Της Μαρίνας Οικονομίδου
Η κίνηση του προέδρου της Δημοκρατίας να ζητήσει την περασμένη Παρασκευή επέκταση των κυρώσεων της Ε.Ε. έναντι φυσικών και νομικών προσώπων που εμπλέκονται στο παράνομο γεωτρητικό πρόγραμμα της Τουρκίας στην ΑΟΖ της Κυπριακής Δημοκρατίας, όπως επίσης και η έκκλησή του για στήριξη του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου στην απόφαση που ήδη έχει ληφθεί στο Συμβούλιο Εξωτερικών Υποθέσεων, για ετοιμασία δέσμης περαιτέρω μέτρων που θα επιβληθούν στην Τουρκία, δεν προκαλούσε έκπληξη στους πολιτικούς διαδρόμους. Εδώ και καιρό γίνονται διεργασίες στο παρασκήνιο για επέκταση των κυρώσεων, με την κυβέρνηση να επιδιώκει κυρώσεις σε τρία νομικά πρόσωπα (TPAO,και δύο θυγατρικές) και σε πέντε φυσικά πρόσωπα (γενικός διευθυντής της TPAO,και ενδεχομένως του υφυπουργού Ενέργειας). Η επιδίωξη για επιπλέον κυρώσεις γίνεται σε μία περίοδο που οι εντάσεις και οι τουρκικές προκλήσεις εντείνονται με τα σενάρια και τις πιθανότητες πραγματοποίησης ενός επεισοδίου στη, νοτιοανατολική Μεσόγειο να αυξάνονται μέρα με τη μέρα. Το ενδιαφέρον βεβαίως, είναι ότι εντός της Ε.Ε. οι απόψεις διίστανται για το πώς θα τύχει διαχείρισης η τουρκική προκλητικότητα. Αν δηλαδή θα πρέπει να σκληρύνει τη στάση της η Ε.Ε. ή αν θα πρέπει να επιχειρήσει αποκλιμάκωση του ήδη τεταμένου κλίματος.
Η Λευκωσία είδε με ιδιαίτερη δυσφορία τις «χλιαρές» δηλώσεις του ύπατου αρμοστή της Ε.Ε. Ζοζέπ Μπορέλ στην Άγκυρα και ο υπουργός Εξωτερικών Νίκος Χριστοδουλίδης φρόντισε να το δείξει με τη δήλωσή του ότι ο κ. Μπορέλ θα μπορούσε να είναι πιο ξεκάθαρος στις δηλώσεις του. Από πλευράς Λευκωσίας εκφράστηκε και έντονα η δυσφορία για την πρόταση Τσαβούσογλου ώστε η Κυπριακή Δημοκρατία να συνομιλήσει με τον Κουντρέτ Οζερσάι για το θέμα των υδρογονανθράκων στις επαφές με την Ε.Ε. Στις Βρυξέλλες ο Νίκος Χριστοδουλίδης συναντήθηκε με τον Ζοζέπ Μπορέλ και τον Νίκο Δένδια, συζήτησαν διεξοδικά το θέμα στο περιθώριο του Συμβουλίου Εξωτερικών Υποθέσεων. Υπήρξε και σχετική συνεννόηση με τον Γάλλο υπουργό Εξωτερικών για το πώς θα αντιδράσουν στη συνεδρία του Συμβουλίου Εξωτερικών Υποθέσεων στο περιθώριο. Η Λευκωσία είχε επισημάνει πως η τουρκική προκλητικότητα πρέπει να τύχει απάντησης, κάνοντας αναφορά στη στάση της Ε.Ε. κατά της Ρωσίας λόγω της κρίσης στην Ουκρανία. Η Γερμανία, πάντως, μέσω του Γερμανού υπουργού Εξωτερικών Χάικο Μάας, έθεσε τις επιφυλάξεις της για το πώς θα τύχει απάντησης η τουρκική προκλητικότητα δεδομένου και του μεταναστευτικού που αποτελεί το μείζον ζήτημα για τη χώρα. Το τι θα γίνει τελικώς, είναι ένα ζήτημα που παραμένει ανοικτό καθώς εδώ και ένα χρόνο συζητούνται κυρώσεις τη στιγμή που η Τουρκία εντείνει τις προκλήσεις της.
