Του Απόστολου Κουρουπάκη
H alliance Française de Limassol παρουσιάζει στο Θέατρο Ριάλτο τη μουσική παράσταση «Paroles: μουσικός υπερρεαλισμός σε κείμενα Γάλλων ποιητών». Δύο μουσικοί και μία ηθοποιός συναντιούνται στη σκηνή υπό το μανδύα μιας μπάντας. Στην www.kathimerini.com.cy μίλησε ο μουσικός Δημήτρης Σπύρου και η ηθοποιός Μαρία Φιλίππου για την παράσταση και τις υπερρεαλιστικές λογοτεχνικές της προεκτάσεις… ή μήπως δεν υπάρχουν; Ο Δημήτρης Σπύρου λέει πως οι αντισυμβατικοί καλλιτέχνες του σήμερα που εμπνέουν είναι οι άνθρωποι που είτε βρεθούν στη θέση του δυνατού ή του αδύνατου, η συμπεριφορά τους και η ευγενική προσέγγισή τους προς τον άλλο παραμένει η ίδια. Η Μαρία Φιλίππου μας λέει πως μ’ αυτή την παράσταση, λένε στον θεατή «άκου κι αυτό, είναι ενδιαφέρον, είναι όμορφο. Θέλουμε να μοιραστούμε τα διαμαντάκια που συναντήσαμε στη γαλλική ποίηση, αυτό είναι όλο».
Υπάρχουν άνθρωποι καθημερινοί που εμπνέουν μέσα από τη στάση ζωής τους, την καθημερινή ευγένεια με τους γύρω τους, που με τις μικρές πράξεις κρατάνε ζωντανή την ελπίδα
–Πώς αποτυπώνεται μουσικά ο υπερρεαλισμός;
–Δημήτρης Σπύρου: Ο υπερρεαλισμός, όπως τον αντιλαμβάνομαι, είναι μια καθημερινή παρατήρηση, σχολιασμός και ανάλυση των πραγμάτων από πολλές και διαφορετικές οπτικές γωνιές, η οποία δεν πέφτει στην παγίδα της μεθόδου και μένει πάντα στην αρχική μαγεία της εικασίας. Ο υπερρεαλισμός, όπως και όποια μορφή έκφρασης ή τέχνης, η οποία ακολουθεί μια συγκεκριμένη μέθοδο και τακτική για να έχει πάντα το επιθυμητό δοκιμασμένο αποτέλεσμα, ώστε να αναγνωριστεί από ειδήμονες ως αντιπροσωπευτικό δείγμα της εκάστοτε τέχνης ή μεθόδου, είναι κάτι που δεν με αφορά. Η τέχνη που με αφορά είναι αυτή που στην ερώτηση: «γιατί;» απαντά: «γιατί έτσι», η τέχνη που υπάρχει μόνο ως ζωντανό κύτταρο που μέσα από το ένστικτο ελίσσεται, ρέει, εξελίσσεται, αναπνέει και μεταλλάσσεται, αναλόγως της εποχής και της κατάστασης, η τέχνη που ονοματίζεται μόνο εξ ανάγκης. Αυτή η πράξη της τέχνης σε οποιαδήποτε μορφή της αποτελεί από μόνη της μια υπερρεαλιστική πράξη, που δεν αποτυπώνεται αλλά υφίσταται στο τώρα. Αν η ερώτηση ήταν: «Γιατί αποτυπώνεται μουσικά ο υπερρεαλισμός»; η απάντηση θα ήταν: «Γιατί έτσι».
–Η αντισυμβατική ζωή των Γάλλων υπερρεαλιστών ποιητών πολλαπλή πηγή έμπνευσης και σήμερα, υπάρχουν στις μέρες αντισυμβατικοί καλλιτέχνες που να εμπνέουν;
–Δημήτρης Σπύρου: Υπάρχουν άνθρωποι καθημερινοί που εμπνέουν μέσα από τη στάση ζωής τους, την καθημερινή ευγένεια με τους γύρω τους, που με τις μικρές πράξεις κρατάνε ζωντανή την ελπίδα. Δεν είναι κατ’ ανάγκη καλλιτέχνες, αλλά αν παρακολουθήσεις τη ζωή τους αποτελεί ένα είδος τέχνης. Αυτούς τους ανθρώπους δεν θα τους αναγνωρίσει ποτέ κανείς, γιατί κινούνται ανάμεσά μας άγνωστοι μεταξύ αγνώστων. Αν παρακολουθείς γύρω σου προσεκτικά όμως, μπορεί να τους εντοπίσεις. Κάποτε είναι σε κάτι στενά σοκάκια με κονσέρβες στα χέρια και ταΐζουν τα αδέσποτα γατιά, κάποτε δουλεύουν σε μικρά καφενεία και κερνάν στα μουλωχτά φαγητό και νερό τους μη έχοντες, όταν δεν βλέπει κανείς. Είναι αυτοί που είτε βρεθούν στη θέση του δυνατού ή του αδύνατου, η συμπεριφορά τους και η ευγενική προσέγγισή τους προς τον άλλο παραμένει η ίδια. Αυτοί οι σπάνιοι άνθρωποι, λοιπόν, κατά την ταπεινή μου άποψη, είναι οι αντισυμβατικοί καλλιτέχνες του σήμερα που εμπνέουν, αυτοί που αντιστέκονται και αρνούνται να ακολουθήσουν την εποχή.
