Της Μαρίνας Οικονομίδου
Τον Φεβρουάριο που πέρασε, το ΑΚΕΛ πραγματοποιούσε οικονομικό φόρουμ υπό τον τίτλο «Ανάγκη για ένα νέο οικονομικό μοντέλο», στέλνοντας σε πολλούς το μήνυμα πως το κόμμα της Αριστεράς θέλει να κλείσει μια και καλή τα στόματα που λένε πως το κόμμα δεν έχει πρόταση στην οικονομία. Το φόρουμ βεβαίως δεν παρουσίασε μία νέα αριστερή και ολοκληρωμένη πρόταση, αλλά ήταν μία πρώτη προσπάθεια, όπως έλεγαν στα πηγαδάκια της Αριστεράς, να στείλουν το μήνυμα στους επιχειρηματικούς κύκλους που προσκλήθηκαν να μην τους «φοβούνται» και να ξεχάσουν εν μέρει την τελευταία απόπειρα του κόμματος για οικονομική πρόταση, όταν μελετούσε την έξοδο της Κύπρου από το ευρώ το 2013.
Το κατά πόσο αναθάρρησαν από το αποτέλεσμα οι επιχειρηματίες είναι βεβαίως άγνωστο. Το σίγουρο είναι ότι πολλοί από τους προσκεκλημένους έφυγαν με ένα αίσθημα σύγχυσης. Και λέμε σύγχυσης γιατί ενώ κάποιοι ομιλητές που πρόσκειντο στη Δεξιά και τη φιλελεύθερη τάση, όπως ο Τάκης Κληρίδης, ο γενικός διευθυντής του Υπουργείου Οικονομικών ή ακόμα ο κεντρικός τραπεζίτης, έκαναν μία οικονομική ανάλυση προς συγκεκριμένη κατεύθυνση, άκουσαν και στελέχη κομμουνιστικών κομμάτων άλλων χωρών που προσκλήθηκαν ως ομιλητές να αναλύουν με μελανά χρώματα τον καπιταλισμό και να εκφράζουν την ανάγκη εξόδου από το ευρώ. Το φόρουμ συνεπώς αποτύπωσε με τον καλύτερο τρόπο και τη σύγχυση που υπάρχει εντός ΑΚΕΛ να παρουσιάσει συγκεκριμένο αφήγημα στην οικονομία, που θα φέρει κοντά ένα ακροατήριο από την αστική και μεσαία τάξη, χωρίς να ξεφύγει από τις διαχρονικές του αρχές γύρω από την οικονομία. Η ισορροπία αυτή επί του παρόντος δεν έχει βρεθεί με τα στελέχη να παρακολουθούν αμήχανα τις εξελίξεις να τους προσπερνούν. Και λέμε να παρακολουθούν αμήχανα, καθώς γνωρίζουν πως η οικονομία επιστρέφει ως μείζον ζήτημα. Και σε αυτό τον προεκλογικό δεν μπορεί να μην έχουν συγκεκριμένη πρόταση γι’ αυτό το θέμα.
Όταν άλλαξε η επικαιρότητα
Η αλήθεια είναι πως το ΑΚΕΛ, μέχρι και την εξάπλωση της πανδημίας, αποκτούσε έρεισμα και πολιτικούς πόντους, καθώς έπαιζε το χαρτί της διαπλοκής και της διαφθοράς με άνεση. Με άνεση όχι μόνο γιατί δικαίως ή αδίκως υπάρχει η αίσθηση του ηθικού πλεονεκτήματος της Αριστεράς στο οποίο έκτισε το κόμμα αλλά και γιατί κυβέρνηση και κυβερνών κόμμα βρίσκονταν στη γωνιά για το τζετ του Σαουδάραβα, τις δραστηριότητες του δικηγορικού γραφείου του Προέδρου και του οικογενειακού περίγυρου και σίγουρα για τα χρυσά διαβατήρια. Η πανδημία, που εξελίχθηκε γρήγορα σε οικονομική κρίση, βρήκε το κόμμα απροετοίμαστο και έφερε την κυβέρνηση σε πλεονεκτική θέση, καθώς βάσει ερευνών είχε χειριστεί θετικά την κρίση. Ενδεικτικό παράδειγμα της αμηχανίας που εκτυλίχθηκε στην Εζεκία Παπαϊωάννου ήταν το νομοσχέδιο των κρατικών εγγυήσεων. Ο γ.