Kathimerini.gr
ΤΟΥ ΗΛΙΑ ΜΑΓΚΛΙΝΗ
«Περίλυπός εστιν η ψυχή μου έως θανάτου». Περίφημη η φράση του Ιησού κατά την αγωνιώδη νύχτα του στο Ορος των Ελαιών, όπως μας την παραδίδει ο Ματθαίος στο ευαγγέλιό του (26,38).
Είναι πολλές οι μνημειώδεις φράσεις σε εκείνη τη δραματική αφήγηση: από το «ποτήριον τούτο...» και «το μεν πνεύμα πρόθυμον..» έως το «μάχαιραν έδωκες...» κατά τη δραματική στιγμή της σύλληψης. Αλλά αυτό το
«Περίλυπός εστιν η ψυχή μου έως θανάτου» που ψελλίζει μέσα σε τυραννική αγωνία, ολομόναχος ο Ιησούς (έχει αφήσει λίγο πιο πίσω τον Πέτρο και τα δύο αδέλφια, τον Ιωάννη και τον Ιάκωβο, τους γιους του Ζεβεδαίου, οι οποίοι δεν αντέχουν να κρατήσουν τα μάτια τους ανοιχτά), μοιάζει να είναι κτήμα όλων μας, ένθεων και άθεων. Το πικρό απόσταγμα της ανθρώπινης συνείδησης.
Πόσες νύχτες έχουμε όλοι πέσει να κοιμηθούμε βασανιζόμενοι από την αγωνία της επόμενης ημέρας ή από τη μνήμη πράξεων χθεσινών, προχθεσινών. Ο σύντροφος στο πλάι μπορεί να μην αντέχει να κρατήσει τα μάτια του ανοιχτά κι εμείς ολομόναχοι υπομένουμε τη νύχτα με τα σκοτάδια της: κάπως έγινε και φέραμε τη ζωή μας ώς εδώ, με όλα τα καλά και τα κακά, τις παρουσίες και τις απουσίες, τα κέρδη και της απώλειες, και κάτι τέτοιες νύχτες είναι σαν να ξαπλώνουμε με όλα αυτά μαζί. Ο θόρυβος τότε είναι αφόρητος. Ο χώρος γίνεται στενός, ο χρόνος ατελείωτος. Οι εσωτερικοί μονόλογοι με πρόσωπα-φαντάσματα δεν παύουν ποτέ.
Κάτι τέτοιες νύχτες «της Γεθσημανής» έχει πολλές η ζωή του καθενός, όταν ο ύπνος δεν είναι απαραίτητα καταφύγιο: ξέρουμε εκ των προτέρων ότι θα είναι γεμάτος σκιές και τρόμους. Το ότι δεν μπορούν να συγκριθούν ούτε στο ελάχιστο με την αγωνία του Ιησού, μικρή σημασία έχει: η νύχτα δίνει όγκο ανύπαρκτο σε πολλές ενοχές ή αγωνίες για την αύριο και αυτό ακριβώς το βιώνουμε σαν να βλέπουμε πραγματικό φάντασμα μπροστά μας. Ο καθείς και τα όπλα του, ο καθείς και ο σταυρός του.
Τον αφορισμό του Πασκάλ έκανε βιβλίο θρυλικό ο Ρώσος υπαρξιστής Λέων Σεστόφ: «Ο Ιησούς θα αγωνιά ίσαμε το τέλος του κόσμου: δεν πρέπει να κοιμηθούμε όλο αυτό το διάστημα» («Η νύχτα της Γεθσημανής», μτφρ. Αρης Δικταίος, εκδ. Δωδώνη, 1970). «Ο Πασκάλ θέλει να “σκοτώσει” τον ύπνο, σαν τον Μάκβεθ», γράφει ο Σεστόφ. «Κάτι πιο πολύ μάλιστα: φαίνεται σα ν’ απαιτεί από τους ανθρώπους να ενωθούνε σ’ αυτή τη φρικτή προσπάθεια».
Η Γεθσημανή όμως κυοφορεί τον Γολγοθά αλλά, πάνω απ’ όλα, την Ανάσταση. Οπως σε όλους μας έχουν χρεωθεί κάμποσες νύχτες της Γεθσημανής, έτσι σε όλους μας αξίζουν κάμποσα φωτεινά πρωινά Σαββάτου: η πέτρα έχει κυλήσει απ’ το στήθος και η ανάσα βγαίνει τώρα πλέρια. Η ζωή είναι πιο δυνατή απ’ τον θάνατο.
Χαρισμένο στην άγνωστή μου Αλκηστη και στη μητέρα της Χάρη, για τον αγώνα ζωής που δίνουν – και που θα τον κερδίσουν.
