ΚΛΕΙΣΙΜΟ
Loading...
 

Προσδοκίες για το τετ-α-τετ Ερντογάν με Μπάιντεν

Δύο καταξιωμένοι Τούρκοι αναλυτές μιλούν στην «Κ» για τις σημαντικές συναντήσεις του Ερντογάν στις Βρυξέλλες

Kathimerini.gr

Μανώλης Κωστίδης

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΗ-ΑΝΤΑΠΟΚΡΙΣΗ. Μεγάλες είναι οι προσδοκίες στην Αγκυρα για την σημερινή Σύνοδο του ΝΑΤΟ, στην οποία ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν θα έχει συναντήσεις με τους περισσότερους ηγέτες στους οποίους είχε επιτεθεί και με προσωπικούς χαρακτηρισμούς. Ο Τζο Μπάιντεν, ο Εμανουέλ Μακρόν και ο Κυριάκος Μητσοτάκης είναι ανάμεσα στους ηγέτες αυτούς και στον αντιπολιτευόμενο Τύπο της χώρας θεωρούν πως αυτή η στροφή είναι η απόδειξη πως ο Τούρκος πρόεδρος αναγκάζεται να αλλάξει πολιτική για να σπάσει την απομόνωση στην οποία έχει περιέλθει η χώρα του.

Η Τουρκία ήδη αντιμετωπίζει πολλά προβλήματα στην εξωτερική πολιτική. Εχει δεχθεί απειλές κυρώσεων από την Ε.Ε. λόγω της στάσης της εναντίον της Ελλάδας και της Κύπρου στην Ανατολική Μεσόγειο, έχει υποστεί κυρώσεις από τις ΗΠΑ για τους S-400. Επίσης, η Ρωσία εφαρμόζει έμμεσες κυρώσεις λόγω της στάσης της Τουρκίας υπέρ της Ουκρανίας και δεν παραδίδει τα εμβόλια Sputnik, όπως δεν ανοίγει και τις πτήσεις προς την Τουρκία, προκαλώντας μεγάλο πλήγμα στην τουριστική βιομηχανία της Τουρκίας. Η Κίνα «τίναξε στον αέρα» όλο το εμβολιαστικό πρόγραμμα της Τουρκίας κατά του κορωνοϊού, καθώς πάγωσε τις παραδόσεις 75 εκατομμυρίων δόσεων και στην Αγκυρα υπάρχουν βάσιμες υποψίες πως αυτό συνέβη λόγω των δηλώσεων Τούρκων αξιωματούχων υπέρ των Ουιγούρων.

Μέσα σε αυτό το κλίμα ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν θα προσπαθήσει να αλλάξει την εικόνα της χώρας του και να αποκαταστήσει τις σχέσεις με το ΝΑΤΟ, τις ΗΠΑ, τη Γαλλία και την Ελλάδα.

Στη συνομιλία μας με τον έμπειρο δημοσιογράφο και πολιτικό αναλυτή της Τουρκίας, Μουράτ Γετκίν, καταγράψαμε τις προσδοκίες που υπάρχουν στην Τουρκία για τις συναντήσεις αυτές. «Ο πρόεδρος των ΗΠΑ θα ξεκινήσει την περιοδεία του στην Ευρώπη και είναι σημαντική, καθώς θα παίξει ρόλο στον καθορισμό της νέας παγκόσμιας πραγματικότητας που θα διαμορφωθεί στη μετά κορωνοϊό εποχή. Είναι σημαντικό που ο Τζο Μπάιντεν θα συναντήσει τον Ερντογάν, καθώς αυτό δείχνει πως η Τουρκία έχει χώρο στη νέα εικόνα της περιοχής αλλά και σε παγκόσμιο επίπεδο. Για τον Τούρκο πρόεδρο είναι η σημαντικότερη συνάντηση, καθώς οι σχέσεις με τις ΗΠΑ είναι σε κακό σημείο και κυρίως στο οικονομικό επίπεδο οι σχέσεις θα πρέπει να μπουν και πάλι σε μια πορεία. Ο βασικός στόχος της Τουρκίας είναι αυτός, όπως και να μπορέσει να παραμείνει στο παγκόσμιο παιχνίδι» μας αναφέρει.

Ο κ. Γετκίν τονίζει πως το θέμα που θα προτάξουν οι ΗΠΑ είναι οι S-400 και εξηγεί τους τρόπους που θα μπορούσε να υπάρχει μια μέση λύση στο ζήτημα. «Σε περίπτωση που η Τουρκία δεν παραλάβει νέα πυραυλικά συστήματα και αδρανοποιήσει τα συγκεκριμένα, εκτός αν δεχθεί απευθείας απειλή, τότε ο Μπάιντεν ενδέχεται να παγώσει –κι ας μην τις απορρίψει– τις πιέσεις του Κογκρέσου. Στο σημείο αυτό η Τουρκία ενδέχεται να ενεργοποιήσει τις συζητήσεις με την Ιταλία και τη Γαλλία για την κοινή σχεδίαση και συμπαραγωγή των συστημάτων SAMP-T. O Eρντογάν θα συναντηθεί και με τον πρόεδρο της Γαλλίας Εμανουέλ Μακρόν και αυτό το θέμα μπορεί να συζητηθεί».