γ. του ΑΚΕΛ Άντρος Κυπριανού είχε ξεκαθαρίσει στον υπουργό Οικονομικών Κωνσταντίνο Πετρίδη ότι το κόμμα της Αριστεράς δεν πρόκειται να στηρίξει το νομοσχέδιο, καθώς διαφωνεί με τη φιλοσοφία του. Κίνηση που θεωρήθηκε σίγουρα έντιμη εντός υπουργείου, καθώς δεν μπήκε στη διαδικασία να παίξει ένα επικοινωνιακό παιχνίδι ή παιχνίδι αέναου τακτικισμού, όπως υπονόησαν πως έπαιξε το ΔΗΚΟ. Έχασε, όμως, την ευκαιρία το κόμμα να αποκτήσει πρωταγωνιστικό ρόλο στις εξελίξεις και περιορίστηκε στον ρόλο του απλού παρατηρητή. Το είπε άλλοτε ευσχήμως ο Άντρος Κυπριανού μετά τη σύσκεψη αρχηγών που πραγματοποιήθηκε μία μέρα πριν από την απόσυρση του νομοσχεδίου. Ότι ο λόγος που έγινε ήταν για να πείσει η κυβέρνηση τον Νικόλα Παπαδόπουλο να στηρίξει το νομοσχέδιο, αγνοώντας κατ’ επέκταση τα «θέλω» του ΑΚΕΛ. Καθόλου τυχαίο ότι ενώ στα κοινωνικά μέσα δικτύωσης, στελέχη του ΔΗΣΥ έψεγαν το ΑΚΕΛ και καλούσαν τα ΑΚΕΛικά στελέχη να απαντήσουν σε μία σειρά ζητημάτων για το θέμα, τα πλείστα στελέχη κρατούσαν αποστάσεις από το πληκτρολόγιο και από την πρώτη γραμμή της μάχης. Φάνηκε και από το γεγονός ότι ενώ μαινόταν όλος αυτός ο πόλεμος γύρω από τις κρατικές εγγυήσεις, στην Εζεκία Παπαϊωάννου εξέδιδαν την ίδια στιγμή ανακοινώσεις για το τζετ του Σαουδάραβα. Θέμα που υπό άλλες συνθήκες σίγουρα θα επικρατούσε στην επικαιρότητα, όμως τη δεδομένη περίοδο το βλέμμα όλων (επιχειρηματιών και εργαζομένων) ήταν γύρω από το τι οικονομικό πακέτο θα έδινε η κυβέρνηση και τι θα περνούσε τελικώς η Βουλή.
Ψάχνοντας πρόταση
«Το θέμα με το ΑΚΕΛ είναι ότι λέει τι πάει λάθος και συνήθως είναι σωστό, όμως δεν λέει τι πρέπει να γίνει για να λειτουργήσουν τα πράγματα σωστά» σημειώνουν κομματικοί κύκλοι. Ένας προεκλογικός, μεσούσης μιας οικονομικής κρίσης, σίγουρα θα δυσκολέψει τον ΔΗΣΥ, καθώς δεν θα μπορεί να δώσει ούτε προεκλογικά δώρα ούτε να απαντήσει στην αυξημένη ανεργία, όμως σίγουρα δεν βοηθά το ΑΚΕΛ. Και αυτή είναι η ουσία του προβλήματος, καθώς στην Εζεκία Παπαϊωάννου αντιλαμβάνονται πως η καχυποψία που είχε καλλιεργηθεί επί διακυβέρνησης Χριστόφια γύρω από την οικονομία δεν έχει ακόμα εγκαταλειφθεί. Καθόλου τυχαίο ότι στις τελευταίες δύο προεδρικές εκλογές, το κόμμα έβαζε ανεξάρτητο υποψήφιο και διαβεβαίωνε πως δεν θα έχει οποιαδήποτε ανάμιξη στην εξουσία. Αντίληψη που, όπως σημειώνουν κομματικά στελέχη, επικρατούσε και επί Εζεκία Παπαϊωάννου, αλλά σε ένα ευρύτερο ακροατήριο έστελνε το μήνυμα πως το κόμμα αυτοαναιρείται. Ο ΔΗΣΥ και τα κόμματα της Δεξιάς σε ευρωπαϊκό επίπεδο έχουν καλλιεργήσει το αφήγημα ότι δεν υπάρχει άλλη εναλλακτική στην οικονομία από την υφιστάμενη –είτε είναι καλή είτε όχι– και επί του παρόντος το κόμμα της Αριστεράς δεν έχει κάνει για να ανατρέψει αυτή την κατάσταση. Δεν βοηθά βεβαίως και το ότι η τελευταία πρόταση που παρουσίασε το κόμμα στην οικονομία –και για την οποία δέχεται επικρίσεις μέχρι σήμερα– είναι η πρόταση για έξοδο από το ευρώ, χωρίς να επανέλθει ακόμα με νέα εναλλακτική πρόταση. Πρόταση που μετά την πανδημία ενδεχομένως να έχει περισσότερο έρεισμα στην ευρύτερη κοινωνία. Μετά την πανδημία γιατί το κόμμα θα μπορούσε να χρησιμοποιήσει το χαρτί της δικαίωσης για την επιμονή του γύρω από το «υγεία για όλους», τους πόντους που κέρδισε με τις προτάσεις του στην παιδεία αλλά και γιατί σε αυτή ακριβώς την περίοδο θα μπορούσε να παρουσιάσει προτάσεις για ανάπτυξη που δεν θα είναι άναρχη (με έμφαση δηλαδή στους πύργους και τα χρυσά διαβατήρια) αλλά με κοινωνική ευαισθησία, έμφαση στο περιβάλλον την οποία να μπορεί να αποδεχτεί τόσο η αστική τάξη όσο και τα μεσαία κοινωνικά στρώματα.
