ΚΛΕΙΣΙΜΟ
Loading...
 

Η Μέδουσα με το μελαγχολικό πρόσωπο και οι «Βούλλες»

Εν αναμονή ανοίγματος των μουσείων μπορούμε να δούμε ψηφιακά τις ξεχωριστές προτάσεις τους με το «Εκθεμα του μήνα»

Kathimerini.gr

ΤΗΣ ΓΙΩΤΑΣ ΣΥΚΚΑ

Τα μουσεία δεν έχουν ανοίξει ακόμη, στα μέσα Μαΐου έχει δρομολογηθεί –αν όλα πάνε καλά– η επαναλειτουργία τους, όμως όλοι μας μπορούμε να περιηγηθούμε ψηφιακά στις συλλογές τους. Να δούμε δράσεις, φωτογραφίες, ιστορίες εκθεμάτων που προτείνουν, όπως το «Εκθεμα του μήνα».

Το ψηφιδωτό δάπεδο οικίας του Πειραιά του 2ου αι. μ.Χ. με την παράσταση της Μέδουσας στο κέντρο μαγνητίζει με την ένταση και τις λεπτομέρειές του τον ψηφιακό επισκέπτη του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου. Από τη μια, το μελαγχολικό πρόσωπο της Μέδουσας με τα φίδια να ξεπροβάλλουν από τα μαλλιά της, έργο άξιου τεχνίτη, φτιαγμένο με λεπτότητα και ακρίβεια, με ψηφίδες πολύ μικρότερες από αυτές που χρησιμοποιήθηκαν για το υπόλοιπο έργο, όπως μας πληροφορεί η δρ Βάντα Παπαευθυμίου. Και από την άλλη, το μοτίβο στροβίλου που αποτελείται από διάφορα χρώματα και τρίγωνα και στο κέντρο, μέσα σε μετάλλιο, η παράσταση με την κεφαλή της Μέδουσας και με ζεύγος πτερών κοντά στο μέτωπό της.

Κόρη του Φορκέα και της Κητούς, η Μέδουσα ήταν ιέρεια της Αθηνάς αλλά, δυστυχώς γι’ αυτήν, την πόθησε ο Ποσειδώνας, ο οποίος συνευρέθηκε μαζί της στο ιερό της θεάς, μεταμορφωμένος σε άλογο. Η Αθηνά το θεώρησε ιεροσυλία και τη μεταμόρφωσε σε απεχθές τέρας, που αντί για μαλλιά είχε φίδια και τη δύναμη να απολιθώνει όποιον την κοιτούσε στο πρόσωπο. Τελικά τη σκότωσε ο Περσέας με τη βοήθεια της θεάς και τότε ξεπήδησαν από τα σπλάχνα της τα παιδιά του Ποσειδώνα: ο Πήγασος και ο Χρυσάωρ. Το κεφάλι της Μέδουσας, το «Γοργόνειο», το παρέλαβε η Αθηνά ως ευχαριστήριο δώρο από τον Περσέα και το επέθεσε στην ασπίδα της. Είχε άλλωστε τη δύναμη ακόμη να τρομάζει όποιον το κοιτούσε.

