Kathimerini.gr
ΤΟΥ ΝΙΚΟΥ ΒΑΤΟΠΟΥΛΟΥ
Ορίζοντας μια σχέση προσωπική, βαθιά και διαρκώς εξελισσόμενη, ο ζωγράφος Θανάσης Μακρής συνομιλεί με τον Θεόφιλο. Είναι μια σπουδή στη μορφή και στο έργο του αυτοδίδακτου ζωγράφου, που εκκινεί από ένα αίσθημα θαυμασμού και προεκτείνεται σε μια εκ νέου προσέγγιση της μορφής και της αναίρεσής της μέσα από τους μηχανισμούς της μνήμης και τις στρώσεις του χρόνου. Αυτήν την περίοδο και έως τις 7 Μαΐου, ο Θανάσης Μακρής εκθέτει περί τα 35 σχέδια στην εκλεκτή γκαλερί του Βόλου, τον χώρο τέχνης «δ.» του Θανάση Δουλκέρογλου, που είναι πάντα μια νησίδα υψηλής αισθητικής. Φυσικός χώρος για τον Θεόφιλο η Μαγνησία, υποδέχεται αυτήν την ενότητα του Θανάση Μακρή με τίτλο «Οσα ο σαλός ονειρεύεται», που είναι, εν μέρει, ένας προάγγελος της μεγάλης έκθεσης που θα παρουσιάσει με περίπου 200 έργα στην Εθνική Βιβλιοθήκη στο Κέντρο Πολιτισμού Ιδρυμα Σταύρος Νιάρχος.
Ο Θανάσης Μακρής έχει εντρυφήσει στο έργο του Θεόφιλου, παρακινούμενος από την ιδιαιτερότητα της περίπτωσής του. «Οι σπουδές στη ζωγραφική είναι μια προϋπόθεση», λέει. «Δεν είναι πάντα υποχρεωτικές. Οι μεγάλοι ζωγράφοι της Ιστορίας είχαν σπουδάσει είτε σε εργαστήρια άλλων ζωγράφων είτε σε Σχολές. Υπάρχουν όμως και οι σπάνιες περιπτώσεις αυτοδίδακτων, όπως ο Θεόφιλος, όπου η κατανόηση των κανόνων της ζωγραφικής γίνεται με βασικό εργαλείο το ένστικτο. Αυτό το βρίσκω πολύ σημαντικό, γιατί εδώ μιλάμε για την άμεση πρόσληψη και διαχείριση των δονήσεων της τέχνης χωρίς μεσάζοντες».
Παρουσιάζοντας αυτήν την ενότητα στον Βόλο, ο Θανάσης Μακρής προτείνει μία σπουδή πάνω στην ιδέα της ζωγραφικής. Στα σχέδια χρησιμοποιεί χρωματιστό και μαυρόασπρο κάρβουνο, παστέλ και πενάκι. «Ο Θεόφιλος κατά τη γνώμη μου αφομοίωσε με τον δικό του τρόπο τις αναγκαίες προϋποθέσεις που χρειάζονται για να αναπτύξει αυτό που λέμε “ζωγραφικός χώρος”. Φτιάχνει εικόνες που πέρα από τις εικονογραφικές αναγκαιότητες, δουλεμένες με έναν φαινομενικά χαώδη τρόπο χωρίς κανόνες προοπτικής, ανακαλύπτεις πως έχουν μια πολύ στιβαρή σύνθεση με κλασικά δομημένα τα επιμέρους στοιχεία. Νομίζω δηλαδή ότι βρήκε τους κανόνες της ζωγραφικής με τον δικό του φαινομενικά αφελή τρόπο. Κανόνες οι οποίοι ισχύουν πάντα σε όλες τις μορφές τέχνης. Είναι αδύνατον να μην τους συναντήσει σαν εμπόδια μπροστά του ένας δημιουργός».
Για τον Θανάση Μακρή, η περιπέτεια της χειρονομίας πάνω στο χαρτί ή στον καμβά φαίνεται να είναι από μόνη της αντανάκλαση μιας βαθύτερης θεώρησης της ζωής. «Βρίσκω μια δωρικότητα πίσω από την πληθωρικότητα των συνθέσεων του Θεόφιλου», λέει. «Μια περίεργη, στιβαρή δομή και στη σύνθεση, αλλά και στις καλά χωνεμένες χρωματικές του κλίμακες. Ακόμη και σε συνθέσεις με μάχες και θανάτους νιώθεις πως αυτό που στην πραγματικότητα τον απασχολεί είναι η κίνηση, η χαρά, ο χορός της ζωής, γι’ αυτό και προσπαθεί να δώσει έναν ηρωικό, θριαμβευτικό τόνο στην εικόνα.
Αυτό δηλαδή που ονειρευόταν και δεν είχε ποτέ. Την ένδοξη ζωή, τον θρίαμβο. Κάτι που κρύβει στο βάθος μια μεγάλη αγάπη για τους ανθρώπους, οι οποίοι φέρθηκαν πολύ σκληρά στον ίδιον.
Ο Θεόφιλος ο σαλός, ένας πρίγκιπας χωρίς τίτλο, που ανέβασε το επίπεδο της λαϊκής ζωγραφικής σε ασυνήθιστα υψηλά επίπεδα. Υποκλίνομαι».
