ΚΛΕΙΣΙΜΟ
Loading...
 

Στο ψάξιμο συμμάχων για τις κυρώσεις

Ενόσω η τουρκική προκλητικότητα κορυφώνεται τα μέτρα της Ε.Ε σκαλώνουν λόγω και της απροθυμίας κάποιων κρατών μελών

Της Μαρίνας Οικονομίδου

Της Μαρίνας Οικονομίδου

economidoum@kathimerini.com.cy

Όσο η Λευκωσία ανέμενε από τις Βρυξέλλες ξεκάθαρη απόφαση γύρω από τη ζήτημα των κυρώσεων έναντι της Τουρκίας για τις παραβιάσεις της στην κυπριακή ΑΟΖ, το Yavuz, εισέβαλλε εντός του τεμαχίου «8» και ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών Μεβλούτ Τσαβούσογλου δήλωνε προκλητικά έτοιμος για συνεργασία με τους Ε/Κ στο ενδεχόμενο ανακάλυψης κοιτάσματος. Κινήσεις που έπιασαν εξ απήνης όχι μόνο την κυβέρνηση αλλά και πολλούς αναλυτές, καθώς κανείς δεν ανέμενε πως η Τουρκία θα εισέβαλε σε ένα τεμάχιο που ουδέποτε στο παρελθόν διεκδίκησε. Αυτό ήταν αρκετό για να επικρατήσει πανικός στην κυβέρνηση, με κυβερνητικούς κύκλους να διαπιστώνουν πως η εξωτερική πολιτική δέχεται το ένα χαστούκι μετά το άλλο. Και αυτό γιατί πέραν των κυρώσεων που βρίσκονται στο «περίμενε» η Κυπριακή Δημοκρατία έχει να αντιμετωπίσει και νέα δυσάρεστα δεδομένα γύρω από το ψήφισμα της ΟΥΝΦΙΚΥΠ.

Χωρίς ψευδαισθήσεις

Η απουσία ηχηρής τοποθέτησης από πλευράς της Ε.Ε (οι κυρώσεις μελετώνται από το προηγούμενο καλοκαίρι) ήταν αρκετή για να οδηγήσει τον Πρόεδρο σε αναδίπλωση τη Δευτέρα που πέρασε, διαμηνύοντας στους πολίτες ότι δεν πρόκειται να καλλιεργήσει ψευδαισθήσεις γύρω από τα μέτρα που προτίθεται να λάβει η Ε.Ε. Μία τοποθέτηση ιδιαίτερα διαφορετική αν λάβει κανείς υπόψη, τα όσα διαρρέονταν το τελευταίο διάστημα. Ότι δηλαδή τα μέτρα θα πονέσουν την Τουρκία και θα θυμίζουν τις κυρώσεις που επιβλήθηκαν την Ρωσία για την Κριμαία. Διαφορετική και από τις διαρροές που αποτυπώθηκαν την ίδια μέρα στον κυπριακό τύπο, ότι δηλαδή η Ε.Ε σπεύδει σε μέτρα, μετά την απειλή του υπουργού Εξωτερικών Νίκου Χριστοδουλίδη να μπλοκάρει τα πάντα και να ασκήσει βέτο. Στο ίδιο πλαίσιο πάντως με τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, κινήθηκε και ο Πρόεδρος του ΔΗΣΥ Αβέρωφ Νεοφύτου, στέλνοντας το μήνυμα πως κανείς δεν θα πολεμήσει για μας και πως «σοφά και νούσιμα να μη δημιουργούμε προσδοκίες εκτός πραγματικοτήτων». Το αν αυτό είχε ως δέκτη τους πολίτες, τον Τύπο ή το κτίριο απέναντι από το Προεδρικό, είναι βεβαίως ένα ζήτημα που συζητήθηκε εντόνως στα πολιτικά πηγαδάκια. Το σίγουρο είναι πως τα νέα δεδομένα έχουν προκαλέσει ανησυχία στην κυβέρνηση για το πώς θα τύχει χειρισμού η προκλητικότητα της Τουρκίας. Πέραν των ανησυχιών υπήρξαν και έντονες πιέσεις στο κυβερνητικό σχήμα. Καθόλου τυχαίες οι αναφορές Χριστοδουλίδη ότι οι επιθέσεις της αντιπολίτευσης είναι οργανωμένες και έχουν προσωπικό στοιχείο εναντίον του. Καθόλου τυχαία και η πίεση που δέχεται το υπουργείο Ενέργειας μπροστά στις ενεργειακές εξελίξεις. Ήδη όπως σημειώνεται ενώ ο Γιώργος Λακκοτρύπης έχει ενημερώσει ήδη το υπουργείο ότι αποχωρεί τον προσεχή Μάρτιο, η ημερομηνία αποχώρησής του θα εξαρτηθεί από τις εξελίξεις στην ΑΟΖ.

