«Τα έργα μου με ελευθερώνουν»

Ο γιώργος (sic) Α. Κωνσταντίνου είναι μία ιδιαίτερη περίπτωση καλλιτέχνη, όχι ως προς την τεχνική του ή τη δεινότητά του στη χαρακτική ή τη ζωγραφική, αλλά ως προς το πώς αντικρίζει τον κόσμο της τέχνης. Δεν επιθυμεί τις δάφνες, δεν τον ενδιαφέρει η «αρτιότητα», χωρίς φυσικά να είναι προχειρογράφος ή βιαστικός, κυρίως τον ενδιαφέρει το συναίσθημα του θεατή, και αυτό προσπαθεί να κάνει με εντιμότητα και προ πάντων αγάπη: «Με ενδιαφέρει η κίνηση των συναισθημάτων πιότερο από ένα τέλειο έργο». Με αφορμή, λοιπόν, την παρουσίαση του συλλείτουργου βιβλίου «Τα φιλικουτούνια - Αντιφωνήματα» (Κώστας Βασιλείου – γιώργος Α. Κωνσταντίνου), που παρουσιάστηκε στις 10 Οκτωβρίου στο Δημοτικό Μουσείο Χαρακτικής Χαμπή στη Λευκωσία ο γιώργος Α. Κωνσταντίνου μίλησε στην «Κ».

–Να ξεκινήσουμε με τα «Φιλικουτούνια», την πρόσφατη έκδοση που κάνατε με τον ποιητή Κώστα Βασιλείου;

–Τα Φιλικουτούνια… Τα φιλικουτούνια … ένα πέταγμα στην ποίηση στες λέξεις, στα συναισθήματα, στην τέχνη. Μια αγαπητική συνύπαρξη δύο ανθρώπων διαφορετικής ηλικίας και εποχών που έσμιξαν στον άφθορο χρόνο της τέχνης. Από τη μέρα που πια γνωριστήκαμε με τον Κώστα Βασιλείου άρχισε ένας διάλογος μεταξύ μας. Όχι, όμως, μια συνηθισμένη συνομιλία, μα ένα πάρε δώσε στίχων και χαρακτικών. Έγραφε αυτός αντιφωνούσα εγώ. Χάρασσα εγώ, απαντούσε με ριμάδες ο Κώστας. Τέσσερα χρόνια αδειάζαμε ο ένας στον άλλο τες ψυχές μας. Εγώ το παραπονιάρικο, ο Κώστας χείμαρρος των καιρών. Της ελπίδας, της δύναμης και της παρηορκάς. Ήρθε η στιγμή που όλο τούτο μας πλημύρισε και μιαν καλήν ημέρα που έφευγα με τη μηχανή από Λευκωσία για Πάφο κάπου εκεί στο κατήφορο της Κακορατζιάς σταμάτησα. Του τηλεφώνησα και τον ρώτησα αν θα καταδεχόταν να εκδώσουμε μαζί όλες αυτές τες αντιφωνήσεις μας. Όπως πάντα εκρηκτικός ο Κώστας απάντησε χωρίς ενδοιασμό «βεβαίως». Η καρκιά μου εγίνηκεν φιλικουτούνι τζαι εφτεροπέταν που χαρά. Θα συναντούσε την ποίηση του Κώστα Βασιλείου. Το σμίξιμο δυναμικό και επίπονο. Τηλεφωνήματα μέχρι τα μεσάνυχτα εν μέσω κορωνοϊού, συζητήσεις, διαφωνίες, γέλια, πειράγματα, κόντρες, αγαπητικοί θυμοί συγκινήσεις… Συναντήσεις στο «πιθάρι» του στη Δευτερά, στο σπίτι μου στα Λατσι-αχ. Σ’ αυτό το συλλείτουργο μπήκε αργότερα στες μουσικές και η Σταυρινιώ το κορίτσι μου, τζαι το αντράκι η Δώρα (το ζουμπούλι μου). Ήρθαν όταν επρόκειτο να γράψουμε τον ψηφιακό δίσκο που συνοδεύει την έκδοση. Πρόκειται, λοιπόν, για μια έκδοση ποίησης χαρακτικών και ακουσμάτων απαγγελίας και μουσικής. Τελειώνοντας έφτιαξα την πετρογραφία που βρίσκεται στο εξώφυλλο. Ένας φίλος δάσκαλος και υπέροχος χαράκτης, ο Στέλιος Στυλιανού, βλέποντάς την είπε στον Κώστα «μα εν τα πον’ τούτα τα φιλικουτούνια που έκαμεν ο γίγας». Ο Κώστας άρπαξε τα φιλικουτούνια και τα φώλιασε στον τίτλο του βιβλίου μας.

