ΚΛΕΙΣΙΜΟ
Loading...
 

Η ψυχή ζητά τη δική της λύτρωση

Η «Κ» μίλησε με τον χαράκτη Χαμπή και τον Στέλιο Στυλιανού με αφορμή την περιοδική έκθεση «Δεν Ξεχνώ» στα Πλατανίσκια

Με 35 χαρακτικά 14 καλλιτεχνών, και με θέμα τα τραγικά γεγονότα στην Κύπρο το ’74 και τι συνέπειές τους, άνοιξε στο Μουσείο Χαρακτικής Χαμπή στα Πλατανίσκια η περιοδική έκθεση «∆εν ξεχνώ», με τα έργα να προέρχονται από τη συλλογή του Μουσείου. Με αφορμή την έκθεση στην «Κ» μίλησαν ο χαράκτης Χαμπής και ο Στέλιος Στυλιανού. ∆ύο άνθρωποι που αφιέρωσαν την ψυχή τους και το έργο τους σε τούτο τον τόπο και που προσπαθούν ακόμη να βρουν τη δική τους λύτρωση μέσα από την τέχνη. Ο Χαμπής και ο Στυλιανού ανήκουν σε διαφορετικές γενιές, αλλά εκφράζουν τα ίδια συναισθήματα, έχουν διαφορετικά ερεθίσματα, αλλά παρόμοιο πόνο, κοινή λέξη τους, με διαφορετικό βάρος, η απώλεια. Ο Χαμπής λέει για τη χαρακτική: «Ανακουφιζόμαστε, όταν δημιουργούμε τα έργα μας, φκάλλουμεν τα που μέσα μας και μιλούμε του κόσμου» και ο Στέλιος Στυλιανού: «Έχουμε στο DNA μας τούτο το ’74 και καθοδηγεί μας και στο χαρακτικό μας έργο».

Ο Στέλιος Στυλιανού πήρε, μετά από προτροπή του Χαμπή, πρώτος τον λόγο και κάναμε μια κουβέντα που ακουμπάει την ουσία, νομίζω της έκθεσης «∆εν ξεχνώ»…

– Πώς ακόμα σε επηρεάζει το 1974 στα έργα σας;

–Εμάς εσημάδεψεν μας το ‘74, εχάραξεν μας, εάν μπορώ να χρησιμοποιήσω ένα ρήμα που έχει σχέση με την τέχνη που κάμνουμε. Εγώ το ’74 ήμουν 2 χρονών, οι εικόνες που έχω είναι πολύ λίγες, δεν έχω εικόνες από τον πατέρα που χάθηκε, όσο και εάν πιέσω τον εαυτό μου δεν θυμούμαι ένα περιστατικό, ένα συμβάν μαζί του. Έχω τις φωτογραφίες άλλα ζωντανές εικόνες δυστυχώς δεν έχω καμιά. Τούτο το ’74 έχαραξεν την ζωή μας ούλλην.

–Το να χάσεις ένα γονιό φαντάζομαι είναι ακόμη πιο δύσκολο;

–Είναι σαν να χάνεις ένα κομμάτι της ταυτότητάς σου. Κανένας δεν ξέρει, εάν δεν εχάνετουν ο πατέρας μου, ποια πορεία θα ακολουθούσαμε εμείς και επαγγελματικά αλλά και στη ζωή σαν εξελίσσεται. Λόγω αυτού του γεγονότος χάραξα –και τότε πριν βρεθεί ο πατέρας μου που ήταν ακόμα μέσα στους 1619– πολλά έργα για τους αγνοουμένους της Κύπρου. Για πολλά χρονιά πολλοί έλεγαν, και έδιναν ελπίδες σε συγγενείς ότι ζουν. ∆εν είναι αυτή η κατάσταση που είναι τώρα ή πριν από τέσσερα ή πέντε χρόνια, όταν ξεκίνησαν οι εκταφές και οι κηδείες που ο περισσότερος κόσμος είναι συνειδητοποιημένος ότι ο δικός τους σκοτώθηκε, αλλά δεν βρέθηκαν τα οστά του. Εγώ έφτασα και έζησα πολλά άτομα που πίστευαν ότι οι δικοί τους είναι κάπου ζωντανοί.

–Εσείς πιστεύατε ότι είναι ζωντανός;

–Εγώ προσωπικά επειδή δεν είχα την προσωπική επαφή με τον πατέρα μου, τον Παναγιώτη, να τον ζήσω, δεν μπορώ πω ότι θεωρούσα ότι είναι μέσα στους ζωντανούς ή εν μες στους νεκρούς. Για μένα ήταν μέσα στον όρο «αγνοούμενοι».

Έργο του χαράκτη Στέλιου Στυλιανού και πιο πάνω έργα του Χαμπή.

–Όταν βρέθηκε πώς ήταν το μετά για εσάς;

–Το μετά πιστεύκω ελύτρωσεν τη μάνα μας παραπάνω που ούλους, που τον έζησε τον Παναγιώτη μας, η οποία ήταν μες στα πλάσματα που πίστευαν ότι μπορεί να ζουν. Γράφτηκαν και διάφορα βιβλία και άρθρα που ’ρέξαν από τα χέρια μου, πριν να βρεθεί ο πατέρας μου, από δημοσιογράφους που έγραφαν διάφορες ιστορίες και σε αυτά τα κείμενα δυστυχώς γράφτηκαν και ονόματα των ανθρώπων ότι ξέρεις τους είδαμε και καταγράψαμε τα ονόματά τους και κάποια στιγμή είμαι σίγουρος μέσα σε αυτά τα ονόματα βρέθηκαν οι άνθρωποι θαμμένοι από εδώ που είμαστε εμείς και όχι στις φυλακές της Τουρκίας. Κάποιοι εκμεταλλευτήκαν αυτό το πράγμα και γράφανε χωρίς σοβαρότητα στοιχεία και έδιναν ελπίδες.

