ΚΥΠΕ
Πρόταση για τη σύσταση μηχανισμού έρευνας, εκταφής και αναγνώρισης λειψάνων πεσόντων που τάφηκαν σε γνωστούς και άγνωστους χώρους στις κατεχόμενες περιοχές, καταθέτει την Τετάρτη, στο Υπουργικό, ο Επίτροπος Προεδρίας Φώτης Φωτίου, σύμφωνα με δήλωσή του στο ΚΥΠΕ. Πρόκειται για περίπου 700 υποθέσεις Ελληνοκυπρίων και εξ Ελλάδος πεσόντων κατά ή συνεπεία της τουρκικής εισβολής και του πραξικοπήματος.
Στη δήλωσή του ο κ. Φωτίου αναφέρει ότι «πάγια πολιτική της παρούσας Κυβέρνησης είναι η επίλυση των ανθρωπιστικών προβλημάτων που δημιούργησε η τουρκική εισβολή και η συνεχιζόμενη κατοχή της πατρίδας μας».
Στο πλαίσιο αυτό, σημειώνει, πραγματοποιήθηκαν εκταφές στις ελεύθερες περιοχές όπως για παράδειγμα του Τύμβου της Μακεδονίτισσας, του νοσοκομείου Αθαλάσσας, των ομαδικών τάφων του πραξικοπήματος, της ακταιωρού ΦΑΕΘΩΝ, καθώς και άλλες.
«Στόχος της προσπάθειας είναι να δοθούν απαντήσεις στις δοκιμαζόμενες οικογένειες, χωρίς οποιεσδήποτε σκοπιμότητες, ώστε οι οικογένειες να κλείσουν το οδυνηρό κεφάλαιο του χαμού των δικών τους ανθρώπων και οι νεκροί να τύχουν μιας αξιοπρεπούς ταφής, σύμφωνα με τη θρησκεία και τις παραδόσεις μας», αναφέρει στη δήλωσή του στο ΚΥΠΕ ο κ. Φωτίου.
Υπενθυμίζει ότι στο πλαίσιο του προγράμματος εκταφών και αναγνώρισης λειψάνων της Κυπριακής Δημοκρατίας πραγματοποιήθηκαν, μετά από αιτήματα οικογενειών και υποθέσεις Τουρκοκυπρίων, οι οποίες δεν είναι καταχωρημένες στον κατάλογο της ΔΕΑ.
Σύμφωνα με τον κ. Φωτίου, το Υπουργικό Συμβούλιο με απόφαση του στις 4 Μαΐου 2000 μεταξύ άλλων είχε αποφασίσει όπως καταρτιστεί πλήρης κατάλογος πεσόντων Ελληνοκυπρίων και Ελλαδιτών, που έχασαν τη ζωή τους κατά ή συνεπεία της τουρκικής εισβολής και του πραξικοπήματος.
Ο κ. Φωτίου συνεχίζει λέγοντας ότι κατά την ετοιμασία του καταλόγου πεσόντων «διαφάνηκε ότι πέραν των 500 περιπτώσεων αφορούσαν υποθέσεις πεσόντων που τάφηκαν σε γνωστούς ή άγνωστους χώρους στις κατεχόμενες περιοχές».
Οι υποθέσεις αυτές, αναφέρει κληθείς να διευκρινήσει, δεν περιλαμβάνονταν στις υποθέσεις των 1493 αγνοουμένων που κατατέθηκαν στη ΔΕΑ.
Επίσης, σημειώνει, από τον αρχικό κατάλογο αγνοουμένων των 1619, αφαιρέθηκαν ακόμα 126 υποθέσεις που και αυτές δεν περιλαμβάνονταν στις υποθέσεις των 1493 που κατατέθηκαν στη ΔΕΑ.
Δηλαδή, αναφέρει, οι δυο αυτές κατηγορίες αφορούσαν περίπου 700 υποθέσεις, στις οποίες περιλαμβάνονται και υποθέσεις Ελλαδιτών πεσόντων.
Με την έναρξη του προγράμματος εκταφών και αναγνώρισης λειψάνων της ΔΕΑ, το 2006 κατατέθηκαν 537 υποθέσεις πεσόντων, καθώς και οι 126 υποθέσεις που είχαν αρχικά αφαιρεθεί από τον κατάλογο των 1619 αγνοουμένων, ανέφερε, προσθέτοντας ότι στη συνέχεια κατατέθηκαν και άλλες υποθέσεις μετά από αιτήματα των οικογενειών.
