Της Μαρίνας Οικονομίδου
Μάχη μέχρι την υστάτη και συγκεκριμένα μέχρι την Πέμπτη, όταν θα υιοθετηθεί το ψήφισμα για ανανέωση της θητείας της ειρηνευτικής δύναμης των Ηνωμένων Εθνών αναμένεται να δώσουν διπλωματικοί κύκλοι τόσο στη Λευκωσία όσο και στη Νέα Υόρκη με στόχο αρκετές αλλαγές του υφιστάμενου προσχεδίου το οποίο δημοσιεύθηκε. Ανώτατες κυβερνητικές πηγές απέφυγαν να κάνουν οποιαδήποτε δήλωση αναφορικά με το ρεπορτάζ της «Κ» σημειώνοντας πως υπάρχει σε εξέλιξη εσωτερική διαβούλευση των 15 και ειδικότερα των 5 μονίμων μελών.
Η ομαλοποίηση και η μη αναγνώριση
Τα νέα στοιχεία που εισάγονται εντός του ψηφίσματος επαναφέρουν το ζήτημα των απευθείας επαφών των δύο πλευρών για όλα τα ζητήματα χωρίς την παρουσία των Ηνωμένων Εθνών. Στόχος μέσω ψηφίσματος είναι οι δύο οντότητες να συνεργάζονται αρμονικά για διάφορα προβλήματα που προκύπτουν χωρίς την εμπλοκή των Ηνωμένων Εθνών. Όπως σημειώνεται δεν συνεπάγεται βεβαίως με αναγνώριση του ψευδοκράτους, αλλά μάλλον με «ομαλοποίηση» του στάτους κβο. Αυτό ακριβώς θέτει ζήτημα στην προοπτική επίλυσης του κυπριακού, την ίδια στιγμή που η διαδικασία βρίσκεται σε εξέλιξη, δυναμιτίζοντας μάλλον την προσπάθεια επίλυσης του κυπριακού. Η ερμηνεία που δίδεται από διπλωματικούς κύκλους είναι ότι κάτι τέτοιο αποτελεί πλήγμα στο ψήφισμα 541 και 550, τα οποία καταδικάζουν ρητά το ψευδοκράτος και θεωρούν όλες του τις δομές παράνομες. «Περνούμε σταδιακά από το παράνομο στο μη αναγνωρισμένο» λένε διπλωματικοί κύκλοι. Η κίνηση αυτή και τα μηνύματα που θα σταλούν για την διαδικασία επίλυσης του κυπριακού ήταν αρκετά ώστε να αρχίσει ένα οργιώδες παρασκήνιο επαφών με μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας για την διαφοροποίησή του.
Η ομαλοποίηση του στάτους κβο
Μέχρι σήμερα, αυτό που ίσχυε ήταν ένας συντονισμός ε/κ και τ/κ πλευράς εκεί όπου κρινόταν απαραίτητο. Είχαν μάλιστα συσταθεί τεχνικές επιτροπές σε ζητήματα που αφορούσαν τον πολιτισμό ή την εγκληματικότητα. Τα πράγματα σήμερα –αν υιοθετηθεί ως έχει το ψήφισμα- διαφοροποιούνται, καθώς το προσχέδιο του ψηφίσματος, προϋποθέτει έναν πιο εντατικό συντονισμό και συνεργασία των δύο πλευρών σε μία πιο ευρεία κλίμακα δραστηριοτήτων, χωρίς τη συμμετοχή των Ηνωμένων Εθνών. Η αστυνομία της Κυπριακής Δημοκρατίας θα έχει δηλαδή συνεργασία με αυτήν του ψευδοκράτους, το υπουργείο δικαιοσύνης με το λεγόμενο υπουργείο δικαιοσύνης κ.ο.κ. Κάτι παρόμοιο είχε επιχειρηθεί το 2004, μετά και την απόρριψη του Σχεδίου Ανάν, όμως αποτράπηκε την υστάτη.
Διπλωματικοί κύκλοι εξηγούν πως κάτι τέτοιο, πέραν του ότι ομαλοποιεί το στάτους κβο, δυσκολεύει και την όποια προσπάθεια να μείνει ανοικτή η προοπτική του κυπριακού. Δεν είναι τυχαίο το ότι η τριμερής διάσκεψη στο Βερολίνο και η ανακοίνωση του γ.γ των Ηνωμένων Εθνών, Αντόνιο Γκουτέρες είχαν ανοίξει μία χαραμάδα ελπίδας για επανέναρξη των συνομιλιών. Οι ίδιοι κύκλοι σημειώνουν πως η κίνηση αυτή προκάλεσε αιφνιδιασμό δεδομένου ότι η διαδικασία επίλυσης του κυπριακού βρίσκεται σε εξέλιξη, αναμένεται να υπάρξει συνομολόγηση των όρων αναφοράς και μπαίνει –έστω και αόριστα- θέμα πραγματοποίησης πενταμερούς διάσκεψης.
Χλιαροί οι σύμμαχοι
Το κύριο ερώτημα που τίθεται βεβαίως είναι πως θα κινηθούν τα μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας. Εκφράζονται ανησυχίες καθώς τα «προβληματικά» σημεία δεν αφορούν μόνο μία παράγραφο αλλά πολλά σημεία που θα πρέπει να τύχουν διαφοροποίησης. Αυτό από μόνο του εμπεριέχει μεγάλο βαθμό δυσκολίας στο να επιτευχθεί όπως σημειώνεται. Η εικόνα που υπάρχει μέχρι στιγμής πάντως, είναι πως ακόμα και παραδοσιακοί σύμμαχοι της Κυπριακής Δημοκρατίας είναι πλέον χλιαροί. Πολιτικοί κύκλοι σημειώνουν πως υπάρχει δυσκολία στη διαφοροποίηση της θέσης τους, αν και πολύ πιθανή θεωρείται η στήριξη της Γαλλίας. Κύκλοι στη Λευκωσίας υπογραμμίζουν άλλωστε την καλή σχέση συνεργασίας της Λευκωσίας με το Παρίσι. Ενδεικτικές και οι θερμές δηλώσεις του Προέδρου της Δημοκρατίας Νίκου Αναστασιάδη απέναντι στον Γάλλο Πρόεδρο Εμανουέλ Μακρόν, κατά τη συνάντηση που είχαν στο Ισραήλ. Ήδη επιχειρούνται επαφές με όλα τα μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας για ανατροπή μίας τέτοιας εξέλιξης.
Με επιχειρήματα
Στα επιχειρήματα της Λευκωσίας μπαίνει το γεγονός ότι ενώ βρίσκεται σε εξέλιξη η διαδικασία για συνομολόγηση των όρων αναφοράς και ζήτημα πραγματοποίησης της πενταμερούς διάσκεψης, τα στοιχεία που μπαίνουν στο προσχέδιο του ψηφίσματος ανοίγουν καινούργια μέτωπα που ενδεχομένως να δυναμιτίσουν την ίδια την προσπάθεια επανέναρξης των συνομιλιών. Πολύ πιθανόν όπως λένε να αποθαρρύνουν κάποιες πλευρές από το να μείνουν προσηλωμένες στη διαδικασία που αποφασίστηκε στο Βερολίνο, ενώ δυσκολεύει και την υποψηφιότητα Ακιντζί η οποία βασίζεται στην προσπάθεια επίλυσης του κυπριακού και επανέναρξης των συνομιλιών.