Μικρό καλάθι

Η «Κ» είχε αποκαλύψει από τον περασμένο Δεκέμβρη πως η διαδικασία επιβολής κυρώσεων στην Τουρκία είναι ένα δύσκολο εγχείρημα που παίρνει χρόνο και βρίσκει προσκόμματα. Δύσκολο σενάριο θεωρείται να επιβληθούν κυρώσεις σε άλλες εταιρείες που συνεργάστηκαν με την τουρκική πετρελαϊκή εταιρεία TPAO, ενώ δύσκολη είναι και η επιβολή κυρώσεων στην εν λόγω εταιρεία. Όπως αναφέρουν διπλωματικοί κύκλοι, η TPAO, έχει διακλαδώσεις και σχέσεις με πολλές χώρες μέλη της Ε.Ε. Τα συμφέροντα των κρατών μελών θεωρείται πως είναι ο λόγος που προκαλείται αντίσταση στο να επιβάλουν κυρώσεις στην εταιρεία. Καθόλου τυχαίο το γεγονός ότι τη όταν συζητήθηκε πρόσφατα το θέμα στις Βρυξέλλες αποφασίστηκε να γίνει πρώτα μία μελέτη για τη σημασία της TPAO στην ενεργειακή ασφάλεια της Ευρώπης και στη συνέχεια θα αποφασίσουν κατά πόσο πρέπει να επιβληθούν κυρώσεις. Η Κυπριακή Δημοκρατία ζητά να ληφθούν μέτρα εναντίον πέντε υπαλλήλων που εργάζονται στην TPAO (Τούρκων και Κροατών), με τους Κροάτες να τείνουν προς αποκλεισμό. Η μάχη σύμφωνα με έγκυρες πηγές είναι για να συμπεριληφθεί ένα υψηλόβαθμο στέλεχος της εταιρείας.

Νομικά ζητήματα;

Τα πολιτικά πρόσωπα έχουν ήδη εξαιρεθεί από τη συζήτηση, όμως είναι ένα ζήτημα ποιοι θα συμπεριληφθούν και ποιος ο ρόλος τους στη διαδικασία. Στις Βρυξέλλες θέτουν το νομικά επιχείρημα γύρω από τα μέτρα έναντι υπαλλήλων. Όπως σημειώνουν κύκλοι, υπάρχει η σοβαρή πιθανότητα να προσφύγουν στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων με το επιχείρημα ότι ενώ οι προϊστάμενοί τους έχουν εξαιρεθεί οι ίδιοι ως χαμηλόβαθμοι υπάλληλοι εκτελούσαν οδηγίες. Ενδεικτική και η τοποθέτηση του πρώην διπλωμάτη και πανεπιστημιακού Μιχάλη Ατταλίδη σε συνέντευξή του στην «Κ», ότι υπάρχουν πολιτικές και νομικές δυσκολίες γύρω από το ζήτημα. «Ο Ερντογάν λέει πως παίρνει ο ίδιος τις αποφάσεις που αφορούν θέματα ενέργειας και ΑΟΖ. Εφόσον το παραδέχτηκε δημοσίως, σε ένα κανονικό δικαστήριο θα λέγαμε πως αυτός πρώτος είναι υπεύθυνος. Είναι μία δύσκολη απόφαση και αποτελεί ερώτημα το μέχρι που θα φτάσουν τα μέτρα» αναφέρει χαρακτηριστικά. Υπάρχει βεβαίως και το επιχείρημα από συγκεκριμένα κράτη μέλη, πως θα πρέπει να υπάρξει σταδιακή κορύφωση στα μέτρα που θα λάβει η Ε.Ε έναντι της Τουρκίας. Το ερώτημα βεβαίως που μένει αναπάντητο σε αυτό το επιχείρημα, είναι ότι τη στιγμή που η Τουρκία κορύφωσε την πρόκληση μπαίνοντας στο «8», η απουσία απάντησης από την Ε.Ε καταδεικνύει πως συμφιλιώνεται πως με την κατάσταση.