Με την κατάθεση των πιο πάνω υποθέσεων κατατέθηκαν επίσης τράπεζα γενετικού υλικού καθώς και τράπεζα με προθανάτια στοιχεία από τις οικογένειες που είχαν εντοπιστεί την περίοδο εκείνη, ενημερώνει.
Ο Επίτροπος Προεδρίας αναφέρει ακόμη ότι η ΔΕΑ δεν πραγματοποιεί εκταφές και αναγνωρίσεις λειψάνων από γνωστούς χώρους που τάφηκαν επώνυμοι πεσόντες. Διευκρινίζει, όμως, ότι στα πλαίσια του προγράμματος της ΔΕΑ εξακολουθούν να ταυτοποιούνται και τα λείψανα πεσόντων, τα οποία εντοπίζονται στον ίδιο τάφο μαζί με λείψανα αγνοουμένων.
Στη δήλωσή του στο ΚΥΠΕ ο κ. Φωτίου σημειώνει επίσης ότι από την έναρξη του προγράμματος εκταφών της ΔΕΑ «υπάρχει σωρεία αιτημάτων, προς τον Επίτροπο Προεδρίας, από οικογένειες πεσόντων για εκταφή, αναγνώριση και επιστροφή των λειψάνων τους για αξιοπρεπή ταφή, σύμφωνα με τις θρησκευτικές και κοινωνικές παραδόσεις μας».
«Αιτήματα για εκταφή των λειψάνων Ελλαδιτών πεσόντων έχουν διαβιβαστεί και από την Πρεσβεία της Ελλάδας καθώς και από Ελλαδίτες βουλευτές», αναφέρει.
Παράλληλα, διαβεβαιώνει ότι η Κυβέρνηση «λαμβάνει σοβαρά υπόψη τα αιτήματα των οικογενειών όπως και την ανθρωπιστική διάσταση του όλου προβλήματος».
«Για τις πλείστες οικογένειες οι υποθέσεις των δικών τους θα έπρεπε, από υπηρεσιακής πλευράς, να θεωρούνται αγνοούμενοι για το λόγο ότι οι οικογένειες δεν ήταν παρούσες κατά την ταφή ή ενημερώθηκαν για τις συνθήκες θανάτου και ταφής των συγγενών τους. Υπάρχουν πάρα πολλές περιπτώσεις που ο χώρος ταφής δεν είναι γνωστός στις οικογένειες», προσθέτει.
«Με γνώμονα την ανθρωπιστική διάσταση του προβλήματος και τις ανάγκες και αιτήματα των οικογενειών, θεωρήσαμε ότι ενδείκνυται η άμεση ανάληψη πρωτοβουλιών και ενεργειών και σε τεχνοκρατικό επίπεδο, για αντιμετώπιση του ανθρωπιστικού αυτού προβλήματος», τονίζει.
Στο πλαίσιο αυτό, ενημερώνει, «θα υποβληθεί στο Υπουργικό Συμβούλιο πρόταση για τη σύσταση μηχανισμού έρευνας, εκταφής και αναγνώρισης λειψάνων πεσόντων που τάφηκαν σε γνωστούς και άγνωστους χώρους στις κατεχόμενες περιοχές».
Σημειώνει, επίσης, ότι για σκοπούς προγραμματισμού και ετοιμασίας της υποδομής αποφασίστηκε η υλοποίηση των πιο κάτω:
I. Πραγματοποίηση ερευνών και μελέτη των φακέλων των αρμοδίων υπηρεσιών για εντοπισμό πληροφοριών.
II. Χαρτογράφηση των χώρων που τάφηκαν επώνυμοι πεσόντες.
III. In situ καταγραφή και φωτογράφηση των χώρων ταφής, εκεί όπου είναι δυνατόν.
IV. Ετοιμασία καταλόγου με τους γνωστούς χώρους ταφής πεσόντων στις κατεχόμενες περιοχές
V. Επικαιροποίηση της τράπεζας γενετικών δεδομένων και ανθρωπολογικών στοιχείων από μέλη των οικογενειών.
Ο μηχανισμός, προσθέτει, θα τελεί υπό την πολιτική εποπτεία του Επιτρόπου Προεδρίας, ο οποίος θα έχει τον άμεσο συντονισμό και οργάνωση σε πολιτικό επίπεδο της όλης προσπάθειας.
«Η πραγματοποίηση εκταφών συναρτάται με τις πολιτικές εξελίξεις και τη δυνατότητα επίτευξης συμφωνίας, στα πλαίσια των καλών υπηρεσιών των Ηνωμένων Εθνών», καταλήγει ο κ. Φωτίου.
