Το σημείο φυγής, εκτός από αρχιτεκτονικός και εικαστικός όρος, είναι και μια έννοια η οποία μπορεί να θεωρηθεί ως μεταφορά με βάση τα βιώματα και τις σκέψεις του κάθε ανθρώπου. Ίσως, για το προσωπικό και τους ασθενείς του Ογκολογικού Κέντρου της Τράπεζας Κύπρου στη Λευκωσία το σημείο φυγής να είναι το πρότζεκτ του «The Wall Gallery». Το «The Wall Gallery» μετέτρεψε για ακόμη μία χρονιά τον εξωτερικό χώρο του θεραπευτικού κέντρου σε μόνιμο εικαστικό χώρο με έργα καταξιωμένων καλλιτεχνών. Ο στόχος του είναι να ευαισθητοποιήσει το κοινό για τον καρκίνο, δίνοντας χώρο στους εικαστικούς να εκφράσουν την κοινωνική τους αλληλεγγύη και να προσφέρουν ηθική στήριξη μέσω της τέχνης.
Φέτος, επιλέχθηκε από την επιτροπή ο εικονογράφος Κωνσταντίνος Χατζηδημήτρη με το έργο «Χρυσοί Δράκοι». Ο Κωνσταντίνος Χατζηδημήτρη μίλησε στην «Κ» για τη συμμετοχή του στο πρότζεκτ «The Wall Gallery» και είπε ότι «το γεγονός ότι οι διοργανωτές μου εμπιστευτήκαν κάτι τόσο όμορφο και σημαντικό με γέμισε με αισθήματα ευθύνης και χαράς». Το σημαντικό αλλά και απαιτητικό με αυτή τη συμμετοχή, σημείωσε ο Κωνσταντίνος, για οποιονδήποτε καλλιτέχνη λαμβάνει μέρος είναι ότι εκτός από τους ανθρώπους που βρίσκονται στο Ογκολογικό Κέντρο έχουν και το αίσθημα ευθύνης προς στο υπόλοιπο κοινό της κοινωνίας, μιας και αυτό το έργο θεωρείται ως ένα κομμάτι της δημόσιας τέχνης. Και κάτω από την ομπρελά της δημόσιας τέχνης οι καλλιτέχνες έχουν την ευκαιρία να περάσουν τα δικά τους μηνύματα, βιώματα και σκέψεις σε ένα πιο ευρύ κοινό.
Όπως μου εξήγησε Κωνσταντίνος Χατζηδημήτρη το σκεπτικό του πίσω από τη δημιουργία του έργου είναι ότι η ιστορία των χρυσών δράκων είναι μια ιστορία δύναμης, «αυτή την αρετή θέλησα να εξυμνήσω. Οι άνθρωποι μοιάζουμε με μικρά ψαράκια, ζούμε συχνά σε ήσυχα νερά μιας καθημερινότητας, έχοντας πλήρη άγνοια της δύναμης που κρύβουμε μέσα μας. Όταν όμως τα νερά ταράζονται και γίνονται καταρράκτες αυτή η δύναμη εξωτερικεύεται και από ψαράκια γινόμαστε χρυσοί δράκοι. Οι άνθρωποί εκεί στο Ογκολογικό, για εμένα είναι όλοι χρυσοί δράκοι.». Με αυτήν την ιστορία ο καλλιτέχνης στέλνει ένα μήνυμα δύναμης σε όλο τον κόσμο και ειδικά σε αυτούς που την έχουν ανάγκη περισσότερο. Φυσικά, εκτός από τους ασθενείς του θεραπευτικού κέντρου, μεγάλη ανάγκη για δύναμη έχει και το προσωπικό που εργάζεται εκεί. Νοσηλευτής του Ογκολογικού Κέντρου μου είπε ότι βλέποντας καθημερινά ένα έργο τον βοηθά να ξεφεύγει, σταματάει για λίγο για να το αφουγκραστεί και μετά μπορεί να συνεχίσει τη δουλειά του με περισσότερη δύναμη. Το ίδιο ισχύει και για τους ασθενείς ,όπως μου είπε, «βλέπω τους ασθενείς που το σχολιάζουν θετικά και το προσέχουν. Δίνει κάτι διαφορετικό στην παραμονή τους στον θάλαμο. Αντί κενούς/λευκούς τοίχους βλέπουν τα σχέδια και τους κάνει να αλλάζουν λίγο τις σκέψεις τους και να ξεφεύγουν».
