Του Απόστολου Τομαρά
Πολιτικές, ποινικές και πειθαρχικές ευθύνες εντοπίζει το τελικό πόρισμα της Ερευνητικής Επιτροπής για τις πολιτογραφήσεις, το έργο της οποίας ολοκληρώθηκε με την παράδοση του, στον Γενικό Εισαγγελέα της Δημοκρατίας. Στο πόρισμα 700 και πλέον σελίδων, καταγράφονται τα ευρήματα της Επιτροπής τα οποία δεν είναι διόλου κολακευτικά, πρώτα και κύρια για την διαχείριση του ΚΕΠ σε επίπεδο κυβερνήσεων, από το 2007 έως και το 2020. Όπως αναφέρονται στα συμπεράσματα της Επιτροπής:
-Κατά την περίοδο 2007-2020, υπήρξε μαζική παρανομία, δηλαδή υπέρβαση του σχετικού Νόμου, από πλευράς Υπουργικού Συμβουλίου και από άλλους, αναφορικά με την πολιτογράφηση μελών των οικογενειών των Επενδυτών – Επιχειρηματιών και διευθυντικών στελεχών Εταιρειών – Επενδυτών.
-Το Υπουργείο Εσωτερικών, ενώ το 2015 και το 2016 είχε στην κατοχή του γνωματεύσεις της Νομικής Υπηρεσίας, σύμφωνα με τις οποίες η κατ’ εξαίρεση πολιτογράφηση των μελών των οικογενειών των επενδυτών ήταν, ενδεχομένως, παράνομη, εντούτοις συνέχισε την ίδια πρακτική μέχρι το 2020, χρονιά κατά την οποία τροποποιήθηκε ο Νόμος.
-Είναι προφανές ότι το ΚΕΠ λειτουργούσε από το 2007 μέχρι τις 17.08.2020 με κενά και ελλείψεις, χωρίς επαρκές Νομοθετικό και σχεδόν καθόλου Κανονιστικό πλαίσιο. Επίσης, απουσίαζαν οι ασφαλιστικές δικλείδες, η ορθή νομική καθοδήγηση, αλλά και οι επαρκείς έλεγχοι, έστω και ως προς τους ισχύοντες Νόμους και Κανονισμούς.
Όπως διευκρινίζεται στο πόρισμα, διαχρονικά οι, καθ’ υπέρβαση του Νόμου, Πράξεις του Υπουργικού Συμβουλίου είναι μεν ακυρώσιμες, υπό προϋποθέσεις, αλλά δεν επισύρουν ποινική ευθύνη για τα Μέλη του Υπουργικού Συμβουλίου, εκτός εάν έγιναν σκόπιμα και με σκοπό την καταδολίευση, πράγμα που δεν διαπιστώθηκε από τα ενώπιον μας στοιχεία.
Πολιτικές-ποινικές ευθύνες
Πέρα από ποινικές και πειθαρχικές ευθύνες, η Ερευνητική στο πόρισμά της εντόπισε και υποδεικνύει την ύπαρξη πολιτικών ευθυνών, σημειώνοντας πως η ανάληψή τους επαφίεται στους επηρεαζόμενους και γενικά στην πολιτική ζωή του τόπου. Στο κομμάτι των ποινικών ευθυνών που εντοπίσθηκαν, αυτές βαρύνουν, κυρίως, αιτητές – επενδυτές και επιχειρηματίες, αλλά και παρόχους ή και συνεργάτες τους. Επιπρόσθετα, εντοπίστηκαν και ενδεχόμενες πειθαρχικές ή δεοντολογικές ευθύνες. Στο πόρισμα γίνεται αναφορά σε συγκεκριμένες περιπτώσεις, στις οποίες παρατηρήθηκε ότι ορισμένοι πάροχοι, δικηγόροι, λογιστές, Τράπεζες, κτηματομεσίτες και επιχειρηματίες ανάπτυξης γης δεν ανταποκρίθηκαν, επαρκώς, στις νομικές και άλλες υποχρεώσεις τους. Σε κάποιες δε περιπτώσεις, ούτε τα εποπτικά σώματα των παρόχων προέβησαν στους απαραίτητους ελέγχους.
Το κάλεσμα
Η Ερευνητική Επιτροπή στο πόρισμά της, καλεί όλους τους αρμόδιους όπως αξιοποιήσουν πλήρως τα στοιχεία που περιλαμβάνονται σε αυτό και όπως προχωρήσουν καθηκόντως στην αναζήτηση και τιμωρία όσων ευθύνονται, ανάλογα με τον τύπο και τον βαθμό της ευθύνης τους. Η Επιτροπή εισηγείται, επίσης, την εξέταση του ενδεχομένου ανάκλησης πολιτογραφήσεων, σε 85 υποθέσεις, από την εξέταση των οποίων προέκυψε ότι , ενδεχομένως, οι αιτητές να ευθύνονται για ποινικά ή άλλα αδικήματα, με απώτερο στόχο την εξασφάλιση της πολιτογράφησης, ή των οποίων η πολιτογράφηση δύναται να ανακληθεί σύμφωνα με το Νόμο ή και για άλλους λόγους δημοσίου συμφέροντος. Επίσης η Ερευνητική Επιτροπή υποδεικνύει όπως για τον πολύ μεγάλο αριθμό των πολιτογραφήσεων που έγιναν καθ’ υπέρβαση του Νόμου, χωρίς, ωστόσο, να ευθύνονται οι αιτητές, το ζήτημα της ανάκλησης είναι ιδιαίτερα πολύπλοκο, αφού δυνατόν να δημιουργήθηκαν κεκτημένα δικαιώματα, δυνάμει του Κυπριακού ή του Ενωσιακού Δικαίου.
Γενικός Εισαγγελέας
Την διαβεβαίωση ότι εκεί και όπου εντοπίζονται συνθήκες που δικαιολογούν ποινικές ανακρίσεις και την προσαγωγή προσώπων ενώπιον της Δικαιοσύνης, η Νομική Υπηρεσία θα πράξει το καθήκον της στο ακέραιο έδωσε ο Γενικός Εισαγγελέας της Δημοκρατίας. Παραλαμβάνοντας το τελικό πόρισμα ο Γιώργος Σαββίδης ανάφερε ότι «όπως και στην περίπτωση της ενδιάμεσης έκθεσης, η τελική έκθεση που μου παραδίδεται σήμερα θα τύχει σε πρώτο στάδιο ενδελεχούς μελέτης από την Νομική Υπηρεσία. Στη συνέχεια, και όπως ακριβώς έλαβα τη δέσμευση τόσο προς εσάς όσο και δημόσια, θα δοθεί στη δημοσιότητα κατά τον ίδιο τρόπο που δόθηκε η ενδιάμεση έκθεση της Επιτροπής». Πρόσθεσε ότι οι περιπτώσεις γίνεται εισήγηση για ανάκληση υπηκοοτήτων θα παραπεμφθούν στα αρμόδια όργανα του κράτους για μελέτη και λήψη αποφάσεων. Το ίδιο θα γίνει και για τις περιπτώσεις που εντοπίζονται πιθανότητα ύπαρξης πειθαρχικών ευθυνών είπε ο Γενικός Εισαγγελέας της Δημοκρατίας.
