Kathimerini.com.cy
Στην έκθεση «Η Παρουσία της Απουσίας ή η Θεωρία της Καταστροφής» σε επιμέλεια της Cathryn Drake καλλιτέχνες από την Αλβανία, την Ελλάδα, την Τουρκία και την Κύπρο, μαζί με έναν Βρετανό καλλιτέχνη τουρκοκυπριακής καταγωγής, παρουσιάζουν βίντεο, φωτογραφίες και εγκαταστάσεις που απεικονίζουν αφηγήσεις και ποιητικά αποκυήματα φαντασίας που εκφράζουν τη δύναμη του συγκεκριμένου στον τρόπο που κατανοούμε το καθολικό. Τα έργα των δέκα αυτών καλλιτεχνών συνενώνονται σε μια συλλογική εξέταση του τοπίου και της μνήμης, της αμνησίας και του εθνικισμού, της ταυτότητας και της αντίστασης, του κατακερματισμού και του εκτοπισμού, της αποξένωσης και της λαχτάρας για μέρη που ίσως δεν υπάρχουν.
Στην έκθεση συμμετέχουν οι καλλιτέχνες: Άδωνης Αρχοντίδης, Πέτρος Ευσταθιάδης, Mustafa Hulusi, Ali Kazma, Βίκυ Περικλέους, Leonard Qylafi, Έφη Σαββίδη, Στέφανος Τσιβόπουλος, Ελένη Φύλα, Σάββας Χριστοδουλίδης.
Σάββας Χριστοδουλίδης, «Red Mosque» 2017
Οι αλχημείες των τόπων
Οι καλλιτέχνες αυτοί συνδέονται με σύγχρονα κράτη που στο παρελθόν υπήρξαν ενωμένα υπό την Οθωμανική Αυτοκρατορία και τα οποία έκτοτε ακολουθούν τελείως διαφορετικές κατευθύνσεις, καθοδηγούμενα από τις απρόβλεπτες ιδιαιτερότητες της ρεαλπολιτίκ και των εθνικών συγκρούσεων. Η πολύπλοκη ιστορία αυτής της περιοχής—ποικιλόμορφα μέρη που βρίσκονται εκατέρωθεν των συνόρων και που καθορίζονται ως Ευρώπη, Βαλκάνια, και Μέση Ανατολή—μαρτυρά μακροχρόνιους πολιτιστικούς δεσμούς και διαρρήξεις που υπερβαίνουν τα εθνικά σύνορα. Το σημερινό πλαίσιο της Κύπρου εμπεριέχει ένα κράτος κατακερματισμένο, όχι από πολιτισμικές διαφορές μεταξύ των κατοίκων του, αλλά από το μύθο του εθνικισμού που καλλιεργείται από εξωτερικές δυνάμεις προς όφελος της εκμετάλλευσης και του ελέγχου μιας περιοχής. Ως εκ τούτου τίθεται το ερώτημα: Η σύγκρουση προκαλεί τη δημιουργία συνόρων ή μήπως είναι το αντίστροφο;
Η αλχημεία του τόπου είναι ένα ισχυρό μείγμα ιστορίας και κατάκτησης, πολιτιστικής μνήμης και μυθολογίας, τοπίου και γεωπολιτικής, με τις αφηγήσεις των νικητών χαραγμένες επάνω στην τοπογραφία του με τη μορφή λειψάνων, τόσο σωματικών όσο και εφήμερων. Αποικιοκράτες, αυτοκρατορίες, δημοκρατίες και δεσπότες, καθώς και αιφνίδιες καταστροφές—συμπεριλαμβανομένων και εκείνων που σχεδιάστηκαν ακριβώς για να προκαλέσουν πανικό και αταξία—επιβάλλουν νέες τάξεις πραγμάτων και πυροδοτούν μετασχηματισμούς που σηματοδοτούν μια περιοχή, αφήνοντας ένα πολιτιστικό κατάλοιπο, η αρχική προέλευση του οποίου λησμονείται μέσα στην ομίχλη της συλλογικής αμνησίας. Η απουσία υπάρχει επίσης στους ανθρώπους που έχουν ξεριζωθεί από τις εστίες τους, όπως μας θυμίζει ο Mahmoud Darwish στον ποιητικό του διαλογισμό «In the Presence of Absence» (Στην Παρουσία της Απουσίας).
Η μνήμη μιας γενιάς είναι τόσο βραχεία όσο οι ρίζες της ιστορίας είναι βαθιές. Ως εκ τούτου, η διαγραφή και ο συναισθηματισμός πηγαίνουν χέρι-χέρι, όπως και η ιδεολογία και τα ερείπια, στον σχηματισμό μεροληπτικών ιστορικών αφηγήσεων προς όφελος των εμπλεκομένων δυνάμεων. Ωστόσο, τα ίχνη του ταραχώδους παρελθόντος μας ξεπροβάλλουν μέσα από τις ρωγμές του συλλογικού ασυνείδητου με τον ίδιο τρόπο που η εκτόπιση προκαλεί νοσταλγία και η ροή της γλώσσας και του πολιτισμού αποτελεί ένα ποτάμι που δεν μπορούμε να το σταματήσουμε. Γνωρίζουμε ότι η ιστορία κρατάει το κλειδί του μέλλοντος. Έτσι, οι καλλιτέχνες αυτοί στρέφουν το βλέμμα μας προς τα πράγματα που έχουν γίνει μέρος της ταυτότητάς μας, τα πράγματα που παίρνουμε μαζί μας όπου και αν πάμε, και τα πράγματα που επιστρέφουν στις ρίζες τους, όπως οι νυχτοπεταλούδες στο φως.
Πληροφορίες: Εγκαίνια: 16 Φεβρουαρίου, στις 8:00 μ.μ. στο NiMAC
Διάρκεια έκθεσης: 17 Φεβρουαρίου – 14 Απριλίου, Τρίτη-Σάββατο 10:00 π.μ. - 9:00 μ.μ.
NiMAC, Δημοτικό Κέντρο Τεχνών Λευκωσίας – Συνεργασία: Ίδρυμα Πιερίδη, Παλιάς Ηλεκτρικής 19, Λευκωσία, τηλ.: 22797400
info@nimac.org.cy, www.nimac.org.cy