Έτσι το έργο «Χρυσοί Δράκοι» γίνεται το σημείο φυγής για όλους όσοι το βιώνουν, το να μπορεί κάποιος έστω για λίγα δευτερόλεπτα να «αποδράσει» από τη δική του πραγματικότητα και να τον βοηθήσει ψυχολογικά νομίζω είναι και το ζητούμενο αυτού του πρότζεκτ. Για τον Κωνσταντίνο Χατζηδημήτρη αυτή η επίδραση που δίνει το έργο σημαίνει πολλά για αυτόν «αν ένα έργο μου μπορεί έστω και στο ελάχιστο να δράσει θετικά στην ψυχολογία κάποιου που περνάει δύσκολα σημαίνει πως έχω κάνει ελάχιστο καλό μέσω της τέχνης… σημαίνει πολλά…».
Η σημαντικότητα της δημόσιας τέχνης
Αυτή η δήλωση του καλλιτέχνη θεωρώ ότι αυτή είναι και η δύναμη της δημόσιας τέχνης. Η δημόσια τέχνη που μπορεί είναι ένας όρος εξαιρετικά αμφιλεγόμενος και ίσως δύσκολος να κατανοηθεί και να αναπτυχθεί. Για παράδειγμα, ένας καλλιτέχνης μπορεί να δει ένα δημόσιο κομμάτι τέχνης ως το κίνητρο ενός ατόμου: να αφιερώσει μερικές στιγμές από την καθημερινή του ρουτίνα να το σκεφτεί, να το θαυμάσει, να το παρατηρήσει, να το ακούσει και να αντιδράσει σε αυτό. Μια κοινότητα μπορεί να δει τη δημόσια τέχνη ως έναν τρόπο να αναδείξει την ιστορία και τον πολιτισμό της περιοχής σε άλλους ανθρώπους, αλλά και ως μέσο του οποίου μπορούν να εξερευνήσουν με τη νεότερη γενιά το παρελθόν, το παρόν και το μέλλον τους. Η ενδιαφέρουσα διαφορά μεταξύ της δημόσιας τέχνης και της τέχνης που παρουσιάζεται σε μια γκαλερί ή σε ένα μουσείο είναι ότι είναι μια εμπειρία για όλους. Προσκαλεί και καλωσορίζει όλους όσοι θέλουν να δημιουργήσουν μια συζήτηση και να βρουν έναν διαφορετικό τρόπο να δουν τα πράγματα. Από τους προνομιούχους στους λιγότερο προνομιούχους, μορφωμένους ή μη, νέους ή ηλικιωμένους, όλες τις εθνικότητες και όλες τις θρησκείες, κανείς δεν αποκλείεται. Επιτρέπει στους καλλιτέχνες να αισθάνονται πιο συνδεδεμένοι με την κοινότητα και να είναι πιο ελεύθεροι δημιουργικά παρά να περιορίζονται από τις προσδοκίες ή τα πρότυπα μιας γκαλερί.
Εν κατακλείδι, η δημόσια τέχνη και με αυτό συνεπάγεται και τα πρότζεκτ που δημιουργεί το «The Wall Gallery» και ως παράδειγμα το φετινό έργο «Χρυσοί Δράκοι» είναι, στις πολυάριθμες εκφάνσεις της, μια αντανάκλαση της κοινωνίας. Σε ορισμένες περιπτώσεις, η δημόσια τέχνη αντικατοπτρίζει μια κοινωνία πολιτών, η οποία εκτιμά την τέχνη, τον πολιτισμό, το περιβάλλον και την ικανοποίηση των πολιτών της.
