Kathimerini.com.cy
ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΣΤΗΝ ΤΑΣΟΥΛΑ ΕΠΤΑΚΟΙΛΗ
«Τι υπέροχο κτίριο! Ο Ρέντσο Πιάνο το σχεδίασε; Νομίζω ότι σε αυτή την περίπτωση ξεπέρασε τον ίδιο του τον εαυτό». Ο Αμίτ Σουντ, στον Φάρο του Κέντρου Πολιτισμού Ιδρυμα Σταύρος Νιάρχος, απολάμβανε τη θέα της Αθήνας από τη μία πλευρά και του Σαρωνικού από την άλλη, και δεν έκρυβε τον ενθουσιασμό του που βρισκόταν στην Ελλάδα. «Είχα σχεδόν δέκα χρόνια να έρθω στην Αθήνα. Λατρεύω τη ζωντάνια και την ενέργειά της. Την προηγούμενη φορά ήμουν εδώ για τον γάμο ενός φίλου: τριακόσιοι καλεσμένοι και απίστευτο γλέντι, με χορό και τραγούδι – ήταν μια μοναδική πολιτισμική εμπειρία», μου είπε γελώντας. Λίγο πριν από την έναρξη της παρουσίασης του προγράμματος «Ο πολιτισμός που μας ενώνει», από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και την Google Arts & Culture, ο διευθυντής και εμπνευστής της φιλόδοξης πολιτιστικής πλατφόρμας της Google μίλησε στην «Κ» για το πώς η τεχνολογία ενώνει μέσω της τέχνης διαφορετικές γενιές και κουλτούρες σε όλα τα μήκη και πλάτη του πλανήτη και πώς μια δική του ιδέα πήρε σάρκα και οστά – και γιγαντώνεται μέρα με τη μέρα...
«Μια απλή ιδέα»
«Η Google Arts & Culture ξεκίνησε το 2011 ως πρότζεκτ βασισμένο σε μια απλή ιδέα: όσο το δυνατόν περισσότεροι άνθρωποι να έχουν πρόσβαση στην τέχνη. Σήμερα δεν είναι πια πρότζεκτ, αλλά ένας μη κερδοσκοπικός οργανισμός, κομμάτι της Google, με αποστολή τον εκδημοκρατισμό του πολιτισμού. Η τέχνη δεν είναι προνόμιο μιας ελίτ, δεν αποτελεί εμπειρία αποκλειστικά των ανώτερων κοινωνικών τάξεων και των πλουσίων, όπως αρκετοί νομίζουν. Προσπαθούμε να αλλάξουμε αυτήν τη νοοτροπία, να αλλάξουμε πολλά στερεότυπα στην αντίληψη του τι είναι τέχνη και πολιτισμός και ποιους αφορούν», λέει ο ινδικής καταγωγής Αμίτ Σουντ. Μέσα στα επτά χρόνια λειτουργίας της πλατφόρμας, τα αποτελέσματα είναι εντυπωσιακά. Τα 17 μουσεία σε 9 χώρες –στο ξεκίνημά της– σήμερα έχουν γίνει 1.500 μουσεία σε 78 χώρες. Και η επέκταση συνεχίζεται με ραγδαίους ρυθμούς και διττό σκοπό: η τέχνη και ο πολιτισμός να είναι προσβάσιμα σε όλους, όπου κι αν βρίσκονται. Και η Google Arts & Culture να είναι εταίρος καινοτομίας στους πολιτιστικούς φορείς με τους οποίους συνεργάζεται. Να τους βοηθά να μοιράζονται και να διαφυλάττουν το πολιτιστικό «περιεχόμενό» τους και να δημιουργούν συναρπαστικές πολιτιστικές εμπειρίες, χρησιμοποιώντας τεχνολογία αιχμής. «Πρέπει πάντως να διευκρινίσω ότι δεν μιλάμε μόνο για τις καλές τέχνες αλλά και για τον άυλο πολιτισμό, για τις παραδόσεις, καθώς και για τη φύση. Πρόσφατα κάναμε ένα μεγάλο αφιέρωμα στα πιο όμορφα εθνικά πάρκα των Ηνωμένων Πολιτειών, γιατί για εμάς, η φυσική ομορφιά είναι επίσης τέχνη, κατά κάποιον τρόπο. Δεν είμαστε μουσείο, δεν περιοριζόμαστε στη μουσειακή λογική προσέγγισης της τέχνης. Φέρνουμε τους πολιτιστικούς θησαυρούς του κόσμου στα χέρια εκείνων που έχουν τη διάθεση να τους εξερευνήσουν. Τους δίνουμε τη δυνατότητα να δουν έργα τέχνης, αλλά και να βιώσουν μοναδικές πολιτιστικές εμπειρίες. Στόχος μας είναι να κάνουμε τους ανθρώπους να σκεφτούν, να ανοίξουν τους ορίζοντές τους, να βελτιώσουν την αισθητική τους, μέσα από μια πλατφόρμα πολυδιάστατη και πολυπολιτισμική», τονίζει ο συνομιλητής μου. Πριν από λίγες εβδομάδες, στο πλαίσιο του London Design Festival, η Google Arts & Culture συνεργάστηκε με τη Βρετανίδα καλλιτέχνιδα Ες Ντέβλιν για την εγκατάσταση με τίτλο «Ταΐστε τα λιοντάρια, παρακαλώ» στην πλατεία Τραφάλγκαρ. «Στα τέσσερα μόνιμα λιοντάρια, που από το 1867 βρίσκονται γύρω από τη βάση της Στήλης του Νέλσονα, προσετέθη ένα πέμπτο, κατακόκκινο, με μια οθόνη led στο στόμα του. Οι περαστικοί το τάιζαν με λέξεις και εκείνο άρχιζε να βρυχάται με... στίχους ποιημάτων του 18ου αιώνα». Αλληλεπίδραση. Αυτό είναι το ζητούμενο», εξηγεί ο Σουντ.
