Της Μαρίνας Οικονομίδου
Την προσήλωσή του στην επανέναρξη των συνομιλιών από εκεί που σταμάτησαν το καλοκαίρι του 2017 στο Κραν Μοντάνα υπογράμμισε κατά την ομιλία του στη Γενική Συνέλευση των Ηνωμένων Εθνών ο Πρόεδρος Αναστασιάδης. Αίσθηση προκάλεσε η αναφορά του σε διζωνική δικοινοτική ομοσπονδία και πολιτική ισότητα.
Και αυτό γιατί η αναφορά γίνεται στη σκιά των δημόσιων δηλώσεων του Τούρκου υπουργού Εξωτερικών Μεβλούτ Τσαβούσογλου προς τον Νίκο Χριστοδουλίδη ότι ο Πρόεδρος συζήτησε μαζί του λύση δύο κρατών και συνομοσπονδία αλλά και γιατί στην ομιλία του το 2018, όταν ενισχυόταν η φημολογία περί συζήτησης άλλων μορφών λύσης, απέφυγε να κάνει σαφή αναφορά στο πλαίσιο λύσης βάσει διζωνικής δικοινοτικής ομοσπονδίας. Ενδιαφέρον προκαλεί και η αναφορά του στην πολιτική ισότητα όπως περιγράφεται από τον ΓΓ και τα ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας. Αναφορά έκανε και στην πρόταση του για δημιουργία διαπιστευτικού λογαριασμού όπου θα τοποθετείται το μερίδιο της Τ/κ κοινότητας από τα έσοδα του φυσικού αερίου. Υπογράμμισε πως δεν πρόκειται να διαπραγματευτεί υπό την απειλή κανονιοφόρων, καταγγέλλοντας τις παράνομες ενέργειες της Άγκυρας στην κυπριακή ΑΟΖ και στο θέμα της Αμμοχώστου.
Σε διζωνική δικοινοτική ομοσπονδία
Κατά τη διάρκεια της ομιλίας του ο Νίκος Αναστασιάδης εξέφρασε την ετοιμότητά του για επανέναρξη των συνομιλιών από εκεί που έμειναν στο Κραν Μοντανά ενώ έβαλε ξεκάθαρα και τους όρους αναφοράς. Πιο συγκεκριμένα έθεσε τους όρους αναφοράς στους γνωστούς τρεις άξονες. Το κοινό ανακοινωθέν του 2014 Αναστασιάδη-Έρογλου, τις συγκλίσεις μέχρι και το Κραν Μοντανά και τα έξι σημεία του Πλαισίου Γκουτέρες. Ενδιαφέρον προκαλεί και η αναφορά του ότι το Πλαίσιο αφορά την 30η Ιουνίου και όχι την 4η Ιουλίου όπως υπογραμμιζόταν μέχρι προσφάτως.
Μίλησε για ιστορικό συμβιβασμό που αφορά την επίλυση του κυπριακού στο πλαίσιο διζωνικής δικοινοτικής ομοσπονδίας με πολιτική ισότητα, πως αυτή περιγράφεται στα ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας και στις συμφωνίες υψηλού επιπέδου με μία κυριαρχία, μία διεθνή προσωπικότητα και μία ιθαγένεια. Η αναφορά στην πολιτική ισότητα όπως περιγράφεται στα ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας μεταφράζεται από πολιτικούς κύκλους ως σχετική αναδίπλωση των θέσεων που εξέφραζε μέχρι προσφάτως, ότι «άλλο η πολιτική ισότητα και άλλο η αξίωση η μια κοινότητα μέσα από μηχανισμούς, κατά παρέκκλιση των όσων διεθνώς στα ομοσπονδιακά συστήματα επισυμβαίνουν, να θέλει να επιβάλλεται δια ειδικών προνοιών επί της άλλης». Ξεκαθάρισε πως τα Ηνωμένα Έθνη και οι καλές υπηρεσίες του γ.γ των Ηνωμένων Εθνών είναι ο μόνος τρόπος για να προχωρήσουν.