Η γερμανική προσέγγιση
Η θέση της Γερμανίας, που προεδρεύει του Συμβουλίου της Ε.Ε.για το πώς θα πρέπει να αντιμετωπιστεί η τουρκική προκλητικότητα, είναι σε πλήρη γνώση της κυβέρνησης. Όπως αναφέρουν διπλωματικές πηγές στη Λευκωσία, η Γερμανία επιδιώκει θετικότερη προσέγγιση σε ό,τι αφορά την Τουρκία θεωρώντας τις κυρώσεις αναποτελεσματικές. Σύμφωνα με εκτιμήσεις διπλωματικών κύκλων, δεδομένων και των οικονομικών προβλημάτων που αντιμετωπίζει η Τουρκία, θα πρέπει αντί να «προκαλείται» από την Ε.Ε. με κυρώσεις να δοθούν οικονομικά κίνητρα στην Τουρκία ως αντάλλαγμα με την αποκλιμάκωση των εντάσεων στην περιοχή. Καθόλου τυχαίο ότι ανέλαβε την πρωτοβουλία που αποκάλυψε προ ημερών ο Μεβλούτ Τσαβούσογλου για συνάντηση στο Βερολίνο, Γερμανίας-Ελλάδας-Τουρκίας ούτως ώστε να επιχειρήσει αποκλιμάκωση της κρίσης μέσω του διαλόγου. Στο Βερολίνο βεβαίως παρευρέθηκαν τεχνοκράτες της κυπριακής κυβέρνησης το ίδιο διάστημα. Οι εκτιμήσεις διπλωματικών κύκλων στη Λευκωσία είναι πως το Βερολίνο θέλει με κάθε τρόπο να αποφύγει ένα θερμό επεισόδιο κατά τη διάρκεια της προεδρίας της και με δεδομένο μάλιστα ότι οι ΗΠΑ βρίσκονται εντελώς απούσες από την όλη διαδικασία λόγω των προεδρικών εκλογών, αλλά και της εσωτερικής κρίσης που διέρχονται. Και η Ελλάδα, ωστόσο, φαίνεται να επιθυμεί τον διάλογο. Δεν είναι μόνο το ότι απέφυγε να συζητήσει το θέμα οριοθέτησης της ΑΟΖ με την Κύπρο ούτως ώστε να μη δώσει αφορμές στην Τουρκία. Η Τουρκία έχει αναφέρει πολλές φορές ότι θα στείλει ερευνητικά σκάφη ανοικτά της Κρήτης και νοτίως του Καστελόριζου και αυτό σίγουρα δεν υποτιμάται καθόλου από την κυβέρνηση Μητσοτάκη.
Αναθερμαίνονται οι σχέσεις
Η συνάντηση του προέδρου της Δημοκρατίας με τον Έλληνα πρωθυπουργό στο Μαξίμου, είναι κάτι το οποίο προετοιμαζόταν εδώ και καιρό. Στη Λευκωσία παραδέχονται πως οι σχέσεις ήταν ιδιαίτερα ψυχρές το τελευταίο διάστημα. Ήταν τα ΜΜΕ που έκαναν λόγο για πολιτική μαξιμαλισμού που ακολουθεί η Κύπρος, με την Ελλάδα να την ακολουθεί πιστά, ήταν και η φημολογία ψύχρανσης στις σχέσεις των δύο πολιτικών ανδρών, μετά την κίνηση Αναστασιάδη να στηρίξει τον Αλέξη Τσίπρα στη συμφωνία των Πρεσπών. Πέραν τούτου, η αλήθεια είναι πως στα διπλωματικά πηγαδάκια της Αθήνας πολλές φορές έθεσαν θέμα ότι η κυβέρνηση Μητσοτάκη δεν γνωρίζει τελικώς τι θέλει η κυβέρνηση Αναστασιάδη σε ό,τι αφορά την εξωτερική πολιτική. Γι’ αυτό ακριβώς τον λόγο υπήρξαν το προηγούμενο διάστημα επισκέψεις για εξομάλυνση του κλίματος, πρώτα με την επίσκεψη Αβέρωφ Νεοφύτου και Χάρη Γεωργιάδη και στη συνέχεια η επίσκεψη Νίκου Χριστοδουλίδη. Από τις συναντήσεις βγήκε το συμπέρασμα πως μπροστά σε αυτή την κρίση και την ένταση της τουρκικής προκλητικότητας, οι δύο χώρες δεν πρέπει να παρουσιάζονται χωρίς κοινό βηματισμό. Όπως σημειώνουν κυβερνητικές πηγές, η συνάντηση Αναστασιάδη-Μητσοτάκη έγινε σε εξαίρετο κλίμα. Σε εκείνη ακριβώς τη συνάντηση, ο Έλληνας πρωθυπουργός ενημέρωσε τον πρόεδρο Αναστασιάδη για τη συνάντηση στο Βερολίνο, η οποία δεν ήταν μέχρι τότε σε γνώση της Λευκωσίας.
Έντυπη Έκδοση