Αυτή η παράσταση προσφέρει μια γρήγορη ματιά πάνω σε σκέψεις Γάλλων λογοτεχνών, που για κάποιο λόγο μας συναρπάζουν.
–Ποια είναι η φιλοσοφία της παράστασης και ποια η δυσκολία της;
–Μαρία Φιλίππου: Η φιλοσοφία της παράστασης είναι απλώς μια αίσθηση της γαλλικής ποίησης όπως την προσλαμβάνουμε εμείς, μέσα από ό,τι έτυχε να πέσει μέχρι στιγμής στα χέρια μας. Για τον καθένα γαλλική ποίηση σημαίνει κάτι άλλο, εφόσον μιλάμε για έργα πολλών καλλιτεχνών, στο πέρασμα αιώνων. Προσωπικά, έχω πιο έντονη στη μνήμη τη γραφή του Ρεμπώ, ο Δημήτρης νομίζω πως έχει μια αγάπη στον Πρεβέρ, αλλά αυτό που τελικά οδήγησε και την επιλογή των ποιημάτων αλλά και το πώς αυτά παρουσιάζονται είναι απλώς αυτό που προκαλεί ένα ποίημα όταν το διαβάζουμε, ή ακόμα και μερικοί μόνο στίχοι από ένα ποίημα. Αυτή η παράσταση προσφέρει μια γρήγορη ματιά πάνω σε σκέψεις Γάλλων λογοτεχνών, που για κάποιο λόγο μας συναρπάζουν. Δεν θέλαμε να ορίσουμε κάποιο θέμα, ή μια συγκεκριμένη περίοδο της γαλλικής λογοτεχνίας, αλλά, όπως όταν διαβάζουμε ένα βιβλίο δίπλα σε κάποιον φίλο και ξαφνικά του λέμε «άκου αυτό» και του διαβάζουμε μια παράγραφο που κάπως μας άγγιξε, έτσι και μ’ αυτή την παράσταση, λέμε στο θεατή «άκου κι αυτό, είναι ενδιαφέρον, είναι όμορφο». Θέλουμε να μοιραστούμε τα διαμαντάκια που συναντήσαμε στη γαλλική ποίηση, αυτό είναι όλο. Η δυσκολία είναι στο πώς όλα αυτά παρουσιάζονται ως ένα οργανικό σύνολο. Και ευτυχώς υπάρχει η μουσική, που υπηρετεί και την ατμόσφαιρα που αισθανόμαστε ότι δημιουργεί ένα ποίημα, και το ύφος του, αλλά και τη μεταξύ τους σύνδεση.
–Ο ψυχικός αυτοματισμός στην εποχή μας μπορεί ακόμα να συναρπάσει;
–Μαρία Φιλίππου: Κατ’ αρχάς να σημειώσουμε ότι η παράσταση δεν αφορά μόνο σε υπερρεαλιστές ποιητές, αλλά ο υπερρεαλισμός θεωρούμε ότι υπάρχει κυρίως στον τρόπο που παρατίθενται και παρουσιάζονται τα διαφορετικά μεταξύ τους ποιήματα. Στον τρόπο που συνδέονται και στον τρόπο που επιδιώκουμε να οδηγήσουμε τη σκέψη και τη φαντασία του θεατή. Πιστεύω πως μπορεί ακόμα να συναρπάσει ο ψυχικός αυτοματισμός, ναι, μόνο που απαιτείται και η ανάλογη καλή θέληση. Αν ο δέκτης οποιουδήποτε καλλιτεχνικού έργου είναι προετοιμασμένος να δει κάτι συγκεκριμένο που θα ‘θελε να δει, ή που νομίζει ότι θα δει, τότε το έργο είναι καταδικασμένο να αποτύχει, σε όποιο καλλιτεχνικό ρεύμα κι αν, υποθετικά, ανήκει. Ίσως ακόμα και το ότι δώσαμε αυτό τον τίτλο στην παράσταση να εγείρει συγκεκριμένες προσδοκίες, αλλά, αν το καλοσκεφτούμε, ποια λέξη ή φράση δεν είναι φορτισμένη με τον ένα ή τον άλλο τρόπο; Προφανώς, για να είμαστε σ’ αυτή τη διαδικασία, εμάς μας συναρπάζει. Και επιθυμία μας είναι να το μοιραστούμε αυτό.
Πληροφορίες:
“Paroles”: μουσικός υπερρεαλισμός σε κείμενα Γάλλων ποιητών.
Επί σκηνής: Μαρία Φιλίππου: σκην. επιμέλεια / τραγούδι /αφήγηση / Δημήτρης Σπύρου: μουσική σύνθεση/ Φωνή / theremin / beats /sampling / loops Ανδρέας Ροδοσθένους: μουσική σύνθεση/Ηλεκτρικό μπάσο / loops / effects
Οργάνωση: Alliance Française de Limassol
Πότε/πού: 27 Οκτωβρίου, ώρα 8:30 μ.μ. Θέατρο Ριάλτο, Ανδρέα Δρουσιώτη 19, πλατεία Ηρώων, Λεμεσός. Επικοινωνία 77 77 77 45, www.rialto.com.cy
