Του Απόστολου Κουρουπάκη
Παρουσιάζεται αυτή την περίοδο στο Δημοτικό Κέντρο Τεχνών Λευκωσίας, Συνεργασία: Ίδρυμα Πιερίδη (NiMAC) το πρότζεκτ «hypresurfacing» σε επιμέλεια της Μαρίνας Χριστοδουλίδου. Στην έκθεση λαμβάνουν μέρος δώδεκα νεαροί ως επί το πλείστον καλλιτέχνες, οι Ραΐσα Αγγελή, Ναταλί Γιαξή, Στέλιος Καλλινίκου, Λητώ Κάττου, Φάνος Κυριάκου, Ορέστης Λαζούρας, Μαρίνα Ξενοφώντος, Νάγια Σάββα, Κωνσταντίνος Ταλιώτης, Μαρία Τουμάζου, Λεόντιος Τουμπούρης και Peter Eramian. Η έκθεση υπό τον γενικό τίτλο «hypresurfacing» είναι ειδικά σχεδιασμένη για την 25η επέτειο του NiMAC και το πρότζεκτ επιδιώκει να παρουσιάσει την πληθώρα των πρακτικών των σύγχρονων Κύπριων καλλιτεχνών. Η επιμελήτρια Μαρίνα Χριστοδουλίδου ξενάγησε την «Κ» στην έκθεση και μας έδωσε την αίσθηση του πρότζεκτ που κλήθηκε να φέρει εις πέρας. Ουσιαστικά, μέσα από τη φωτογραφία, το φιλμ, τη γλυπτική, τον ήχο, τον λόγο, τις εγκαταστάσεις και τις χωρικές συνθέσεις, η έκθεση πραγματεύεται την έννοια της επιφάνειας, όπως αυτή ενυπάρχει στα έργα των καλλιτεχνών. Η επιμελήτρια, όπως αναφέρει και στο σχετικό σημείωμά της, θέλησε να δει την επιφάνεια ως τόπο ανάδυσης, «όπου ο καλλιτεχνικός λόγος διαμορφώνεται και αρθρώνεται μέσα από υλικές και εννοιολογικές αλληλεπιδράσεις. Πρόκειται για την πιο άμεσα εμφανή πτυχή του –υλικού ή άυλου– περιβάλλοντός μας και προκύπτει, επομένως, ως η διαδικασία του να γίνεται κάτι ορατό. Παράλληλα, το υπερ- (hyper) ως κατάσταση φανερώνει έναν τρόπο υπερ-ύπαρξης. Και όταν συναντάται με την επιφάνεια, τότε αυτό ανοίγεται σε πιθανότητες πέρα από την υλικότητα και τον συμβολισμό.». Κατά τη διάρκεια της ξενάγησής μας στους χώρους της έκθεσης η Μαρίνα μάς έδωσε την έννοια της υπερεπιφάνειας (hypersurface), η οποία είναι και η αφετηρία του πρότζεκτ. Συγκεκριμένα στην έκθεση διερευνώνται οι δυνατότητες που αναπτύσσονται μέσα από τη θέαση ενός γεγονότος ή μιας διαδικασίας προσμονής. Κάθε καλλιτέχνης, όπως μας εξηγεί, προσπάθησε να συσχετίσει την υπερεπιφάνεια με τα ερευνητικά του ενδιαφέροντα και την πρακτική τους, «όλοι τους θέλησαν να εμβαθύνουν σε ποικίλες θεματικές, από τα φυσικά και αστικά τοπία, μέχρι τις αυτοβιογραφικές και φαντασιακές σχέσεις, τις υλικές και άυλες μελέτες, το πραγματικό και το φανταστικό. Επομένως, τα έργα που παρουσιάζονται στην έκθεση ανταποκρίνονται στην υπερεπιφάνεια ως έννοια, αλλά και την αντηχούν με διάφορους τρόπους.
Το έργο της Λητώς Κάττου «Sunset 2007 A» (2019), με το υβριδικό ον, που μεταφέρει στην επιδερμίδα του ηλιοβασιλέματα που καταγράφηκαν στο παρελθόν.