Οι λόγοι
Η εν λόγω τοποθέτηση και υπογράμμιση έχει τη δική της σημασία δεδομένου ότι εδώ και καιρό υπάρχει η έντονη φημολογία ότι ο Πρόεδρος συζητά άλλο πλαίσιο λύσης πέραν της διζωνικής δικοινοτικής ομοσπονδίας. Συζήτηση που ξεκίνησε από τον περασμένο χρόνο. Ο ίδιος τότε παρά τη φημολογία δεν είχε κάνει οποιαδήποτε αναφορά από το βήμα της γενικής συνέλευσης. Η έμφαση φαίνεται πως δεν είναι τυχαία μετά τη συνάντηση Χριστοδουλίδη- Τσαβούσογλου με τον τελευταίο να λέει στον πρώτο μπροστά από τις κάμερες, ότι ο Πρόεδρος Αναστασιάδης συζήτησε μαζί του συνομοσπονδία. Κίνηση που προκάλεσε αντιδράσεις στο εσωτερικό και εκλαμβάνεται ως μία προσπάθεια να κατευνάσει τις αντιδράσεις και στο εσωτερικό μέτωπο αλλά και διεθνώς.
Απαντήσεις σε Ερντογάν
Απαντήσεις έδωσε και στον Πρόεδρο της Τουρκίας, ο οποίος στην ομιλία του την περασμένη Τρίτη απέρριψε το ενδεχόμενο μίας λύσης με μηδέν εγγυήσεις και μηδέν στρατό και επέρριψε την ευθύνη για το ναυάγιο των συνομιλιών στην ε/κ πλευρά. Ο Νίκος Αναστασιάδης θέλησε να ξεκαθαρίσει πως δεν πρόκειται να προχωρήσει στις συνομιλίες υπό την απειλή κανονιοφόρων.
«Είναι αδιάλλακτο και κακών προθέσεων να οραματίζεσαι την ίδρυση ενός ανεξάρτητου και κυρίαρχου κράτους χωρίς κατοχικά στρατεύματα; Eίναι αδιάλλακτο να οραματίζεσαι τον τερματισμό της αναχρονιστικής συνθήκης εγγυήσεων και την ίδρυση ενός ισχυρού συστήματος ασφάλειας; Σε ποιο από τα 193 μέλη των Ηνωμένων Εθνών υπάρχουν εγγυήσεις τρίτης χώρας; Είναι αδιάλλακτο να φιλοδοξείς σε ένα κανονικό κράτος όπου όλες οι αποφάσεις θα λαμβάνονται από τους Κυπρίους μακριά από ξένες εξαρτήσεις;», ανέφερε ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας απορρίπτοντας ότι αρνείται να μοιραστεί την εξουσία, σημειώνοντας ότι η Λευκωσία αποδέχεται την πολιτική ισότητα όπως περιγράφεται από τον ΓΓ και τα ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας. Αναφορά έκανε και στην πρόταση του για δημιουργία διαπιστευτικού λογαριασμού όπου θα τοποθετείται το μερίδιο της Τ/κ κοινότητας από τα έσοδα του φυσικού αερίου.
Σε ο,τι αφορά τις προκλητικές ενέργειες της Τουρκίας, ο Νίκος Αναστασιάδης διερωτήθηκε πως θα πετύχουν οι προσπάθειες του ΓΓ ενώ η Τουρκία παραβιάζει τα κυριαρχικά δικαιώματα της Κυπριακής Δημοκρατίας στην διεθνώς αναγνωρισμένη ΑΟΖ και υφαλοκρηπίδα της και όταν απειλεί την Κύπρο αν συνεχίσει το ενεργειακό της πρόγραμμα. Οι απαντήσεις του Νίκου Αναστασιάδη προς τον Τούρκο Πρόεδρο και η παράλειψή του να τοποθετηθεί για την τ/κ πλευρά είχαν διπλή ερμηνεία. Πολιτικοί κύκλοι κρίνουν πως στόχος είναι να προστατεύσει την τ/κ πλευρά επιρρίπτοντας ευθύνες αποκλειστικά προς την Άγκυρα. Υπήρξαν και οι πολιτικοί κύκλοι που αν και θεώρησαν θετική την απουσία επίρριψης ευθυνών προς την τ/κ ηγεσία σε αντίθεση με το πώς ενεργούσε στο παρελθόν.
