Της Μαρίνας Οικονομίδου
Μία απλή συνάντηση ή οι βάσεις για συμμαχία με ορίζοντα τις προεδρικές εκλογές του 2023; Αυτό ήταν το ερώτημα που επαναλαμβανόταν στους κομματικούς διαδρόμους μετά και την αποκάλυψη της συνάντησης Άντρου Κυπριανού και Νικόλα Παπαδόπουλου.
Ο πρόεδρος του ΔΗΚΟ απέφυγε να κάνει οποιαδήποτε δήλωση με τα στελέχη του κόμματος, ωστόσο, να ξεκαθαρίζουν πως το κόμμα του Κέντρου τους συναντάει όλους και συζητάει μαζί τους. Ο Άντρος Κυπριανού και στελέχη του κόμματος ξεκαθάρισαν πως στόχος του ΑΚΕΛ είναι να απομακρύνει τον Νίκο Αναστασιάδη και τον ΔΗΣΥ από την εξουσία. Δήλωση που άνοιξε συζητήσεις στα κομματικά πηγαδάκια για το πού το πάνε οι δύο πολιτικοί άνδρες και κατέδειξε πως η συνάντηση Άντρου Κυπριανού και Νικόλα Παπαδόπουλου είχε εσωκομματικές προεκτάσεις για αμφότερους.
Με πρόθεση να μείνει
«Είναι νωρίς να μιλάμε για τις προεδρικές του ’23», αναφέρουν κύκλοι στην Εζεκία Παπαϊωάννου, ξεκαθαρίζοντας πως η συζήτηση αφορούσε καθαρά το Κυπριακό. Ποιο, όμως, είναι το κοινό έδαφος μεταξύ ΑΚΕΛ και ΔΗΚΟ στο Κυπριακό δεδομένου ότι μέχρι πρόσφατα ο γ.γ. του ΑΚΕΛ έλεγε πως τα δύο κόμματα τα χωρίζει χάος; Τα πάντα ρει και ουδέν μένει, σύμφωνα με τον Ηράκλειτο και πολλά έχουν αλλάξει από την προεκλογική περίοδο του 2018 μέχρι και σήμερα, τα οποία έχουν να κάνουν με τους χειρισμούς του Νίκου Αναστασιάδη τόσο στο Κυπριακό όσο και στα της εσωτερικής διακυβέρνησης.
Η αναθέρμανση της σχέσης των δύο έγινε τον περασμένο Οκτώβριο, όταν οι δύο πολιτικοί αρχηγοί, μετά από πρωτοβουλία του Νικόλα Παπαδόπουλου, βρέθηκαν και εξέφρασαν τις ανησυχίες τους για όσα ακούγονταν ότι συζητάει ο πρόεδρος περί εναλλακτικού σχεδίου και το ενδεχόμενο εμφάνισης μιας μορφής λύσης στο πρότυπο της συνομοσπονδίας. Η ίδια συνάντηση επαναλήφθηκε στο φως της δημοσιότητας, λίγο καιρό αργότερα στα γραφεία του ΑΚΕΛ. Με αφορμή τις εξελίξεις στο Κυπριακό, ανανέωσαν το ραντεβού τους, μετά τη σύσκεψη αρχηγών στη Λεμεσό. Εκεί επανέλαβαν τις ανησυχίες τους για την πορεία του εθνικού ζητήματος, αλλά και την έλλειψη εμπιστοσύνης τους προς το πρόσωπο του προέδρου της Δημοκρατίας. Όπως αναφέρουν πολιτικοί κύκλοι, σε ένα σενάριο εμφάνισης άλλου πλαισίου λύσης τα δύο κόμματα θα δημιουργήσουν ανάχωμα και θα σχεδιάσουν από κοινού την πορεία τους.
