Του Απόστολου Κουρουπάκη
Η παράσταση «Μιας Βαλίτσας τα Πολύτιμα Κιτάπια» ανεβαίνει για δεύτερη φορά, αυτή τη φορά στο Δημοτικό Θέατρο Στροβόλου, μετά την επιτυχία που σημείωσε το ανέβασμα τον Μάρτιο του 2018.
Η μουσικοθεατρική παράσταση διοργανώνεται από την Ομοσπονδία Συνδέσμων Γονέων Δημοσίων Σχολείων Μέσης Γενικής και Τεχνικής Εκπαίδευσης Λευκωσίας σε συνεργασία με την Ιερά Μητρόπολη Ταμασού και Ορεινής, πάνω σε ιδέα του μουσικού Δημήτρη Φανή και του σκηνοθέτη Βασίλη Χατζηστυλλή.
Η παράσταση είναι μια περιδιάβαση στη νεότερη ιστορία της Ελλάδας, διανθισμένη με χορό και τραγούδι, σκοπό έχει να κοινωνήσει τον θεατή, με της Ρωμιοσύνης τους καημούς και με ό,τι χειρότερο μπορεί να επιφυλάξει η τύχη για ένα λαό, που δέθηκε, αγάπησε και πόνεσε τη γη του: Τον ξεριζωμό! Για την παράσταση μας μίλησε ο Βασίλης Χατζηστυλλής, ο οποίος έγραψε το κείμενο και σκηνοθετεί την παράσταση.
–Βασίλη, τι σε οδήγησε να γράψεις την ιστορία;
–Δανείζομαι μια φράση από την παράσταση: «Οι μνήμες και το πανάκριβο ριζικό μας». Είχα την ευλογία και την τύχη να μεγαλώσω σε μια αλλιώτικη Κύπρο. Όταν ακόμα η λέξη «πατρίδα» ήταν εκείνο το σημείο στη γη, όπου μπορεί κανείς να «ξαναπιάσει το παιδί μέσα του». Όταν ακόμα οι παππούδες και οι γιαγιάδες μου, «έφτιαχναν από την πέτρα ουρανό κι από το χώμα ήλιο», με τον πικρό καημό της ρωμιοσύνης να φέγγει στο άδολο βλέμμα τους. Όταν οι δάσκαλοί μου μας ενέπνεαν την αγάπη για τούτο το χώμα της Κύπρου, ένα «χώμα που δεν ξέρουν» οι ξένοι ταγοί μας, όπως θα έλεγε ο μεγάλος Σεφέρης. Όταν ο πατέρας μου μας έβαζε τα βράδια να ακούσουμε στο πικάπ αυθεντική ελληνική μουσική και να μπορούμε να αναγνωρίζουμε μέσα σε αυτήν κάτι από τον εαυτό μας. Όλες ετούτες οι προσλαμβάνουσες παραστάσεις, οι μνήμες και τα βιώματά μου αποτέλεσαν το έναυσμα γι’ αυτή την κατάθεση ψυχής. Κάτι σαν φόρος τιμής για τις γενιές που έφυγαν με το γουστόζικο παραμύθι της λευτεριάς, που δεν φτάνει ποτέ. Δεν θα μπορούσα, λοιπόν, παρά να αφιερώσω σε όλους αυτούς τους «μέντορές» μου, δάσκαλος πια κι εγώ, την παράστασή μας!
–Ακολούθησες τη νεοελληνική ιστορία ή τη μουσική ιστορία του ελληνικού χώρου;
–Η εν λόγω παράσταση δεν διαθέτει τον χαρακτήρα μιας τυπικής συναυλίας ή ενός κλασικού αφιερώματος στο ελληνικό τραγούδι, αλλά συντίθεται υπό τους δυνατούς αρμούς ενός ενιαίου θεατρικού κειμένου, με πλοκή, δέση, κορύφωση και λύση. Ενός θεατρικού κειμένου, το οποίο αποκαλύπτει ευρηματικά μπροστά στον θεατή, παράλληλα, με τη μουσική ιστορία του ελληνικού χώρου, τα κρισιμότερα σημεία της ταραγμένης νεοελληνικής ιστορίας.
–Καλύπτεται όλο το εύρος της ελληνικής μουσικής της περιόδου;
–Προσπαθήσαμε να αναφερθούμε σε κομβικά σημεία της ελληνικής μουσικής μιας περιόδου που διαρκεί περίπου εκατό χρόνια. Θα ήταν αδύνατο, εκ των πραγμάτων, να καλύψουμε όλο το εύρος της, ωστόσο οι «μουσικοί σταθμοί» που καταγράφονται στο έργο είναι απόλυτα συνυφασμένοι με τις ιστορικές και κοινωνικές συνθήκες που γέννησαν τα ίδια τα τραγούδια. Άλλωστε, τα τραγούδια αυτά δεν είναι αυθύπαρκτα. Γεννήθηκαν σε χρόνια πέτρινα, μέσα σε δυνατούς κραδασμούς.
–Η έννοια της ελευθερίας είναι διάχυτη στο έργο. Ελευθερία που δεν έρχεται ή που χάθηκε;
–Η ελευθερία αποτελεί πρωτίστως δύναμη εσωτερική. Και πάνω από όλα έννοια ουσίας. Αντιλαμβάνεται κανείς, ακολουθώντας την αναπόληση στο έργο, πόσο έχει φθαρεί στις μέρες μας η «λευτεριά», ως αξία λυτρωτική. Κι έχει φθαρεί γιατί όλη την περιμένουν, όπως λέγεται στην παράσταση, «να πέσει σαν ώριμο φρούτο από το δέντρο της λήθης». Υπό αυτή την έννοια, δεν χάθηκε απλώς η ελευθερία. Το τραγικό είναι που δεν φτάνει ποτέ. Ούτε για τα παιδιά μας. Ούτε για τα παιδιά των παιδιών μας. Αυτό είναι και το «γουστόζικο παραμύθι» των Ρωμιών.
