Kathimerini.gr
ΤΟΥ ΝΙΚΟΛΑ ΖΩΗ
Ξεκίνησε όπως όλες οι καθαρές δουλειές: με μια συζήτηση περί προκαταβολής. Ομως η πρωτοβουλία #Publishingpaidme, που εμφανίστηκε στα αμερικανικά και βρετανικά social media την προηγούμενη εβδομάδα, δεν είχε σκοπό να «κλείσει» κάποια εκδοτική συμφωνία, αλλά να ξεσκεπάσει τις αδικίες μεταξύ μαύρων και λευκών συγγραφέων.
Η ιδέα ήταν της συγγραφέως Λ.Λ. Μακ Κίνεϊ, που ζήτησε από λευκούς συναδέλφους της να αποκαλύψουν τις προκαταβολές που είχαν λάβει από τους εκδοτικούς τους οίκους. Τα νούμερα προκαλούν ζαλάδα στους συγγραφείς άλλων χωρών, ωστόσο κάτι δείχνουν για τις φυλετικές ανισότητες στον κλάδο των εκδόσεων. Ενώ λοιπόν η συγγραφέας Τζέσμιν Γουόρντ προσπάθησε πολύ προκειμένου να πετύχει μια προκαταβολή των 100.000 δολαρίων για το πέμπτο βιβλίο της, «Τραγούδα, άταφο πουλί» (εκδ. Παπαδόπουλος), που της χάρισε το δεύτερό της Εθνικό Βραβείο Βιβλίου, την ίδια στιγμή ο συγγραφέας Τσιπ Τσικ (ούτε εμείς τον γνωρίζαμε) παραδέχθηκε ότι για το ντεμπούτο του, «Cape May», πήρε 800.000 δολάρια.
Η συνέχεια ήταν εξίσου ενδιαφέρουσα. Την περασμένη Πέμπτη, η λίστα των New York Times με τα ευπώλητα, μη λογοτεχνικά βιβλία, κατακλύστηκε από δοκίμια Αφροαμερικανών συγγραφέων με θέμα τον ρατσισμό. Ανάμεσά τους, βιβλία των Μισέλ Αλεξάντερ, Ιτζεόμα Ολούο, Τα-Νεχίσι Κόουτς και άλλων. «Εύχομαι να είχαμε λίστες γεμάτες με Αφροαμερικανούς όλο τον καιρό, όχι μόνο σε τέτοιες περιόδους, έστω κι έτσι όμως, αισθάνομαι περήφανη», έγραψε στο Twitter η Ολούο.
«Ολο τον καιρό»; Ο εκδοτικός οίκος Amistad μάλλον το θεώρησε καλή ιδέα. Την Κυριακή ξεκίνησε την καμπάνια #BlackoutBestSellerList προτείνοντας την αγορά έργων μαύρων συγγραφέων με σκοπό το κλείσιμο της ψαλίδας που τους χωρίζει από τους λευκούς ομοτέχνους τους.
Αλλοι κινήθηκαν πιο θεσμικά. Τη Δευτέρα ανακοινώθηκε η ίδρυση της Ενωσης Μαύρων Συγγραφέων της Μεγάλης Βρετανίας, που περιλαμβάνει ονόματα όπως της Μπερναρντίν Εβαρίστο, του Μπέντζαμιν Ζεφανάια ή της Μάλορι Μπλάκμαν. Κάποια από τα αιτήματά της θίγουν επίσης το ζήτημα των προκαταβολών. Προσθέτουν όμως κάτι ακόμα: «ένα από τα παράπονα των μαύρων συγγραφέων που ξεκινούν την πορεία τους χωρίς αξιοσημείωτο κέρδος», ανέφερε η ένωση σε ανοικτή επιστολή της, «είναι ότι τα βιβλία μας παρερμηνεύονται. Τόσο από τους υπευθύνους των εκδοτικών όσο και από τα εμπορικά τμήματά τους».