Η πρωτοβουλία
Υπάρχει, όμως, κάτι περισσότερο από τις ανησυχίες στο Κυπριακό; Η πρωτοβουλία του Άντρου Κυπριανού δεν είχε συζητηθεί στο Πολιτικό Γραφείο, είχε, όμως, καταγραφεί στη Γραμματεία η πρόθεσή του να διευθετήσει συνάντηση με τον ΔΗΚΟϊκό πρόεδρο. Αυτή η πρόθεση αποτελεί για πολλούς την απαρχή μιας νέας προσέγγισης από την ηγεσία του ΑΚΕΛ, η οποία μέχρι πρόσφατα διέκρινε χάος με τον Ενδιάμεσο. Αυτό ακριβώς δεν πέρασε απαρατήρητο στους ΑΚΕΛικούς κύκλους, καθώς η πρωτοβουλία του Άντρου Κυπριανού για συνεργασίες καταδεικνύει πως όχι μόνο δεν είναι έτοιμος να συνταξιοδοτηθεί πολιτικά, αλλά στρώνει το πλάνο συνεργασιών για την επόμενη πενταετία, με τον ίδιο ως κύριο συνομιλητή.
Τα περί πολιτικής συνταξιοδότησης δεν είναι βεβαίως τυχαία, καθώς ο ίδιος έθεσε τέτοιο θέμα σε συνέντευξή του στην «Κ» μετά τις προεδρικές εκλογές, όταν ανέφερε πως δεν θα διεκδικήσει επανεκλογή του στο εκλογικό συνέδριο του 2020. Στη συνέχεια βεβαίως έσπευσε να κλείσει τη σεναριολογία διαδοχής, υποστηρίζοντας πως τις αποφάσεις του θα τις θέσει στα συλλογικά όργανα. Κίνηση που για κάποιους θεωρήθηκε απαραίτητη, ούτως ώστε να σταματήσουν οι όποιες εσωκομματικές συζητήσεις και ενδεχόμενη εσωστρέφεια πριν από τις ευρωεκλογές και για άλλους τοποθέτηση που δείχνει ότι ο γ.γ. του ΑΚΕΛ άρχισε να κάνει δεύτερες σκέψεις για την πολιτική του συνταξιοδότηση και να σκέφτεται το ενδεχόμενο παραμονής του λίγο ακόμα. Σε αυτό το πλαίσιο δεν θεωρείται καθόλου τυχαία και η συνάντηση με τον Νικόλα Παπαδόπουλο. Όχι επειδή έχουν καταλήξει σε κάποιο πλάνο συνεργασίας, αλλά γιατί στέλνεται το μήνυμα ότι το ΑΚΕΛ είναι έτοιμο να ρίξει γέφυρες και να πλησιάσει τον Ενδιάμεσο.
Το 2020 και η διαδοχολογία
Το τι σκέφτεται βεβαίως ο γ.γ. του ΑΚΕΛ δεν αφήνει αδιάφορους πολλούς εντός και πέριξ της Εζεκία Παπαϊωάννου. Υπάρχουν τα στελέχη που θεωρούν πως ο Άντρος Κυπριανού ανέλαβε το τιμόνι σε μία περίοδο δύσκολη και θα ήταν άδικο να αποχωρήσει, έχοντας στο βιογραφικό του μία σειρά από εκλογικές ήττες. Ιδιαίτερα τώρα που το κόμμα μπαίνει σε τροχιά ανάκαμψης και ο ίδιος αποτελεί το κύριο αντίβαρο του Νίκου Αναστασιάδη. Όπως λένε στελέχη η κόντρα των τελευταίων ετών με τον Νίκο Αναστασιάδη έχει προσθέσει στον κ. Κυπριανού πολιτικούς και ηγετικούς πόντους, με πολιτικούς κύκλους εντός του ΑΚΕΛ, αλλά και ευρύτερα, να τον πιέζουν να παρατείνει την παρουσία του στη Γραμματεία και να διεκδικήσει το 2023 την Προεδρία της Δημοκρατίας.