–Πώς ήλθε η συνεργασία σου με τον ποιητή Κώστα Βασιλείου;

–Τον Κώστα τον γνώρισα μέσα από τα λεγόμενα του αγαπημένου φίλου με το γαλάζιο βλέμμα και πνεύμα Παύλου Μαυρογιάννη. Κι ύστερα μέσα από την ποίησή του που ο Παύλος μου χάρισε αντιχαρίζοντας και στον Κώστα ένα από τα βιβλία μου. Η φυσική γνωριμία ήρθε το 2016 στα Πλατανίσκια, όταν παρευρέθηκε στην έκθεση χαρακτικών μου έργων, που διοργάνωσε το Μουσείο χαρακτικής Χαμπή. Εκεί απάγγειλε κάποιους στίχους του. Ανάμεσα στ’ άλλα και κάποιους γραμμένους για μένα που τέλειωναν ως εξής«… Θκύονισος ο θεός σου τζαι εγιώ ένας αρφός σου…». Και έτσι σμίξαμε σαν θκυο αδέλφια ή θκυο φιλικουτούνια.

–Κινείσαι μεταξύ λόγου και σχεδίων, τι είναι αυτό που τα συνδέει μέσα σου; Είσαι ποιητής ή ζωγράφος/χαράκτης;

–Κατ’ αρχάς να πω ότι δεν μ’ αρέσουν οι ορισμοί, οι τίτλοι και οι ιδιότητες. Δεν μπορώ την κατάταξη… Ζούμε στην εποχή της δήλωσης. Δηλώνω άρα είμαι. Η δράση, το έργο περνούν σε δεύτερη μοίρα. Όλα αυτά που λέω δεν θέλω να ’ναι απόλυτα. Είναι προσωπικές απόψεις. Λοιπόν, είμαι ό,τι το έργο μου μαρτυρεί. Τι ψιθυρίζει στην ψυχή των ανθρώπων γύρω μου. Καλό, κακό, απορριπτέο ή αποδεχτό αυτό είναι και αυτός είμαι. Η ζωγραφική μου και η χαρακτική μου αλληλοσυμπληρώνονται με τον λόγο. Συνυπάρχουν. Με λόγο ξένο ή φίλων και ενίοτε δικό μου. Όσο για το τι τα συνδέει μέσα μου την απάντηση την δίνει εύστοχα στο πρώτο μου βιβλίο «Όταν βγει το κόκκινο φεγγάρι» ο τραγουδοποιός Λουδοβίκος των Ανωγείων. Γράφει, λοιπόν, στο σημείωμά του για την τέχνη μου: «Η ποίηση είναι η ζωγραφική του λόγου αλλά, όταν η ζωγραφική κρυφακούει την συνομιλία των λέξεων, αυτόματα γίνεται ποίηση»…

Χάσαμε το μέτρο

–Διακρίνω στα έργα σου μία λαϊκή βυζαντινή προσέγγιση, θες να φέρεις τον θεατή κοντά στα έργα σου, πόσο σε ενδιαφέρει η καλλιτεχνική αρτιότητα;

–Ναι, πράγματι τούτη η λαϊκή βυζαντινή προσέγγιση που κάνω στα έργα μου με ελευθερώνει, μου επιτρέπει να είμαι εγώ. Καταργείται ο χρόνος και ο χώρος. Θέλω τα έργα μου να αποκτήσουν μια κίνηση στον χώρο/χρόνο τέτοια που ο καθένας να μπορεί να ταυτιστεί, να βιώσει, να αισθανθεί όσα κρύβει το έργο. Θα ήθελα η μορφή να απεγκλωβιστεί από τα πραγματικά πρόσωπα και καταστάσεις και να ταιριάξει διαχρονικά στον κάθε άνθρωπο θεατή του έργου να είναι απλό, καθαρό και κατανοητό. Τέλος, να πω ότι με ενδιαφέρει η κίνηση των συναισθημάτων πιότερο από ένα τέλειο έργο.

–Νιώθεις ότι υπάρχει η Κύπρος που χάνεται στη λαίλαπα της σύγχρονης εποχής;

–Ναι, υπάρχει Κύπρος, και έχει καλή μαγιά μα πολλά υλικά της ρίχνουμε για να τη ζυμώσουμε και χάνεται και ξοδεύεται άδικα. Χάσαμε το μέτρο. Λίγο αλεύρι, λίγη μαγιά, αλάτι, λίγο νερό και έναν καλό ξυλόφουρνο και να το ψωμί! «Πολλά δε θέλει ο άνθρωπος…» κατά τον Ελύτη. Χάσαμε επίσης το «εμείς» του Μακρυγιάννη. Ο καθένας κλεισμένος στο εγώ του, στη βολή του. Η Κύπρος αλλοτριώνεται στον καιρό και ως ένα σημείο είναι φυσικό, μα φοβάμαι πολύ πως αυτή η αλλοτρίωση τρέχει πιο γρήγορα απ’ όσο τη «χωνεύουμε». Όμως υπάρχει μια παρηγοριά που την πιστεύω πολύ απ’ τον μεγάλο μας ποιητή Β. Μιχαηλίδη. «Η ρωμιοσύνη εννά χαθεί όντες ο κόσμος λείψει». Και η Κύπρος όπως κι η Ελλάδα είναι Ρωμιοσύνη.