Ο Τούρκος αναλυτής αναφέρει πως η κυβέρνηση Μπάιντεν μπορεί να αλλάξει το κλίμα στο Κογκρέσο τονίζοντας πως τώρα η Τουρκία δεν απειλεί την Ελλάδα στην Ανατολική Μεσόγειο, καθώς έχει ξεκινήσει ο διάλογος. Τονίζει επίσης πως η Τουρκία αναλαμβάνει σημαντικό ρόλο στο Αφγανιστάν. «Αυτό οι ΗΠΑ μπορούν να το παρουσιάσουν στη Δύση ως την ανάγκη που υπάρχει για την Τουρκία. Για παράδειγμα, η υποστήριξη που έδωσε η Τουρκία στην Ουκρανία έχει προκαλέσει την οργή της Ρωσίας και η Τουρκία πήρε αποφάσεις στο πλαίσιο του ΝΑΤΟ. Οπως επίσης και η αγορά των τουρκικών μη επανδρωμένων αεροσκαφών από την Ουκρανία, την Πολωνία και ίσως από τη Ρουμανία και την Ουγγαρία κι από άλλες χώρες-μέλη της Ε.Ε. ενδέχεται να φέρει ένα άλμα στο νέο επίπεδο της συνεργασίας με το ΝΑΤΟ», αναφέρει ο κ. Γετκίν.

Η αρθρογράφος και πολιτική αναλύτρια του τηλεοπτικού δικτύου και της ιστοσελίδας Haberturk, Ναγκεχάν Αλτσί, στη συνομιλία μας για το ίδιο θέμα τονίζει πως «ο Μπάιντεν και ο Ερντογάν είναι οι ηγέτες των δύο μεγαλύτερων στρατών του ΝΑΤΟ, έχουν μπροστά τους πολλά ζητήματα που προκαλούν δυσκολίες. Να υπενθυμίσω και κάτι ακόμα, πως Ερντογάν και Μπάιντεν για πρώτη φορά θα συναντηθούν ως πρόεδροι. Προεκλογικά ο Μπάιντεν είχε τηρήσει επικριτική στάση απέναντι στην κυβέρνηση Ερντογάν. Ο Μπάιντεν είναι πολύ έμπειρος πολιτικός και βλέπει πως για τις ΗΠΑ η συμμαχία με την Τουρκία είναι πιο ορθή επιλογή σε σχέση με την επιλογή της απομάκρυνσης της Αγκυρας».

Η ίδια μας αναφέρει πως ο κ. Ερντογάν έχει μιλήσει πολλές φορές εναντίον των ΗΠΑ, από την άλλη όμως τονίζει πως «το τελευταίο διάστημα αντιμετωπίζει σοβαρά προβλήματα σε σχέση με την ενίσχυση της θέσης της Τουρκίας στην περιοχή και θεωρεί αναγκαίο όρο τις καλές σχέσεις με τις ΗΠΑ. Η γραμμή που έχει καθορίσει ο ίδιος με τίτλο «εξωτερική πολιτική πολλαπλών κατευθύνσεων, δίχως υποχωρήσεις» κάποιες φορές αντιμετωπίζει εμπόδια, όμως δεν δίνει σημάδια υποχώρησης από αυτήν τη γραμμή».
Η εκτίμηση της Ναγκεχάν Αλτσί είναι πως ο Ερντογάν θα καθίσει στο τραπέζι με ιδιαίτερα θετικό πνεύμα. «Το ζήτημα των S-400 είναι δύσκολο κεφάλαιο, καθώς ο Μπάιντεν υποστηρίζει πως η Τουρκία παραβιάζει τους κανόνες του ΝΑΤΟ και ζητά τη μη ενεργοποίηση των συγκεκριμένων συστημάτων. Οι τελευταίες δηλώσεις από την πλευρά της Τουρκίας δείχνουν πως στο ζήτημα αυτό δεν θα υπάρχει υποχώρηση. Η Αγκυρα υποστηρίζει πως την περίοδο του Μπαράκ Ομπάμα που είχε ζητήσει να αγοράσει τους Patriot δεν είχαν δοθεί και ότι δεν αγόρασε τους S-400 κατά του ΝΑΤΟ, αλλά για αμυντικούς λόγους».