Υπάρχει, βέβαια, και η τάση εντός του ΑΚΕΛ που υποστηρίζει πως ο Άντρος Κυπριανού θα πρέπει να αποχωρήσει τον Ιούνιο του 2020 από τη Γενική Γραμματεία. Όπως επισημαίνουν, θα έχει κλείσει τον κύκλο του στην ηγεσία του κόμματος θετικά, οδηγώντας το κόμμα σε τροχιά ανάκαμψης και με αυτόν τον τρόπο ίσως να αποτελέσει τον υποψήφιο του ΑΚΕΛ για την προεδρία. Τυχόν παραμονή του στη Γραμματεία θεωρείται πως κλείνει εν πολλοίς την πόρτα σε στελέχη που ήδη θεωρούνται εδώ και καιρό η φυσιολογική διαδοχή, όπως ο Στέφανος Στεφάνου και ο Γιώργος Λουκαΐδης, προκαλώντας σημαντικό κενό στην επόμενη μέρα, χωρίς βέβαια να αποκλείεται και η εμφάνιση τρίτου ενδιαφερόμενου. Όπως σημειώνεται από πολλούς το εκλογικό συνέδριο του 2020 είναι η ιδανική συγκυρία για τον εκπρόσωπο Τύπου του ΑΚΕΛ Στέφανος Στεφάνου να διεκδικήσει την ηγεσία του κόμματος, ενώ τυχόν αναβολή μέχρι και το επόμενο συνέδριο, στο οποίο θα κλείνει τα 59 του χρόνια, περιορίζει κατά πολύ τις κινήσεις για τις όποιες άλλες πολιτικές του φιλοδοξίες.
Το ίδιο περίπου ισχύει και για τον κατά τέσσερα χρόνια νεαρότερό του Γιώργο Λουκαΐδη. Αν και οι δύο δεν έχουν εκφράσει δημοσίως το ενδιαφέρον τους για τη Γραμματεία έχουν ήδη διαμορφωθεί υποομάδες προτίμησης. Ο κ. Στεφάνου, ο οποίος είχε έρθει δεύτερος σε σταυρούς προτίμησης στις βουλευτικές εκλογές στην επαρχία Λευκωσίας, θεωρείται πως έχει ιδιαίτερο έρεισμα στα συλλογικά σώματα του κόμματος, ενώ ο Γιώργος Λουκαΐδης διατηρεί πολύ καλές σχέσεις με την κοινοβουλευτική ομάδα. Σε αυτό το πλαίσιο η όποια συνεργασία με τον ενδιάμεσο χώρο θα εξαρτηθεί από την επόμενη μέρα στο ΑΚΕΛ και από το ποιος θα βρίσκεται στην εξουσία. Η φιλοσοφία της συνεννόησης ΑΚΕΛΔΗΚΟ βρίσκει πρόσφορο έδαφος εντός του κόμματος της Αριστεράς. Στις κομματικές ομάδες βάσης άλλωστε είχε τεθεί έντονα η άποψη πως το ΑΚΕΛ θα πρέπει να κινηθεί αυτή την πενταετία με τέτοιον τρόπο ώστε να διώξει από την εξουσία τον ΔΗΣΥ. Καθόλου τυχαίες και οι δηλώσεις ότι προτεραιότητα του κόμματος είναι να φύγει ο Νίκος Αναστασιάδης και ο ΔΗΣΥ από την εξουσία. Ενδεικτική αυτής της τάσης και η τοποθέτηση του μέλους του Πολιτικού Γραφείου Χρίστου Χριστοφίδη στο ραδιόφωνο του «Πολίτη», όταν ανέφερε πως το ΔΗΚΟ το ενώνουν πολλά περισσότερα με το ΑΚΕΛ παρά με τον Νίκο Αναστασιάδη.
Αντιδράσεις για τη σύμπλευση
Υπάρχουν, όμως, κι εκείνοι που βλέπουν με καχυποψία κάτι τέτοιο και εξακολουθούν να μιλούν για χάος που χωρίζει τα δύο κόμματα. Όπως σημειώνεται από κομματικά στελέχη, το ΑΚΕΛ θα πρέπει να μείνει συνεπές και προσηλωμένο στην επίλυση του Κυπριακού, κάνοντας συνεργασίες με κοινωνικές ομάδες πολιτών, που υποστηρίζουν τη λύση και σε αυτό το πλαίσιο να επιλέξουν και τον υποψήφιο για την Προεδρία. Φέρνοντας ακόμα κοντά, όπως λένε, όχι μόνο ένα αριστερό ακροατήριο, που είχε χάσει το ΑΚΕΛ επί εποχής ΑΔΗΣΟΚ, αλλά και το συναγερμικό προοδευτικό ακροατήριο, που διαφωνεί πλέον με τους χειρισμούς Αναστασιάδη. Ενδεικτική η τοποθέτηση του Νεοκλή Συλικιώτη σε συνέντευξή του στον «Φιλελεύθερο», που επεσήμανε πως η πολιτική του Νίκου Αναστασιάδη των τελευταίων χρόνων στο Κυπριακό θυμίζει αυτήν του Νικόλα Παπαδόπουλου. Κίνηση που ενόχλησε ΔΗΚΟϊκά στελέχη. Παρόμοιες τοποθετήσεις που πυροδότησαν το κλίμα έγιναν και στο παρελθόν. Όταν για παράδειγμα κατά την κρίση στον Συνεργατισμό, ο Γιώργος Λουκαΐδης υπενθύμισε μέσω tweet του τη συμπόρευση Αβέρωφ-Νικόλα στην οικονομία.
