμίσεις στα υπόλοιπα F-16.
Τα F-35
Eχουν γίνει τα πρώτα βήματα για τη συνεργασία Eλλάδας – ΗΠΑ στον τομέα των μαχητικών πέμπτης γενιάς F-35. (Φωτ. EPA / Petros Karadjias)
Ανάμεσα σε Αθήνα και Ουάσιγκτον έχουν γίνει τα πρώτα προπαρασκευαστικά βήματα για τη συνεργασία στον τομέα των μαχητικών πέμπτης γενιάς F-35, ωστόσο ακόμη και αν η συμφωνία για προμήθεια 20 αεροσκαφών αυτού του τύπου ήταν τελική, το πρώτο δεν θα προσγειωνόταν στην Ελλάδα πριν από το 2025. Επιπλέον, αποφασίζεται άμεσα η συντήρηση και του στόλου των C-130, ώστε να αυξηθούν οι διαθεσιμότητές τους σε ικανοποιητικούς αριθμούς.
Από τον υφιστάμενο στόλο, σημαντικές είναι οι επαφές ανάμεσα σε Ελλάδα και Γαλλία για την αύξηση των διαθεσιμοτήτων των Μιράζ-2000. Ηδη, οι πολύ χαμηλές διαθεσιμότητες έχουν αυξηθεί σημαντικά, ενώ ξεκινούν οι πιστοποιήσεις βλημάτων όπως τα Scalp. Ωστόσο, βασικό στοιχείο της ελληνογαλλικής συνεργασίας στον τομέα της αεροπορίας, είναι η απόφαση της Ελλάδας για προμήθεια 18 μαχητικών «Ραφάλ», με δυνατότητες υποστρατηγικού πλήγματος.
Ισραηλινά UAV τύπου HERON. Η Πολεμική Αεροπορία έχει προμηθευτεί ήδη δύο.
Το πιο πρόσφατο απόκτημα ανήκει στην κατηγορία των Μη Επανδρωμένων Αεροχημάτων. Η Π.Α. έχει προμηθευτεί δύο UAV τύπου HERON, τα οποία θα τοποθετηθούν στη Σκύρο, ενώ το επόμενο χρονικό διάστημα θα εκπαιδευτούν στο Ισραήλ χειριστές αλλά και τεχνικοί. Κάποιες καθυστερήσεις σε αυτό τον τομέα οφείλονται στις δυσκολίες που έχουν προκύψει λόγω πανδημίας. Οι Ισραηλινοί αποτελούν και βασικούς μνηστήρες της αεροπορικής εκπαίδευσης. Η ισραηλινή ELBIT και η καναδική CAE επιθυμούν να αναλάβουν τη λειτουργία Διεθνούς Εκπαιδευτικού Κέντρου Πτήσεων το οποίο θα ιδρυθεί στην 120 Πτέρυγα Εκπαίδευσης Αέρος (ΠΕΑ) στην Καλαμάτα. Η αεροπορική εκπαίδευση είναι εξίσου αν όχι πιο σημαντική από την προμήθεια νέων αεροσκαφών, καθώς ο υφιστάμενος εκπαιδευτικός στόλος αεριωθούμενων προσεγγίζει τον μισό αιώνα ζωής. Οι Ισραηλινοί ενδιαφέρονται, επίσης, για την ΕΛΒΟ, αλλά και για το εθνικό τυφέκιο (που θα αντικαταστήσει το G-3). Για το εθνικό τυφέκιο έχουν επίσης κατατεθεί προτάσεις από Βέλγιο, ΗΠΑ, Γερμανία και Γαλλία, ενώ στο ΓΕΣ έχει παρουσιαστεί και μια ελληνική πρόταση. Αντίστοιχη πρόταση για το «εθνικό όχημα» έχει επίσης κατατεθεί από ελληνική εταιρεία, με σκοπό την αντικατάσταση των γέρικων Στάγερ και Μερσεντές του Στρατού Ξηράς. Εσχάτως, πάντως, ενδιαφέρον για την ΕΛΒΟ εξέφρασαν και οι Γερμανοί (Krauss-Maffei), ενώ στις υπό ιδιωτικοποίηση μονάδες της αμυντικής βιομηχανίας ξεκάθαρα εντάσσεται και η ΕΑΣ. Βασικό ζήτημα σε όλες αυτές τις αμυντικές βιομηχανίες, όπως και στα Ναυπηγεία, είναι το συσσωρευμένο χρέος πολλών από αυτές, οι νομικές περιπλοκές, αλλά και η απαίτηση από τους ενδιαφερόμενους να υπάρχει ως «προίκα» άμεσα εκτελεστό έργο. Αυτή η τελευταία παράμετρος ίσως «δέσει» εξοπλιστικά προγράμματα με την εταιρεία ή τη χώρα που θα αναλάβει κάποια από αυτές τις αμυντικές βιομηχανίες.