Το Αρχαιολογικό Μουσείο Θεσσαλονίκης για τον Απρίλιο προτείνει ένα ακέφαλο αγαλμάτιο Υγείας του 2ου αι. μ.Χ., ύψους 44 εκ., φτιαγμένο από πεντελικό μάρμαρο το οποίο βρέθηκε το 1978 σε οικόπεδο στο κέντρο της πόλης. Η θεά φορά χειριδωτό χιτώνα και ιμάτιο και πατά πάνω σε συμφυή ορθογώνια πλίνθο, με σταθερό το δεξί πόδι και το αριστερό ελαφρώς λυγισμένο. Στο αριστερό χέρι κρατά πιθανόν ένα αγγείο για τη φύλαξη κοσμημάτων, ενώ στην παλάμη του δεξιού χεριού κρατούσε μάλλον φιάλη, από την οποία τάιζε το φίδι – σύμβολο του πατέρα της, θεού Ασκληπιού, αλλά και δικό της. Η Υγεία, όπως είναι γνωστό, συλλατρευόταν με τον πατέρα της, θεό Ασκληπιό. Ετσι, ένα δικό του αγαλμάτιο από μάρμαρο θα προβάλει το μουσείο τον Μάιο. Χρονολογείται πριν από την καταστροφή της Ολύνθου το 348 π.Χ. και αποτελεί παραλλαγή ενός αγαλματικού τύπου γνωστού ως Ασκληπιός του Ακράγαντα ή Ασκληπιός Doria Panfili.
Το Μουσείο Βυζαντινού Πολιτισμού προτείνει για ψηφιακή δράση του μήνα τις «Βούλλες», φωτίζοντας μια πλευρά της ζωής των Βυζαντινών αξιωματούχων, την αλληλογραφία τους και το πώς διασφάλιζαν το απόρρητό της σφραγίζοντάς τη με την προσωπική τους βούλλα. Το βιντεάκι και στα αγγλικά για ενηλίκους και παιδιά περιλαμβάνει φωτογραφικό υλικό και σχέδια εκθεμάτων του μουσείου, μαζί με σύντομα κείμενα. Αλλωστε το ΜΒΠ έχει μια μικρή αλλά σημαντική συλλογή από βυζαντινές μολύβδινες σφραγίδες. Οπως σημειώνεται στα κείμενα που επιμελήθηκε η Μαρία Πολυχρονάκη, οι Βυζαντινοί, από τον αυτοκράτορα μέχρι τον απλό υπήκοο, χρησιμοποιούσαν πολύ τις βούλλες. Κι οι σφραγίδες που σώζονται βοήθησαν στη μελέτη του διοικητικού συστήματος της αυτοκρατορίας και της εκκλησιαστικής ιεραρχίας. Με τις βούλλες επιβεβαίωναν το γνήσιο της υπογραφής του κατόχου και αποστολέα μιας επιστολής, διασφαλίζοντας ότι δεν θα ανοιχτεί. Στα τέλη του 14ου αι., μόνον ο Πατριάρχης χρησιμοποιούσε μολυβδόβουλλα στα έγγραφά του, κι αυτό συνεχίστηκε μέχρι τον 19ο αι. Ο τρόπος κατασκευής τους με τη μέθοδο της χύτευσης έχει επίσης ενδιαφέρον. Τις τύπωναν πάνω σε στρογγυλούς δίσκους χρησιμοποιώντας για τη σφράγιση σιδερένια εργαλεία που χρησιμοποιούσαν για μήτρες. Λεπτομέρειες δίνονται και για το βουλλωτήριο που επινοήθηκε τον 4ο αι. και επέτρεπε την ταυτόχρονη σφράγιση και των δύο επιφανειών των μολύβδινων δίσκων. Τα βουλλωτήρια έμοιαζαν με τανάλιες και από αυτά λίγα σώζονται, επειδή με τον θάνατο του κατόχου τους τα κατέστρεφαν για λόγους ασφαλείας. Το Μουσείο Βυζαντινού Πολιτισμού έχει αυτοκρατορικές, πατριαρχικές, σφραγίδες εκκλησιαστικών λειτουργών, της αριστοκρατίας, κρατικών και στρατιωτικών αξιωματούχων.

Το Εβραϊκό Μουσείο

Ως αντικείμενο του μήνα το Εβραϊκό Μουσείο «φωτίζει» ένα γαμήλιο δαχτυλίδι με σκαλισμένο άνθινο διάκοσμο. Διακρίνεται το μονόγραμμα «ΣΚ» ανάγλυφο στο πάνω μέρος, από τα ονόματα του ζεύγους «Σολομών και Κλάρα», και εσωτερικά έχει σκαλισμένη στα εβραϊκά την αφιέρωση «Σλόμο (και) Κλάρα Κλάιν 5671» (1911). Ανήκει στη συλλογή κοσμημάτων του μουσείου, η οποία αποτελείται κυρίως από δείγματα που χρονολογούνται στον 19ο και πρώιμο 20ό αιώνα και ανήκουν στον λεγόμενο Βουλγαρικό Θησαυρό, προσωπικά τιμαλφή που λεηλατήθηκαν από τους Εβραίους της Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης το 1943. Τα περισσότερα από αυτά προέρχονται κυρίως από τις σεφαραδίτικες κοινότητες των Σερρών, της Δράμας, της Καβάλας, της Ξάνθης, της Κομοτηνής και της Αλεξανδρούπολης, οι οποίες καταστράφηκαν ολοσχερώς κατά το Ολοκαύτωμα.

ΣΧΕΤΙΚΑ TAGS

Εικαστικά: Τελευταία Ενημέρωση

Στο Μουσείο Χαρακτικής Χαμπή στα Πλατανίσκια θα παρουσιαστούν χαρακτικές εικονογραφήσεις μιας περιόδου 46 χρόνων, από το ...
Του Απόστολου Κουρουπάκη
 |  ΕΙΚΑΣΤΙΚΑ
Το κοινό προσκαλείται να παρακολουθήσει τη δημιουργική διαδικασία του καλλιτέχνη από τις 28 Φεβρουαρίου, ενώ η μεγάλη τελετή ...
Kathimerini.com.cy
 |  ΕΙΚΑΣΤΙΚΑ
X