Περίοδος αποφάσεων για το πολιτικό μέλλον του Νικόλα
Κάθε άλλο παρά αρνητικά είδαν στον πέμπτο όροφο του ΔΗΚΟ την αποκάλυψη της συνάντησης του Νικόλα Παπαδόπουλου με τον Άντρο Κυπριανού, καθώς θεωρήθηκε μία καλή ευκαιρία να ζυγίσει αντιδράσεις σε μία περίοδο αναίμακτη. Η επίσημη τοποθέτηση είναι πως το ΔΗΚΟ συναντάται με όλες τις πολιτικές δυνάμεις, μιας και αυτές είναι πάντοτε χρήσιμες. Όπως είχε καταγραφεί και στο παρελθόν από την «Κ», τις όποιες συνεργασίες θεωρούν πως θα τις καθορίσουν οι βουλευτικές εκλογές και το αποτέλεσμα που θα έχει το κάθε κόμμα. Σήμερα για παράδειγμα τα πράγματα έχουν αλλάξει άρδην από την περίοδο του 2016.
Τότε όλα συνηγορούσαν για συνεργασία των κομμάτων του ενδιάμεσου χώρου, καθώς το ποσοστό τους ξεπερνούσε εκείνο του ΑΚΕΛ. Το αποτέλεσμα των προεδρικών εκλογών του 2018, αλλά και το τι διαμείβεται στα κόμματα του Κέντρου το τελευταίο διάστημα κατέδειξαν πως ο ενδιάμεσος στην εξουσία, χωρίς άλλες πολιτικές συνέργιες αποτελεί ένα πολύ δύσκολο σενάριο. Το ερώτημα είναι κατά πόσο ο Νικόλας Παπαδόπουλος είναι έτοιμος να αλλάξει πλεύση και να προσεγγίσει θετικά το ΑΚΕΛ, που μέχρι προχθές το κατήγγειλε για επικίνδυνες υποχωρήσεις στο Κυπριακό. Αυτό βέβαια θα εξαρτηθεί και από το αποτέλεσμα των συνομιλιών. Αν δηλαδή δεν υπάρχουν εξελίξεις στο Κυπριακό ή στο ενδεχόμενο που συζητείται άλλη μορφή λύσης, τότε και για το ΔΗΚΟ και για το ΑΚΕΛ θα είναι εύκολο να διαγραφούν οι προηγούμενες πύρινες δηλώσεις ένθεν και ένθεν.
Βουλή ή προεδρία
Το σίγουρο είναι πως ο Νικόλας Παπαδόπουλος έχει ρίξει κατά πολύ τους τόνους. Ίσως επειδή βρισκόμαστε πολύ μακριά από έναν προεκλογικό ή γιατί το αποτέλεσμα του 2018 φαίνεται να τον έκανε να αναθεωρήσει τη έντονη θέση του. Θα πρέπει βέβαια σε αυτή την περίοδο περισυλλογής να αποφασίσει κατά πόσο θα μείνει εκτός της προεδρολογίας για το 2023, βάζοντας παρακαταθήκη για το 2028 και να δει θετικά την προεδρία της Βουλής. Ένα τέτοιο σενάριο σίγουρα ευνοεί το ΑΚΕΛ. Και αυτό γιατί θα έχει χρόνο να δουλέψει σε βάθος χρόνου εντός του ακροατηρίου του την υποψηφιότητα Νικόλα.
