Kathimerini.com.cy
Του Δημήτρη Λοττίδη*
Πολλά έχουν γραφτεί και λεχθεί για τη συνάντηση του προέδρου της Δημοκρατίας και των συνεργατών του με τα μέλη της εκδοτικής βιομηχανίας στο Προεδρικό Μέγαρο στις 7 Απριλίου. Σε αυτό το σημείωμα θα ήθελα να καταγράψω κάποιες θέσεις μας ως επιχειρηματίες του κλάδου των ΜΜΕ εδώ και είκοσι χρόνια, κάνοντας αρχικά μια διαπίστωση: Οι εφημερίδες όπως και τα λοιπά Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης είναι πρώτα και πάνω απ’ όλα επιχειρήσεις και οφείλουν για την ανεξαρτησία και την αντικειμενικότητά τους να είναι βιώσιμες και αυτάρκεις, στηριζόμενες στα δικά τους πόδια. Τα ΜΜΕ στον τόπο μας, λόγω του μεγέθους της χώρας, αλλά και λόγω των δομών της, αντλούν πολλαπλάσια δύναμη από την οικονομική τους υπόσταση. Αυτό ιστορικά δημιουργεί τις προϋποθέσεις επιβίωσής τους. Ουσιαστικά δημιουργούνται, μέσα τα οποία δεν έχουν, με βάση την οικονομική λογική, λόγο ύπαρξης.
Στη συνάντηση με τον πρόεδρο της Δημοκρατίας θέσαμε και αναγνωρίσαμε πως η σημερινή κατάσταση επιταχύνει το κλείσιμο του κύκλου ζωής του καθημερινού Τύπου όπως τουλάχιστον τον γνωρίζαμε, ενώ ενισχύει την παρουσία του ηλεκτρονικού. Μοναδική φωτεινή εξαίρεση στις προοπτικές της έντυπης δημοσιογραφίας παραμένουν οι κυριακάτικες εκδόσεις, οι οποίες φαίνεται να διατηρούν την επιρροή και δυναμική τους ως μέσα όχι πληροφόρησης με τη στενή έννοια του όρου, αλλά ως πλατφόρμες ανάλυσης, εκπαίδευσης και πολιτισμού. Προτείναμε στην εν λόγω σύσκεψη όπως η κυβέρνηση προσεγγίσει τον Τύπο, με την ευκαιρία της κρίσης, ως στρατηγικό εταίρο της δημοκρατίας, θεμέλιο της πολυφωνίας και ως τέτοιον να τον στηρίξει μεσοπρόθεσμα και όχι δίνοντάς του ασπιρίνη ενώ πεθαίνει. Για να γίνει αυτό είναι κρίσιμη η αναβίωση της κουλτούρας του διαβάσματος εφημερίδας, η οποία κατά την άποψή μας περνά μέσω της αγοράς από το κράτος λογικής ποσότητας αντιτύπων και διανομής τους στο προσωπικό του, στα κοινωφελή ιδρύματα, στο στράτευμα και στις δημόσιες υπηρεσίες. Αυτό θα αυξήσει και την αναγνωσιμότητα και θα επαναφέρει πάραυτα τη στήριξη από τους διαφημιστές και τους διαφημιζόμενους. Ανάλογα προγράμματα εξήγγειλε και ο πρόεδρος της Γαλλικής Δημοκρατίας Εμανουέλ Μακρόν. Αυτή η οριζόντια κίνηση είναι χαμηλού ρίσκου εμπορική πράξη που δεν δημιουργεί παζαρέματα και περιθώρια ευνοϊκών μεταχειρίσεων.
Οφείλω δε να καταγράψω πως στην εν λόγω συνάντηση κανείς εκδότης δεν ήταν επικριτικός απέναντι στην κυβέρνηση, και μάλιστα ο πρόεδρος της Ένωσης Εκδοτών κ. Νίκος Παττίχης ευχαρίστησε την κυβέρνηση για τα σχέδιά της προκειμένου να στηρίξει τους εργαζόμενους με το πρόγραμμα μερικής αναστολής εργασιών, αλλά και τη στήριξή της προς την εταιρεία του μέσω του προγράμματος de minimis, με την κυβέρνηση να του απαντά πως πρόθεσή της είναι η επανάληψη του εν λόγω προγράμματος.
Ως εκ τούτου εκπλήσσομαι με τις δημόσιες τοποθετήσεις ηγετικών στελεχών των ίδιων εφημερίδων τα οποία ήταν παρόντα αλλά δεν εξέφρασαν τις απόψεις τους εκεί, με κάποια να κόπτονται για τη στήριξη των εβδομαδιαίων εφημερίδων με το μικρό ποσό των 12.000 ευρώ. Αν μπορεί να ερμηνευθεί ως κριτική αυτή ήταν η θέση της «Κ», η οποία ζήτησε ολοκληρωμένο μεσοπρόθεσμο πρόγραμμα στήριξής, και όχι έκτακτες προνομιακές ενισχύσεις υπό το ύφος της «αρπαχτής». Όλα βρίσκονται σε πρακτικά.
Θα μπορούσα να γράψω χιλιάδες λέξεις για το μέλλον του Τύπου αλλά και πώς αυτό μπορεί να διαμορφωθεί βιώσιμα χωρίς εξαρτήσεις μόνο με την καλόπιστη συνεργασία όλων των εταιρειών που δραστηριοποιούνται στον κλάδο. Ο διαχωρισμός σε έντυπο και ηλεκτρονικό είναι επίσης παρωχημένος και προερχόμενος από άλλον αιώνα. Αυτός ο διαχωρισμός θα έπρεπε να είναι σε Υπεύθυνο και Ανεύθυνο μέσο ενημέρωσης, γιατί είναι πολλά τα παραδείγματα ανεύθυνης δημοσιογραφικής προώθησης fake news και αντιγραφών που βλέπουμε μπροστά μας αυτές τις μέρες. Πώς, όμως, γίνεται αυτό; Η Ευρωπαϊκή Ένωση ήδη προωθεί παραμέτρους κρίσης των μέσων και των κανόνων λειτουργίας των αιθουσών σύνταξης. Σε ένα τέτοιο ανεξάρτητο πρόγραμμα με την ονομασία «The Trust Project» μετέχει και η «Καθημερινή», μαζί με δεκάδες άλλα έγκυρα δημοσιογραφικά συγκροτήματα.
Εν κατακλείδι, αν κάτι θετικό βγαίνει από την πανδημία που πλήττει την ανθρωπότητα αυτή την περίοδο είναι πως όλοι βρισκόμαστε στο ίδιο κομμάτι γης και μόνο με τη συνεργασία και την ένωση δυνάμεων μπορούμε να δώσουμε λύσεις. Αντιγράφω από το άρθρο του Μπίλ Γκέιτς στην κυριακάτικη «Καθημερίνη»: «Είμαστε… συνδεδεμένοι βιολογικά, μέσα από ένα μικροσκοπικό δίκτυο μικροβίων που συνδέει την υγεία του ενός με την υγεία όλων των υπολοίπων. Σε αυτή την πανδημία είμαστε όλοι συνδεδεμένοι. Αντίστοιχη πρέπει να είναι και η απάντησή μας.».
*Ο Δημήτρης Λοττίδης είναι εκδότης της Καθημερινής Κύπρου