–Από την περασμένη παράσταση θα υπάρχουν αλλαγές;
–Υπάρχουν κάποιες μικρές, αλλά ιδιαίτερα σημαντικές αλλαγές που αφορούν κυρίως στην αισθητική αναβάθμιση του έργου, καθώς και σε μερικά τεχνικά ζητήματα, ώστε να διευκολυνθεί η πρόσληψη του κειμένου και των χρονικών ενοτήτων του από τους θεατές.
–Με τον Δημήτρη Φανή πώς ήλθε η συνεργασία;
–Η συνεργασία με τον ερμηνευτή Δημήτρη Φανή προέκυψε μέσα από την κοινή μας γνωριμία με τον χοροδιδάσκαλο Δημήτρη Κωνσταντίνου, έναν εξαίρετο φίλο και συνεργάτη μου. Ο Δημήτρης Φανής, η αγάπη του οποίου για το καλό ελληνικό τραγούδι είναι δεδομένη, θέλησε να πραγματοποιήσει ένα μουσικό αφιέρωμα για το ελληνικό τραγούδι της τελευταίας εκατονταετίας. Εκεί ήρθαν «σαν έτοιμες από καιρό» να «ξαποστάσουν» οι μνήμες μου. Και κάπως έτσι γεννήθηκε η «Βαλίτσα».
–Ποια θεωρείς ότι είναι η πιο δυνατή στιγμή της παράστασης;
–Η παράσταση αποτελεί μια πραγματική ιεροτελεστία, από την αρχή μέχρι και το τέλος της. Μια μυσταγωγία με ποικίλες συναισθηματικές διακυμάνσεις, με το θεατή να κοινωνεί κυριολεκτικά «των αχράντων μυστηρίων» μιας συγκλονιστικής αναπόλησης. Η πιο δυνατή στιγμή –η κορύφωση και η αναγκαία λύση του δράματος– φτάνουν ουσιαστικά στο τέλος, ως η ποθητή κάθαρση των ψυχών μας, θεατών, συντελεστών και οπωσδήποτε των ανθρώπων που έφυγαν «και ξέρουν πως δεν θα γυρίσουν»!
–Τι άλλο ετοιμάζουν οι Αντι-Δρώντες;
–Οι Αντι-Δρώντες κλείνουν φέτος πέντε χρόνια δυναμικής παρουσίας στα καλλιτεχνικά δρώμενα της Κύπρου και με σημαντικές διακρίσεις από τον ΘΟΚ. Συνεχίζουμε φέτος με δύο ξεκαρδιστικές κωμωδίες, καθώς επίσης και με τον εορτασμό για τα πεντάχρονά μας, τον προσεχή Οκτώβριο. Επιπλέον, προγραμματίζουμε το ανέβασμα ενός σπουδαίου έργου της νεοελληνικής δραματουργίας, την επόμενη χρονιά. Ωστόσο, η ευνοϊκή συγκυρία της «Βαλίτσας» αποτέλεσε το επιστέγασμα μιας ευλογημένης πορείας που δεν υπήρξε ποτέ ρόδινη και για την οποία είμαστε αληθινά περήφανοι! Η παράσταση αυτή αποτέλεσε μια δυνατή πρόκληση για τη μεγάλη οικογένεια των Αντι-Δρώντων, όπως και για τον Χορευτικό Όμιλο «Ρύμβος». Πρέπει να πω σε αυτό το σημείο, ένα μεγάλο ευχαριστώ σε όλους αυτούς τους «τρελούς πεισματάρηδες», γιατί πίστεψαν από την αρχή στο όραμα της παράστασης και αφοσιώθηκαν σε αυτό, ψυχή τε και σώματι, υπερβαίνοντας εαυτόν. Το στοίχημα το κέρδισαν και σίγουρα η ουσιαστική επιτυχία δεν ισοδυναμεί με μια καλή παρουσία επί σκηνής. Το στοίχημα κερδήθηκε από τη στιγμή που όλοι τους έπιασαν δουλειά και έκτοτε εργάζονται άοκνα, για να αφήσουν κληρονομιά τον προσωπικό τους πολιτισμό στην πολύπαθη πατρίδα τους!
Πρωταγωνιστούν οι Δημήτρης Φανής και Γαλάτεια Ζήνωνος. Συμμετέχουν η Θεατρική Ομάδα Αντι-Δρώντες, ο Χορευτικός Όμιλος Ρύμβος, σε χορογραφίες των Δημήτρη Κωνσταντίνου και Παναγιώτη Χατζηπαναγή, η Παιδική Χορωδία, υπό την καθοδήγηση του Αχιλλέα Τσαγγαρίδη και Οκταμελής Ορχήστρα, υπό τη διεύθυνση του Φώτη Μουσουλίδη.
Πληροφορίες
«Μιας Βαλίτσας τα Πολύτιμα Κιτάπια», 21 Απριλίου, ώρα 8:00 μ.μ. Δημοτικό Θέατρο Στροβόλου, Στρόβολος, Λευκωσία.