Αυτοί που δεν θέλουν

Η «Κ» έχει αναφέρει και στο παρελθόν ότι δύο κράτη μέλη, η Ουγγαρία και Φινλανδία έχουν υποσχεθεί λευκή κόλλα στην Τουρκία. Το έχει αναφέρει και ο Τούρκος Πρόεδρος δημοσίως. Τα πράγματα δυσκολεύουν όμως από τη στιγμή που το Βερολίνο έχει ήδη εκφράσει σκεπτικισμό και διαφωνία ως προς το ενδεχόμενο κυρώσεων εναντίον της Τουρκίας. Διαφωνίες εκφράζει σύμφωνα με ενημερωμένες πηγές και η Ιταλία. Ενημερωμένοι κύκλοι των Βρυξελλών επισημαίνουν πάντως πως χώρες φιλικά προσκείμενες στην Κύπρο έχουν στείλει στη Λευκωσία το μήνυμα πως δεν έγινε η κατάλληλη προεργασία του όλου θέματος. Υπενθυμίζεται πως ενώ στις προθέσεις επιβολής κυρώσεων ήταν το πάγωμα των συναντήσεων κορυφής Ε.Ε – Τουρκίας και ο τερματισμός των επαφών υψηλού επιπέδου των 28 με την Τουρκία ο Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Σαρλ Μισέλ έχει ήδη επισκεφθεί την Κωνσταντινούπολη και συμφώνησαν να εγκαθιδρύσουν απευθείας επαφή σε τακτική βάση και όποτε το απαιτούν τα γεγονότα για βελτίωση της σχέσης ΕΕ-Τουρκίας προς το συμφέρον και των δύο πλευρών. Επαφές έκανε ο Ιταλός Πρωθυπουργός Κόντε ενώ επιχειρεί και η Γερμανίδα Καγκελάριος Άνγκελα Μέρκελ. Κύριος λόγος της δυστοκίας στη λήψη οποιασδήποτε απόφασης εναντίον της Τουρκίας, είναι το μεταναστευτικό, που όπως σημειώνεται αποτελεί το μεγαλύτερο πρόβλημα των πλείστων χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Τα περί βέτο

Θα μπορούσε συνεπώς η Κύπρος να ασκήσει βέτο ως μορφή πίεσης για να ληφθεί απόφαση; Σύμφωνα με τα δημοσιεύματα του κυπριακού τύπου ο υπουργός Εξωτερικών, την περασμένη Δευτέρα, μετά και την έλευση του Γιαβούζ εντός του «8», είχε απειλήσει ότι η Λευκωσία «θα μπλοκάρει τα πάντα» και κατ επέκταση να ασκήσει βέτο σε ζητήματα που αφορούν το μεταναστευτικό και τα κονδύλια που δίδονται στην Τουρκία. Το ζήτημα είναι πως βέτο υπάρχει σε ζητήματα εξωτερικής πολιτικής. Σε κονδύλια που αφορούν το μεταναστευτικό, ή για προγράμματα που έχουν εγκριθεί ήδη δεν τίθεται θέμα βέτο αλλά ειδική πλειοψηφία. Η ενταξιακή πορεία της Τουρκίας είναι παγοποιήμενη άλλωστε. Κεφάλαια είχε κλείσει ο Τάσσος Παπαδόπουλος επί διακυβέρνησής του, αλλά και ο Δημήτρης Χριστόφιας, με την έλευση του Μπαρμπαρός. Σε θέματα που αφορούν την Τουρκία και που μπορεί να τις προκαλέσουν πρόβλημα όπως χρηματοδότηση, οι αποφάσεις αναλαμβάνονται με ειδική πλειοψηφία. Στο μόνο πρόγραμμα που μπορεί να έχουμε ένα σχετικό όπλο, είναι για το επενδυτικό πακέτο 2021-2027. Το κατά πόσο η Κύπρος είναι έτοιμη να επιχειρήσει κάτι τέτοιο είναι βεβαίως ένα ζήτημα ανοικτό. Πρώτα και κύρια για το αν τίθεται θέμα βέτο και κατ’ επέκταση αν θα το αποτολμήσει. Και λέμε να αποτολμήσει λαμβάνοντας υπόψη τη γνωστή θέση του Τάσσου Παπαδόπουλου, οτι «το βέτο είναι για τους μεγάλους και είναι πιο πειστικό εάν προέρχεται από αυτούς».

ΣΧΟΛΙΑΣΤΕ

Άλλα άρθρα συγγραφέα

Της Μαρίνας Οικονομίδου

Πολιτική: Τελευταία Ενημέρωση

X