Kathimerini.gr
ΤΟΥ ΝΙΚΟΥ ΒΑΤΟΠΟΥΛΟΥ
Είναι μερικά πράγματα που έρχεται ο χρόνος και στα δίνει και τα συναντάς. Και αυτές τις παράδοξες μέρες του εγκλεισμού και της κοινωνικής απομόνωσης, έπιασα να διαβάζω το «Μαύρο Νερό» του Μιχάλη Μακρόπουλου (εκδ. Κίχλη), μια νουβέλα για την οποία είχα ακούσει και διαβάσει πολλά. Και ήξερα ότι θα έρθει η ώρα που θα τη διαβάσω. Γιατί τον Μιχάλη Μακρόπουλο τον παρακολουθώ, είναι ένας συγγραφέας και μεταφραστής που έχει εκείνη την αναγκαία απόσταση από τον μεγάλο θόρυβο, δηλωτική μιας επιλογής ζωής.
Το «Μαύρο Νερό» είναι η ιστορία ενός πατέρα και του ανάπηρου γιου του σε ένα απομονωμένο χωριό της Ηπείρου που σταδιακά ερημώνει. Το νερό δεν πίνεται πια, υπάρχει σχέδιο μεταφοράς των κατοίκων. Είναι ένας άλλος εγκλεισμός αλλά και ένας τρόπος να αφηγηθείς το ανείπωτο, και να μιλήσεις για υπόκωφους κραδασμούς, με μια γλώσσα πάλλουσα, χωρίς ναρκισσισμό, επιτήδευση και λεξιλαγνεία. Η απλότητα στην περίπτωση αυτή είναι στοχαστική οικονομία και γίνεται λογοτεχνία.
Το «Μαύρο Νερό» έχει την έκταση μιας νουβέλας, και μας υπενθυμίζει ένα δρόμο της ελληνικής πεζογραφικής παράδοσης, αυτόν της μικρής φόρμας, που έχει δώσει σημαντικά κείμενα στην ελληνική γλώσσα, και παλαιότερα και σημερινά. Η νουβέλα απαιτεί κατά μία έννοια μια βιρτουοζιτέ, μια τιθάσευση του λόγου, πύκνωση και αραίωση σε διαρκή μείξη, χτίσιμο χαρακτήρων πέραν όσων προσφέρει το διήγημα αλλά χωρίς την αρχιτεκτονική του μυθιστορήματος.
Το «Μαύρο Νερό» με την ποιητική ανάκληση μύχιων αισθήσεων και με εκείνη τη γραφή που σταλάζει κόσμους, με νύξεις και μικρές ιστορίες μέσα στη μεγάλη, δηλώνει κάτι πέραν της λογοτεχνικής του αξίας. Επιδρά συνεκτικά και δένει μέσα από τον ήπιο και στοχαστικό λόγο του Μιχάλη Μακρόπουλου σαν μια προσευχή σε ό,τι ο καθένας επιθυμεί.
Η γραφή του Μιχάλη Μακρόπουλου με παραπέμπει στα εικαστικά έργα (αλλά και τις φωτογραφίες) του ζωγράφου Γιάννη Καστρίτση, που εμβαθύνει στην ορεινή κουλτούρα των Αγράφων και της Πίνδου, σε τοπία σιωπής, σε ανθρώπους σαν δένδρα, σε χάσματα σαν κουφάλες, σε μνήμες σαν υδατογραφίες. Αυτές τις μέρες της απομόνωσης, το «Μαύρο Νερό» ήταν η πεζογραφική ποίηση του εγκλεισμού.