Το σενάριο του Νικόλα Παπαδόπουλου στην προεδρία της Βουλής βολεύει βέβαια και τον ΔΗΣΥ. Εδώ και καιρό άλλωστε ακούγεται στο παρασκήνιο πως ο Αβέρωφ Νεοφύτου έχει κλειστή συμφωνία με τον Νικόλα Παπαδόπουλο, με στόχο να τον στηρίξει για την προεδρία της Βουλής και αυτός με τη σειρά του να στηρίξει τον Αβέρωφ Νεοφύτου για την προεδρία του 2023. Σενάριο που απορρίπτουν αναφανδόν στο ΔΗΚΟ και το εμπερικλείουν στα εσωκομματικά παιχνίδια εξουσίας του ΔΗΣΥ. Ένα σενάριο προσέγγισης ΔΗΚΟ-ΑΚΕΛ θεωρείται εντός του ΔΗΚΟ πως θα σταματήσει τις αντιδράσεις της δηκοϊκής βάσης που βλέπει με ανησυχία τη μακροχρόνια απομάκρυνση του κόμματος από την εξουσία. Θεωρείται πως θα αποδυναμώσει και τη Δημοκρατική Παράταξη, η οποία όχι μόνο παρουσιάζει δυναμική, αλλά διαμορφώνει ήδη ένα φιλόδοξο ψηφοδέλτιο για τις βουλευτικές εκλογές.
Το ανοικτό παράθυρο συζητήσεων με το ΑΚΕΛ θεωρείται πως θα κρατήσει κοντά στελέχη που φλερτάρουν με τη Δημοκρατική Παράταξη, αλλά και άλλα δηκοϊκά μέλη, τα οποία διατηρούν πολύ καλή σχέση με τον Μάριο Καρογιάν. Θεωρείται πως θα σταματήσει και την γκρίνια που επικρατεί το τελευταίο διάστημα μεταξύ στελεχών που ανησυχούν για τις βουλευτικές εκλογές και για το πολιτικό τους μέλλον. Ενδεικτικές οι συνομιλίες που γίνονται στα κοινωνικά μέσα δικτύωσης, αφήνοντας αιχμές για το ποιοι εκπροσωπούν το κόμμα στα τηλεοπτικά πάνελ. Σε αυτό το πλαίσιο εντάσσεται ο αντιπρόεδρος του ΔΗΚΟ Αλέκος Τρυφωνίδης, ο Μαρίνος Μουσιούττας και ο πρώην υποψήφιος του ΔΗΚΟ για τη δημαρχία Στροβόλου Χρίστος Τσίγκης, οι οποίοι αντιδρούν για την υπερεκπροσώπηση στελεχών στα ΜΜΕ που βρίσκονται κοντά στον Νικόλα Παπαδόπουλο και αποτελούν σύμφωνα με τον κ. Τσίγκη το «παπικό κονκλάβιο», όπως οι Άθως Αντωνιάδης, Χρύσης Παντελίδης και Γιώργος Σολωμού.
Αντιδράσεις από τους σκληρούς
Το ανοικτό παράθυρο για συνεργασία με το ΑΚΕΛ βεβαίως προκαλεί και σημαντικές αντιδράσεις εντός του ΔΗΚΟ. Πρόσωπα, όπως ο εκπρόσωπος Τύπου του κόμματος Παύλος Μυλωνάς και ο βουλευτής Αμμοχώστου Ζαχαρίας Κουλίας έχουν ήδη εκφράσει διαφωνίες. Τις συναντήσεις βεβαίως παρακολουθούν και οι άλλοτε σύμμαχοι τού ΔΗΚΟ στις εκλογές, όπως η Αλληλεγγύη, η οποία έχει στείλει το μήνυμα πως σε τέτοιες συνεργασίες, δεν θα είναι συνοδοιπόρος. Το ερώτημα βεβαίως είναι ποιες είναι οι εναλλακτικές των εν λόγω κομμάτων, δεδομένων και των ποσοστών, που –βάσει δημοσκοπήσεων– φαίνεται να έχουν αυτή τη στιγμή. Έγκυρες πηγές, πάντως, επισημαίνουν πως θα γίνει προσπάθεια το επόμενο διάστημα ώστε να αναζωπυρωθεί η συμμαχία του ενδιάμεσου χώρου. Το πόσο αυτή έχει προοπτικές χωρίς δεκανίκι, είτε από δεξιά είτε από αριστερά, θα διαφανεί το επόμενο διάστημα.
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