–Στα έργα σου πιστεύεις υπάρχει διαφορά στο πριν βρεθεί και μετά που βρέθηκε ο πατέρας σου;

–Είχα πει ότι θα κλείσω τη σειρά των έργων μου για το ’74, τύπωσα κάποια τελευταία έργα και θα ξεκινούσα να κάνω κάτι άλλο. Την ίδια χρονιά είχαμε αυτή την ενημέρωση ότι ταυτοποιήθηκαν τα οστά του πατέρα μου. Θυμούμαι εκείνη την εποχή το 2014 έκανα ένα εξαπτέρυγο και δούλευα τα έξι φτερά και το φόντο, άλλα απασχολούσε με σαν χάρασσα το κέντρο. Στο κέντρο δεν μπορούσα να αποφασίσω ποια παράσταση ήθελα να βάλω. Σαν χάρασσα αυτό το έργο με πήραν τηλέφωνο να με ενημερώσουν για το συγκεκριμένο γεγονός. Και αμέσως λέω, «είναι για τον Παναγιώτη που γίνεται τούτο». Και έτσι χωρίς να το περιμένω μπήκε στο κέντρο του έργου η φωτογραφία του πατέρα μου. Ένας άγγελος με έξι φτερά, χαμογελαστός, όπως λένε όσοι τον έζησαν, στα 29 του που έζησε και εγώ ήμουν 42, όταν θάφτηκε. Έχουμε στο DNA μας τούτο το ’74 και καθοδηγεί μας και στο χαρακτικό μας έργο.

–Πιστεύτε ότι υπάρχει ακόμα ελπίδα σε τούτο το τόπο;

–Πιστεύκω πως όσο υπάρχουν άνθρωποι φωτισμένοι, σκεπτόμενοι, ελεύθεροι, ναι, τούτος ο τόπος δικαιούται να ελπίζει.

Ο Στυλιανού έδωσε τον λόγο στον δάσκαλό του και αμέσως ρώτησαν τον Χαμπή τι είναι αυτό που τον «χάραξε» περισσότερο… «Με χάραξε το πραξικόπημα, η εισβολή και η προσφυγιά, τα οποία με βασάνισαν και συνεχίζουν να με βασανίζουν ώς σήμερα και εκφράστηκα γι’ αυτά σε αρκετά έργα, από τότε. Ήταν ο τρόπος να φωνάξω, να διαμαρτυρηθώ, να εκφραστώ. Η γλώσσα μου είναι η χαρακτική, με αυτή τη γλώσσα είπα ό,τι ήθελα». Και τώρα τι θα λέγατε, κ. Χαμπή, τον ρώτησα: «Θα ελάλουν ότι συνεχίζω να πονώ όπως πριν και δεν ξέρω μέχρι πότε, όπως συνεχίζονται τα πράγματα». Λύτρωση για τον Χαμπή είναι η καλλιτεχνική δουλειά του, όπως μου λέει: «Ανακουφιζόμαστε όταν δημιουργούμε τα έργα μας, φκάλλουμεν τα που μέσα μας και μιλούμε του κόσμου. Ένα πράγμα που με χαρακτηρίζει στα έργα μου είναι ότι τα ίδια τα έκανα και τα ξανά και ξαναέκανα παραλλαγές και παραλλαγές, διότι ήθελα να πω ακόμα πιο σωστά ό,τι ένιωθα και βίωνα». Όσο για το αν υπάρχει ακόμα ελπίδα… «∆εν ξέρω. Έλπιζα μέχρι πριν από μερικά χρόνια και έλεγα “ελπίζω ότι θα λυθεί, ελπίζω….”. Η τελευταία επιθυμία που έχω είναι ότι άμα πεθάνω να με θάψουν στο χωρκό μου, που είναι στα κατεχόμενα στην Κοντέα, αυτό πράγμα το έλεγα συνέχεια. Το λέω και τώρα άλλα δεν ξέρω κατά ποσό θα γίνει αυτό…Η ψυχή όμως ζητά τούτο».

Η έκθεση θα διαρκέσει μέχρι τις 15 Οκτωβρίου. Παρουσιάζονται έργα των: Τηλέμαχου Κάνθου, Λευτέρη Οικονόμου, Κώστα Οικονόμου, Κώστα Αβερκίου, Άντη Χατζηαδάμου, Λευτέρη Ολύμπιου, Φρίξου Παπαντωνίου, Χαμπή, Χαράλαμπου Κρασιά, Πάρη Μεταξά, Παναγιώτη Λάρκου, Στέλιου Στυλιανού, Χρυστάλλας Πιστόλα Μακρή, Κώστα Γιωργαλλίδη.

ΣΧΟΛΙΑΣΤΕ

Πολιτισμός: Τελευταία Ενημέρωση

X