Η κ. Αλτσί θεωρεί πως οι δύο πλευρές θα βάλουν το ζήτημα αυτό «στον πάγο». «Για μια περίοδο η Τουρκία δεν θα πει “δεν δέχομαι τη μη ενεργοποίηση των S-400”, αλλά σε αυτήν τη φάση οι S-400 “δεν θα μπουν στο μάτι”», μας αναφέρει.

Τα ελληνοτουρκικά

Στην Τουρκία υπάρχει μεγάλο ενδιαφέρον και για τη συνάντηση Μητσοτάκη – Ερντογάν και το μέλλον των ελληνοτουρκικών σχέσεων. Ο Μουράτ Γετκίν μας αναφέρει πως έχει ξεκινήσει ένας διάλογος μεταξύ της Ελλάδας και της Τουρκίας που στηρίζουν οι ΗΠΑ και το ΝΑΤΟ. «Την ώρα που οι πολιτικοί κάνουν σκληρές δηλώσεις, την ίδια ώρα οι στόλοι της Τουρκίας και της Ελλάδας συμμετέχουν σε κοινές ασκήσεις του ΝΑΤΟ, κι αυτό δεν προβάλλεται στην κοινή γνώμη. Αυτή είναι η αλήθεια. Εχει γίνει αντιληπτό πως η Τουρκία δεν θα αποδεχθεί να εγκλωβιστεί στο Αιγαίο σε ακτογραμμή λίγων χιλιομέτρων, όπως και ότι δεν θα αποδεχθεί οποιαδήποτε λύση που δεν θεωρεί ισότιμους του Τουρκοκύπριους. Ομως έγινε αντιληπτό πως η Ε.Ε. έδειξε ισχυρή υποστήριξη στην Ελλάδα και στην Κυπριακή Δημοκρατία και δεν υποχώρησε.

Το ζήτημα Κύπρου και ενέργειας οδηγείται προς το τέλος του, καθώς υπάρχει μεγάλη επάρκεια φυσικού αερίου στον κόσμο και το σχέδιο East-Med είναι νεκρό πριν από τη γέννησή του. Γι᾽ αυτό το παιχνίδι θα είναι στα συγκεκριμένα σύνορα. Στην Ε.Ε. κυρίως η Γερμανία προεκλογικά δεν θέλει να ανοίξει ένα νέο πρόβλημα προσφυγικού. Η Τουρκία και η Ελλάδα το γνωρίζουν αυτό. Aπο τη συνάντηση Μητσοτάκη – Ερντογάν δεν περιμένω τέτοια αποτελέσματα, τα οποία θα αλλάξουν δραματικά αυτήν την εικόνα».

«Λιγότερες εντάσεις στην Ανατ. Μεσόγειο»

Η εκτίμηση της Ναγκεχάν Αλτσί είναι πως «στο ζήτημα της Ανατολικής Μεσογείου ο Ερντογάν θα ζητήσει από τον Μπάιντεν, ως δύο γειτονικές χώρες, Τουρκία και Ελλάδα να αφεθούν μόνες τους και αυτή η περιοχή να πάψει να είναι σημείο διαμάχης των μεγάλων δυνάμεων. Θα εξηγήσει τις προσδοκίες και τα αιτήματα της Τουρκίας για τις τουρκικές περιοχές θαλασσίων ζωνών». Η ίδια θεωρεί πως η συνάντηση Μητσοτάκη – Eρντογάν θα γίνει σε βεβαρημένο κλίμα, όμως ελπίζει πως θα έχει θετική έκβαση. «Δε νομίζω πως θα υπάρχει ξεκάθαρη λύση για οποιοδήποτε ζήτημα, όμως μετά τη συνάντηση θα γίνει κάποια δήλωση καλής πρόθεσης, καλής γειτονίας και συνύπαρξης, καθώς οι δύο χώρες διαπίστωσαν πως οι εντάσεις προκαλούν ζημίες και στις δύο πλευρές. Θεωρώ πως στη δύσκολη περίοδο της πανδημίας και της ανάγκης για τουρισμό θα αυξηθούν τα βήματα καλής θέλησης και η ένταση στην Ανατολική Μεσόγειο θα μπει στο ράφι. Οι διαφορές θα συνεχίσουν να υπάρχουν, όμως δεν θα έχουμε τις ίδιες εντάσεις», τονίζει.

ΣΧΕΤΙΚΑ TAGS
ΣΧΟΛΙΑΣΤΕ

Άλλα άρθρα συγγραφέα

Kathimerini.gr

Διπλωματία: Τελευταία Ενημέρωση

Με τα ελληνοτουρκικά σε σταθερή τροχιά μέχρι τον Νοέμβριο, η πρόκληση για την Αθήνα είναι η νέα πολιτική του Βερολίνου
Του Βασίλη Νέδου
 |  ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΑ
X