Η νέα γενιά εικαστικών
Στην έκθεση «hypresurfacing» είναι σημαντικό ότι παρουσιάζεται η νέα γενιά σύγχρονων Κύπριων εικαστικών. Αυτή η νέα γενιά που μετά τις σπουδές τους στο εξωτερικό κυρίως και τις εμπειρίες που έχουν λάβει επιστρέφουν στην Κύπρο, δημιουργώντας, φέρνοντας μαζί τους όποια σκευή που έχουν αποκτήσει. Η Μαρίνα επέλεξε αυτούς τους δώδεκα καλλιτέχνες, όπως εξηγεί, όχι μόνο γιατί θεωρεί ότι αντιπροσωπεύουν τη σύγχρονη εικαστική σκηνή στην Κύπρο, αλλά και γιατί γνωρίζονταν μεταξύ τους και μερικοί από αυτούς είχαν συνεργαστεί μεταξύ τους στο παρελθόν, «ήξερα εκ των προτέρων ότι θα μπορούσαν να δημιουργηθούν δυναμικές και αλληλεπιδράσεις, όχι μόνο μεταξύ των καλλιτεχνών, αλλά και της δουλειάς που θα παρουσίαζαν.». Η έννοια της συνεργασίας ήταν μία πολύ σημαντική παράμετρος, λοιπόν, που η επιμελήτρια έλαβε πολύ σοβαρά υπόψη της. Πραγματικά, αν κάτι είναι επιτυχία σε αυτή την έκθεση είναι η συστέγαση και η καλλιτεχνική συνομιλία των καλλιτεχνών μεταξύ τους, οι οποίοι εκπροσωπούν μια νέα γενιά, που σιγά-σιγά αρχίζει να κάνει ολοένα και πιο έντονη την παρουσία της. Η Μαρίνα τονίζει, επίσης, ότι την ενδιέφερε το αποτέλεσμα που θα προέκυπτε αν οι παρουσιαζόμενοι καλλιτέχνες γνωρίζονταν μεταξύ τους. Σχετικά με τα έργα που παρουσιάζονται στην έκθεση η Μαρίνα Χριστοδουλίδου μάς λέει ότι επιθυμία της ήταν τα έργα να είναι πρωτότυπα, «ξεκίνησα επισκέψεις στα στούντιο των καλλιτεχνών και είπαμε να είναι όλα νέες δουλειές. Όμως, κάποιοι είχαν ξεκινήσει δουλειές ήδη, που όμως ανταποκρίνονταν στο σκεπτικό της έκθεσης που προγραμματίζαμε, οπότε επελέγησαν και εν εξελίξει ή παλαιότερα έργα». Στην έκθεση ενδιαφέρον έχει η ποικιλία των δημιουργικών μέσων και των υλικών και το πώς επιλέγουν οι καλλιτέχνες να τα επεξεργαστούν και να τα εκμεταλλευτούν. Βίντεο, εγκαταστάσεις, άργιλος, φώτα νέον, σίδερο, χαλκός, ξύλο και μέταλλο και πηλός γίνονται στα χέρια τους υπερ-ιδέες και αντικείμενα που ορίζουν την επιφάνεια και το υπέρ αυτής, αλλά και το υπόστρωμα, θα έλεγα εγώ, μερικών πραγμάτων. Η ανάδειξη της σύγχρονης κυπριακής τέχνης είναι μία σημαντική εικαστική ανάγκη για τον τόπο. Είμαι βέβαιος ότι τη σύγχρονη κυπριακή τέχνη την αντιπροσωπεύουν ακόμη περισσότεροι καλλιτέχνες, και μακάρι η συζήτηση των δώδεκα αυτών δημιουργών και η αντιπαράθεση των έργων τους να ανοίξει μία συζήτηση σχετικά με τη σύγχρονη κυπριακή δημιουργία και πώς αυτή συνδιαλέγεται με τις διεθνείς τάσεις και βρίσκεται σε βηματισμό μαζί της, και δεν γίνεται παρακολούθημά της και στέκεται παρά πόδα της, βαδίζοντας σε συνάρτηση με τα διεθνή τεκταινόμενα.
Η συστέγαση πολλών και διαφορετικών καλλιτεχνών ήταν στο σκεπτικό της επιμελήτριας της έκθεσης Μαρίνας Χριστοδουλίδου. Στο βάθος έργα των Νάγια Σάββα, Στέλιου Καλλινίκου, Ναταλίς Γιαξή και Φάνου Κυριάκου.
Πληροφορίες
«hypersurfacing», διάρκεια έως 29 Φεβρουαρίου. NiMAC, Παλιάς Ηλεκτρικής 19, Λευκωσία, τηλ. 22797400.
info@nimac.org.cy, www.nimac.org.cy, www.facebook.com/NiMACnicosia/