«Ενας απλός μηχανικός!»
Τον ρωτώ πού και πώς συναντώνται, στην πλατφόρμα που σχεδίασε, η φυσική πρόσληψη της τέχνης και η ψηφιακή προσέγγισή της. «Φοβάμαι ότι δεν έχω την κατάρτιση να απαντήσω σε αυτό το μεταφυσικό ερώτημα. Είμαι ένας απλός μηχανικός!», λέει γελώντας και συνεχίζει: «Η φυσική επαφή με την τέχνη έχειπάντα μεγάλη δύναμη και γεννά συναισθήματα. Η ψηφιακή εμπειρία σού δίνει τη δυνατότητα αφενός να δεις ξανά ένα έργο τέχνης, να το περιεργαστείς, να ζουμάρεις στις λεπτομέρειές του που ίσως σου διέφυγαν ή είναι αόρατες με γυμνό μάτι, αλλά και να δεις πέρα από αυτό: να μάθεις για τον καλλιτέχνη και την εποχή του. Θα σου δώσει, δηλαδή, τα εργαλεία ώστε να το καταλάβεις ίσως καλύτερα».
«Δεν πιέζουμε κανέναν»
Πώς έχουν ανταποκριθεί τα πολιτιστικά ιδρύματα –μουσεία, ιδιωτικές συλλογές, αρχεία– ανά τον κόσμο σε αυτή την προσπάθεια; «Οποτε ξεκινά μια νέα συζήτηση –γιατί περί αυτού πρόκειται– οι άνθρωποι συχνά χρειάζονται χρόνο για να ανταποκριθούν. Υπάρχουν πολλοί που απάντησαν αμέσως θετικά και άλλοι που είχαν κάποιες επιφυλάξεις. Δεν πιέζουμε κανέναν. Αλλά ακόμα και εκείνοι που έδειξαν κάποια απροθυμία στην αρχή, έπειτα από λίγους μήνες μάς χτύπησαν οι ίδιοι την πόρτα για να συμμετάσχουν στην πλατφόρμα, συνειδητοποιώντας ότι αυτό που κάνουμε τους ενδιαφέρει και τους αφορά άμεσα». Στην Ελλάδα το Google Arts & Culture συνεργάζεται ήδη με 11 φορείς: τα Μουσεία Ακρόπολης, Μπενάκη, Ισλαμικής Τέχνης, Κυκλαδικής Τέχνης, το Νομισματικό, το Κέντρο Νεοκλασικής Γλυπτικής «Νίκος Σοφιαλάκης», την Εθνική Πινακοθήκη - Μουσείο Αλεξάνδρου Σούτζου, το Iδρυμα Θεοχαράκη, το Πελοποννησιακό Λαογραφικό Iδρυμα, το Street Mode Festival και την Ιερά Μονή της Πάτμου. «Ολα αυτά δεν είναι ούτε το 0,2% του πολιτιστικού πλούτου της Ελλάδας. Εχουμε πολύ δρόμο μπροστά μας», επισημαίνει ο Αμίτ Σουντ. Ποια είναι τα δικά του αγαπημένα μουσεία ανά τον κόσμο; «Μου αρέσουν περισσότερο αυτά που αφηγούνται ιστορίες χωρίς αντικείμενα. Γιατί το να βάλεις σε μια αίθουσα έναν υπέροχο πίνακα του Βαν Γκογκ είναι εύκολο, η επιτυχία είναι εξασφαλισμένη. Πώς θα μιλήσεις όμως για την επιδημία πανώλης στο Λονδίνο, που το 1666 σκότωσε το 25% του πληθυσμού του; Αυτού του είδους οι προσεγγίσεις με ιντριγκάρουν». Και για τον ίδιο, τι άλλο θα ήθελε να γνωρίζουμε; «Δεν έχω κανένα ενδιαφέρον ως άνθρωπος. Δεν είμαι η ψυχή της παρέας, από τα πάρτι φεύγω πάντα πρώτος. Αλλά κάθε πρωί, με το που ξυπνάω, τσιμπιέμαι. “Είναι αλήθεια; Αυτή είναι η δουλειά μου;” λέω στον εαυτό μου. Είμαι ευγνώμων που κάνω αυτό που αγαπώ...».
