Kathimerini.com.cy
Το προσωπικό του Τμήματος Αρχαιοτήτων συνήλθε την Τετάρτη, 14 Οκτωβρίου 2020, σε έκτακτη γενική συνέλευση και ενημερώθηκε για την προωθούμενη μεταφορά του Τμήματος Αρχαιοτήτων στο υπό ίδρυση Υφυπουργείο Πολιτισμού. Αφού συζητήθηκαν όλα τα δεδομένα που έχουν γίνει γνωστά, το προσωπικό κατέληξε στα ακόλουθα:
Αν υλοποιηθεί η σκοπούμενη μεταφορά, το Τμήμα Αρχαιοτήτων, από Τμήμα που υπάγεται σε Υπουργό με ψήφο στο Υπουργικό Συμβούλιο υποβαθμίζεται σε Τμήμα που υπάγεται σε Υφυπουργό χωρίς ψήφο στο Υπουργικό Συμβούλιο. Εκ των πραγμάτων, οι αρχαιότητες υποβαθμίζονται, αφού το καθεστώς του Τμήματος περνά σε κατώτερη βαθμίδα διοίκησης.
Ο πρόεδρος του Κινήματος Οικολόγων Γιώργος Πέρδικης κατέθεσε πριν από μερικούς μήνες στη Βουλή των Αντιπροσώπων ερώτημα προς τον υπουργό Παιδείας για το θεσμικό πλαίσιο του επαγγέλματος του συντηρητή αρχαιοτήτων και έργων Τέχνης στην Κύπρο.
Ο κ. Περδίκης μιλώντας στην «Κ» ανέφερε ότι το ερώτημα έχει υποβληθεί με αφορμή τη συνέντευξή της συντηρήτριας έργων τέχνης Κατερίνα Αθηαινήτου στην «Κ» (διαβάστε εδώ τη συνέντευξη).
Σημαντικές εκτελεστικές εξουσίες που σύμφωνα με την ισχύουσα Περί Αρχαιοτήτων Νομοθεσία ανήκουν στον Υπουργό Μεταφορών, Επικοινωνιών και Έργων, θα μεταβιβαστούν στον Υφυπουργό Πολιτισμού. Δημιουργούνται εύλογες ανησυχίες, ότι αυτό πολύ πιθανόν στο μέλλον θα δημιουργήσει σοβαρά προβλήματα και δυσλειτουργίες στη διαχείριση των αρχαιοτήτων, λόγω των ιδιομορφιών του καθεστώτος του υφυπουργού.
Σύμφωνα με το Σύνταγμα της Κυπριακής Δημοκρατίας οι αρχαιότητες και η διαχείρισή τους ανήκουν στο κράτος και δεν διαμοιράζονται ανάμεσα στις δύο κοινότητες, ελληνοκυπριακή και τουρκοκυπριακή. Οποιαδήποτε μεταβολή στη διοικητική ευθύνη για τις αρχαιότητες ενόσω το Κυπριακό Πρόβλημα παραμένει άλυτο, καθιστά ορατό τον κίνδυνο να τεθεί το καθεστώς της αρχαιολογικής κληρονομιάς υπό αμφισβήτηση και να χρησιμοποιηθεί ως άλλοθι για διχοτομικές κινήσεις εις βάρος της πολιτιστικής κληρονομιάς της χώρας.
Υπενθυμίζεται ότι στο παρελθόν επιχειρήθηκε κατά καιρούς από διάφορες κυβερνήσεις η μεταφορά του Τμήματος Αρχαιοτήτων σε Αρχή Αρχαιοτήτων, σε Ενιαία Αρχή Πολιτισμού και στο Υπουργείο Παιδείας. Όλες οι προηγούμενες κυβερνήσεις, σταθμίζοντας τους σοβαρούς κινδύνους που θα δημιουργούνταν για τις αρχαιότητες με μια ανάλογη κίνηση, αποφάσισαν τελικά να μην προχωρήσουν στην υλοποίηση τέτοιων αλλαγών. Οι πρόσφατες δυσμενείς εξελίξεις σχετικά με το Κυπριακό Πρόβλημα, καθιστούν τη συγκυρία εντελώς ακατάλληλη για αλλαγές που μεταβάλλουν ουσιαστικά βασικές αρχές του Συντάγματος.
Η επίσημη πληροφόρηση έχει καταστήσει σαφές, ότι το Υφυπουργείο Πολιτισμού θα ιδρυθεί χωρίς καμιά αύξηση στις δαπάνες για τον Πολιτισμό. Ωστόσο, το προσωπικό του Τμήματος Αρχαιοτήτων, που εργάζεται καθημερινά σε ιδιαίτερα αντίξοες και δύσκολες συνθήκες, γνωρίζει ότι ο τομέας της Πολιτιστικής Κληρονομιάς χρειάζεται ουσιαστική ενίσχυση. Δημιουργούνται σοβαρά ερωτηματικά, αν η ίδρυση του νέου υφυπουργείου με αυτούς τους όρους θα μπορέσει να αλλάξει τα πράγματα προς το καλύτερο.
Για όλους τους πιο πάνω λόγους, το προσωπικό του Τμήματος Αρχαιοτήτων εκφράζει την έντονη ανησυχία του και απευθύνει έκκληση στην Κυβέρνηση να επανεξετάσει το θέμα. Το Τμήμα Αρχαιοτήτων, υπό τις δοσμένες συνθήκες, θα πρέπει να παραμείνει στο Υπουργείο Μεταφορών, Επικοινωνιών και Έργων.
Από την άλλη μεριά, μιλώντας στην «Κ» η συντηρήτρια αρχαιοτήτων και έργων τέχνης Κατερίνα Αθηαινήτου τόνισε ότι, «Το επάγγελμα του συντηρητή στην Κύπρο δεν υπάρχει ούτε σύνδεσμος συντηρητών αλλά και ούτε η κατοχύρωση του επαγγέλματος. Όποιος θέλει μπορεί να δηλωθεί ως συντηρητής με οποιαδήποτε προσόντα. Δυστυχώς, ακόμη μέχρι σήμερα από τον καιρό της ίδρυσης της Κυπριακής Δημοκρατίας το τμήμα αρχαιοτήτων υπάγεται στο Υπουργείο Συγκοινωνιών και Έργων είναι κάτι που έμεινε από τους Άγγλους. Επειδή τότε, όταν έκαναν έργα για να δημιουργηθούν δρόμοι, έβρισκαν αρχαία και τα έβλεπαν ως «εμπόδια» για τα έργα που έκαναν. Μέχρι σήμερα υπάρχουν διάφορα θέματα για να αλλάξει το σύνταγμα. Ενώ θα έπρεπε για να πάρει και την σωστή αξία και σημασία, να υπάγεται κάτω από το Υπουργείο Πολιτισμού.»