Και κώδικα επικοινωνίας
Για να μπορέσει να αποταθεί και στην αστική τάξη, αλλά και στα μεσαία κοινωνικά στρώματα θα πρέπει να αλλάξει και τους κώδικες επικοινωνίας της για να προσεγγίσει και να ακουστεί σε μία μεγαλύτερη ομάδα ψηφοφόρων. Το γεγονός ότι στο κόμμα συζητούν αν τα στελέχη θα πρέπει να χρησιμοποιούν τα κοινωνικά μέσα δικτύωσης, ή αν αυτό εμπίπτει στο θανάσιμο για την Αριστερά αμάρτημα του παραγοντισμού, είναι κάτι που απασχολεί και κύκλους του κόμματος, καθώς, ενώ ο κόσμος αλλάζει, το κόμμα μένει προσκολλημένο στις κομματικές ομάδες βάσης που μειώνονται αισθητά και στο από πόρτα σε πόρτα. Ένας πιο σύγχρονος κώδικας επικοινωνίας θα βοηθούσε το κόμμα να φέρει κοντά την εξωκοινοβουλευτική αριστερά, η οποία δραστηριοποιείται εντόνως τελευταίως σε μία σειρά ζητημάτων όπως το μεταναστευτικό, οδοφράγματα, περιβάλλον και με την οποία έχουν σίγουρα αρκετές συγκλίσεις.
Η επαφή με Νικόλα και η προοπτική εξουσίας
«Ο προεκλογικός αυτός είναι ιδιαίτερα κρίσιμος για το πού πάει το κόμμα» σημειώνουν στελέχη, εκτιμώντας πως δεν συμφέρει πλέον το ΑΚΕΛ επανάληψη του σκηνικού που εκτυλίχθηκε και του εκλογικού αποτελέσματος του 2016. Η εκτίμηση, πάντως, είναι πως σύμφωνα με έρευνες, ενισχύονται αυτή τη φορά τα δύο μεγάλα κόμματα και το κόμμα θα πρέπει να αλιεύσει ψήφους από τα κόμματα του Κέντρου, τα οποία φυλλοροούν. Στόχος σημειώνουν θα πρέπει να είναι η ανάκαμψη, ο επαναπατρισμός των χιλιάδων ψηφοφόρων που επέλεξαν να απέχουν και κατ’ επέκταση να δοθεί προοπτική εξουσίας. Το πώς θα γίνει κάτι τέτοιο είναι βεβαίως προς συζήτηση. Υπάρχουν και φωνές στα ανώτατα δώματα του κόμματος που μιλούν για συνεργασία αποκλειστικά με μη κυβερνητικές οργανώσεις και τις προοδευτικές τάσεις της Δεξιάς που θέλουν λύση, η επικρατούσα άποψη όμως είναι πως η κατάληψη της εξουσίας θα επιτευχθεί με τη συνεργασία του κόμματος με το Κέντρο. Αν και ο γ.γ. του ΑΚΕΛ λέει επισήμως πως είναι νωρίς για τις όποιες συζητήσεις, είναι ευρέως γνωστό πως έχουν ανοίξει γέφυρες με τον Νικόλα Παπαδόπουλο. Το πώς θα γίνει κάτι τέτοιο και ποιοι θα είναι οι συμβιβασμοί που θα κάνουν τα δύο κόμματα είναι βεβαίως προς συζήτηση. Η συνεργασία με το Κέντρο στο παρελθόν είχε δύο τάσεις που δεν ξέρουμε αν θα επαναληφθεί κάποια εκ των δύο. Η μία ήταν αυτή που ακολουθείτο επί Εζεκία Παπαϊωάννου και διαφάνηκε με το μίνιμουμ πρόγραμμα ότι το ΑΚΕΛ δεν συμμετέχει στη διακυβέρνηση, αλλά στηρίζει ούτως ώστε να μη βγει στην εξουσία η δεξιά. Και η δεύτερη επί Χριστόφια, όταν το κόμμα άρχισε να έχει ρόλο στην εξουσία. Ήδη, πάντως, ξεκίνησαν οι αντιδράσεις για ένα τέτοιο ενδεχόμενο στη βάση του ΑΚΕΛ με αφορμή και την αναδημοσίευση γελοιογραφίας που έκανε ο πρόεδρος του ΔΗΚΟ, η οποία αποδομεί το έργο των δικοινοτικών επιτροπών. Αντιδράσεις που δεν πέρασαν βεβαίως απαρατήρητες εντός κόμματος, με κάποιους να σημειώνουν πως οι διαφορές είναι αγεφύρωτες και άλλους να υπογραμμίζουν την ανάγκη κάποιων συμβιβασμών, αν η προτεραιότητα είναι να φύγει ο ΔΗΣΥ από την εξουσία.
Έντυπη Έκδοση
